Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTlLRDA M MERWEEKBLAD V O O R N E D E R L A N D.
No. 1617
Dr. i, FolM.
DE. AREND FOLMXR, die 50 jaar geleden,
pp den leden Juni 1858, promoveerde. Be
jubilaris beeft zich onder meer verdienstelijk
gemaakt door uitgebreide en met succes
bekroonde ethnologÏBcha» onderzoekingen.
Aan z\jn diepgaande Btndie op dit gebied en
aan. bet in Groningen door hem opgegraven
omvangrijke materiaal (de tbana te 'B
Gravenhage zich bevindende terp-schedels) is het
t« danken, dat hij de bewering van Vircbow
koa logenstraffen, volgens welke de oorspron
kelijke Germanen uit twee verschillende
stammen hadden bestaan. Dr. Polmer kwam
op grond van zyn gegevens tot de conclusie,
dat onze Germaansche vooronders
nstamgeheel voimden.
iiiiitliiiiiiiiiMMiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiniiiiiiiiiiiiiMniiiiiiniiiiii
van een mooi gedreven wierook brander
memoreerden.
De edelmetaal- en de byonteriekunst gaven
hier ook enkele goede en logische specimina.
E senlöffels theegerei in zilver, met email
verlevendigd, heeft nog wel iets van
zoekennaar-nieuwe-vormen, hoewel het er beschaafd
uitziet. Begeer n Nienhuis, de eerste vooral
weet door s t een zet t ing en filigrainbewerking
mooie combinaties te treffen. Het is zonder
ling, dat kunstenaars van dit filigrmnwerk
niet meer partij trekken, het leent zich zoo
goed tot verschillende versieringsvormen.
Niet lang geleden Eag ik van Llon Cachet
in deze eet zeer gelukkige toepassing.
Nienhuie' armbanden, colliers en broches,
met steenen van eenzelfde kleur, zoowel als
die met email maken een gedistingeerden
indruk; zij zijn voornaam, en dit is een
deugd, vooral in byouterieknnst, waar
pronkerighei4 en veelheid van steenen, nog al
eens met schoonheid verward wordt.
Ht-t meubel en de woninginrichting hoe
wel niet zoo compleet vertegenwoordigd
als wjj dit gewenscht hadden, gaf toch
wel een indruk van het standpunt waarop
onze Hollandsche kunstnijverheid op dit
oogenblik staat. De inzending van Het
"Binnenhuis", van de heeren H. F. Berlage Nz.
en Jac. van den Bosch, vertoonde nog bet
sterkst het moderne type, zoowel in de meu
belen als in het koperwerk; terwijl daaren
tegen de Bazels kast en ronde tafel vooral,
zonder tot styl-imitatie vervallen te zijn,
de berinneringen aan oude meubelkunst in
zich dragen, waardoor zij reeds een zekere
genoegelqkbeid hebben, die bij ons huisraad
m j. wel een vereischte is. Kamers door
architecten-interieurs ingericht, waarbij de
eigenaars geen kleedje, vaasje, gordijntje
mogen koopen zonder diens toestemming en
goedkeuring, nit vrees van niet in den stijl"
te blijven, lijken mij voor de bezitters een
ware ramp, en wijzen op een te groote
doorvoering, van wat men persoonlijkheid"
wil noemen, en wat nel eens ten koste is
van de aangename huiselijkheid die voor
een interieur zoo'n belangrijk ding is.
Een enkel hangkastje van Hack, dat er
wel aangenaam uitziet, en een paar meubelen
van J. W. de Graaff, die aan sculpturale
versieringen hun eigen karakter ontleenen,
zijn te weinig om eenigszins het effect van
een door h«n ingerichte kamer te kunnen
beoordeelen.
Van Leeuwens meubelen, die zich meer
aan die VAD de Bazel aanpassen, zjjn door
inlegwerk, wat vlak snijwerk, door ver
schil van houtkleur, tot prettige dingen ge
worden. Vooral zijn tafels en kastje (de stoelen
zonden wij persoonlijk wellicht om der
verhoudingswille hooger van rug wenschen) zien
er aangenaam uit. Opvallend hierbij,in ver band
met wat ik boven zejde is, dat het, als stoflage
van zijn kast, onmogelijk bleek er modern"
aardewerk in te zetten, terwijl het Japansch
er zeer goed mede harmonieert.
Limburgs bureau en kamerbetimmering,
Ed. Cuy.pers' rieten meubelen mogen wy in
deze opsomming niet vergeten, daar zij goede
kwaliteiten vertoonen, die verwachtingen voor
onze meubelkunst wekken, al kunnen wij
niet in alle deelen er volkomen mede in
stemmen.
Ons rest de zeer uitgebreide groep van
geweven, gebatikte, gedrukte, als anderszins
versierde stoffen, die tot de meer directe
sierkunst gerekend kunnen worden, en die
in onzen tijd een meer op zich zelfstaande
uiting vormen. Een uiting, die dikwijls be
denkelijk de grens caar dilettantisme nadert,
waarin m.i. een ge 'aar voor onze kunsttech
nieken gelegen is.
Immers batikken'' is langzamerhand ge
meen goed geworden, en van een middel
om op onvergankelijke wijze een teekening
rast te leggen, een doel dat in het pro
cédéalleen zijn krachten zoekt. Een voor
beeld hier van was de Apeldoornsche inzending
waarbij de wasbarstjes, de feitelijke onge
lukken, een importantie krijgen als waren
zij het voornaamste. Dat bij een dergelijke
opvatting, batik" slechts een vlag is om de
lading te dekken, spreekt vanzelf.
Wy misten hier ter tentoonstelling het
werk van Lebean, dat zeker als waardige
tegenstelling kon getuigen van een technisch
raffinement dat voortreffelijk is en waarbij
zich zijn teekening volmaak t aansluit. Het werk
van den heer Hack en van Mej. Bake heeft
ongetwijfeld den invloed van Lebeau onder
gaan, en leidt daardoor onwillekeurig tot
vergelijkingen. Beiden echter lijken mij op
den goeden weg; Mej. Koopman beschikt
nog evenmin als de Heer Kort over de
noodige kleuren en vormenrijkdom, die aan
hunne batiks een bepaald karakter zouden
geren. Nn wil bet mg nog toeschijnen dat
ook zij da belangrijkheid in het gebatik"
zoeken en niet in het resultaat, wat ook
m.i. de inzending van den Heer Loeber
eenigermate kenmerkt.
^Is batikken" ongetwijfeld de meest gron
dige wijze van stoffen met kleur te verweren,
het bedrukken" komt in de twetde plaats in
aanmerking. De eenige op het oogenblik ten
onzent diénaar ik meen, hier goede resul
taten mee krijgt, is de heer Meequita, wiens
handdrukken, waarvan onlangs in bet
Kunstnyverheids-museum te Haarlem een groote
verzameling aanwezig was, thans ook hier
geëxposeerd waren. Het bedrukken van stoffen
is beslist een zeer rationeele techniek, en
wanneer deze nu niet ontaardt (bij den heer
Meequita doet het dit ia geenen deele) in
een imitatie van een ander procédé, zooals
de gedrukt-gebatikte sarongs, dan kan deze
versieringswijze tot zeer veel moois leiden.
Een andere wijze om stoffen te versieren,
zoo. men dit niet al makende doet, op het
weeftoestel, is het borduren.
Ook in deze groep van kunstnijverheid
misten w\j helaas onze voornaamste werksters,
wat jammer is omdat hieruit.ovértnigend zou
kunnen blijken dat ook naaldwerk t otde
kunsttechnieken behoort, en tevens, dat wil men
hierin- iet» geeébereiken, het eren alsin iedere
andere techniek absolnnt qoodig ia, zjjn ver
siering en zijn werkwijze geheel uit het te
bewerken materiaal op te bonwen.
Frenle de Banitz demonstreerde dit onwille
keurig door haar eenvoudig geborduurde
kruiBStukjes die met de grondstof tot een
geheel zijn geworden, en met de meer omvang
rijke borduursels die afgescheiden van de
kleurcombinaties slechts uitgevoerde
teekeningen zijn gebleven.
Bij de inzending van mej. Verwey waren
naast het weefwerk ook aardige
kinderkleertjes die door naaldwerk verlevendigd
op een goed beginsel wijzen. Hare afdeeling
was echter in hoofdzaak vertegenwoordigd door
het weefwerk waarvoor zij propaganda maakt,
mede door baar onlangs verschenen nitgaafje:
Het handweven" handleiding bij het leeren
weven op verschillende toestellen.
Nn is weven op zich zelf een prachtige
techniek en voor «rouwen zeker bij uitstek ge
igend, (het is jammer dat de dames van
der Maarel en van der Weyde ter tentoon
stelling niet inzonden) maar laat het in
vredesnaam %een knutselarjj worden, geen
modegeschiedenis, waartoe al die kleine
toestelletjes zoo licht aanleiding geven. Het
ziet er zoo knusjes uit, zoo echt gezellig, dat
men haast vergeten zou dat het een metier
is, het weven, een vak dat tijd, verstand,
smaak, routine en voortdurende zorg vereischt,
indien men er iets in wil bereiken.
Mej. Verwey's handleiding betreft voor
namelijk de kleinere weefgetouwen, de zoo
genaamde kaart weverij o. a., waarmede wel
aardige banden en ceintuurs te maken, maar
wat slechts als een inleiding op het grootere
getouw beschouwd moet worden. Doet men
dit niet dan ontraadt die weverij te gauw in
spielerei" en daarvoor is de techniek te
degelijk.
Het bedoelde boekje bevat tal van afbeel
dingen naar kleine weefsels van verschillend
makelij op toestellen va B beperkte afmeting
gemaakt.
Studeerende in oude werkwijzen kwam mej.
Reesema er toe Egyptische vlechttechniek
toe te passen voor bet maken van taschjes,
waarmede zy, geleid door een gevoel voor
kleurenharmonie, zeer aantrekkelijke resul
taten verkregen heeft.
De grafische kunst was slecht vertegen
woordigd, en wat er was, mogen, wij ale be
kend genoeg beschouwen om er hier nog
op terug te komen, zoodat wij hiermede ons
overzicht kunnen besluiten.
't Kan zijn dat wij in dit vrij beknopt
verslag enkele inzenders en inzendingen niet
noemden, wat echter niet insluit dat wij
hun werk daarom minder belangrijk achten,
maar zooals wij ia den aanvang reeds op
merkten, was onze bedoeling meer, in hoofd
zaak er de aandacht op te vestigen hoe de
verschillende kunstnijverheidggroepen alhier
vertegenwoordigd waren,, dan wel hóe ieder
kunstenaar persoonlijk voor den dag was
gekomen.
En gaan wij In gedachten de verschillende
groepen no< eens na, dan komen wij tot de
overtuiging, dat het genootschap Pulchri
Studio met tevredenheid op haar werk kan
terugzien, en de door georganiseerde tentoon
stelling een goed overzicht gaf ran de
Nederlandsche kunstnijverheid heden ten dage.
B, W. P. D
Boekverkooping te Leiden.
Bij Je firma Burgersdyk & Niermans zal
van 7 l' i Juli onder den hamer komen
eene uitgezochte verzameling kostbare tijd
schriften, standaardwerken, nieuwere hand
boeken, zeldzaamheden en cnriosa, grooten
deels afkomstig uit de nalatenschappen van
wijlen dr. H. Sterneberg, arts te Nijmegen,
dr. J. v. d. Hoeven, arts te Maasland, dr. Z.
Th. Diehl, scheikundige te Alkmaar, dr. N.
A. M. Sanders, scheikundige te Leiden, R.
Dijkstra, apotheker te Leiden en andere
grootere en kleinere verzamelingen.
Als- belangrijke rubrieken in den catalogus
vermelden wij die over Geschiedenis der Ge
neeskunde, Oudere jchriJ7ers, Anatomie en
Physiologie,Bacteriologie,Chirurgie,Obstetrie,
Gynaecologie, Laryngologie, Ophtalmologie,
Psychiatrie, Interne geneeskunde, Dermato
logie, Hygiëne,Chemie, Physiek, Mathematiek,
Astromonie, Ingenieurswetenschappen, Zo
logie, Jacht en visscherij, Botanie, Geologie,
Geschiedenis, Rechtsgeleerdheid, Theologie
en Philosophie, Taal en Letteren, Kunst
geschiedenis en tot slot eene verzameling
medische en chemische instrumenten, ske
letten, mikroskopen, sterio-teliscope, verre
kijkers, schrijfbureaux, enz.
De catalogus verschijnt 24 Juni en de ver
zameling is 4 en 6 Juli te bezichtigen.
DE PHOENIX
234 Spuistraat
76 Damrak
AMSTERDAM.
Complete
MEUBILEERING
De Zaanlandsehe
Zilversmederij
KALVEBSTBAAT 51,
Amsterdam.
SPUISTRAAT 62,
J>en Haag:.
Specialiteitszaak in Zilver van Antieke
Stijlbewerking, Tafel- en Dessertzilver
en Zeeuwsen Knoopzilver.
Panorama Gebouw Amsterdam,
over Ai-tis.
em.
«JE £^TJ S
(Dit Panorama is opnieuw gerestaureerd
-A-l-sra's Laatste IR>it.
NIEUW, op i April 1.1. geopend.
KOPERGIETERY
KOPER5LAGERY
KOPERWERKEH ? N/UR ? MQGEL
ELECTRG - G AL V ANI5CME
3==== INRICHTING *
KENNEMMER5TRAAT?N? l
HAARLEM
Magazijn
Oud-Ho l land"
Damrak 75, Amsterdam.
Directie: P. C. PAERELS.
TELEFOON 7361.
Complete Hanierliirlclitlngeii
In Oud-Hollandsehe en andere
oude stijlen.
Atellar voor het vervaardigen vai Oud-Hollandsch snijwerk.
Idyllisch Buitenwonen. ;?
VERPLAATSBARE BUITKNHUIZËN van gewa- ' >
pend papier maché, CJOEDKOOPE WONIÜVQEHf als ' '
OPTREKJES voor den Zomer, in prijzen van T
f 12OO,?«n hooger, met 3 kamers en meer. 't '
Speciale offerten voor Tropische verplaatsbare ' ,
Bungalows). , f
Technisch Bureau MOENS & BECK te Bloemendaal. ;;
KUNSTHANDEL
J. C. SOHTJLLJEU,
Plein »»«, -».-».-«?-(--». '8-Gravenlu*ge.
Moderne Schilderijen, Aquarellen enz.
m ut m m m m
T BINNENHUIS
Inrichting tot
meubeleering
en versiering
der woning
B e
RAADHUISSTRAAT 48-50
* AMSTERDAM *
ttmmmmmmmamu f m
Meubelfabriek
Nederland".
J. A. HU1ZINGA.
BINNEN BETIMMKKI.NÜKN',
BEHANGERIJ,
MODELKAMERS.
Groningen.
WESTERSINGEL.
FRANCO LEVERING.
T KLEF 118,
Alp. tot- en
SIERKUNSP'
Nieuwe Spiegelstr. 32. Stadhouderskade 04.
KUNSTVOORWERPEN,
ANTIQUITEITEN,
Meubelen enz.
RÜDOLP ELION & Co.
D.DEB1ÈREBIESAJRT
ACHTER ST. PIETBB 16
-:- -:- Utrecht ->
-:MAGAZLTH VAK COMPLETE
MEU
BELEERIKQ EN STOÏFEEKIHG =
VERHUIZINGEN, TRANSPORTEN,
SPECIALE AFDEELING ANTIQUI
TEITEN EH KUNSTVOORWERPEN
DRK5GHMBEII
/=>>M
OP *OPE:R EN ZINK
.CGtboüW^ELIX MERITIS"
LW KEIZERSGRACHTSZ't
KUNSTHANDEL WED. &. DOBENS & ZOON.
ROK! 56. AMSTEEDAM.
TEEKENINGEN
VAN
ANTON MAUVE
PHOTOGRAVUREN NAAR OUDE
EN MODERNE MEESTERS ENZ.