Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER W E,E K B L AD V 0-0 R NE DE R L A N D.
No. 1615
Je l'ai appris par ta grandeur.
Mes yeux out pu cueillirlesfleurs tremières
Des plus rouges lamières,
Dans les plaines de ta spiendeur.
Tes brouillards roux et faroucbes furent
les tentea
Ou s'abrita la douleur baletante
Dont j'ai longtemps, pour ma gloire,
eouffert;
Tes flots ont ameuté', de leurs rythmes,
mes ven;
Tu m'aspétri Ie corps, tu m'asexaltél'ame;
Tes tempêtes, tes vents, tes courants forts,
tes flammes
Ont traverse, comme un crible, ma chair;
Tu m'aa trempé, tel un acier qu'on forge,
Mon tre est tien, et quand ma voix
Te nomme, un bru?que et violent moi
M'angoisse et me serre la gorge.
Escaut,
Sauvage et bel Escaut,
Tout l'incendie
De ma jeunesse endurante et brandie,
Tu l'as panoui;
Aussi,
Le jour que m' abattra Ie gort,
C'est dans ton sol, c'eat sur tes bords,
Qu'on cachera mon corps,
Pour te sentir, même il travers la mort, encor!
April .1908. P. N. VAN EYCK.
Zegepraal. Uit het Zweedsch van GUSTAF
GEYEKSTAM. Amezsfoort, G. J. Slot
houwer.
Een boek van Geyerstatn zal altijd ont
roeren, want altijd trilt daarin de weemoed
van eenzaamheid en verlatenheid, Hij ziet
het leven der mensehen als een «-indelooze
vlakte, somber en troosteloos. Bijna altijd
verhaalt bij van lijden, van menschelyk Ijjden,
van leed, dat ook ons heeft getroffen of
treffen kan .... En daarom begrijpen wij zoo
goed zijn boeken en leven zoo mee met zyn
persoon, 't zijn onze vrienden geworden, we
willen helpen, troosten, mede-lijden.
En meestal is de oorzaak van het lijden
liefde, die niet werd begrepen, onbeantwoord
bleef, niet of Ie laat werd uitgesproken. Ook
in dit boek weer vangt dat lijden aan opnieuw,
ook hier weer wordt verhaald van vernie
tigde levens, die zich bleek en somber, een
zaam en vreugdelooB voortslepen naar het
einde.
Dit is geen boek van wanhoop! die plot
seling in daden, in de daad van uiterste ho
peloosheid, zich omzet. Dit is een boek van
doffe, stille berusting; de smart wordt ge
dragen, terwijl het leven voortschrijdt en de
uiterlijke dingen van iederen dag aandacht
vragen en behartiging eischen. En dat is
tragischer nog dan dat andere en misschien
wel eUcht het nog meer moed.
* *
*
Maggi (ik had wel een anderen naam
gewenscht) is getrouwd uit liefde, maar meer
uit liefde voor haar ouders, die ze niet tot
last wil worden, dan voor haar man. Ze
gaat nu weg, ver weg, ze moet haar ouders
verlaten en hare bosschen, haar wouden van
beuken en dennen en het mooie, geheim
zinnige Wettermeer. Ze moet nu haren man
volgen en al haar liefde geven aan de zoo
geheel nieuwe, geheel andere omgeving. Maar
dat kan ze niet, ze kan niet vergeten wat
ginds achter bleef, ze kan haar liefde niet
verdeelen, niet overdragen. Ze tracht wel
opnieuw, iederen dag weer, maar ze kon niet
zich ontworstelen aan dat drukkende gevoel
van vreemdelinge te blijven tegenover alles,
tegenover de menschen, de natuur, haar
?ssoning, haar man. Ze dwaalt door het groote
huis, angstig grendelend de deuren als het
donker wordt, ze lijdt, veroudert, versombert,
verkwijnt. Eén dag van vreugde slechts heeft
ze gekend gedurende al die lange jaren, als
een vriend uit vroeger dagen, Xoenraad, haar
komt bezoeken en haar vertelt van haar
ouders en van de menschen daar en de bos
schen en het meer. Koenraad heeft Maggie
liefgehad, altijd, maar nooit heeft hy haar
het groote geheim van zijn liefde durven
openbaren. En toen zij trouwde met een
ander, bleet hy achter, versufd door den
harden, onverwachten slag.
Toen haar man stierf, gevoelde zjj dit als
een verlossing uit groot leed en ze vluchten
weg van haar plicht, weg uit haar huis dat
nooit een tehuis voor haar was geweest en
ze ging teiug weer naar hare ouders en h are
bosschen in het wondervolle weer.
Koenraad gelooft het oude leed te kunnen
vergeten, te hebben vergeten reeds. Hy is de
ver'oofde geworden van een jong en mooi
meisje en hij gelooft weer aan toekomstig
geluk. Oan komt Maggie teiug, vrij weer,
niet meer verweg als in woelen, maar dicht
bij, vlak by als een levende werkelijkheid.
En dan vangt de stryd weer aan'opnieuw.
Eens nog voor zyn huwelijk want plichts
besef belet hem den nieuwen band te ver
breken eerst nog wil hij Maggie zien en
met haar spreken over hnn tyd van jeugd
en zonneschijn. En als zij dan samen daar
gaan en de zon haar kleurenpracht laat weg
sterven over het wit besneeuwde land, over
de bosschen, en het wondere wettermeer,
dan komt de bekentenis van zijn liefde, zyn
trouwe, standvastige, droeve liefde.
En nu dat is uitgesproken, moeten ze
scheiden, voor altyd. Hy gaat verder zijn
leven in, zijn nienwe leven en zij keert terug
naar het vreemde' landgoed, het vreemde
huis van haren instn en dat zy nu moet be
sturen voor haren zoon.
Zoo is dit verhaal van lijden, van groot
menschelijk leed, dat ook ons getroffen heeft
of treffen kan ... en dat wij daarom zoo goed
begry'pen en mede-lijden...
Intussehen is het een verhaal, een boek,
dat voor me ligt en ik heb daartegen mijn
bemerkingen. Vooreerst de titel. Zegepraal.
Van wat? Van de liefde? We weten b^ter
nu. Van den plicht? Wel droef dan is die
zege, die bevochten wordt op de
puinhoopen van het levensgeluk. Ik zie weinig zege
praal in dit boek van stille en doffe berus
ting, van verkwjjning, van verwording en
versterving van alle levenslust en levens
vreugde.
Dan de cons'ructie van den roman. Bij den
aanvang al zien we Maggie weenend, somber
en schuw dwalend door hare woning. Later
worden ons de oorzaken verteld, 't Schijnt
me juister de aloude volgorde van oorzaak
en gerolg te behouden, óók in dezen roman.
Het eerste gedeelte ten slotte is gebleven
beneden wat we van Geyerstam gewend zijn;
aan zulken auteur mogen we hooge eischen
stellen. Ik kreeg bij het lezen het gevoel
van iemand, die naar bet station holt en
vreest den trein trein te missen. In vlie
gende vaart rent j^,, lezer dat eerste deel
door, hjj ziet niet aBiJërs dan het einddoel.
Er zyn geen zinnen, geen denkbeelden, die
treffen en tot even sti staan nopen. En als
wij dan het einddoel zien van verre, stelt
zich plotseling iemand op zijn weg en voert
hem zijwaarts af; verbaasd en verdwaasd
volgt de haastig voortrennende, ruw in zyn
vaart gestuite lezer zijn nieuwen leidsman...
zóó bolst men aan tegen het tweede deel,
een lang verhaal van het leven en lijdea van
Koenraad's vader, boeiend zeer zeker op zich
maar te breed van opzet, te uitvoerig van
uitwerking en daarom niet passend in het
kader van dezen roman. Om dus voor te
doen kennen, was het niet noodig aan het
leven van den vader een zoo uitvoerige be
schrijving te wijden.
Dat zijn in hoofdzaak mijn opmerkingen
tegen dit zeer zeker treffende verhaal. Ik
kan ditmaal mijn bespreking eindigen met
een woord van lof aan de ongenoemde ver
taalster (yertaler?). Enkele zinnen en uit
drukkingen daargelaten is hier goed werk
geleverd. T. C.
Bericfiten.
De DEIEHONDERD.IARIQE GEDENKDAG VAN
MILTON'S GEBOORTE zal te Cambridge gevierd
worden door een tentoonstelling van
Miltoniana, Men zal trachten een zoo volledig
mogelijke verzameling busten, platen, por
tretten en drukwerken, op den dichter be
trekking hebbende, bijeen te krijgen. Zooveel
mogelyk zal men ook eemte uitgaven van
zijn werken laten zien, terwijl in den catalogus
zal worden vermeld, waar de overige bekende
niet tentoongestelde origineele drukken zijn
te vicden.
De tentoonstelling bly'fc slechts geopend
van de laatste helft van Juni tot de eerste
week van Juli.
Milton is i) December 1608 in Londen
geboren.
Er was een tijd dat het gewoonte was dat
leerlingen van de sciroor, TE ETO>', wanneer
zy hun studiën voltooid hadden, hun portret
ten geschtnke gaven aan het hoofd dier in
richting. Deze gewoonte is ontstaan in bet
laatst van de achttiende eeuw en is ongeveer
honderd jaar in stand gebleven.
Daar juist in dien tijd de Engelsche
portretteekenkunst op bizonder hooge trap stond,
is de school in het bezit van een serie por
tretten, waaronder er zijn van Keynolds,
Gainsborough, Romney, West, Hoppner,
Lawrence en anderen. Binnenkort zal een
album verschynen hetwelk de reproducties
van de merkwaardigste van die portretten
be?at.
Een BUITENGEWOON BELANGRIJKE COLLECTIE
CATALOGI VAN BOEKVERKOOMNdEN kwam deze
week onder den hamer bij Sotheby te Londen.
Zy waren alle afkomstig uit het laatst der
achttiende en de eerste helft der negentiende
eeuw. De meest belangrijke was misschien
wel die van de bibliotheek van Napoleon,
wiens boekerij in 1823 ook door Sotheby
verkocht werd. Er was ook een catalogus
van de verkooping van Byron's bibliotheek
in 1827 en een van de auctie van de origi
neele handschriften van de Waverly novels
in 1831.
DlCKENS ALS SOCIAAL-HERVORMER
list Edwin Pugh heeft een bizoadere studie
van Dickens' werken gemaakt en ia tot de
conclusie gekomen dat Boz", indien hij in
onzen tyd had geleefd, socia ist zou zijn
geweest. In het najaar zal hij de resultaten
van zijn werken openbaar maien iu een
boek dat getiteld is: Dickens as a socialist".
DE KOSTBAARSTE CATALOGUS DEK WERELD.
Op dezen titel kan zeker de zooeven gereed
gekomen, uit diie deelen bestaande cata
logus van de kunstverzameling van Pierpont
Morgan aanspraak maken. De kosten van
dit, als manuscript gedrukte, boekwerk worden
op een kwart millioen gulden geraamd, terwijl
de 20 exemplaren, bestemd om aan verschil
lende staatshoofden te worden aangeboden,
alleen een uitgave van ongeveer ? 125,000
vorderden.
Het beek is een unicum in zijn soort, en
een kunstwerk van zeldjame uitvoering,
zoo?wtl wat betreft de onovertrefbare reproductie
der platen als de harmonische toepassing van
de gebruikte materialen en de uitvoering in
het algemeen. Het fijne, klassieke, geschepte
papier is door de bekende firma van Gelder
Zonen express voor d!t werk vervaardigd;
met den druk werd een der voornaamste
huizen te Londen belast en de vervaardiging
van den fraaien band eveneens aan een voor
name Londentche firma opgedragen.
Behalve de uitvoering, is ook de inhoud
van den catalogus zeer interessant; hij geeft
een overzicht vsn eene der rijkste, en uit
een kunstenaars oogpunt gezien, meest waarde
volle privéverzameling der wereld; eene
verzamelin g van meester werken welker waarde
op 12 millioen gulden wordt geschat.
Onder den titel Das Liebesnest'Verschijnt
binnenkort een nieuwe roman vati EDWARD
STILGEBAUER.
Ten einde de BETERE LEI TUUR meer in han
den van de lezers te brengen en hen de kfuze
daarvan te vergemakkelijken, heeft men ineen
Amerikaansche bibliotheek het volgende in
toepassing gebracht.
Er zijn twee lijsten van romans gedrukt.
Lijst l, waarop de werken van diegenen wor
den geplaatst die door hun vroeger verschenen
boeken reeds een zekere populariteit genie
ten, wordt geplakt in de boeken van zulke
schryvers, die geen aanbeveling meer behoe
ven, omdat zij door de lezers van zelf aan
anderen worden aanbevolen. Lijst 2 becat
mede de namen van de baste schrijvers, maar
wier werken meer inspanning bij het lezen
vorderen, en wordt eveneens in elk deel dat.
uitgeleend wordt gelegd. Op lijst l komen o. a.
de namen voor van : Burnett, Fothergill,
Hornung, Mulock en Westcott; lijst 2 bevat o. m.
die van A'len, Herrie, Besant, Crasford,
Crockett, Mason, Merriman, Ward, Weyman.
BERICHT.
Verleden jaar werd door het D. A.
Thiemefonds eene prijsvraag uitgeschreven voor een
uurwerk met twee losse zijst-kken, bes'emd
om geplaatst te worden op de
schoorsteenlijst van een boekery of van een studeerkamer.
De inzendingen, op deze prijsvraag inge
komen, zijn thans tot 14 Juni a.s. tentoon
gesteld in het gebouw der Maatschappij ter
bevordering der Bouwkunst, te Amsteidam.
Ook het rapport der jury ligt aldaar ter inzage.
DEBONT&LEIüTENs
SPORTPASTILLES.
Dorststillend.
Hoe verdrijf ik verveling?
Verzamel pos! zegels en spoedig zult gy
niet meer weten wat verveling is! Catal.
gratis. PH. KosACK,BerliB,-£urgstra88e 12
THEE - E. BRANDSMA.
SEYFFARDT
&>BOEKHANDEL
/DfllYIRflK99
Telephoon S34I
ATLASSEN
O ROOT E KEUZE M O I, I E l» E
SLAAPKAMER-AMEUBLEMENTEN.
Specialiteit in \vitg-elakte >lei*t>elen.
KOLDEWEIJ & CORBIÈRE.
3O Leidschestraat,
Amsterdam.
(Begrafenis-Onderneming
j. xx
Prinsengracht 837. Telephoon No. 906.
AMEUBLEMENTEN.
MeubelfabrUütttien en Behangers.
SINGEL büde Paleisstraat 259, Amsterdam.
voorheen JDAMRAK 80.
Telephoon No. 4646.
PHILIPPONA KETELAAR,
HET XI1DKKL,. ACCOUX T
onder Directie van A. V AU I»E» STEMPEL, Jr.,
belast zich niet alle voorkomende Acconntants-werk/aamlieden.
WETERINGPLANTSOEN 10. TELEFOON 3425.
A R NIIE M, schoonste gedeelte van Nederland.
Restaurant r;: fflusis Sacmm.
van het
gebouw
F. SI M ON, Directenr-Pacliter.
firma G. W. VON SCHMIT & ZOON,
HAARLEM, AMSTERDAM,
Groote Hontstraat 16. K al ver straat 167.
Kousen en Hygiënische Onderkleeding.
Jaeger Lahmann Rameh Merk Z Crêpe de Santée.a.
Levensverzekering- flf £* *
Maatschappij M T D D C FT)
maatschappelijk Kapitaal:
EEN MILLIOEN GULDEN (volteekend).
Sluit Levensverzekeringen en Lijfrenten op bijzonder
Riinsllge verzekeriuggvoorwaarden en tegen zeer billijke
preiuiën.
COGNAC HENNESSY.
Speciaal adres voor
en
i«
W. JAJSTSB]*, Damstraat UK
Fobrieh t Spuistraat 9MO.
LUXE-PAPIER
STEMPELEN.
CEBR.SIMONS
KALVERSTRAAT 124.
34.
i Wandelen en Waarnemen.
ii. net Kijker en Bus.
Geïllustreerde Schetsen uit het Leven van Planten en
Dieren, door
E. HEIMANS.
Pry'a per deel ? 1.50, fraai gebonden ? l 00.
Uitgave van VAN HOLKEMA & WAKENDOEP, Amst
Pension
SANOER
"
Prachtig gelegen inde
Wageningscliebosscheo.
Aanbevelend
B. P. DE VRIES.
K.4LVERSTRA1T 16O, AMSTERDAM.
SPECIALE INRICHTING roor het vervaardigen van volledige
Uitzetten en Luiermanden.
Op aanvraag worden prysopg. en modellen fr. toegezonden. Teleph. No. 5939.
l l/TO JBTO I* i EI, VX
CERMAIN,
PANHARD & LEVASSOR,
met Jüichelin Banden.
J. LEONAKD LANG,
Amsterdam, 114: Stadhouderskade.
NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP
Begrafenis-Vereeniging
TE AMSTERDAM.
Administrateur: H. SAX Jr., adres P. C. Hooftstr. 88.
Telephoon No. 041. De Raad van Bestuur:
A W. VAN EEGHEN Jr., Voortitttr.
Is. DA COSTA, Gedelegeerde.
Zooeven verscheen:
EENE TWEEDE GOEDKOOPE DRUK VAN
l>r. P. l,. M U I, L, E R,
ONZE GOUDEN EEUW,
met voorwoord van Prof. P. Z. BKHK.
Compleet in 20 afleveringen a ? O.4O, of in twee linnen banden il ? 5.
en in half leder a ? 5.75 per deel.
De prijs van den etrsten druk van dit standaardwerk was ? 32.
gebonden. Franco zending.
J. H. IXE
, Boekhandelaar.
Utrechtschestraat 54.
1
Dr. BERGMANN's. Watergeneesinrichting
R 'iir\>ni O C \OV\O Systeem-K N E l P P. Prospectus gratis.
O AlLlJ'.^U O \jiCUC. T)r RT7RftMAN\T vrnptwr Vrnnwfiin
Dr. BERGMAN N, vroeger Vrouwenarts te
Wörishofen.
RESTAURANT ol-devaiit VAJf PER PIJL.,
19 f laat*, La May e.
-PREMIÈRE MAISON DE L A HOLL AN D E. -*
~~?,_ SjjLNS OKCHESTBE. ~>
Spoor's
Mosterd
W. A. SPOOR Jr., Fabrikant, Culeaborg
LUXE-BROODBAKKERU
Henri J. Carels
voorheen PAUL C. KAISER.