8 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1618 Prof. Dr. G. Kalff. Prof. Dr. G. KALFF. die als voorzitter van de commissie tot huldiging van Potgieter de rede houdt bij de onthulling van het monument te Zwolle. ? zuster onze kleine kleine kring inge krompen ! Dagen, waarin om dezen tijd van het jaar op Bellevue of Sorghvliet of in de Kruisstraat (waar Huet te Haarlem heeft gewoond) aan ons werd gedacht, waarin wij het aan u beiden of aan Gideon deden, waar zijn ze?" Sorghvliet is voor de familie Busken Huet een Eden geweest. Dat Potgieter veel heeft bijgedragen om Sorghvliet tot een Eden te maken, heeft Huet zelf in zqne herinneringon aan Potgieter, dien hij noemde een van Gods merkwaar dige schepselen zijner dagen", bewaard. Potgieter deerde het, als hij, in den tuin van Sorghvliet starend, Huet's zoontje ideon er niet meer zag rondloopen of spelen met den Flying Dutchman", het paardje door hem aan Gideon gegeven, met een karretje, dat Huet jaren later te Parijs nog boven zijn boekenkast een plaats had ingeruimd. Dan riep hij uit: Verdwenen!" In de eerste dagen van Mei i 868 had Busken Huet het Vaderland, met vrouw en kind verlaten. Dat is een droef verlies voor Potgieter geweest. Aan wat er liefs en goeds voor hem verdwenen was, gaf hij spoedig lucht in een zijner schoonste gedichten: Op Sorghvliet, in Bloemendaal Half Mei 1868._ Idyl lisch schildert Potgieter daarin het op trekje en het verkeer met het hem dier bare gezin. Verdwenen!" hoorde ik aan mijn zijde klagen, En klaagde 't mee, was voor gemoed en geest In elk seizoen, fot zelfs in winterdagen, Ons 't opgaan naar deez' woning niet een feest ? Om 't even wat een vorige eeuw mogt nopen Met Sorgvliet" haar navolgingsziek te doopen, Ons ging in 't huis een and're wereld open. * * * De huidige bewoner en eigenaar van Sorghvliet" de heer Jacques v. d. Bosch, mede-directeur van het Binnenhuis te Am sterdam, heeft, uit piëteit voor Potgieter en Busken Huet, voor zijn Ex-libris" ge kozen eene afbeelding van het huis, zooals het wa» toen Huet er woonde en Potgieter er de gelukkige uren sleet, of Bosboom en Bosboom Toussaint en andere voornamen-naar-den-geest er kwamen. Onder de afbeelding der woning heeft Jacques v. d. Bosch het volgend onder schrift geplaatst: Dit is de afbeelding van het oude huis Sorghvliet". In dit huis woonde C. Busken Huet en bezocht hem E. J. Potgieter tusschen Mei 1866 en Mei 1868. Veel is in en aan het oude huis tegen over de Beeklaan, nu officieel BuskenGrover Cleveland f. GEOVER CLEVELAND, de 22ste President der Staten van Noord-Amerika, geb. te Caldwell in New-Yersey 18 Maart 1837, werd in 1859 A.dvokaat, in 1870 Sheriff van Erie County, in 18&L Burgemeester van Buffalo, in 1882 Gouverneur ran New-York. Den 4den Maart 1885 aanvaardde hij de hooge waardigheid van President der Vereenigde Staten, en legde die in 1888 neder, maar werd in 1892 weder als zoodanig verkozen. In 1897 trad hij als President der V. S. af, en werd in 1899 Hoogleeraar in de Staatswetenschappen aan de Universiteit Princetown in New-Yersey. Oen 24steu Juni 1.1. overleed hjj en is Vrijdag 26 Juni begraven. Huetlaan" gesloopt, of veranderd; de open warande is gesloten; er is verbouwd en gewijzigd; een enkel vertrek is nog als bij Huet'a verblijf. Ook de luiken, waar over Potgieter schrift, zjjn er nog, zooals in den tuin de bruine beuk, maar 't houtje", 't hutje", bestaat niet meer, het moest gesloopt als al te bouwvallig. De herinnering, dat eenmaal Busken Huet op Sorghvliet" woonde, er gelukkig was met vrouw en kind, en Potgieter er de schoonste uren van zijn leven ge sleten heeft, hoopt Jacques v. d. Boseh te doen voortduren door het aanbrengen van een gedenksteen boven den ingang van het huis, naar de teekening van zijn Ex-libris". J. H. R. Les Haitres hmoristes. Caran d'Ache, Forain, Willette, Librairie Felix Juven, Paris. Deze serie van kenrbundeltjes met humo ristische teekeningen en onderschriften is al aan haar veertiende of vijftiende nummer toe, maar de drie bovengenoemde kunstenaars blyven van de behandelden het meest de moeite waard. In de eerste en in de laatste plaats, omdat het kunstenaars zijn. De grafische journalistiek is voor veel Fransche teekenaars een vrij grof baantje geworden, ze hebben elk hun bepaald ma niertje van illustreeren en niets dan dat. En wijl het peil der Fransche grappen voor zoover deze niet van beslist onwelgevoegelyken of heftig-satirieken aard zijn over het algemeen, vergeleken by de Duitscbe en Engelsche niet bizonder hoog is, tiert in de weekbladen een gansch heir van handige, oppervlakkige platen-fabrikanten, die nog het best uitkomen, wanneer ze eenigszine supe rieure naodeprenten leveren. (Zoo Gerbault, Métivet, Bac etc) Het gemis aan geestelijken inhoud doet zich gevoelen in al dit vlot en luchtig werk met zijn tammelyk-mondain accent. Of weer anderen, onder meer de ook in deze serie opgenomen Benjamin Rabier zijn zoo griezelig laaa-komiscb, dat zeden goeden naam van den Fraaschen esprit bijna in op spraak brengen. Caran d'Ache is misschien de minst fijne van bovenvermelde drie artisten. Hij is de jolige Parijzenaar van de traditie, wakker opmerker, luchtig neerkrabbelaar. In zijn grafische taal is een niet te omschrijven goede stijl, een aangeboren gtfll. Hij mag chargeeren zooveel hij wil, koddig, uitgelaten worden er blyft iets corrects in zynbokkeeprongen. Hij behoudt in zijn handschrift altijd iets van den caligraaf. Zijn groteske poppen hebben altijd eenige verwantschap met mathematische figuren, getrokken als ze schijnen met een onfeilbaar zuiver hulp middel, als passer of lineaal. En op dij keurige, aangename wijze wordt ons alles en allerlei vertoond, het Paryeche leven, het bnitenleven, en het fantastische bedenksel, niets heel diep gevoeld, maar ook niets te vluchtig bekeken, in een karakteristiek, die even behagelijk is als boeiend. VVillette is een minder elementaire figuur, troebel somtijds, zwak heel vaak, maar niet zelden reikend aan de hoogten van het teedere, het lief-dwaze. Een dolende ridder, sentimenteel en overmoedig, on weerstaan baaropgewekt en beminnelijk-dro, fgeestig om beurten. Met iets van een goedigen kwa jongen, graag ondeugend en even graagdevoot, een minzieke minstreel, een eeuwig jonge wildzang. Zijn trant als zyn persoonlijkheid, somtijds ? innig charmant, altyd een tikje onwerkelijk, opgewonden-standjes-achtig, ge voelig en pikant. Zijn idylle is dikwijls een indécente idylle nooit een valsche. Geen van zijn prenten gelijkt op een brokje leven, alles is pantomime-achtig, feëeriek of sprook jesachtig. Forain, als derde en grootste, bljjft de on genaakbare eenling, die alles schijnt te zien, mee te voelen en te begrypen, zonder dat zijn oog of band verduisterd wordt of trilt. Zniver-ziend en zuiver weergevend het wilde, grillige, heterogene leven van de groote stad, ziend en weergevend als een wien geen onheilspellende duisternis het doorzicht ver spert en wien geen schel kunstlicht ver blindt, schryft h\j ons met koele, pure, mach tige taal het epos van het moderne leven. Met zy'n voornamen, gereserveerden, bondigen trant van het gemeene zelf iets ongemeens makend. COENELIS VKTH. De Waraar-YoorstelliDz. Royaarts als acteur tn toekomtiE Moer. IS had door uitlandi^heid nog geen voor stelling van de Warenar kunnen bywontn onder leiding van Royaards, en ben nu Zaterdagavond *) naar Laren getogen, om daar te midden eener mees s vrouwelijke schare, wie Hoofts ongeneerde behandeling van den *) N.B. Wegens plaatsgebrek is dit artikel een week blrjven liggen. Red. lust wat rauw in de ooren geklonken mag hebben, de vermoedelijk laatste nog even te gaan waarnemen. Wel was ik er op voor bereid, dat ik daar nu juist geen der meest geslaagde voorstellingen van dit dilettanten ensemble zoo zien. Aanpassing aan een ge heel andere ruimte, op het tooneel en daar buiten, valt ook menig beroeps-actenr niet licht (ik heb er herinnering van aan menig vroeger genoten Gastapiel); van dilettanten is ze teveel gevergd. Bewegingen, inge studeerd voor een groot tooneeloppervlak, komen op een klein uit als verkwadraat, worden tot hinderlijke drukdoenerij; mimiek en gtemdeining worden eveneens al te zeer versterkt, wanneer de kleine ruimte ze ge vangen houdt. En het zeggen van Hoofts verzen met hun kleur, plastiek en schijnbaar wegloopende rythmiek is toch al voor een ongeoefend voordrager zwaarder beproeving dan byv. Vondels strenger en gedragener verzen. Zoo kon, met uitzondering van de kranig uitgebeelde Giericbeit, waarin Royaard'g plas tisch uitdrukkingsvermogen heel gelukkig door zjjn vrouw was overgenomen, het geheel moeilijk anders dan de voor-hun-best-doende dilettanten gebruikelijke welwillendheid" wekken. Maar ik, die by ervaring wel weet hoe, naar hetgeen dilettanten kunnen weerge ven, het bedoelen en'vermogen van hun leider zelden te waardeeren valt, was dan ook niet gekomen om hef ensemble. De bedoelingen van R's leiding waren voelbaar; het genot ervaa zal pas koenen komen als hij omringd zal Staan van krachten, in staat om ze tot vol ledige niting te brengen. Waar ik om gegaan was, was om zyn eigen Warenar- creatie. En die te zien was nu waarlyk een genieting, omdat ze hem, die zoo lang opgesteigerd heeft tegen de benauwenis van het alleenvoordragen, dat geen plastisch uitbeelden verdraagt, nu weer eens liet zien in de volheid ran zyn scheppings-gulbeid. Hier was nu every-inch-a uitbeelder" zich voor ons aan het uitleven; geen tot kwasi-styliseering-drijvend onvermogen, dat van onbe holpenheid een deugd moest pogen te maken ; maar de uiting van n wien alle hulpmiddelen ten dienst zyn, en wiens gulheid van innerly'ken drang en kracht zich zoo gemakkelijk naar buiten openbaart, dat we niet moeite, maar zelfbebeersching ontwaarden. De heer Frans Mynssen heeft kort geleden Royaards, theorie van den kunstenaar-die-geheel-ziche;even-moet, bestreden; en dat ook m.i. terecht. Maar deze verpersoonlijking van den Warenar toonde voor mij duidelijk aan, dat, bij aldien dit inderdaad 'Roya.&rds'theorie mocht wezen, zijn kanstenaarsbesef hem wel degelijk binnen de grenzen der uit te beelden persoonlijkheid hield. Was dit niet het geval, we zouden Royaards gezien hebben; zijn triumf was immers, dat hij niét Royaards, maar geheel Warenar was, in al de Abstufungen, binnen al de grenzen van diens wezen, staat, ouderdom, karakter, in Hoofts kleur rijke, oubollige, oud-Amsterdamsche schilderij. * * * Het genieten van deze uitbeeldingskunst zou een bitteren bijsmaak gehad hebben, indien we naar. huis hadden moeten gaan met het besef, dat haar nu, wie weet voor hoe lang, de gelegenheid zou zijn benomen zich te openbaren, en niet in de omge ving van gelykwaardigheid, welke haar paste. Gelukkig is het nu zeker, dat ons land de schande ontgaan zal den acteur, die het hardst voor zijn kunst gewerkt heeft, die bet meest geijverd heeft om haar n te maken met haar verwante openbaringen, over te laten aan het voordracht-podium. En ik mag waar den laatsten tijd zooveel wild gerucht door de pers gevlogen is hier meteen wellicht eens even vertellen van tgeen daar waarlijk van aan is. De vertooningen van Ekkerlyc hadden in den kring onzer letterkundigen en kunstenaars den lust gewekt, te ijveren voor meer voor stellingen naar de eis:hen der schoonheid"; hadden anderen tot het besluit gebracht, dat het nu niet langer zoo mocht, of Royaards moest nu ein lelijk eens in staal gesteld worden te toonen, wat hij als speler en leider van een eigen gezelschap kon bereiken. De letterkun digen en kunstenaars stichtten de Ver. Elcktrlyc; die stichting bracht met zich het zoeken van middelen tot benadering van het doel, waarbij het beechikken over een eigen gezel schap onvermydelyk scheen, evenwel het beheeren van een eigen gezelschap te bezwaar lijk bleek. De Worenar-vertooning versterkte inmid dels den drang naar een gezelschap onder leiding van Royaards; en waar nu, gelukkig, contact was tusechen beide stroomingen, en werkdadige sympathie van vele kanten zich openbaarde, was ook de vorm der samen werking van beide groepen niet moeilijk te vinden. De belangstellenden brachten het voor het gezelschap benoodigde werkkapitaal bijeen, en samen met Royaards, als artistiek leider, zullen twee door de Ver. Elckerlyc aangewezen letterkundigen het répertoire van het nieuwe gezelschap vaststellen, ter wijl voorts de besturende leden een vijfen-twintig, geloof ik bereid zullen staan met den leider samen te werken om zijn ideaal: de tooneelkunst uit haar isolement van de andere kunsten te trekken en haar met deze te versmelten, geleidelijk te verwezenhjken. L. SIMONS. De Zaanlandsche Zilversmederij KAL,VERSTRAAT 51, Amsterdam. SPUISTRAAT 62, Den Haag. Specialiteitszaak in Zilver van Antieke Stijlbewerking, Tafel- en Dessertzilver en Zeeuwsen Knoopzilver. KAAMLOOZE VENNOOTSCHAP AMSTERDAMSCHEWEG, ARNHEM. Fabriek van Kunstaar de werk, Vazen, Jardinières Bloempotten etc. Magazijn Oud-Holland' Damrak 75, Amsterdam. Directie : F. C. PAERELS. TELEFOON 7361. Complete Hamerlnriclttiiigeii In Oud-Hollandsche en andere oude stijlen. Atelier voor het vervaardigen van Oud-Hollandscb snijwerk. | Idyllisch Buiten wonen. + i ^ ! 4VERPLAATSBARE BUITKMHIJIZEtf van gewapend papier maché, GOKDKOOPE WOWIWOKN als OPTREKJES voor «leii K o m e r, in prijzen van f 12OO,?en hooger, niet 3 kamt-rs en meer. Speciale offerten voor Tropische verplaatsbare Bungalows. Technisch Bureau MOENS & BECK te Bloemendaal. FUYT EU ZONEN - Meubelfabrikanten UTRECHT - - Behangers - COMPLETE AMEUBLEMENTEN DROUOT ?+ ?¥W KNS E K A Co. +? ?*? * LANttËHOUl'STUAAT 7 & 2 ? - - - Oei» liumr - - ? . . TKI.EFOO.» IV l Krt« . »ïl . . G KOOT M'K l.NKK !I'I'!N(; VOOH COMJ'LKTK MFUBH.KKI.INi; rr IX Al.l,K ST1JLKN = = = A N T l Q U I T E l T E N = K I G K N M K U B K L F A B R I E K VOO G EILEP5&WOLF. ?«*? AMSTERDAM."T<r Een natuurgetrouw Portret rvnmn» ? IJL VIA V& l M. J. V AJ\J M Jh&J^JLL * *J J naar iedere foto ge schilderd, is een allerdankbaarst geschenk voor elke gelegenheid. Prijscourant gratis. H BOGAERTS & Co., BOXTEL,. Agent voor Amsterdam: MAX. COSMAN, Galerij 48. m «? <m 'T BINNENHUIS Inrichting tot meubeleering en versiering der woning af RAADHUISSTRAAT 48-50 * AMSTERDAM -* Meubelfabriek Nederland". J. A. HU1Z1MGA. BINNEN BETIMJIKK.L\tjKN, BEHANGERIJ, MODELKAMERS. Groningen. WESTERSINGEL. TKI.KF. 118. FRANCO LEVERING. KUNSTHANDEL WED. 6. DORENS h ZOON. 56. AMSTERDAM. ' TEEKENINGEN VAN ANTON MAUVE PHOTOGRAVUREN NAAR OUDE EN MODERNE MEESTERS ENZ.