DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD V OOR NEDERLAND. No. 1620 DAMEjS. Te Mrrect. Mevrouw Wjjaaendts-Francken heeft op keurige, onpartijdige wijze in dit blad haar indruk weergegeven van het Tweede Inter nationale Congres van den Wereldbond voor Vrouwenkiesrecht, dat van 15 tot en met 20 Juni in 'tConcertgebou w t» Amsterdam gehou den is. Ik wensen hare mededeeling aan t vallen met eenige critiek, die, van vriend schappelijke zyde komend, naar ik vertrouw cal worden beschouwd als uitsluitend in het belang der zaak te lijn geuit, en te voor komen dat dit congres als model, ook bq nationale of plaatselijke bijeenkomsten wordt gevolgd. ".?? Die critiek laat zich samenvatten in n woord: het congres was eaai. . De font lag niet aan de voorbereiding door de Commissie van ontvangst, die al het hare gedaan heeft om door smaakvolle omge ving te toonen, dat eehe bijeenkomst van vrouwen, zelfs als met politieke bedoelingen gebonden wordVioogere aesthetische eisenen beeft en voldoen kan, dan een mannenbjjeeakomst stelt, of bümogelijkheid kaa bereiken. Ook de congressisten hebben hier toe medegewerkt. . De smaakvolle en toch in hare hoofdlijnen eénvondige versiering der zittingzalen en de veelkleurige meestal harmonische toiletten der aanwezigen vormden een geheel dat den «tempel droeg van elegantie en streven naar schoonheid. Men is niet teruggeschrikt voor, het verwijt damescongres", nu men stond voor het onloochenbare feit dat alleen Trouwen uit den gegoeden stand jret den noodigen vrijen tyd en de noodige geld middelen beschikken om'van heipde en ver «ene geheele week samen ^te komen, ten «inde over hare rechten te spreken. ?. Waren het dus alle dames, en geen vrouwen uit de volksklasse die hier in eene dames omgeving vergaderd Waren, het zal" niet mogelijk blijken nit hetgeen zij zeiden en hetgeen jij besloten eenig bewijs te patten dat zij alleen voor damesbelangen zijn opge komen. Zükwamen voor de belangen der vrouw, zonder uitzondering. Het eenig doel toch waarnaar deze bond Streeft, is om de erkenning te verkrijgen dat, wat betreft de politieke bevoegdheden, het verschil van sekse -geen grond kan wezen tot verschil van recht. Over dezen grondslag der geheele bewe ging zyn alle congressisten het eens. Noch aan de voorbereiding, noch aan de ontvangst 'van het congres, noch aan de perBonen, der congressisten is het dus te wijten dat dé. bijeenkomst die zooveel moeite, tijd en geld heeft gekost, niet alle vruchten heeft .afgeworpen, welke zy had kunnen geven. De fout ligt n aan de organisaties n aan de leiding van het Congres. BÜbeide heeft men uit het oog verloren het dubbele doel van dusdanige internatio nale bijeenkomsten: lo. om door persoon lijke kennismaking, en wisseling van gedach ten' het gronddenkbeeld der beweging zoo spoedig en zoo volledig mogelijk tot verwezelyking te brengen, 2o. om da groote krach ten in de beweging, die byeen zjjn, te ge bruiken tot sterke propaganda in het land waar het congres vergadert. Noch het een, noch het ander heeft men zelfs getracht te bereiken. Met de organisa tie van den Wereldbond en de alleronbeduidendste vragen, die daaraan kleven, heeft men zich hoofdzakelijk bezig gehouden; dit zijn eigenlijk de eenige punten, waarover discussie toegelaten werd. Niet meer dan n, hoogstens twee morgenvergaderingen hadden hieraan gewijd mogen worden. De wereldbond bestaat toch slechts alleen om congressen mogelijk te maken, en de bewe ging te versterken. Hij is niet doel, zelfs niet middel, maar een der ondergeschikte hulp middelen. In plaats hiervan, heeft het Congres den indruk gegeven, alsof die Bond is een groot internationaal bedrijf met filialen in alle lan den. Het scheen een bijeenkomst der centrale directie met de hoofden der filialen, waarbij deze uitvoerig rapporten uitbrengen over den stand van elk bijkantoor en zoodoende hel pen de balans der zaak op te maken. Daarna bespreekt men onderling, welke operaties in het volgend boekjaar de meeste winst belo ven af te werpen. Bij die besprekingen heeft wel de eene of de andere afgevaardigde eens een trucje mede gedeeld, een kunstgreep* waarmede men in haar land nog succes beeft .gehad, en mis schien heeft een ander dat in de ooren ge knoopt om het ook eens te beproeven, maar dit is geen wisseling van denkbeelden waar door men nieuwe argumenten krijgt, ten be hoeve van de politieke ontvoogding der vrouw. Die argumenten zijn wel uiteengezet in de avond- en middagvergaderingen, maar dan uitsluitend als voordracht en zonder discussie. Niet alleen dat geen tegenstanders der be weging aan het woord konden komen, niet alleen dat geen voorstanders de een of andere redevoering als onlogisch, gevaarlijk of in strijd met het algemeen belang der beweging kon bestrijden en wellicht voor goed van de baan dringen, maar zelfs zij, die uitsluitend nadere opheldering of aanvulling wenschten, hadden geen gelegenheid deze te vragen. Het waren colleges in vrouwenkiesrecht, gegeven aan een gehoor dat gemiddeld van de zaak even goed op de hoogte was als de spreekster. Dit schoolsche in het congres werd soms zoo ver gedreven dat men bepaal delijk lette op de handhaving der orde, en dat ik niet zeker ben of ik niet eene afkeu ring wegens niet stil zitten onder de les" heb opgeloopen bij onbeduidende en niet nieuwe betoogen. De grootste zorg van de voorzitster was dat alles correct afliep en bet rooster der werkzaamheden in de lesuren behoorlijk werd afgewerkt. Zoo'n averechts verkeerde opvatting moeat het Congres saai maken en alle geestdrift dooden, ondanks het groote talent van meer dere spreeksters die, ah zij zich vrij hadden kunnen ontplooien, het publiek zouden meegesleept hebben. Dat zoodoende van propaganda naar buiten niets terecht kwam, spreekt van zelf. Ik erken dat de beraadslagingen van een inter nationaal congres niet in het nederlandsch kunnen gehouien worden, maar waarom is «r geen enkele, werkelijk openbare vergade ring' geweest, toegankelijk tegen lagen entree prijs, .waarin nederlandsch werd gesproken en de toespraken der vreemdelingen althans van eene vertaling vergezeld gingen?. Nu kwamen er alleen menschen die engelseh verstaan, en die reeds iets voor de beweging gevoelen. Hoe geheel anders zou de toeloop geweest zijn als eens eenige der mannen tegenstanders van vrouwenkiesrecht hier ge* roepen waren geworden om tegenover deze voorstandsters te bewijzen dat zij recht hebben op hun monopolie. Of wel indien een der vrouwen, die meenen dat zjj geen politieke rechten behoeven, hier in een debat bad bloot gelegd, waarom zij en al bare vrou welijke landgenooten het best zonder -die rechten kunnen stellen. Dan ware de groote zaal van het Concertgebouw te klein geweest, en daar de uitslag van zulke debatten voor mij niet twijfelachtig is, zou het congres tal van proselieten hebben gemaakt. Doch ook zonder dit zeer geruisen makend middel, ook zonder de toelating van sprekers, die niet afgevaardigden van eene aangesloten vereeniging zijn, had men kunnen voorkomen, dat de belangstelling, die zeer .groot was by de opening van het Congres, steeds meer daalde. Dit hebben wij gezien bij het inter nationaal Congres der socialisten eenige jaren geleden te Amsterdam, en het vorige j aar te Stuttgart gehouden. Die congressen zyn ook uitsluitend samen gesteld nit afgevaardigden der aangesloten vereenigingen, uit personen wier hoofdbegrip omtrent hunne beweging hetzelfde is. Toch hebben wy hier te Amsterdam een belang rijk, mooi en spannend debat kunnen volgen omtrent de deelneming van socialisten aan eene niet-socialistische regeering en te Stutt gart hetzelfde omtrent de houding der socialisten tegenover het militairisme. Soortgelijke vragen staan ook wel .bij vrouwenkiesrecht, doch zij zijn niet in debat gebracht. Nemen wij het vraagstuk der suffragettes. Deze hebben gelegenheid gehad voor een beperkt publiek uiteen te zetten, waarom zij ter verkrijging van vrouwen kiesrecht, de uitsluitend door mannen ge maakte wetten orertreden. Er zijn onder de vrouwenkiesrechtbeweging tal van per sonen, die de houding der suffragettes af keu ren, deze hadden met het welsprekend Engelsch drietal in debat moeten treden. Het Congres had zich moeten uiten over die vraag. Het applaus, dat wij nu gehoord hebben, kan evengoed de personen en de voordracht hebben gegolden, als het stelsel. Gelooft men niet, dat zulk een debat groote belangstelling zou hebben gewekt? Zoo zijn er nog meer punten aan te wijzen, waaromtrent in de beweging ernstig meeningverschil bestaat. Moet de economische emancipatie aan de politieke voorafgaan ? Heeft de getrouwde vrouw hetzelfde politieke recht als de ongehuwde ? Moeten de vrouwen alleen of in vereeniging met mannen naar haar kiesrecht streven? Had men dit alles en nog meer in discussie gebracht, dan wa ren hartstochten ontketend, dan zou het er warm zijn toegegaan en had de onberispelijke orde gevaar geloopen. Vrouwenkiesrecht nu is eene geheele ver andering van den politieken toestand, eene bepaalde omwenteling voor de helft van het menschelyk geslacht en zulke zaken verkrijgt men niet zonder dat orde en rust vervangen worden door hartstocht en geestdrift. Ik betwijfel of op het Amsterdamsen Con gres eenig besluit is genomen dat werkelijk aan het vrouwenkiesrecht ten goede zal komen. Alleen de persoonlijke onderlinge aanraking der hoofden van de beweging, kan nut hebben gesticht, maar meer had ver kregen kunnen worden. In het kort, het Congres is zuiver gesym boliseerd door den maaltijd na den afloop gehouden. In de groote zaal van het Concert gebouw zaten 450 gasten, ieder op zijne aan gewezen plaats, allen in groot toilet, aan smaakvol gearrangeerde tafels. Men was hui selijk gezellig bijeen, en men kreeg voor zulk een groot banket buitengewoon goed verzorgde spijzen. Als tafeldrank had elk der gasten een half flescbje Appolinarisl! H. L. I. BOEKHANDEL DflMRflK99 Tel<2phoan534l ATLASSEN buiten Bnssnm. Kinder-Herstellingsoord geopend. Conditiën van af ? l per da?. Zuster YAN DER VIES. Interc. telef. 248. THEE - E. BRANDSMA. DEBONT&LEIÜTENS SPORTPASTILLES. Dorststillend. MIKT XEBEHI*. A. «?<?O VOrT^Or T S ff A V V O OH, ónder Directie van A. TAM DER STEMPEL Jr., belast zich met alle voorkomende Acconntants-werkzaamheden. WETERINGPLANTSOEN 10. T ELEF O ON 3425. POP OP NATUURLIJKE GROOTTE. Het beste Kan de kleeren vanjde kleine dragen! Voor fl gld. 5O. en het goedkoopste, bet verkiesiijkst voor de Kinderen. 75 Centimeters hoog. De pop is vervaardigd van de nieuwste stof! 2 andere poppen van.23 centimeter worden gratis iedere bestelling gezonden, mits vergezeld van ?1.50, onder aanduiding van dit blad. De pop is gedrukt met blond haar, roze roode wangen, bruine oogen, het lichaam roomkleurig, roode kousen en zwarte schoenen op een zeer sterke onverscheurbare stof en zij blijft recht overeind. Als moeder aan de kleine wil toestaan de pop aan te kleeden met oude kleeren van haar, die zij kan aan- en uittrekken op hare wjjze, zal de pop op natuurlijke grootte een der beste souvenirs van haar jeugd z^jn. Zendt ? 1.50 en de pop op natuurlijke grootte wordt U franco per keerende post toege zonden met de 2 poppen van 23 centimeters. Schryven aan Art Fabric Mills, Dept. T E 75 Queen Victoria Street, London (Engeland). Zendt internationalen post wissel. Begrafenis-Onderneming Prinsengracht 837. Telephoon No. 906. A RN H E W, schoonste gedeelte van Nederland. BesUurant;::»' lusis Sacrum, van het gebouw F. SI M ON, Directeur-Pachter. Bjj W. VERSLUIS te Amsterdam is verschenen: FREDERIK VAN EEDEN. Studies. Vijfde reeks. Prgs: Ingenaaid ? 2.85 ; gebonden / 2.9O. I n h-o u d: Vae Victia ! Wee den overwonnenen l De Vrije arbeid op Walden. De menscheljjke onredelijkheid en het Socialisme. Oog en Oor, Drama en Muziek. Hollandsche Dramatiek. Jacques Perk. Over Rembrandt-Vereering en Rembrandt-Navolging. Poëzie, Wijsbegeerte n Mathesis. Internationale Antwoorden. Een weinig experimenteele sociologie. Is Communisme een Droombeeld ? AMEUBLEMENTEN. meubelfabrikanten en Behangers. SINGEL btf de Paleisstraat 259, Amsterdam. voorheen M9AJUHAML SO. Telephoon No. 4646. LeyensverzekeringMaatschappij Haatschappelijk Kapitaal: EEN M1LLIOEN GULDEN (rolteekend). Sluit Levensverzekeringen en Lijfrenten op bijzonder gnn« ?flge verzekeriiig8voorwa*rden en tegen zeer billijke preiuiën. gtokpaardjes J^elienmdkZaap von Bergmann & C?. RADEBEUL. maakt uw huid zuiver en zacht met jeugdid frissche rose, , verblindendschoone teint, verdrijft zomersproeten puisten | enz en alle verdere huidonreinheden. Verkrijgbaar a 50 cent | per Stuk bij Apothekers, drogisten, en couiffeurs. Hoe verdien ik geld ? Verzamelt postzegels. Catalogus en tijdschrift gratis. Pu. KOSACK, Berlin, Burgstrasse 12. Spoor's Mosterd W. A. SPOOR Jr., Fabrikant, Culeaboru LUXE-PAPIER. ? MONOGRAM STEMPELEN. ? CEBR.SIMONS KAI/VERSTRAAT 124. 34. PHILIPPONA KETELAAR, HALVERSTRAAT 166, AMSTERDAM. SPECIALE INRICHTING voor het vervaardigen van volledig* Uitzetten en Luiermanden. Op aanvraag worden prjjgopg. en modellen fr. toegezonden. Teleph. No. 6981.' PANHARD met fflich J. LEONAED LANG LEVASSOR, Sta.db.oTid.ei-slia.d.e. firma G. W. VON SCHMIT & ZOON, HAARLEM, AMSTERDAM, Groote Houtstraat 16. Kalverstraat 167. Kousen en Hygiënische Onderkleeding. Jaeger Lahmann Ramen Merk Z Crêpe de Sant COGNAC J1ENNESSY. NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP Begrafenis-Vereeniging TE AMSTERDAM. Administrateur: N. SAX Jr., adres P. C. Hooftotr. 88. Telephoon No. 941. De Raad van Bettuur: A W. VAN EEGHEN Jr?Vooniittr. Is. DA COSTA, Oedelegterde. VULPENHOUDER, geschikt voor elke hand is Wereldberoemd als DE BESTE. Verkrijgbaar bij alle soliede handelaren in schrijf behoeften. SWAN'TEN ALBUM op aanvrage gratis. Wacht n voor namaak! Hoofd-Agenten GEBRs. POLAK, feingen. Halte Lijn l en 2. Male Adres voor fijne Lederwaren en alle REISARTIKELEN Sint Luciensteeg1 21. W. JANSEN, Fabrikant en Reparateur. Koffers, Tasschen en Kiemwerk. LUXE-BROODBAKKERU Henri J. Carels PAUL a KAISEB.