DE AMSTERDAM M E it WEEKBLAD VQOR NEDERLAND. No. 1612 De Franschen in Marokko. EEN VERHEVEN" POSITIE I initiiiiHfMirtiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiinMiiiMiiiiiiiiiniiiMiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiitiiiiiiiiiiiii neziag moet worden geiocbt. Voorts is bet bekend, dat blanke menschen ia de tropen een diapositie voor Ie verziekten nebben, en daar de lever met de bloedbereiding in een «eer nauw verband staat, kan een stoornis in de gtede werking van dat or<ain reeds spoedig op. het bloed een ongunstigen invloed uitoefenen. Van de bestanddeelen van bet Moed gaat bjj den gezonden mensch een ge deelte, dat tot voeding van de verschillende organen van het menachelijk lichaam moet dienen, verl«ren; en zoo dit verlies niet vol doende aangevuld wordt, ontstaat in de eerste plaata bleékzuaht, en in verband hiermede weder een. on voldoende voeding van bet geheeléliehaitn. Ofschoon men door de nasporingen vanden Engelschen geneesheer Ross en vooral ook van Italiaansche geleerden de oorzaak der malaria heeft leeren kennen, is het toch niet steeds mogeljjk deze weg te nemen, en bij'f t de malaria een in de tropen terecht gevreesde ziekte. Echter kan ook, ofschoon er geen malaria of een andere bepaalde ziekte aanwezig is, een toestand fan zwakte en bloedgebrek ontstaan, die. uitsluitend aao den invloed van het tropisch, klimaat moet worden geweten. Deze ziekelijke toestand, die een blanke in tropische gewesten langhaam aantast, maakt hem tot werken ongeschikt, en hoewel hij Bchgnbaaf nog gejond ie. vermindert de goede werking van het hart en ontstaat nei ging tot blpedopfiooping in inwendige or ganen, vooral in de lever, zoodat leververgrooting hierby bijna altijd voorkomt. Behalve de verslapping in de werking der hartspieren, en daarmede samenhangende minder krach tige bloedsomloop, verslappen ook de spieren van maag en darmkanaal, waardoor de spijs vertering lydt en de eetlust afneemt. Ook het zenuwstelsel is soms vrij sterk aange daan, zich kenmerkende door slapeloosheid, prikkelbaarheid van humeur en ten slotte onverschilligheid, een soort van geestelijke verlamming, en verzwakking van het ge heugen. Het is een groote verdienste van dr. Karl Ranke dat hu de oorzaken van bovengenoemde stoornissen heeft nagespoord en in het licht gesteld. Op eene onderzoekingreis in Brazilië, waaraan hij als arts deelnam, maakte hij op zijn eigen lichaam nauwkeurige studies over de veranderingen, die het t ropisch klimaat teweegbrengt. HU vond, dat de grondslag daarvan in honger lijden bestond, en dat niettegenstaande de menschen niet over honger klagen, voldoende spijzen ter beschikking hebben, en ook wel eten. Zij klagen gewoonlijk over overdaad van spijzen, en toch Hjden zij honger. Om dit te bewijzen deed Ranke onderzoekingen over de stof wisseling, en het komen tot een toestand van verhongering werd door hem op de volgende wijze verklaard: Door voortdurende hitte komt het in het menschelijk lichaam tot warmte-ophooping, tot over-verhittiog. Ofschoon het lichaam zich aan een hoogeren graad van warmte ofkoude aan voegt en hieraan gewent, is dat toch slechts tot zekere hoogte het geval. Het is bekend, dat een mensch sterke koude kan verdragen, mede omdat hu zich hiertegen door het aan brengen vaa warmte en warme kleeding kan beschutten. By sterke hitte is dit echter andeis, daar het lichaam zelf de benoodigde warmte voortbrengt, en deze door zijne organisatie steeds op ongeveer 37°Celsius wordt gehouden. Is de buitenwarmte nu hooger dan 37°, dan kan het lichaam geen warmte meer afgeven, en is het duidelijk dat deze zich in het lichaam ophoopt. Zoo deze warmte hierin 6°, en dus tot 43°klimt, is volgens bevoegde waarnemers het leven voor den mensch niet meer mogelijk. Het middel, dat de mensch in z'n eigen lichaam heeft, om verhoogde warmte te verminderen, is de iweetafscheiding en de verdamping van het zweet op zyne huid, en hierdoor kan een mensch het korten tijd in eene sterk verhoogde temperatuur uithouden. Een voor waarde hierbij is intnsschen dat de omge vende lucht droog is, zoodat de zweet ver damping afkoeling kan teweegbrengen ; hoe vochtiger die Tucht is, hoe minder goed een verhoogde warmte verdragen wordt. Gekleurde rassen hebben in dezen een voor deel boven de blanke, daar de eerste meer warmte door hunne htrid afgeven, en waarsch$nltyk ook in hun lichaam minder warmte voortbrengen." Nu is het een opmerkelijke eigenschap in het lichaam van een mensch, dat, zoo geen voldoende warmte naar buiten kan worden afgegeven, er ook minder warmte door het lichaam wordt voortgebracht. Hierbij is het echter noodzakelijk, dat de bronnen der lichaamswarmte verminderen, en daar deze voor ongeveer \:i deel door spier arbeid wordt voortgebracht, is staking van-spierarbeid, dus strikte rust, een vereischte. Hierdoor lyden echter de verschillende func ties van het menschelijk lichaam, en ook de eetlust vermindert, zoodat, indien hierin geen verandering komt, een toestand vaji verhon gering en algemeene verzwakking intreedt, ofschoon het niet aan voedsel ontbreekt. Worden in zoodanigen toestand weder meer spysen gebruikt, zooals in een koel klimaat, dan ontstaat weder veruoogde warmte, en is dit weder tot schade van het geheele lichaam. Een bepaalde graad van afkoeling blu'kt dus in zoodanige omstandigheden een onafwijsbare eisch. Men mag dus, niet alleen uit theoretische overwegingen, doch ook op grond van verkregen ervaring aannemen, dat vestiging in tropische ge westen, waar geen gelegenheid voor de noodige afkoeling bestaat, voor een blanke niet mogelijk, en het in den regel voor menschen die in een tropisch klimaat ver blijf houden, noodzakelijk is, na een korteren of langeren tijd een koeler klimaat op te zoeken. Daar het gebleken is, dat een mensch met de noodige hulpmiddelen voor klee ding en verwarming in een koud klimaat gezond kan blijven, is men op bet denkbeeld gekomen, of in een heet kli-naat niet iets gedaan kan worden om de overmatige Warmte te temperen. En dit is volgens Ranke by de tegenwoordige constructie der koud nakende machines niet zoo moeilijk te bereiken. By toepassing op den mensch moet echter met afkoeling der omgevende lucht eenige voorzichtigheid worden in acht ge nomen, daar de s'appe huid van blanke menschen, die in de tropen wonen, zeer tot verkoudheidsziekten voorbeschikt. Nu is reeds aangetoond dat vereeniging van warmte en vochtigheid voor een mensch zeer nadeelig kan zy'n in een tropisch klimaat, en moet men er daarom op bedacht zijn, zoo veel doenlyk de vochtigheid weg te nemen, be halve dat natuurlijk ook naar afkoeling der lucht moet worden gestreefd, en dit laatste des te meer, daar door die afkoeling de warme lucit een deel van haar waterge halte verliest; want hoe koeler de lucht hoe minder watergehalte zij bevatten kan. Het kunstmatig droogen en koeler maken van warme, vochtige lucht kan men verkrij gen ongeveer op dezelfde wijze, als dit met eene centrale verwarmingsmachine geschiedt, doch alsdan in omgekeerde richting en met een ysmachine zooals deze b.v. in bierbrou werijen gebruikt wordt. Hierbij moet een ventilator de warme lucht ontvangen, die dan vervolgens in een koelkamer dooreen samenStel van elastische buizen van water moet worden bevrijd. Deze op zoodanige wijze ver koelde lucht wordt dan in eene tusschenruimte met warmen» buitenlucht vermengd en vervolgens in woon vertrek ken of werk plaatsen geleid. Zoodanige centrale afkoeling der lucht kan vooral in ziekenhuizen zeer nuttig zy'n en reeds is op aanbeveling van Ranke door trof. Karl von Linde uit M nchen een nieuw model afkoelin'gsmachine geconstrueerd. Ziekenhuizen van zoodanige toestellen voorzien, zullen dan tevens her stellingsoorden kunnen zijn, waar ook lijders, die zonder een bepaalde ziekte te hebben, toch door het tropisch klimaat verzwakt zijn, weder krachtiger kunnen worden en hunne eetlust en spijsvertering kunnen verbeteren. Of het misschien mogelijk zal zy'n. met niet al te groote kosten zoodanige verkoel IK gs ruimten op eenigzins groote schaal in te richten, zal de toekomst moeten leeren en zal zeker veel van plaatselijke toestanden" afhangen. Doch hoe dat ook zij, is hiermede zeker een weg gewezen, waardoor men een groot gevaar, aan het verblijf in tropische gewesten verbonden, bestrijden kan. Over het geheel is door meerdere kennis van den aard der in tropische gewesten voorkomende ziekten, en de daarmede nauw samenhangende middelen tot bestrijdiug daar van, het gevaar voor ziekten veel vermin derd. Hiertoe kunnen doelmatige hygiënische maatregelen, de zorg voor goed drinkwater en goede levensmiddelen, het zeer matig ge bruik van alcoholische dranken of geheel onthouding daarvan, matige lichaamsbewe ging in de open lucht op het koele gedeelte van den dag, doelmatige en koele, woningen, verwijdering naar onschadelijke plaatsen van onreine stollen enz. zeer veel bedragen. Men betwijfelt het dan ook niet meer, dat een Europeaan, zoo hij in een bij voorkeur eenig zins hoo^ gelegen en droog oord woont, en de voorschriften der hygiëne in acht kan nemen, in een tropisch gewest vry spoedig acclimatiseeren en gezond kan blyven, hoewel hierby natuurlijk steeds individueele verschillen zullen blijven bestaan. Wanneer ik nu, mede naar aanleiding der beschouwingen van Virchow de vraag stel, of het mogelijk is dat blanke rassen, vooral zoo zy van Arischen oorsprong 'ijn, in tropi sche gewesten blijvende kolonies kunnen vormen, zonder zich met andere, gekleurde rassen te vermengen, dan meen ik hierop een over hit geheel ontkennend antwoorl te moeten geven. Tot de blanke rassen die daartoe het meest geschikt zijn, behooren, zooais ik hier >oven vermeldde, die van Semitischen oorsprong, en hieronder dus ook de Joden. De ervaring dienaangaande in tropi sche gewesten, zooals 'b.v in Suriname ver kregen, leert dat zy daar gezond kunnen blijven en een hoogen ouderdom bereiken. Dat zy' er blijvende geslachten kunnen vormen en voortdurend in aantal kunnen vermeerderen acht ik, nu zooveel meer over de eiechen der gezondheidsleer in tropische gewesten is bekend geworden, volstrekt niet onmogelyk, en zullen laiere nasporin^en dien aangaande niet alleen uit een wetenschappelijk oogpunt, maar ook van wege het groote sociale belang zeer nuttig kunnen zy'n. (8lot volgt.) Dr. V. v. D. PLAATS BERICHT. Wij ontvingen tot onzen spijt te laat om het nog in dit nummer te kunnen opnemen een artikel van den heer R. W. P. de Vries Jr., dat een warme opwekking is tot bezoek der Tentoonstelling van hedendaagsebe Kunst nijverheid in Pulchri Studio te'sGravenhage." NIEUWE UITGAVEN. AU het verleden ontwaakt, door Soi'HiE DB JONGE. Amsterdam, P. N. van Kampen & Zn. Papieren kinderen. Novellen en Schetsen, door Jrsiüs VAN MAURIK Jr., os druk. Amster dam, Van Holkema en Warendorf. Onze Bouwmaterialen, beschreven door J. A. VAN DER KLOES, 2e, geheel nieuw bewerkte druk, geïllustreerd, compleet in 45 afleverin gen. Maassluis, J. van der Endt & Zoon. I iiimmiminimiiiHlHHtMtiiiiiiiHiiiiiMiiiiitliiiiiiinmiii KI U J\ H T ±d A. N JJ J. O. SCJHULLEIfc, Plein »»«, .+ H- H- H- -H Js-Gravenhage. Moderne Schilderijen. Aquarellen enz. l \ * \^> * Jl l Ls Lsl eJ La KOPERGIETERY «KOPERSLAGERY KOPEKWERKEn ? flAAR ? MODEL OF ? ? TEEKEfllhG ELECTRD - GAL V ANI5CHE INRICHTING KENNEMMER5TRAAT HAARLEM Magazijn Oud-Holland" Damrak 75, Amsterdam. Directie : P. Jï. PAEBELS. TELEFOON 7261. Complete Hanierfnriclifliigeii in Oud-llolluiidsclie en andere oude Mijlen. Atelier voor het vervaardigen van Oud-Hollandsch sn^werk. JH tJLVKtt^THA tV Amsterdam* SP U i^ T R I 4 T Den Haan. Specialiteitszaak in Zilver van Antieke Stijlbewerking, Tafel- en Dessertzilver en Zeeuwsen Knoopzilver. Idyllisch Buitenwonen. + + 4 4 4+ 4' l 4 4 4 4 4VEUPI.A4TNBAKK BUITENHUIZEN van gewa pend papier maelié, GOKöKOOPK WONINGEN als OJ'TIUCK.IKS «oor den Zomer, in prijzen van f' 12OO,?en hooier, met 3 kamers en meer. Speciale offerten voor Tropische verplaatsbare Bungalows. Technisch Burau MOENS & BECK te Bloemendaal. F ^^ ^»P u.. ^0 l ACHTER ST. PIET ER 16 ?:- -:- TJtreclit -:- -: MAGAZIJN VAN COMPLETE MEUBELEERING EN STOFFEERINQ = VERHUIZINGEN, TRANSPORTEN, SPECIALE AFDEELING AKTIQUITEITEN EN KUNSTVOORWERPEN OP K.OPER EN ZIMfS &tB°W.PELIX MERITIS" nEIZER TEl. 2SO7 ^^444^^44444^4444444^4444-^4444^44^ Alieni. Kflöst- en SIERKÜNST" Nieuwe Spfegelstr. 32. Stadhouderskade 6* KUNSTVOORWERPEN, ANTIQUITEITEN, Meubelen enz. BUDOLP ELION & Co. 'T BINNENHUIS l MEI IS OPOKHKVEI HET FILIAAL, R O KIST I2O. Voortaan eenigste adressen: RAADHUISST" 48-50 AMSTERDAM EX FILIAAL, KIWSTZAAL, KLEIJKAMP ZITIDBLAAK - ROTTERDAM KUNSTHANDEL WED. G. DORENS & ZOON. EOKIN 56. AMSTERDAM. TEEKENINGEN VAN ANTON MAUVE PHOTOGRAVUREX NAAR OUDE EN MODERNE MEESTERS ENZ. Meubelfabriek Nederland". J. A. HU1Z1NGA. BINNEN BEHANGERLT, MODEL KAMERS. Groningen. WESTERSINGEL. FRANCO LEVERING. 1ELKT. 11*.