No. 1622 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Terschil bestaat, dan het stelselverschil. Ook moest hij 't niet voelen zelf, toen hij van Guido Gezelle schreef, als van deze onuitputtelijke ziel," die het voorbeeld is Tan alles wat wij willen van bijna alles" in tegenstelling met Van Deyssel en Vincent van Gogh ? "Waarom was Gezelle een exempel? Om zijn ik citeer Adama's ?woorden 'om zijn zuiver, hecht en mooi mensen zijn." Welnu, als de naam Adama van Seheltema n van de groote namen zal worden in onze kunst, dan zal ik dit toeschrijven aan zijn zuiver, hecht en mooi mensch zijn" zooals alle groote dichters dit waren, ?ja alle, En dat is het, lezer, dat en niets anders wat hem onderscheidt en wat hem reageeren doet zoo heftig tegen hot geslacht dat voor hem was', 'n geslacht van lieden die kunstenaars wilden zijn zonder dat ze een ideaal hadden van liefde. Want kunst is daarom zoo iots heiligs, zoo iets om lief te hebben, omdat het de uiting is van liefde, die schoonste innige menschelijkheid. O de domme dwaling van de zwak en valschgevoelenden, die meenden dat niet het leven, maar de kunst alleen waard was om voor te... leven! Toch is er een kern van waarheid in die hysterische 80er-leuze. De mensch moet inderdaad doodgaan, voor de kunsüiaar leeft" d. w. z. het menschelijk lijden en lachen moet voorbij zijn voor 't tot kunst kan worden. De kunst moet een te-overzienezielstoestand-in-rust zijn. Ook dit wordt in dit rijke boek zoo klaar gezegd niet de ontroering zelf, maar herinnering van ontroering is kunst En zoo talloos zijn hier do heldere tech nische en historische uiteeniettingen. Maar; maar ? Wat wil nu eigenlijk deze poëtiek op economische basis? Welk beginsel leeraart ze? Twee beginselen: kurst en leven zijn n en: Altruïsme. Denk (in leven en knnst) meer aan de anderen da;n aan u zelf. Geef uw volk het algemeen-meevoelbare van uwe sentimenten. Sociale zin is van nature den mensch, immers reeds allen hoogeren dieren eigen 't egoïsme is een trek van kapitalistische" outaaniing. Maar mijnheer Scheltema . is de voor treffelijkheid van het altruïsme bovon het egoïsme dan een speciale socialistenleer? Ik dacht zoo, dat Alle, ja alle groofe hervormer?, om te beginnen de stichters van alle wereldgodsdiensten, en in 't bijzonder; van het Christendom, het altruïsme haddeir gepredikt. En kunst en leven zijn n. Nu ja, maar 't zijn toch maar alleen wat 80ers geweosr, die dat niet wisten, dat zonder groot zielsgebeuren geen waarachtig groote kunst ontstaat? Goed, goed, zegt ge, maar 't eenige gaaf-zuivere leven, waaruit dus de eenig-zuivere kunst kan ontstaan is nu dat van den sociaal-democraat. "Wie goed voelt en consequent te denken vermag, is sociaal democraat in leven en kurst, geheel. Zóó is de norm van 't leven dezer tijden. Maar uw rgste vijandin", de Katholieke kerk bezit óók het monopolie van't hoogste levensinzicht. Wie heeft gelijk? Kracht van redenen wilt ge laten beslis sen. Maar dit is een ijdel pogen. Het is een Errungenscbaft uwer filosofen, dat ons zijn ons bdvustzijn bepaald dat is: óók ons levensinzicht. Nu wortelt dan dat bewustzijn weer in materie-verschil; natuurlijk. En onze materie is nu niet die waaruit men sociaal-democraten bouwt. Zoo is uw betoog voor ons ijdele taal. Uw nobel en logisch redeneeren ... best, best Maar wij hebben iets dat meer is, dat betcekent dan: voor óns meer. Zoo hebben wij dan riet noodig zooveel moeizaam verstandelijk gefystematiseercm tot den vrede der schoone harmonie te komen. Wij kennen niet uw angstige moraal-casuïstiek. We hebben niet onzen weg afgebakend, netjes en benepen Maar de klare stem der Schoonheid zegt in ons elk oogenblik van daden-keus, wat onze richting is. III. Sociaal gevoel tegenover individualisme outrance ziedaar Scheltema's reactie tegen de SO-ers. Sociaal gevoel is gevoel van verantwoordelijkheid. En dit gevoel openbaart zich sterk in de vakkennis die deze schrijver eischt van den kunstenaar. FaA'kennis! Horror, horror! Maar als we een?, nu bijvoorbeeld Horatius, of Roileau of Vondel's Aenloidinghe of wilt ge een moderne? Poe's Fhilosophy of f,'omposition uit hun vergeten hoekjes halen dan moeten we toch toegeven, nietwaar, dat onze beeldstormer in nogal behoorlijk gezel schap is! Het Derde Boek dan (De Lyriek], spreekt over l De Tendi'iiz, II De Techniek en III De Taal. In I worden de phrases'1 der illlllHIliiitiinii IIHMIMIIIIIUIMILLtlllUII Dat zee 'k dan ook tege ('e m'joor. Ik zeg, dat jij wel an beurt ben en dan is 't zco!" Dat kreeg 'k terug en dan is 't cok zco. Lache mos 'k cm z'n kop: net'n kalkoeneche haan in groot tenue. Ik gelaat je; je klaar te make voor de wacht!" echreeuwde-ie nog ef. Daar ging 'k heel dood-kalm tegen in: Goed m'joor 'k zal d'r vernacht es over slape hoor". Ik al je rapporteeren an de kaplein soldaat Herdring". De laatste wcorde die 'k van 'm gehoord heb, en ik dacht er overheen stuur me dat rapportje maar achterna". want 'n uur later zat 'k al in do trein voor Ze^ecaajr. Eén ding heit me Jater gespeten." Wat dan?" Dat 'k het gezicht an de m'joor niet heb kenne zien too 'k op de wachtparade de pas-mankeerde ?'?';.. Hij heit'n ben gemaakt ae 'n aanplakboid wed 'k maar-ie kou .wel inpakke. In Duitsland heb 'k rne knuiste geroerd. Dat was 'k niet gewoon, maar na 'n tijdje gong 't wel en 'k veelde me vrij man. Toch, echt vrij 'ben 'k nooit geweest. Nee, dat ben 'k niet. Toe 'k er 'n paar maande 'wae, kreeg 'k geregeld brieve van me moeder en me meissie. Van me meissie hiel 'k veel die hei !k 'n paar keer over de grens late kommen, omdat 'k d'r es weer in d'r lieve oogen wou kijken.... Zoo'n meid is je alles en vooral die van mij ... dat 's 'n uitge zochte, 'k Heb d'r liever as Holland en Duitsland bijmeitaar.'1 zoogenaamde sociaal-democratische poëzie onderhanden genomen, dan de phrases"der tachtigers. Daarna De nieuwe schoonheid" ingeluid. Verduiveld, Scheltema durft! Het is heerlijk, een socialist te hooren die zoo sterk een individu durft te zijn! Een man opstandig maar telkens verteederd, omdat zoo veel hem lief is! Die 't durft zeggen, dat de bourgeoisie niet enkel uit philisters en schurken bestaat?en't dogmatisch star gedweep van de partijgenooten, de zielloos heid van den partijgenoot-dichter durft veroordeelen ! Die 't luidop zegt, dat het een leugen is, een valsch en giftig bedenksel, een gniepige pbrase": dat nu toch geen groote kunst mogelijk zou zijn! Nu niet?! nu overal om ons heen de diepst ontroerende, do mee&i geweldige dingen: wereldhervormende oorlogen de meest bloedige -revolutie, de meest verfijnde massa-moord, de ellendig ste en reusachtigste schandalen gebeuren ! nu zou «een kunst mogelijk zijn, en dat bij óns niet! in ons rustige bezonken Hol land, dat bij al de nadeelen en smarten van zijn kleinheid (smarten ook voor den kunste naar) dat onschatbare voordeel heeft te liggen aan de oever der stormende weroldzee, en toch tegelijk middenin die woelende wereld, dat lage land, dat als een open kolk ligt, beroerd door alle winden van het geestesleven, hetgeen wij rustiger on moer onbevangen kunnen aanzien, ondergaan en herscheppen, nti zou geen kunst, geen groote geweldige kunst mogelijk zijn, hier bij ons in Holland ? Als ooit het teeken der tijden gunstig was, is het nu, wees gerust, mevrouw 1), voor ons jongeren gaat het uur slaan, de geestelijke conjunctuur is nooit zoo gunstig geweest; wees gerust, wij zullen niet wachten tot de menschen engelen, en de wereld een rustig paradijs is geworden, wij be reiden ons voor, ons hart, dat klopt boven deze rumoerige en ontzettende tijden uit, zult gij met uw kille verstikkende adem niet stilzetten, en onze levensmoed en aan drang groeit weldra boven uw bleeke wonden heen!'' Maar maar toch ook van de tachtigers moet hij niets hebben. Of liever: Gorter en lloland Holst wil hij niet, omdiït zij uitloopers zijn van dat egoïstisch geslacht, dat geslacht zonder menschenliefde. Hunne phrases l'art pour l'art"; inhoud en vorm zijn n"; kunst is passie" worden nu onder handen genomen. De lezers van dit blad kennen een deel van Scheltema's oorlogs verklaring aan hen die de kunst om de kunst, in plaats van de kunst voor de ge meenschap wilden. En Inhoud en vorm zijn n" beteekent in hun mond, zoo zegt hij, niets anders dan:... rje doe maar!" Maar 't allerbelangrijkst van deze diie leuze-bestrijdingen is zeker de bespreking van kunst is passie-" Dat, van Deyssel de phrase uitvond, is onvolledig-juist. Hij heeft Huët onjuist ge nterpreteerd. Maar sterker dan hun leuze spreekt hun practijk. En die was? Laat Scheltema het zeggen: Zij zochten niet de schoonheid: zij slen terden met hun artistieke ziel onder de arm door het leven, daar kwamen zij toevallig in de stemming," daar steeg een zeepbel uit hun hart, daar kwam de aandoening, de ontroering, de hartstocht, de artistieke passie" en als een dol geworden God trokken zij een veer uit hun vleugel, en schreven in de palm van hun hand eenige onbegrijpelijke woorden over uit de passie," dan hieven zij hun hand op en toonden baar den volke! Het gebaar was schoon, ongetwijfeld noteerden zij wel het zuivere beeld van hun hartslag, maar met kunst heeft dit niet to maken, zoo schrijft men uitdagings- of minnebriefjes, maar zoo schept men geen kunst. Kunst is passie!" zeiden zij, beneden waren de menschen, zij voeren door de wolken, en als zij dronken werden van de hooge lucht, schreven zij hun ziel op een papiertje en lieten het met noncha lant gebaar naar beneden fladderen - dat komt wel ergens in een ander zieltje terecht!" Het nonchalant gebaar was onmiskenbaar schoon, doch zoo laat men postduiven los of saluutschoten, maar zoo schept men geen kunst!" Hoe dan wel ? Lezer, or moet voor u wat te lozen overblijven! Als mijn citaten maar het verlangen naar hot geheelo boek in u opwekken. In het kort komen des schrijvers denkbeelden over den schcppingsarbeid van den kunstenaar hierop neer : het gevoel hebben wij kunstenaars: ons «vr/r is, zorg vuldig met ziel-, met menscheiikennis dit gevoel zuiver te doen rerlecteeron in andoren. En vraagt gij, welke inhoud en vorm hij dan tegenover de naturalisten cu hun na komelingen wil stellen, dan antwoorden wij misschien het beste met een nanni: ,in-(iJiHiitan/xme" (niet in deu gewonen /in van classicisme"), of wellicht juister: humane ]) Koland Holst. Daarom ben je EU hier heb je straks gezegd om je meifje'.'" Ja sjant, dat zi 'K je zeüge. Toe 'k '11 goed jaar ia Duitsland ,i;it, kreet; 'k van die rare dtiikens an me land. m'n p'aati-Je, me huis, moeder en rneissv. 'i .11;-': moeder nog wel es 'n losse cent gestuurd, die heit 't brcodcoodig." As me meitsio 'n paar dage bij me geweest was en weer we;;, dan kon 'k me eiges yeen bsa?. As 'k ston te weike, kon 'k zoo opeens 'n gekke traan op me hand voele, en dan zag 'k me werk niet. Duilse l:ui;:u en diiitse gezichten kon 'k niet zii:n. 's Aves. as 'k me gedcht uit 't kolesioi had gewassche, liep 'k dan n.-aar bau;1 bnite. Puur had je tenminste g> er, vreemd.? l.ui;:e en gezichte om je heen. l aar kou 'k /.raider storers 'n beeije an Holland denke. Msar dat's toch verkeerd, want hoe meer m- /;'n eige- an piekerij gewoune geeft, zuuvetl te xek"!'dtr krijgt 'a gemeene duivel je t;- pakken. Ik ben d'r gewoon weg y.iek van geweegt. En de duitse kost is geen spek voor'n ziake hollander. e duitse tafel meet niet er;.; srmkshjk zijn. hé?" Nee sjant voor j<) i:.' of 14 mark kuStgeld krijg je niks lekkers, Maar 'n iluitser vindt z'ii eige potje lekker. Ik mui 't'm.... Tce ben 'k dan ziek geweest. Wier door vreemde mense, met 'n vreemde taai, ;V3 'n lastpost beschouwd, omda 'k me bande zoo lang niet kon uitstfke. Me meissie is toen nog ell'a bij me geweest. 'k Was nog al gouw weer opgeknapt.... 'n Paar maande hei 'k zonder werk ge'stijl", of wel: gestyleerde Immuniteit''... Wij willen menschenliefde'', in de beteekenis van de liefde tot onze naasten, de liefde tot hun innerlijke menschelijkheid" En zooals voor de ouden hun goden, zojals voor de middeleeuwen God, zoo wil hij voor zich den mensch maken tot den diepsten inhoud van zijn kunst. liet nieuwe beeld der schoonheid dan wil hij trachten te bereiken, door de tendenz harer veralgemeening te stellen tegenover de verwerpelijkheid harer verbijzondering". En tot die veralgemeening heeft hij noodig veel techniek. Zeer uitvoerig volgt dan een lezenswaardc, technische ars poëtica, die spreekt over het vak", «liet ritme", ..de maat", het rijm". Kn eigenlijk behoort hier toe ook do inhoud van het volgende hoofd stuk De Taal? dat Do taal, het instrument", De taalmisvorming" (Neologismen, Particularisme in zinsconstructie, dialect, germa nismen, Nieuwe spelling) inhoudt, benevens een en ander over Nationalisme (eeno ver dediging van de Vaderlandsliefde", een beschouwen van Ons Taalgebied", dat meer dan 10 millioen menschen bevat, en een en ander over De toekomst onzer taal"). En dan komt het Vierde, Eoek De Dramaturgie. Het is het belangrijkste van alle. Wat Scheltema hier zegt over tooneeltechniek eene reactie tegen de decoratieve verfijning, die in Craig culmineerde over de dramatische lastechniek 2), die, evenals stem en 'gebaar om den afstand vergrofd, toch natuurlijk da fijnheid van nuance, in 't psychologisch drama-contlict vereischt, niet mag verliezen over burgerlijke en sociaal-democratische moraal, theoretisch on practiscb, eene beschouwing welke aan die der dramatische confiicteri voorafgaat over den kunstenaar ten slotte, den kunste naar als twee-eenheid (de lyricus), als meer eenheid (de dramaturg), als mensch het zijn alle monografieën, zelfstandige onderdbelen van het prachtig geheel, die over denking ... en discussie overwaard zijn. En discussie. Ik zou er graag deel aan nemen. Want wat al qaaesties worden hier be handeld! Een klein denkbeeld kan men zich daarvan vormen uit het voorafgaande. Maar veel kon ik natuurlijk niet aanroeren. Zoo b.v. Scheltema's meermalen geuite denk beelden omtrent de opera als een onding" wie zich gewent een keer of zes eenzelfde opera te hooren en te zien, geloof ik dat met zijn oordeel en zijn motieven niet zou instemmen; een oordeel dat dus mijns inziens samenhangt met het te geringe kunstleven in ons land, waar driemaal in de week naar het theater gaan exceptioneel mag heeten! Het te theoretische, to ja, eigenlijk te doctrinaire, te systematische van clit boek dat n levonsstelsel maar goed acht van de huidige wereld, is verder tegen menige redeneering mijn bezwaar. Zoo b.v. zal menigeen het stuur kwijtraken bij de be spreking,': van Kieuwe-(üds-neologismen. Waarom is lielau'aaimd de, xfilte niet goed ? Of zijn luiml dwaalde de das l o*'l Ut' bij arm-vullen oiittnnijcn, alle drie uit Van Looy's Maaier-feest ^ O, 't waarom wordt er ons rotjes bijverteld?maar mijn gevoel zegt mij, als ik die gewraakte expressies lees: ze zijn uitstekend en dan geef ik alle betoog cadeau! Grau, lieber Freund! Zoo is er zooveel: Misschien meer dan 60 pCt. aller ziekten." heet het ergens, zoo terloops, ? zijn van tuberculeuse of syphilitische oorsprong, en daarmede van hoofd zakelijk sociale aard." Zeker, 't is genoeg herhaald om te gelden als een sociaal-democratisch axioma Maar is het waar:1 Ik heb historische en psycho logische redenen om het ten zeerste te betwijfelen. Als ik lees, dat niemand Vondel minder mooi vindt, als hij tegenwoordig in onze spelling gedrukt wordt, behalve misschien eenige stoffige bibliophilen", moet ik tot mijn leedwezen die laatste iiualiticatie op'rnezelf toepassen hoewel de schrijver verder inzake Nieuwe Spelling volmaakt mijne eigene denkbeelden uitspreekt. Toch: telkens weer doctrinair, b.v. waar hij spreekt over Guido Gezelle's <!cn winter en de dood her.eelit. Dood" is in 't Vlaamsen nog vrouwe lijk, en de in dezen regel geconstateerde willekeur in lidwoord-verbuiging bestaat dus niet; maar al was 't zoo, dan zou ik 't dooJschor d f dnnd- be- verkiezen boven het denderende den winter n dé» </ood". 't Is hier echter niet de plaats om over enkele ot' vele uitlatingen an sich" uit te weiden: er ware een lijst van een honderdtal te maken, waarte jen ik Bezwaren hel). Xie ik echter wat in die veelheid van bezwaren de nheid is, bet /in'nri/>irc/ be zwaar, dan is liet dit: het stelselmatige, het doctrinaire. Ik hoop van Imrte al bekruipt mij telkens vrees voor 'net tegen deel dut dit .straklijnige niet van invloed 2) Het pro.^a wil Puheltenia weer van het tooneel jagen. zal zijn op de kleurig-ongegeneerde poëzie van den schrijver -?zij het ook dat het een sans-gêne was, zoo moeitevol verkregen als dat van oen strandcostuum. Dogma's spelen den geloovigen altijd parten, door dat ze zoo erg logisch, zijn en de dichter moet te zeer psychologisch wezen dan dat hij logisch zou kunnen blijven. Dit proza werk nu lijdt aan overmaat van logica, het geen letterlijk vertaald: redeneerinu" wil zeggen. Die vedeneering brengt tot con sequenties, die, ja de heer Scheltema durft ze aan Ik ga niet met hem mee. Zijn veralgemeeningszucht doet hem eene scheiding maken tusschen voor merledeeling al- on niet- vatbare aandoeningen. Zijn beste droomen zijn voor hemzelf; passen niet voor het systeem van gestyleerde huma niteit". Ziedaar <lan eon uitspraak, reclit tegenover het taclitiger-kunstbeginsel, dat voor de kunst juist de verhevenste, ijlste, wonder-tintigste gewaarwordingen qpeisehte. En hierin staan we niet aan zijne maar aan hïm zijde. Maar hierover zullen wij niet gaan dis cussieeren iets waaraan geen eind zou zijn. Laten we besluiten met de betuiging waarmee we begonnen: het boek van Adama van Scheltema is een groot en schoon werk; eerbiedwaardig om zijn eerlijkheid en zijn moed en zijn levenskracht en zijn wetenschap. En de groote les van onschat bare waardij die het ons brengt, is deze: besef wél, kunstenaar, dat ge in de eerste plaats mensch moet z.ijn. Want boe krach tiger uw mensehelijkheid, hoe indrukwek kender uw kunst. JAN WALC-H. zete en mos 'k op- me nagels bij te. Daar i wor je o<A nier vet van. l 'k Heb in die paar jare heel wal yurirs geslikt. Ook not: bijna 'n kodootje van de duüsche polizei gekrege, omdat 'k 'n hollf.iulse kameraad hielp, die an 'c bakkeleien was rnet 'n mof die -\> foene'Üofch te vaak orn de bals bad gepakt. Maar ze luvlde gt«u bewijze, d .U ik die vent 'n blauwe medaije an 2e kop liad gehan»e. . . . Wilt hei 'k 't doen <_"i-'; a<', rne1" me ver| langen naar liuia naar Ii->l!nud. Vooral j as je 7.1,0 vopit. da'; .' 'n eeuwegiieid van i jare v;,or j,; ligt eiv je weer ter::;.; mag. ] Daar uios 'k aliijd wc v over denken. 'k(!oiig i'.oiv.vüt niet ge» n men;* o;:>. i Me nHit'ler wier ook ai e'ïTCr : i'.<t?c!:ool i me vaak 11- p",s s n te onpas door >i\e kop. j Soms kreev 'k het in iru; hoofd om es uit 1 (e rfkeiïo, boe» u?! kni'iiies 'k nog :;ou muite ] pikker., iv 'k iu liii-.nft. v.'s^1 gi:i)'evv. As w 'u 11100:0 /'onda^ was. dar. =? ier de heimwee 't steikst. 't gemeenst. Dankon-ie hj.rd i u me keel zitten. Toe . . . kreet; ;k op 'n Zaterdag 'i w;^ eve vóór 't schafte 'n l>n.;f. Die was van me broer en >;at ver wonderde me, want die h:id nog geen pfn voor rne r. a t gemaakt. Die schreef rae iets wa:if 'k van schrok. Niet vee', maai' genog, om me 't bloed uil me hart ie ha'en. ,,\Vie.-jt;!i da; 's ui.-; meissie leit er-; min'' .-chrci-f-io i:-t' -?? ,,-'at heit ;:e zoo opeens gf krege. We wake 0:11 beurten bij d'r. De dokter slijt /n soho;jr,e van de bezoeke bij o'r r-n bij du.'ft moeder niet aan te kijke as ze infermeerf. Pat geeft te denken. niet alleen gevolgd wordt door de zooveel oudere Duitsche zustervereeniging, maar ook door de nog slechts tien jaren tellende Z«itserscheToonkunstenaarsvereeniging. Het zal echter wenschelijk zyn dat men bij ons nog een stap verder ga, dan thans geschied is en dat men ook het Duitsche voorbeeld volge, n.', het instellen eener commissie, die zich zal hebben bezig te houden met de beoordeeling van de ter uitvoering ingeleverde werken. Een dergelijke commissie kan een heilzamen invloed uitoefenen op het gehalte der programma's en wanneer dit beter wordt, 40 cents per regel. BOUWT te NUNSPEET op de VELTJWE. Inlichtingen bij A. r t i", doorloopende schilderijen-tentoonstelling aldaar. Nederlandse TQflntateiaamerefnipg. Muziekfeest te Arnhem. j Het is mij niet bekend, of den stichter der Nederlandsche oonkunstenaarsvereeniging, wijlen onzen voortreü'elijken G. A. Heinze, toen hij het initiatief nam tot het oprichten der vereeniging, het voorbeeld voor den geest gezweefd heeft van Liszt, toen deze in 1859 den Allgetneinen Deutschen Musik-Verein" oprichtte. Zeker is het dat beide vereenigingen gedeeltelijk dezelfde beginselen hebben. Ik zeg gedeeltelijk, want het afnemen van examens is iets wat op het paograinma van de duitsche vereeniging ontbreekt en waarin wij onze naburen vooruit zijn. Ontegenzegge lijk is dit van niet geringe beteekenis, zoolang de staat anii den algemeen uitgesproken wenscb, tot het regelen van de bevoegdheid om onderwijs te geven,yiiet toegeeft. De duitsehe vereeniging is ons echter verre vooruit in het opwekken van belangstelling voor de jaarlijksche muziekfeesten, waar bijna uitsluitend !"r-AuiIührungen" plaata vinden van manuscript-composities der hedendaagsche toondichters en waar een heirleger van uitgevers aast op die werken, die zicïi in een groot succes mogen verheugen. Goed geslaagde corapositieën vinden dan op die wijze dadelijk hun weg naar de publiciteit. Bestond het programma van het feest te Groningen in 190 slechts voor een klein gedeelte uit onbekende werken van Nederlandsche componisten, dit jaar had men op het programma niet anders dan cornpositiën vau Nederlanders geplaatst, Jan Blockx de Zuid-Xedsrlander daaronder gerekend. Naar ik ineen, is men hiermede op den goeden weg gekomen, een weg trouwens, die fiüDÜNTIF KOER STUK DAT KRIMT UHKHI11 IC WORDT TERUGGEHOWEH FABRIKANTEN VALTON ZONEN AMSTERDAM Verkrijgbaar bij: Hirsch en Cïe., //o/?., Leidscheplein. Adr. Schakel, llojl., Heiligenweg. H. ffleyer, Hojl., ICooingsplein. Au Bon Marché, Kalverstraat. Mag. Keizershof, Nieuwendijk. E. H. Dik, Leidschestraat 10. Allen te Amsterdam. H. J. I>oor, Lijnmarkt SA, Utrecht. E. H. Boasson & Co., Middelburg. Piano-, Orgel- en Müziekhandel Me j roos «i* lialslioven, ARNHEM, KONINGSPLEIN. VLEUGELS en PIANO'S in Zoop en in Huur. REPAREEREN STEMMEN RUILEN. De Nederlandsche Sport van I Februari 1908 schrijft: ,,?? Wij hebben hier te lande gelukkig rijw:e!fabMsken, die, wat de te leveren rijwielen betreft, veilig in concurrentie kunnen treden met eerste Mas buitenlandden fabrikaat." DE GRONINGER RIJ WIELEN FABRIEK A. FONGERS. Volledige inlichtingen over Fongers rijwielen en Fongers prijzen worden gaarne verstrekt door de filiaalhouders, de agenten en het hoofdkantoor. Zie jij geer. kans om efie te komme. Je waarde lircT:1 Toon". Dio brief hei 'k wat vaak hardop gepiaat d'rom k en 'k 'm uit me hoofd. Ik kroOf.' 'n gevoel asof de heele kolemijn bovo me kop ii:mekaar donderde. Je kan zoo van 'n vr^fje bouwen hè. Die van mij is er iK'Ti oiii voor te sterven. Maar met sterven kom je niet verder hè?" Hij liet even wer-v 'n lach-vonkje over z'u gezicht cu zette vooit. ..Die brirf b?an1.;e op m'n borst, op rne kor, ir. m'a Landc-D, i'verr.l. Toe ben 'k gemarte'.d. K n 's ?nidJaas MOIM; ik naar de ulrektor vn;i do Kuiii waar 'i \\ fr!:LH eu vroea Leel bcU-":iI biiie i '-?" ma; kie.-i dit- 'k n o,: te goed heb". ..KviMiifn fi.e terukke?" vroeg ie me nog, Jk 's,* f .,;,;, u" j11 tijd vau 'evnii heb:5 Maar '':it v isk.'iia ie nu.t goed, geloof 'k. T;:;,' 'ï: n ie', u n- dïiitst titin Zevt'Mar ',,- Bnenr;'ed '-".i voor 't etr-t vrt or in 'r. hollandsfr wagen ttupie, hc.b 'k in 'n ho<-kie, achter mi xwiirte handen stiokum 'n paar traeen gelaten, 'a Paar jaar gtleji'-n was 'k heel anders t!öaiulre kant uitgetrokken. Je kunt van binnen erg vcrandere. Toe 'k 'n paar ure later bij haar bed ston heb 'k me geschaamd maar houwe kon 'k 't jiiet Leb 'k d'r kopkuasen natgehuild. De dokter verbood me 't huile bij d'r bed dat zou 't kunne verergere meend'ie. Toe hei 'k mo trane maar opgeborgen. Drie nachten hei 'k gewaakt bij d'r bed. 'k Wier gewaarschouwd dat 'k es '11 beetje slaap mos neme. 'k Heb ze teruggezegd: na me dood zal 'k geen elaap tekort kome wie kan er nou slape, a^ de dood je hart iu z'n klauwe knijpt?' En de derde dag na rae thuiskomst gaf Hein 't over toe hei 'k d'r voor 't eerst weer zien lache. En ik heb voor 't eerst weer ea 'u deuntje gezongen dat had :k in jare niet gedaan. 'a Aves van die geluksdag kwam me brorr thuis met de waarschuwing : ..Bonkes" dat's de veldwachter heit lont geroke dat gij hier bent. Geef je nou maar zelf an, licht dat 't je 'n dagje scheelt met je straf". Toe hei 'k me hee! gerust angegeve... . .... As 'k nou maar niet te lang mot zitten enfin 'K zal me tijd dnoje nu-t zinge. Dat kan 'k nou weer uit cle gr< nd van me hr.rt. Eu zij zal me geregeld brieve sturen dat zal ze m'n meissie. 'k Ben dan toch d'.clit bij d'r. al is 't ook achter 'n ges'oteu deur. En jiiren zullen 't niet woul-n die hei 'k achter me achter me." Half vier. Even later knarpte 't. roestig slot vau cel no. 2. ]) Militair woordenboek": me>tiiytkl-p 't beoirjstation van alle voedsel; douiïfjts ^ straüeu; ezel de ransel; m'joor aauspreekterni voor het mondvol sergeant-ma joor; bon ~ strafrapporr, goed votr dagen; kuddes komiesbrood; pan man* keeren kazerneterm voor desertie.