4 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1618 YOOï( DAMEjS, Arme idealistische Anita Augsburg, die bjj gelegenheid van de bekende Kerst-enquête door den Berliner LoJealanzeiger, profeteerde, dat als de vrouwen het kiesrecht hadden, zij de mode zonden verbannen! Juist de toilet kwestie is vrijwel de zwakste zijde van het congres geweest. Dat de reformjaponnen de overhand niet hadden, is tot daar aan toe. Maar dat de vrouwen die den strijd aange bonden hebben tegen conventie en over levering, zelf nog zoo flink -in de traditie zitten vastgeroest en 't corset den boventoon voerde, is zeker een betreurenswaardig feit. Men wil zich van de knellende banden van door den man gemaakte .wetten bevrijden, maar aanvaardt deemoedig de knellende banden door vrouwelijke ijdelheid voorge schreven. Wat zaten sommigen er ingepropt l Het is zeker jammer en verkeerd, als de vrouw zichzelf en hare kleeding onder 't maatschappelijk werk gaat verwaarloozen, maar toch, hoeveel aangenamer doet de verschijning van een Anita Augspurg aan, met het kort geknipt grijzend haar en de onbevallige blouses-zonder-naad, vergeleken bij het overdreven toiletmaken van zoovele anderen, die zooals bijv. de Hollandsche vrouw uit de meeste middenkringen 't volstrekt niet gewend is zich 's avonds te kleeden", en door van dien regel af te wijken, 't congres menigmaal een tint vaa onwaarheid en ijdeltniterij verleende, zoo bitter slecht passend bjj de ernstige woorden die gesproken werden. Men had op de zeven feesten (er waren evenveel fuiven als openbare vergaderingen!) toch gelegenheid genoeg te pronken? Maar naast de akelig-aanstellerige typen, beginnend met een buiging, en na't applaus nog eens een reverence ten beste gevend, alsof 't een concert of comedie gold (was 't dat misschien voor enkelen?) in plaats van een ingrijpend hervormingswerk van bovenal ethischen aard, de nobele figuren van de Bussinnen, van een Lydia Wahlström, een Anita Augspnrg, mrs Catt en Reverend Shaw, de spreekster bq Gods genade. Geen enkele die haar evenaarde, al zijn ook de gaven van mrs Catt en dr. Augspurg zeer groot, en hoorde ik een op-aanteekeningen-gesproken goed ineensluitend betoog van mrs. Waugh Mc Cnllock, Vrederechter in Illinois, een talentvol speechje in de drie talen van Kathe Schirmacher helaas wat bitter en een tikje overdreven, zoodat ook Minna Cauer naast mij nein, nein" zat te roepen en met de hand ontkennend zat te wuiven. Ook Rosika Schwimmer is op de jeugdconferentie geestig en frisch geweest, en mevrouw Haver en enkelen der Engelschen bleken voortreffelijke epreeksters.Het meerendeel der stemmen was echter tegen de groote concertgebouwzaal niet opgewassen en waar behoudens by de feestelijke opening de zaal nimmer vol was, meestal slechts voor Yt. gevuld, met akelig leeg grijnzende galerijen, bleek 't dubbel jammer dat men zich niet voor de vergaderingen met een wat bescheidener gebouw tevreden had gesteld. De voordeelen toch van 't concertgebouw bleken gering. De restauratie (niet onder beheer der congrescommissie zooals in Berlijn in 1904) was maar zeer poover; een schrijf kamer, of zelfs maar papier, enveloppen en inkt wat ik nog nooit op een congres ontbreken zag was nergens te vinden, noch minder het gebruikelijk postkantoor. Het is verre van mij de comité's van voor bereiding er een verwijt van te maken. Ik weet hoe hard en ijverig er gewerkt is en men stond voor 't feit dat een deel van de yrouwenkiesrechtsters zich afgescheiden had in 't einde van 1906, en men van een modus vivendi met dien groep, welke verscheidene goede werkkrachten telt, niet hooren wilde, eer 't congres achter den rug was. Dit is de groep (van 'n 800 strijders en strijd sters), die zich principieel tegen 't dogma tisch feminisme en allen seksestrijd verzet. Deze groep ware als tegenwicht niet on dienstig geweest, omdat 't congres dreigde naar de andere zijde over te hellen. De secretaresse van den Wereldbond (tevens 2e geer. v. d. V. v. V. K. hier te lande) heeft zich het in debatbrengen van den seksestrijd op een der laatste huishoudelijke zittingen niet kunnen ontzeggen; toen de suffragettes gesproken hadden, ging de voorzitster der V. v. V. K. rond om de aanwezigen aan te sporen op te staan en werd een levendige ovatie gebracht en menige ultra-uiting werd warm toegejuicht. Daartegenover kon het ernstig betoog van de Zweedsche dr. Wahlström, dat de vrouwen zich moesten voorbereiden" maar een zwak en mager applausje oogsten. Toch hoe vol komen terecht wees deze rustige en een voudige vrouw er op, dat juist in de meer bevoorrechte standen de vrouw achterstaat bij den man, waar maar al te vaak nog haar leven van 18?25 jaar met beuzelarijen gevuld is, terwijl hij hoeveel uitspanning ook geno men worde toch meestal zich voorbereidt voor een vak, een beroep, en de ernst van 't leven onder de oogen leert zien. Hoe belang wekkend vertelde zij van de cursussen die in Zweden door de suffragists gehouden worden en waarvan er sommigen door 300 vrouwen gevolgd werden. Hoe volkomen bleek zy op de hoogte van haar onderwerp met de eiscb, dat de vrouw zich veel ernstiger voor bereiden moet dan de mannen hebben gedaan, dat zij op een veel Booger plan moet staan wat verantwoordelijkheidsgevoel betreft, zal 't vrouwenkiesrecht die rü'ke vruchten af werpen, die wij er zoo gaarne van verwachten. Men bleek met haar preekje", zooals ze zelf het noemde weinig ingenomen. Ik gebruikte zooeven het woord ultra-uiting en ik meen dat te moeten staven, zooals ik het vroeger reeds voor ons land gestaafd heb, bij den strijd in 1906» ontbrand. Daar was bijv. prof. Emilia Mariani. Een figuur zooals men zich nu precies de femi niste liever niet voorstelt: nijdassig, heftig, met een scherp geluid nog verergerd door de Italiaansche uitspraak van 't franse h haar betoog energiek -de zaal inslingerend. Met zichtbare voldoening vermeldde zy 't wanhopend onbelangrijk feit, dat er?'k ben vergeten waar?in vergissing een vrouw op de kiezerslijst gekomen was, en men die had mo ten laten stemmen. Elle vota par mégarde, mais elle vota". Recht, recht, recht, of liever Eechthaberei,op-de-teentjes-getraptheid, Wille zur Macht, wat kwamen ze allemaal leelyk om den hoek kijken. Het ging toch niet aan, dat de aristocratische dames nog langer zouden moeten verdragen l'hnmiliation (sic) de voir voter leur cocher et leur chauffeur". Een bizondere vermelding verdient de reeds genoemde vrouwelijke vrederechter. Allergenoegelijkst was het naar het nuchter en logisch betoog dezer geloovige" vrouw te luisteren. Zij was zóó afdoende met haar weerlegging van de meest gebruikelijke teks ten contra de vrouw of de dwaasheid deze altijd woordelijk toe te passen, zoodra er munt uit valt te slaan. In den Bijbel staat, in het zweet uws aanschy'ns zult gy brood eten", maar dat beteekend toch niet that men never may eat without perspire"? Evenals Mr. Louis H. Israëls in zijn voortref felijke rede over het huwelijk"!) wees mrs. Mc. Culloch op de plaats die der Joodsche vrouw was aangewezen blijkens het laatste gedeelte der spreuken. Of de speech op werke lijk geloovigen goed gewerkt heeft, betwijfel ik en de.algemeene opinie van wie de discussies in de couloirs, na afloop van de zitting over het Christelijk standpunt ten opzichte van het vrouwenkiesrecht, heeft gehoord, was dat wei nigen bekeerd waren. Noch door de met den klank der overtuiging uitgesproken rede van freule v. Hogendorp, noch door de verzekering van den Paus die aan Marie Maugeret ver klaard moet hebben que les femmes saurront la France". Wie zich herinnert hoe de fransche dames in de Dreyfuszaak handelden, hoe zy het meest ongunstige conservatisme in den lande vertegenwoordigen, hem is zeker bij dat rapport uitstekend tot z'n rechte gebracht door Mevr. Heineken-Daum, die 't voorlas de schrik om 't hart geslagen. Johanna Naber, bij haar opkomst begroet met een welverdiend applaus zij heeft als secretaresse'1 van het Centraal-comit een reuzentaak verricht las het rapport uit Zwitserland, Mrs. Corbett dat van lady France* Balfour, en ten slotte sprak Ds. Hugenholtz en de steeds boeiende Reverend Anna Shaw. Die middag was geopend met het eenvoudig betoog van frau Blauenfeldt, die de onvrijheid der vrouw vooral met 't oog op 't zendingswerk zoo betreurde, omdat ze 't recht niet had zich te laten doopen als de echtgenoot, dat niet wilde. Van 't bekende Paulinische woord gaf zij deze ver klaring, conform een leerrede daarover nu bijna 5 jaar geleden door Ds. Beets te Arnhem gehouden: By de Joden was het gewoonte, dat na afloop van den dienst de mannen vragen stelden. Dat gebruik werd overgenomen in de eerste Christengemeenten, waar ook vrouwen waren toegelaten. Die onontwikkelde vrouwen nu stelden bitter domme vragen en stoorden daardoor zeer. Vandaar de vermaning dat uwe vrouwen zwy'gen in de gemeenten". Kregen ook al <le ipngil'' en de geloovigen" op een afzonderlijke bijeenkomst?uitgeschre ven door deVereeniging v.V.K. hier te lande een extra beurt, de arbeidster had men ge heel vergeten l Geen bijeenkomst uitsluitend in de Hollandsche taal, zooals twee jaar geleden in Denemarken wel plaats vond, geen gereduceerde prijzen voor de minder gefortuneerden, geen vrijkaart] voor arbeidsters organisaties. In zooverre was der protestvergadering dooi? de soc.-dem. vrouwenpropagandaclub, belegd in Bellevue, het recht van bestaan zeker niet te ontzeggen. Heel veel nieuws heb ik er niet gehoord, de gewone argumenten tegen de burgely'ke" vrouwen. Dan kwamen de arbeidersbelangen op 't congres meer opbouwend tot hun recht door het betoog van Miss Ashton die meermalen als sandwichwoman de zaak van het V. K. diende en frau dr. Altmann-Gothheiner een oude bekende van't Berlijnschs congres. Van haar rede das Wahlrecht der Arbeiterin" ontlokte de vermelding van het beginsel van LUXE-PAPIER. - MONOGRAM STEMPELEN. ? CEBR.SIMONS KAI/VERSTBAAT 124. HEU/IGEXWEG 34. THEE - E. BR ANDSM A. SEYFFARDT'5 l BOEKHANDEL DflMRAK99 Telephoon 5341 STUDIEBOEKEN GROOTE KEUZE SOLIEDE SLAAPKAMER-AMEUBLEMENTEN. Specialiteit in \vitgelakte IVIeubelen. KOLDEWEIJ & CORBIÈRE. 3O Leidschestraat, Amsterdam. firma G. W. VON SCHMIT & ZOON, HAARLEM, AMSTERDAM, Groote Houtstraat 16. Kalverstraat 167. Kousen en Hygiënische Onderkleeding. Jaeger Lahmann Ramen Merk Z Crêpe de Santée-a. af E o JE a f,. onder Directie van A. VAN DEB STEMPEL Jr., belast zich met alle roorkomende Acconntants-werkzaamheden. WETERINGPLANTSOEN 10. TELEFOON 3425. Begrafenis-Onderneming Prinsengracht 887. Telephoon No. 9O6. Levensverzekering- O L. * Maatschappij M F H D C FT) Maatschappelijk Kapitaal: EEK M1LL10EN «U L, D E K (volteekend). Sluit Levensverzekeringen en Lijfrenten op bijzonder gnn» ?tlge ver zekering» v oor waar den en tegen zeer billijke premiën. AMEITBIiEMEN TENMeubel fabriban teil en Behangers. SINGEL bij de Paleisstraat 259, Amsterdam. voorheen IfAiïiJttAK SO. Telephoon No. 4646. COGNAC ttENNESSY. ARNHEM, schoonste gedeelte van Nederland. Restaurant;:;:;:' fflusis Sacrum. van het gebouw F. SI M ON, Directeur-Pachter. PHILIPPONA KETELAAR, KALVERSTRAAT 166, AMSTERDAM. SPECIALE INRICHTING voor het vervaardigen van volledig» Uitzetten en Luiermanden. Op aanvraag worden prysopg. en modellen fr. toegezonden. Teleph. No. 503t. C E R M A l N, PANHARD & LEVASSOR, met Miehelin Banden. J. LEONARD LANG, .Amsterdam, 114 Stadhouderskade. 29 JUNI Maandag, 's morgens 10 uur, begint onze Zomer opruiming. Alle Nouveauté's zjjn beduidend in prijs verminderd. Gedurende de uitverkoop worden geen Goederen of Stalen op keus gezonden. Prijzen netto a Contant. JV\AISOM Leidschestraat 59 93. Dat leeat gij in 't Berlynsche Postzegel tijdschrift! Proefnummer gratis. Pu KOSACK, Berlin, Burgstrasse 12. DEBQNT&LEIüTElis SPORTPASTILLES. Dorststillend. Halte Lijn l en 2. sle Atlres voor fijne Lederwaren en alle REISARTIKELEN Sint Luciensteeg1 21. W. JANSEN, Fabrikant en Reparateur. JXolïors, Tasschen en Kiem werk. NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP Begrafenis-Vereeniging TE AMSTERDAM. Administrateur: N. SAX Jr., adres P. C. Hooftottr. 88. Telephoon No. 941. De Raad van Bestuur: A W. VAN EEGHEN Jr., Foomttw. Is. DA C08TA, Gedelegeerde. Spoor's Mosterd W. A. SPOOR Jr., Fabrikant, Culeabom LUXE-BROODBAKKERIJ Henri J. Carels Toorhecn PAUL C. KAISER.