D K A M S T h U DAMMER WKKKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1619 De Bond der Jonge Turken. Sultan ABDUL HAMID (tot de dames van zijn harem): Ja, dames, daar ben ik dan weer een jonge Turk geworden ... Een was er zoo zei hij met het Keulsch Ensemble onlangs in Amsterdam geweest. Die doceerde EU Hollandscb. De actricetjes deden poezelig-naïeve vraagjes. De Hollandsch-kennende tooneelepeler po seerde overheerlijk. Hij had antwoorden op alle vragen van de snoeperig- snappende dametjes. Het was dol vermakelijk daar in 't donker bij te zitten. Toen liep daar de jonge Chris de la Mar over het tooneel rond. En of dat nu de grosse Schaugpieler Baumeister was? vroegen ze, vol lief-aanstellerige tooneelverrukking. De acteur, die alles over Holland wist, doceerde gewichtig: Ja, dass soll der Oastspieler sein... Aber meine verehrten Damen, man eagt doch anf Hollandisch der Boe-mies-ter." Toen heb ik me, heelemaal bij ongeluk, want dat zei hy op z'n père noble toon t mal-gewichtig in m'n stille lachbui ver slikt ea ik heb me toen heel beleefd in het gesprek gemengd en toen de actriecetjes schwarmerisch vroegen: 8ie spielen auch mit?" heb ik maar ja gejokt en toen was de Hollandsch-geleerde acteur in eens door de duistere zaal verzwolgen." In Onder de Streep" van 27 Februari 1908 lees ik van denzelfden Jan Feith een Open Brief aan Sada Yacco". En ik herlas het stukje van den vorigen dag, maar een beetje anders: Een was er zoo zei hy onlangs in Japan geweest Die doceerde nu Japansch. Het publiek wilde ingelicht worden. De Japansch-kenneude journalist poseerde overheerlijk. Hij had antwoorden op alle "ragen van de leergierige lezers. Het was dol-vermakelijk in het verre Oosten zijn artikeltje télezen. Sada Yacca kwam in Amsterdam. Of dat nu de vertegenwoordigster van Japansche tooneelspeelkunst was? De journalist die alles' over Japan wist, doceerde gewichtig: Sada Yacco staat in haar land vooraan, niet slechts als de eerste vrouw, die tooneel speelt, maar ook als kunstenares. Helaas echter, landgenooten, dat zij hier in onze Plantage in een Hollandschen Schouwburg moet optreden in plaats van in haar eigen land, in baar eigen omgeving van Japansche schoonheid." Toen heb ik want hjj schreef dit op z'n alles van Japan wetende toon témal gewichtig het uitgeschaterd en ik heb mij neergezet om het publiek in Holland eens heel beleefd te vertellen, dat ze zich door een handig knnstenmakerstroepje voor den gek laten houden. Sala Yacco is in Japan geminacht. Door de Japanners wordt haar spel beschouwd als machtelooze pogingen van een oud geworden geisba. Door de vreemdelingen, die haar gezien hebben in Europeesche moderne stukken, b.v. in Monna Vanna, waar ze de tent-scène speelde, naakt in een sluier van gaas, waar ze toepasselijke muziek liet maken aan 't slot van elk bedrijf, wordt ze beschouwd als een tingel-tan gel-juffrouw. Zij en haar echt vriend Kawakami probeerden het Japaneche puoliek met Europeesche rariteiten evan handig beet te nemen, als ze het in Europa met zoogenaamde Japansche stukken doen, maar de Japanners bleken te goeden smaak te bezitten. De Japansch-geleerde journalist, die op zoo'n smakelijke manier feuilletons van het Land van de Zon heeft geschreven, feuil letons vol Wahrheit en Dichtung", is zeker ook in de duisternis verdwenen? HENRIËTTB HOLST-HENDRIX. Yokohama, April 1908. * ** Nu voor de tweede maal in n maand in uw kolommen myn naam, of beter gezegd mijn werk, wordt aangehaald, vindt uw Kedactie bet blijkbaar noodig, mij in de gelegenheid te stellen er tenminste ditmaal een onderschrift aan toe te voegen. De eerste maal, toen de aanvaller met d. K." teekende, was er anders mér reden tot verweer dan nu! Wat kan ik hier voor onderschrift aan toevoegen, wat uw lezers interesseert?.., Slechts, dat het mij volstrekt onverschillig is, of Sada Yaeco in Japan geminacht wordt of niet. Ik heb haar, toen ik korten tijd in Japan reisde, niet zien spelen, en evenmin later op haar tournee in Holland; ik kan er dus niet over oordeelen. En deed dit ook niet. Trouwens, de eenige bedoeling met mijn open brief" aan Sada Yacco was, de algemeene opmer king te plaatsen, dat men een Japan sche tooneelspeelster, een Laplandsche, Javaansche, Chineesche, of welke ook in haar eigen omgeving beter zal zien, dan in een vreemde. Vooral waar de enkele Japaueesche tooneelvoorstellingen, die ik in Japan gezien had, mij zoo getroffen hadden, om het in elk opzicht zoo afwijkende van de onze. Gaat het hier alleen om ? dan zal mevr. Henriëtte Holst Hendrix dien open brief" van 27 Februari nog wel eens over willen lezen. En nu wat aandachtiger. Zy had dan wel nagelaten een half jaar na dato een ingezonden stuk" te schrijven, een halve reis om de wereld ver l Er is voor haar toch nog wel wat beters te doen in Japan, dan haar hart op te halen aan dit oud-vaderlandsche bedrijf. Of wringt de schoen ergens anders? Men zou het haast vermoeden l En dan schater ik, volgens het recht van den laatst lachende, om dit posepijltje van onze diepbetreurde ex-juffrouw Henriëtte Hendrix, de klassieke, onze eenige, die hier in haar roemryke imsterJamsche jaren nooit po seerde, en die, zooveel wij allen haar kennen, op welk punt van den aardbol zij ook zal neerstrijken, aan dit euvel nooit mank zal gaan. Maar dan moet zjj in haar gebenedijd land van de zon ook geen spijkers op laag water gaan zoeken. Men zou hier anders waarlyk geneigd zijn, uit te roepen; Maar heeft Nederland u daarom laten gaan?!" JAN FEITH. *** Op de eerste alinea (die onze redactie geldt) moeten wüantwoorden, dat l o. wij het niet noodig" hebben geacht den heer Feith de gelegenheid van dadelijke repliek te geven (?noodig" doet denken aan een recht"), wij handelden slechts uit achting" of uit vriend schap", dat 2o. den heer Feith alle ge legenheid (hoe is 't mogelyk dat wy 't moeten zeggen!) open bleef en open blijft te ant woorden op het artikel, waartegen hy nog mér reden" zag zich te verweeren dan tegen dat van mevr. H. H. H Moesten wjj den talentvollen maar toch wij mogen 't zeggen nietwaar? in ver gelijking met den heer D. K. beginnenden journalist Feith soms in de gelegenheid stel len onder een weloverwogen stuk van onzen oud-hoofdredacteur, van den heer De Koo, even, hnp-hup-hup, een antwoord te zetten? Men stelt, buitengewone ge mallen daargelaten, iemand tot het leveren van een onder schriftje in staat als het gaat tutschen gelijken. Kom! onze geachte vriend wist dat net zoo goed als wij I Red. Mewjesjaren, door NANNIE VAN WEHL. L. J. Veen, Amsterdam Ik kan niet zeggen, dat Nannie van Wehl D-et dit boek erg gelukkig is geweest; aan het einde van dezen bundel vind ik enkele beoordeelingen o ver andere werken van Nannie van Wehl en daar wordt gesproken van groot talent", van friasche, gezonde, levenslust opwekkende boeken". Ik kan van al die hoedanigheden in dit laat-te boek helaas weinig bemerken; ik vind er meer iets somber s en melancolieks, iets drukkends in, dan wel getuigend van gezonde levenslust; en het talent van de schrijfster ligt heel diep verborgen. Het is niet goed op te maken of dit boek bestemd is voor jonge meisjes of voor groote menschen; in het eerste geval raad ik het beslist af: het pessimisme onder onze jeugd, de Weltschmerz en vfrongelijking.de tragedie van het verlangen naar den dood behoeft heusch onder onze jonge meisjes niet bijzonder uitgewerkt te worden; sjroote menschen" echter mogen tegenwoordig mér literatuur in de romans en novellen ver wachten, dan hier gege ren wordt. Kijk op per sonen en karakters heeft de schrijfster onge twijfeld, maar de oppervlakkige beschouwing der wei-interessante gemoedstoestanden, het niet diep psychologisch aanvoelen der karak ters laat dit werk koud en onbevredigd; de eerste schets Meisjesjaren" bezit goede qualiteiten, maar in plaats van diep gevoelige tragiek van het jonge, verwaarloosde leven komt thans deze schets ons meer voor al s een tot een verhaaltje bijgewerkt studietje; het ontroert niet zóó als het had kunnen doen met als het ware hetzelfde materiaal. De opoffering van Minnie in Ismaël ?titel reeds, die grootscher verwachtingen opwekt ly'kt mij onnatuurlijk, de ontknooping van het verhaal te toevallig. De taal is met weinig toewijding behandeld; slordig, gehaast: 't Was haar of ze tot nog toe zondr.r op of omzien gedreven had op een stroom van louter tranen, zonder te weten, vanwaar ze kwam, nog waar ze heen ging". Soms wordt de taal werkelijk onaangenaam: Het verlangen zetelde zich voorgoed in elke winding van haar hersens". Een boek dat niet opvalt; als het een mensch was zouden wij hem niet als een goed mensch apprecieeren, maar dulden als 'n goeierd; laat dit boek in sommige hersenwindingen" sporen achter, zij zullen helaas, spoedig zijn uitgewischt. Breda, Juli 1908. W. GRAADT v. ROGGEN. DE PHOENIX 234 Spuistraat 76 Damrak 'r AMSTERDAM. Complete MEUBILEERING Knni-int- leeuze. Vraagt géll* prijfcouranten. DIRKSCfflfflBEt c k >P (\OPER EN ZINrV 6tB°W.PELIX MERITI5" ?KEIZER&GRACHT52^ TCL. 2ÖO7 De Zaanlandsche Zilversmederij KAL VERSTRAAT 51, Amsterdam. SPUISTRAAT 62, J>en Haag. Specialiteitszaak in Zilver van Antieke Stijlbewerking, Tafel- en Dessertzilver en Zeeuwsen Knoopzilver. KOPERGIETERY KOPERSLAGERY KOPERWERKEh ? MAAR - MODEL ..... OFELECTRO-GALVANI5CHE s=£== INROTTING ===== KENNEMMER5TRA AT ? N? l HAARLEM Magazijn Oud-Holland" Damrak 75, Amsterdam. Direct!» : P. J?. PAEBEL8. TELEFOON 7961. Complete Hamerinrichtingen In Oiid-Hollandsche en andere oude stijlen. Ateiiw voor het vervaardig» vai Oid-Hollandsch tiijwtrk. «n m, mvt Bloemendaal. De eenvoudigste en toch de sterkste, veiligste- en krachtigste BBANDBLUSSCHBR is de :-: :-: :-: Underwriters Pire v Extinguisher, v altijd gereed voor dadelijk gebruik. Draai de Brandblusscher om en de werking begint. :-: :-: :-: :-: Werking kan ten alle tijde zonder kosten gecontroleerd worden. :-: Geen kans voor ontploffingen, geen geheime vullingen, onschadelijk voor personen en kleeren. :-: :-: :-: Sierlijke uitvoering, geheel van gepolijst Rood Koper. ?*? KUNSTHANDEL J. O. SOHULLETT, Plein 99<*i H- -t- -t- -*? H- '«-Graven/iage. Moderne Schilderijen, Aquarellen enz. Alp. Kunst- en SIERKUNSF Nieuwe Spiegelstr. 32. Stadhouderskade 64 KUNSTVOORWERPEN, ANTIQUITEITEN, Meubelen enz. BUDOLF ELION & Co. Kennisgevingen Verloving, Ondertrouw, = Geboorte, enz. = - Invitatiën, Dankbetuigingen. Menu s Programma's. Balboekjes. Visitekaarten. - Luxepapier. Artistiek Stempelwerk B. van Mantrfem, Hoileverancier Singel 562, hoek Vijzelstraat, Anist. D.peBlÈmEBIESAART ACHTEB ST. PIET BE 16 -:- -:- Utrecht ->? -:MAGAZIJN VAN COMPLETE MEU BELEERING EN STOFFEERING = VERHUIZINGEN, TRANSPORTEN, SPECIALE AFDEELING ANTIQUI TEITEN EN KUNSTVOORWERPEN 'TBINNENHUISl Inrichting tot meubeleering en versiering der woning RAADHUISSTRAAT 48-50 AMSTERDAM -i l Filiaal :KUNSTZ A A.L KLEI JKAMP, Zuidblaak, Rotterdam. JL B » M w mm NAAML002E VENNOOTSCHAP ZEISTER FABRIEK VAN KOPERWERKEW 2 MINUTEN VAN STATION DRIEBERGEN MODERN EN ANTIEK KOPERWERK GIETERIJ VOOR FIJN KOPER EN BRONS Meubelfabriek Nederland". J. A. HU1Z1MGA. BINNEN BETIMMERINGEN, BEHANGERLT, MODELKAMERS. Groningen. WE8TEE8INQKU FRANCO LEVERING. TKLEF. 118,