.4 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1623 naar Ermelo, Heidelberg, Potchefstroom en Germiston. Uit die eerste poging onttttond de Hollands-Afrikaansche Tooneelvereeniging". Over Ou-Daniël, de eerste proeve eener eigen tooneelletterkunde, oordeelen ernstige Afrikaners thans reeds heel wat minder geest driftig dan in het begin van 1907. Dit is een bewijs van snellen vooruitgang. De tijd is voorbij dat men daarginds gauw tevreden is over zich zelf. De zelfcritiek, prikkel voor hoogere ontwikkeling, is ontwaakt. Na Ou-Daniël bracht i$en Medea ten tooneele, in de vertaling van Jan C. de Vo?, en een klucht uit het lertch, die men op Afrikaansche toestanden toepasselijk bad ge maakt. Thans studeert men een oorspronkelijk drama in vier bedrijven van Jan Celliers, spelende in den j oogsten oorkg, en een dramatische schets uit het Afrikaaneche stadsleven van J. Lub in. ; De heer Francken te Bloemfontein heeft eveneens eens tooneelstuk voltooid, dat bin nenkort zal verschijnen. Ik wil niet treden in een waardeering dezer et ukken. Ik heb ze zelf niet gelezen, maar bevoegde Afrikaners prijzen ze. Het feit d t zelfbewuste en kunstzinnige Afri kaners zich aan dezen ai beid zetten is reeds van belang. En ook zonder kritische be schouwing kan in de huidige pogingen een verheugenden vooruitgang worden gezien. Vroeger nog niat zoo heel lang geleden zelfs meende men dat het Z. A. gemoed alleen vatbaar was voor den humor en den boert. Melt Brink, de Kaapsche volksdichter, die het allereerst, na den oorlog getracht beeft zjjn volk door het tooneel op te voeden in nationalen zin, kwam aan dien gedecretoerden smaak tegemoet en schreef een aan tal klucht j es. Dezen worden thans alleen nog ten tooneele gebracht ter gelegenheid van uitvoeringen door scholieren of van huiseljjke feestjes. De meer ontwikkelde Afrikaners vragen ander geestesvoedsel tegenwoordig. Tegelijk echter moet worden erkend, dat de opvoering van Ou-Daniël en Medea, in den aanvang vreemd aandeed, vooral by het publiek buiten Pretoria. Maar het schjjnt dat de voor den Afrikaner vreemde dramatische smaak spoedig wendde. Op zich zelf beschouwd, is dus het breken met den laffen klucht en het trachten naar het errstiger eu meer letter kundig tooneelspel dus al van niet geringe beteekenif. Maar ook zal deze tooneelarbeid, die zoo plotseling is ontstaan, van invloed worden op de ontwikkeling van het Hollandsch too neel in Zuid-Afrika Het zijn alleen nog po gingen van liefhebbers, en wij in Holland, met onze goede beroepskrachten, veroordeelen dit dilettantisme als uit den booze. In ZuidAfrika heeft men echter geen Hollaudfche ofHollaDdsch-Afrikaanschevakartiesten. Daar heeft het dilettantisme dus een taak en een roeping. Die roeping begrijpen de spelers. A in ernst en toewijding ontbreekt het hun niet. Hoe hooger dus de dramatische literatuur er stijgt, hoe zwaarder eischende tooneelschrijvers aan de vertolkers hsnner stukken zullen stellen. Ook het publiek zal kritischer worden. De tafereelen uit hun onmiddellijke omgeving en eigen geschiedenis zullen zij met kennis van zaken beoordeelen. Reeds begint men het onvolkomene te ge voelen en men vraagt er naar vakmenschen, die hen zouden kunnen leiden en voorlichten. De oprichting van het liefhebberijgezel. schap te Pretoria is gevolgd door de stich ting van een tooneelvereeniging te Ermelo en Heidelberg, eveneens in Transvaal, en er is alle kans dat er binnenkort meer liefhebbers zich tot een gezelschap zullen vereenigen in verschillende plaatsen. Het aanvankelijk succes van de Hollands-Afri kaanse Tooneelvereeniging heef t daartoe den stoot gegeven. Maar ook een andere ge beurtenis zal het bevorderen. Da beide Nederlandsche voordrachtskunstenaar?, de heer G. Arbous en mevrouw T. Post, zijn op het oogenblik in Zuid-Afrika, om daar een kunstreis te ondernemen. Hun tournee is uitmuntend voorbereid door een centrale commissie te Pretoria, onder de geestkrachtige leiding van onzen consul-generaal aldaar, de heer F. M. Knobel. Zij zullen in ver schillende plaatsen de hoofdrollen vervullen in stukken, die zij met dilettanten zullen instudeeren. Te Pretoria zullen zij met de beste krachten uit ver-chillende gezelschappen Mullatuli's Vorstenschool geven, te Stellenboscb, Maaldrink'd Heroles waarschijnlijk. Kr is dus plotseling een opgewekt tooneelleven over geheel Zuid-Afrika ontstaan. Zonder te optimisti-ch te schijnen, mag war den voorspeld, dat het verblijdend gevolg dezer tournee zal zijn het verrijzen van nog meer Hollandsch-Afrikaansche tooneelvereenigingen en wellicht nieuwe pogingen van Afrikaners om een eigen tooneelletterkunde te scheppen. Reeds denkt men er over, een der beide Hollandsche tooneelspelers daar te houden om van hem te maken den reizenden regisseur, die het dilettantentooneel in Zuid-Afrika zon moeten omhoog werken. In elk goval zou zoo'n vakman daar goed en dankbaar werk kunnen verrichten. Eén mooie taak zou het zijn. Alleen zou hij veel tact moeten bezitten. Maar waar vandaan zou het geld moeten komen?. Dit is de groote vraag. Zuid Afrika is nog altijd arm. Het is der halve toekomstmuziek. Te betreuren is het dat een pas uit Neder land ingevoerde predikant te Pretoria een drietal leden dezer zoo kranige Holl. Tooneel vereeniging geboden heeft zich van het Avondmaal te onthouden, omdat zij comedie speelden. Ongeveer terzelfder tijd schreef De Standaard, naar aanleiding der Haagsche affaire des Poisonp, dat de Protestantgche Kerk niet tegen het tooneelspel was, mits het strekte tot nuttige leering en opvoedinz. Waar blijft nu deze Pretoriaansche domme met zijn censuur? Dordecht, 7 Juni. FKEDEEIK ROMPELBericbteL GÜIDO GHXELLE wordt in het Fransch ver taald door Cammaerts. De vertaling geschiedt onder toezicht van prof. dr. Vermeylen. EEN NOG ONUITGEGEVEN WEEK VAN FüIEDMCn NiETzscua is door prof. R. Richter persklaar gemaakt en zal onder den titel Ecce Homo: Wie man wird, man ist" in den loop van September a.s. verschijnen. SVBN HEDIN, de koene ontdekkingsreiziger, van wien in zulk een langen tijd niets is vernïmen, geeft een korte, maar zeer interessante beschrijving van de voornaamste gebeurte nissen zijner laatste reis, waarvan het begin, met talrijke illustratiën naar eigen opnamen van den reiziger, onder den titel Entdeckungen in Tibet in het tijdschrift Ueber Land und Meer" is opgenomen. Deze beschrijving is het laatste eigenhandige teeken van leven dat men van Hedin bezit. De copie er van werd verzonden uit Garlok in het hartje van Azië, en draagt den datum 10 October 1907. Tegen het eind van deze maand zal een NIEUWE ROMAN VAN MARIE CoREIXI het licht zien onder den titel: Holy orders, the tragedy of a quiet life." x LIBRIS EN BOEKDEDKKEESMEEKEN. De heer A. A. Vorsterman van Oyen, te Ryswijk (Z.-H.), bereidt een werk voor, dat onder den titel Les dessinateurs neerlandais d'ex-libris" zal verschijnen. Het boek zal biografieën bevatten van ex libris-teekenaars, en versierd worden met een honderdtal illustraties, waarbij ook reproducties naar moderne boekdrukkersmerken zullen behooren. Wie den samensteller helpen kan met gegevens of afbeeldingen, wordt uitgenoodigd zich tot hem te wenden. Inhoud van Tijdschriften. De Nieuwe Tijd, No. 7 en 8: Eene apologie van den oorlog, door W. A. Bonger. Het internat! jnale congres voor vrouwenkiesrecht te Amsterdam, door M. Wibaut.?'B. v. B. Het nationaliteitsvraagstuk, door W. van Ravesteyn Jr. Uit de verslagen der arbeids inspectie o?er 1905?1906, d >orH. Spiekmao, Iets over verbruiksbelastingen, I. door F. v. d. Goes. Het Fransche Syndikalisme", door JOP. Loopuit. Huisindustrie in de con fectiebedrijven, door J. J. Camminga. Mon sieur Milde (Pari?) door F. van der Goes. Moleschott, No. 4: Prijsvraag Moleschott". Paracelsu?, door dr. H. Pinkhof. Staar, door dr. R. Bijlsma. De Aarde en haar Volken, No. 35: In Portugal, door G. de Beauregard en L. de Foucbier Bescheiden plekje aan den Veluwezoom. Plechtigheid te Rijsenburg. Stedelijke bloem versiering. Jubilévan den Schermer polder. Varen op de mooie Hollandsche wateren. Watertochtje in Zuid-Holland. i Koninklijke Stoomververij en Chemische Wasscherij F. P VAN HAM, Utrechtscliestraat 43 en Keerengracht 236, AMSTERDAM. ^ TELEPHOON 5<G4 DE hlATUURVOOLLEN ONDERGOEDEREN VAN JANSEN aTiLANUs \S^ FRIEZENVEEN. ?cijn verkrijgbaar: (e Kampen bij Gebr. van Genderingen; Leen warden, Sybouts & Co., P. & O. Plantenga, Burman's Witte G cederen Magazij n, Firma Mekking, Ed. Kal Ier & Co.; Leiden, Beuzemaker & Co., Wed. P. de Wilde & Zn.; Maatschappij de Faam" ; Meppf I, Gebr. Roelink; Nijme gen, Manufacturenhandel van Balhmann & Co.; K. Ossenbeek, Wed. H. G. J Verwey; Sneek, H. Brenninkmeijer Zonen; Zwolle, Ter Weele Buisman & Nellensteyn ; Zaan dam, J. Keijzer ; Zntfen. Wed. Th. Nuy. BV En verder in alle voor naamste plaatsen. "W Adressen^ worden gaarne opge geven. Geïllustreerde Prijscourant op aanvraag te bekomen. THEE - E. BRANDSMA. SEYFFARDT fc BOEKHANDEL /DfllYIRflK99 Telephoon 5341 ATLASSEN Halte Lijn l en 2. l s Ie Adres voor fijne Lederwaren en alle REISARTIKELEN Sint Luciensteeg 21. W. JANSEN, Fabrikant en Reparateur. Koffers, Tasschen en Kiemwerk. Meubelfabrikanten en Behangers. SINGEL bU de Paleisstraat 259, Amsterdam. voorheen JOAJOLHAMt. SO. Telephoon No. 4646. Motor-Booten, ]R, oei- era Zeilvaartnig-en BOOTBOUWERIJ DE AMSTEL". TELEFOON 7191. U. B A A Y, Amsterdam. W1LLEM BIJLIV1ER, Pédicure, 8 I ST « E I/ 159. Spreekuur iederen Werkdag TUI 2 tot 3 uur. ARXIIEJJ, schoonste gedeelte van Nederland. Restaurant r: fflusis Sacrum. van het gebouw F. SI M O N, Directeur-Pachter. REMBRANDTPLEIN35AMST KUNSTAARDEWERK Het Augustus-nummer van NIEUW VROUWENLEVEN, Red. en uitg. van DAISY E. A. JUNIUS te Heelsum, is verschenen en bevat verschillende bijdragen van actueelen aard. ? 3 p. jaar (12 nrs ), voor Indiëen Buitenl. bij vooruitbetaling ? 3.75. Keunen's Turnartikelen en Schoolmeuhelen HOLLANDSCH fabrikaat. Amsterdam. Dir.: J. H. Keunen - W. G. Hasper. Begrafenis-Onderneming o*. 33. en Prinsengracht 837. Telephoon No. 906. ERVEN KRAMER Wijde Kapelsteeg 4 bij het Rokin Amsterdam Fabriek van Kantoorboeken Telephoon No. 266. Ver krijg baar bij allegoliede hande laren in hoeften. SWAN"< PENALBUM op aan vr age gratis. Hoofd-Agenten Vlissïngen. De S WA N" Ynlpen houdep, Geschikt voor ELKE HAND ia wereldbe roemd als DE BESTE. Prijs vanaf ?6.30. Wacht n voor na maak! GEBR.SIMONS ZELDZAME AANBIEDING. TE KOOP: Een ronde tafel van 2.05 M. middellijn uit n stuk, staande op n poot, van Kembanghoul. Een etenstafel bestaande uit 6 bladen van 1.8 M. breedte en 5.6 M. lengte, waarvan de middelste 4 bladen elk eene breedte hebben van l M. en de 2 einden halfrond zijn met eene breedte van 0.8 M ; elk blad uit n stut met pooten van bijzonderen vorm, aan de ein den voorzien van koperen klaauwen, van Sono klinghout. De tafels zijn van Java gekomen en waren reeds als antiquiteiten bekend, toen de tegenwoordige eigenaar ze 60 jaar geleden kocht, en van hout nu nergens in Ned. Indiëte kry'gen, althans in lange niet van die afmetingen. Adres: Obrechtstraat 450, Ie 's-Gravenhage. Gebr. KTJSTERS, 554,5 telefoon SS45. Electrische Linieerinrichting, BOKKJB1M>KKIJ. Nieuwe Achtergracht A M; s T K rt r> nrichting, j KKIJ. LL it l en 1A7] P A M. l Ook is dit slecht voor de gezondheid. Verzamel daarom postzegels. De beste geneeswijze. Catalogus en courant gratis. Pir. KOSACK, Berlin, Burgstrasse 12. Zooeven verschenen en bij den boekhandel of ra toezending van post wissel by den uitgever te bekomen Patliologieën, De ondergangen van Johan van Vere de With, DOOR Jacob Israël de Haan, (schrijver van Pijpelyntjes.) Prijs ?3.25; geb. ?3.75. Met eene voorrede van GEOEGKS EEKIIOTO en portret van den schrij yer. Uitgave van M. BOOGAERDT Jr. te Zeist. PHIL1PPONA KETELAAR, Fourniiteur de la Cour, Halverstraat J66, Atnsterdam. GRANDE 8PEGIALITÉPOUR Trousseaux & Layettes. Sur demande envoi franco de Devii et da modelet. Téléphon» No. (Ott, AMSTERDAM, Keizersgracht 790. TELEFOON No. 7378. »E E. O. Ii. Z. O." IS DE MAATSCHAPPIJ VAN DE VERZEKERDEN. ZIJ GEEFT HAREN VERZEKERDEN RECHTEN, ZOOALS GEEN ENKELE LEVENSVERZEKERING-MAATSCHAPPIJ. HARE VERZEKERDEN HEBBEN ZELF HET MEESTE BELANG BIJ DEN BLOEI VAN DE ,,E. O. L. Z. O." OEEJf geneeskundig onderzoek. Beperkte garantietijd . ?. . ?. . ?. . ?. .-. .-. .-. .-. .-. .?. Lage premiën. ONDERLINGE.Maatscnappy. == Vraagt inlichtingen. ===== PANHARD LEVASSOR, LEONARD LANG Stadhouderskade. SI1C ENME5SY. NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP Begrafenis-Vereeniging TB AMSTERDAM. Administrateur: N. SAX Jr., adres P. C. HoofUtr. 88. Telephoon No. 941. De Raad van BcituwA W. VAN EEGHEN Jr., Voortüt». Ia. DA COSTA, Gedelegeerd», firma G. W. VON SCHMIT & ZOON, HAARLEM, AMSTERDAM, Groote Houtstraat 16. Kalvergtraat IS 7. Kousen en Hygiënische Onderkleeding. Jaeger Lahmann Rameh Merk Z Crêpe de Sant Moeder: Ben j e al bij den profes sor geweest en heb je 'm bedankt? Zoon: Ja, maar ik kan niet zeggen, dat het afscheid me erg bemoedigd heeft. Toen ik hem bedankte en zei dat ik alles, wat ik wist, eigenlijk aan hem te danken had, gaf ie me ten antwoord: O, maar dat is van zoo weinig beteekenis, dat ik daar voor niet eens een bedankje aanneem! PEBONT&LEIUTENS SPORT PASTILLES. .- '?'*?,?.<...-. - -.. ? ? ' ' Dbrststillend. . Accountantskantoor, onder directie van A. v. d. STEMPEL Jr. Accountant. Weteringplantsoen 10. Telefoon 34?5. LUXE-BROODBAKKERU Henri J. Carels Toortmn PAUL &