Historisch Archief 1877-1940
10
DE j» M S T E R D A M M E R WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1625
prysschommelingen sedert de zoo belangrijke
daling tijdens de crisis van het vorig jaar.
Wil men dit uitleggen als een bewijs van
de apathie der markt, aan de andere zij cl o
kan men aannemen, dat toen het prijs
niveau in het algemeen de productiekosten
zoo weinig overtrof de markt daardoor
in zekere mate werd gesteund en aan stabi
liteit won. Voor de metalen was het gevaarlijke
liquidatie proces, dat op iedeie hoogconjunc
tuur gewoonlijk volgt, reeds in 1907 ten einde
gebracht, maar de tijd van stagnatie, die op
dergelijke liquidatie'a volgt, was nog geenszins
voorbij.
Ook thans is dit nog niet het geval, maar
al gaat de productie ook nu nog het opne
mingsvermogen der consumptie (e boven,
daartegenover staat, dat koper thans nog
altijd ongeveer de helft goedkooper is dan
in het begin van het vorig jaar, terwijl de
geldkoers op weinig minder dan de helft is
gedaald, zoodat koper en min of meer
ook de andere metalen onder deze omstan
digheden tot ongeveer het vierde gedeelte
der kosten en zonder groot risico kan worden
verzameld voor de betere tijden, die na de
stagnatie worden verwacht.
En dat de speculatie die betere tijden in
een niet te ver verwijderde toekomst te gemoet
ziet, mag men opmaken uit het tegenwoordig
koersniveau van de koper-shares. Anaconda's,
waarvan in 1907 de hoogste koers circa 75M,
de laagste 25>s% was, noteeren weder circa
50% ; Amalgamabed Copper's, in 1907 121M
't hoogst en 41M % het laagst genoteerd, zijn
tot ongeveer 82% hersteld, American Smelters
& Renning hebben den pariteitskoers weder
overschreden en Steel'a, ty'dens de crisis tot
2i% gedaald, hebben den koers van 47%,
d. i. het niveau van vóór de crisis weder
bereikt.
De rijzing der metaahhares is dus zeer
belangrjjk te noemen, vooral die der koper
waarden. Maar de prijzen der metalen zelve
worden door een meer juisten maatstaf be
nvloed, nl. door den nog steeds
onbevredigenden gang van zaken in de industrie; in
de .koersen der shares is de g?hoop!e betere
toestand reeds gedisconteerd.
De vraag is nu, of de verwachte meerdere
levendigheid op nijverheidsgebied ia staat
zal zyn de koperprijzen spoedig sterk te doen
ryzen?
Op 6 dezer vond een verdere verbetering
van die prijzen plaats en wél voor prompte
levering tot £ 617/io (na 607/s) en latere
levering tot 623/ie (na 617/s). Tijdens de
grootste depressie in Amerika was de prijs
tot 55'/4 teruggegaan en men is in ver
gelijking daarmede dus minder pessimis
tisch gestemd. Maar het hoogste niveau van
de eerate helft van 1908 (£ 64 '/s) ia nog niet
bereikt en toch gewagen de berichten van
de laatste weken van een geleidelijke toename
der consumptie en meer vraag vcor
industrieele ondernemingen in Amerika zoowel
als in Europa. Ons werelddeel heeft zich in
den laatsten tijd als afneemster van koper
niet onbetuigd gelaten, vooral Oostenrijk, waar
de electrotechnische behoeften voor nieuwen
telefoon-aanleg en kabel-verbindingeu merk
baar zijn toegenomen.
In het algemeen was de vraag voor
electrolytisch koper in de vorige maand grooter,
waarbij dan ook de prijs in deze maand tot
13 X Amer. Cents is verbeterd.
Is dus het verbruik sedert half Juli 1,1.
grooter geworden, de zichtbare voorraden
houden daarmele niet alleen gelijken tred,
doch nemen gestadig toe en in sterkere ver
houding dan de vraag. Van 15 Juli 11. tot l
dezer zijn ze op nieuw van 39675 ton tot
42L34 ton vermeerderd en wat dit cijfer
bcteekent, kan het best blijken uit onderstaande
tabel, die de maandelijksche zichtbare voor
raden koper gedurende het met dit jaar
eindigend 5-jarig tijdvak vermeldt:
1908 1907 1906 1905 1904
Januari 19.710 16.924 12.983 16.734 13.851
Februari 20.660 13 991 10.951 15.733 14.233
Maart 20773 13.483 8.950 17.125 13.299
April 23.265 15 007 9.016 16.745 12.496
Mei. 26.643 12.958 9.138 18.055 12.026
Juni 31.158 11.729 9.993 17.227 10.823
Juli 37.711 12298 12275 18.035 11.137
Augustus 42.134 12.907 12.628 17.400 12867
Seplemb. 14.220 11.932 17.620 13.415
October. 12 138 12 483 16.304 13.878
Novemb. 12.729 12979 15.772 13.490
Decemb. 15.789 14.243 13.690 16.014
De consumptie van Amerikaansch koper
blijft nog altijd beperkt tot ongeveer de helft
van de hoeveelheid, die verbruikt werd
tijdens de laatste hoogconjunctuur tot aan
het voorjaar van 1907, toen de inkrimping
op industrieel gebied begon.
Daartegen is sedert October 1907 uit irnc-rika
een zeer belangaijke hoeveelheid geëxporteerd.
Onderstaande tabel geeft gedurende het
zelfde 5-jarig tijdvak de cijfers van het koper
export in tonnen aan. Men zal daaruit ont
waren, dat vóór October 1907 de uitvoer geen
zoo hoog cijfer heeft bereikt, als sedert dat
tijdstip. Daardoor worden ten deele de thans
zoo groote zichtbare voorraden in Engeland
en Frankrijk verklaarbaar, want een naar ver
houding klein gedeelte van dezen uitvoer
was voor consumptie benoodigd, de grootste
rest echter strekte tot onderpand voor in
Europa gesloten beleecingen tijdens
enoumiddelijk ca de crisis.
Export van koper uit de Ver. Staten:
1908 1907 1900 1905 1904
Januari 33.019 17.039 15.307 21.245 29.085
Februari 24.610 9.174 15.801 17 508 17.073
Maart 21.720 13.43216.4332107322.852
April 36336 17.363 1G.330 24.121 13.983
Mei. 22.640 9.036192602375814.772
Juni 29.749 16470 18.634 22.096 16.279
Juli 14.774 18309 18.478 19.400
Augustus 13.458 20.433 22.092 24.906
September 17.157 14.119 19.755 £0569
October 29.161 17.528 17 784 26.585
November 34.087 18.451 13.1V5 22.294
December 37.034 14.855 18 158 19.847
(Slot volgt.]
14/8?1908. V. D. S.
BOEKAANKONDIGING.
CEEUSESOL. Naar dc(n) Ooft! Opmerkin
gen van een Indischman. Utrecht, van
der Heide & Leijdenroth; 190S..
'n Pittig boek, geschreven do:,r 'n man
met wilskracht en temperament, 'n Man, die
Indiëvan onder af naar boven toe heeft
doorgemaakt, en die nu Jong-Hol!and toe
roep i: ik heb 't gedaan jullie kunnen
't ook ! En 't zou me niet verwonderen, als
Creusesol met z'n opgewekt, opwekkend ge
schrift menig aspirant-mdk-s.rast. 'dia nog
even twijfelde, de laatste duw tot de grote
sprong heeft gegeven. Hij spreekt over Indi
op 'n manier die vertrouwen geeft. Hemelt
't volstrekt niet door dik en dun op, maar
zegt: er is werk genoeg te vinden in Indië,
er is met werken geld te verdienen in Indië,
er is zelfs, zo nodig, gelukkig te leven van
dat geld in Indiëmaar de sleutel tot dit
alles ligt in u zelf.
In een elftal hoofdstukken maakt hij
duidelik, dat er in Holland nog heel wat
dwaalbegrippen omtrent Indiëheersen; hij weer
legt de meest gangbare, geeft aan wat de
toekomst-zoeker van Indiëverwachten kan,
en vooral wat dit van hem verwacht, en
vlecht daar doorheen tal van goede wenken
en nuttige raadgevingen. Hij doet dit in
'n levendige, ongedwongen praat-stijl, neemt
geen blad voor de mond als hij iets laak
zeggen wil, en geeft intussen herhaaldelik
'n humoristiese zet ten beste. Misschien is
hij ofschoon voor 'n man van in de zestig
buitengewoon jong naar geest en g-jmoed
wel eens wat behoudend, wat autokraties
in z'n denkbeelden en opvattingen, maar in
een raadsman van baren" hebben zulke
eigenschappen toch ook hun goede kant.
Wat we van de traditie missen kunnen, leren
ze later zelf wel.
Het eerste hoofdstuk spreekt over de grote
hindernis, die in de weg staat aan het naar
de Oost trekken van jongelui met kennis en
duif: de onbekendheid met en de onverschil
ligheid voor onze prachtige kolonie, die hier
te lande nog zo ruim aanwezig is; het tweede
bewijst dat er in Nederland genoeg gelegen
heid bestaat met Indiëkennis te maken;
het derde echter waarschuwt tegen de goed
bedoelde doch een verkeerd beeld gevende
pogingen die men hier wel ziet doen om de
belangstelling op te wekken. In het vierde
hoofdstuk worden de kansen behandeld, die
de fortuinzoeker in Indiëheeft: wees 'n
werkman, maar met de beschaving van 'n
heer", zegt Creusesol; kom er met eelt aan
je handen, maar met schone nagelp." Het,
vijfde geeft voorbeelden, die deze uitspraken
illustreren. In het zesde worden even leer
zame als amuzante wenken gegeven omtrent
de voor Indiëbenodigde uitrusting; het
zevende spreekt van vertrek en afscheid
houd het hoofd op! standvastigheid in
wederwaardigheid! als je geen afscheid weet
te nemen, blijf dan liever thuis! en
met het achtste zitten we op de boot,
een wereld op zichzelf, waarvan het wel en
wee onderhoudend wordt beschreven. Maar
een potig, hartig hoofdstuk is het negende:
De Mennekes aan boord", waarin Creusesol
Jan Faselier tekent op 'n manier als dat
alleen maar iemand van dezelfde familie doen
kan. Wat hij daar zo eventjes in de gauwig
heid weet te zeggen en te doen voor ons
indies leger, is 'n pluim waard en verdient
gelezen en ter harte genomen te worden.
Alleen: blz. 105 en 106 mogen niet zonder
protest passeren; daar ontwikkelt de schrijver
trop de zêle en neemt maar voetstoots aan:
volksleger leger zonder discipline. Even
de puntjes op de i, Creusesol: u bent de
enige die deze vergelijking bestaanbaar acht.
Sympathiek is hoofdstuk tien: laat
handschoentjes uitkomen, jongelieden die in de
Oost zit Indiëzal er door verbeteren;
handschoentjes van echt-hollands fabrikaat,
van allereerste kwaliteit en het deugdzaamste
merk: soepel en zacht, maar sterk. Eu ten
elfde en slotte een welkomst- en aanmoedi
gingswoord bij de aankomst.
Alles in alles: alweer'n boek dat ons nader
kan brengen tot Indië, en dat daarom dank
baar aanvaard dient te worden.
J. TEKSTEEQ.
NIEUWE UITGAVEN.
WILI.EM BILDERDIJK, Een Dichtersludie, door
GUST. VAX ELRIKO. Den Haag, Martinus Nijhoff.
U-.t het Nethedal, door FEASS VERSCHOREN.
G. VAN HUIZES, Zwitserland, Indrukken en
beschrijvingen, Zeist, Meind. Boogaerdt Jun.
JOHN HALL, Uit het Zweedscb, van SOPHIE
ELKAN, 2 deelen. Amersfoort, G. J. Slothouwer.
LUDWIG VON GERDTELI,, Zijn ds wonderen van
het Nieuwe Testament voldoende met
hisloritche bewijzen gtitaafj? Uit het Duitsch, door
H. WEILAND. Nijverdal, Nijverdalsche
snelpersdrukkerij.
Em geval van hoors'.omlieid bij een kind en de
behandeling daarvan, door CHH. EQENER VAX
EYKES. Rotterdam, W. L. & J. Brusse.
Biografisch-aetiologisch onderzoek over reci
dive bij misdrijven tegen den eigendom, door
mr. N. MULLER. Utrecht, Kemink <fe Zoen.
Lotua"-serie No. 4. Een slevttl tot moderne
raadselen, door een leerling. Baarn, Hollandia
drukkerij.
Cijferoeftninyen in aansluiting bij Nieuwe
Rekenechool''. door R BOOSMAN- en A, BRANDS,
Ie, 2e, 3e. 4e en 5e stukje.
Girfsbij het oplossen van exatnenfraagstukr
ken voor de hoogste klasse der lagere school,
door W. WESTEE nor.
Kern van de theorie der rekenkunde, door
W. H. WISSELINK, Ie stukje, (Je gewijzigde dr.
Wenken en Schetsen voor het maken van op
stellen ten behoeve van het voortgezet lager
en middelbaar onderwijs, door D. DIJKSTRA,
2e druk.
Vraagstukken ter oefening in de algebra,door
W. H. WISSELIXK, 3e stukje, 7e verbeterde dr.
Gids voor gymnasiattm, bewerkt naar dr. M.
WOHLRAB'S die AHklassischen realen irn
Gymnasium", door dr, J. V.WAGEM.VGEN, 4e dr.
Kern der aardrijkskunde van Nederland,
voor de laagste klassen van kweek-, normaal
en hoogore burgerscholen e;i voor inrichtingen
van M. U. L, O. Met tal van lesvragen, opgaven
voor opstellen, afbeeldingen en schetskaartjes,
djor T. PLUIM, 2e druk.
Meihod.enleer, Een studieboek voor
candidaat-hoofdonder wijzers «i een leiddraad bij de
schoolpraktijk, door B. L.iAUjrAx, deel I, De
vaardigheidsvakken, (behalve het rekenen).
E, n en ander uit de practijk, (vennootschap
pen, assurantie, hyp., fail!.,verm. bel., munten,
bel. en prol., wissels enz.), met vraagstukken,
voor hoogere burger-, kweek- en
normaalEcholen en privaatgebruik. door W. H. WISSE
LIXK, 2e stukje, ',}s verbeterde druk.
FRANCOIS COITÉE. C^ntm Chois's, Précédés
d'une notice et accompagnés de notes
explicatives, par E. E. B. LACIIMP.U':, professeur &
l'école moyenne d'Arnhem, 4e dition.
Erste* Deutsches Lesebucl (Gonins methode),
von R, DIJKSTRA, Zweite Auflnge.
Beknopt vraagboekje over De liijM/sche
gesclnedenis, door dr A, l', li. F.LAAUW, 2e druk.
Vroeg lot God, Leesboek voor huisgezin,
Zondagsschool en catechhalie, door dr. A. l1'.
H. BLAAUW, 4e, verbeterdt druk. Allfan uitgave
vau P, Koordhoif ie (jroniuüe!].
De vrouw en d< .;t."-..i .';;''Vi
HIJLKEMA-COUPEBUS. Rotterdam,
Nederlandsche Verzekeringsbond.
liis ontsluierd, Een sleutel tot de mysteriën
van de oude en nieuwe wetenschappen en
theologie, door H. P. BLAVATSKV, uit het
Engelsch, door mr. J. D. v. KETWICII VEESCHUUR,
deel I, Wetenschappen. Amsterdam' N. V.
Theosofische uitgevers-maatschappij.
Volkslied en Vulksd'cht, door E. H. DU
QUESNE-VAN Goen. Baarn, J. F. van de Ven.
Het Vondeljaarboek voor 1908. Uitgegeven
door de Vondelvereenigiug te Amsterdam.
Amsterdam, E. van der Vecht.
HELTSJES
Eün Chineezenstal,
Naar het Duüicli, van ROBERT SAUDEK.
S j a n g h a i, Juni.
Drukkend ligt de tropische zomeravond
over het opperdek van onze stoomboot. De
nacht is bezig, zich in \iolette sluiers te
hullen. Het weerlicbt.
Op de wijde gele watervlakte der
Jangt-ekiang verschijnen spookachtige gevaarten:
schepen, die met hun masten en takelwerk
grillig tegen den valen achtergrond uitkomen
telkens in het wijduitschijnende bleeke
licht. Veel verder een lage kust met
eindelooze weiden; en, op uitspringende oevers
de signaahtations van Engelschen en
Franschen, die ons nog vanochtend in wonderlijke
teekens bekend maakten, dat enkele dagreizen
noordwaarts, in de Gele Zee, de taif&en, de
vreeselijkste van alle wervelstormen, gewoed
heeft.
In mijn hoofd woedt zoo'n wervelstorm
van al wat ik dezen dag zag, onderging.
Een heele wereld schijnt op den kop te
staan. En ze doet dat, als sprak dat zoo vol
komen vanzelf, dat gij in uw eerste verba
zing haast twijfelt of het eigenlijk wel natuur
lijker is, op de voeten te staan dan op het
hoofd.
Da betoovering der, djor een Chineesche
muur ingesloten, inlandere-stad in Sjanghai,
heeft in mijn herinnering het beeld van de
tropen-vegetatie van Colombo, de volks
menigte van Singapore, den zomerdroomnacht
van Pinang doen verbleken. Verbiet kt ook de
herinnering aan Hongkong en den
Wunderberg piek, die te midden van den wilden
beaiaansstrijd van een der grootste havens
ter wereld, een wónder-lieflijk beeld echijnt
van stille pracht en heerlijkheid.
Onder den indruk van de Chineezenstad
te Sjanghai denkt men, verleerd te hebben,
zich te verbazen. Waarover zou men zich
dan nog kunnen verwonderen?
Door de Fransche wijk rijdt men tot een
poort, waar de oude muur doorgang verleent.
Twee minuten vroeger hebt gij nog weel
derige Europeesche gebouwen gezien, dan
sijt gij eensklaps verplaatst in een wereld,
waar heel middeleeuwseh Aziëin ec-n groot
dorp schijnt te zijn samengeperst. Wat gij
ziet, bedenkt geen bizarre phantasie of brengt
geen benauwde droom voor uw geest.
Zonder voorbereiding wordt ons heele
zenuwstelsel door de omgeving in werking
gebracht. Tallooze geuren werken op ons,
bedwelmen ons, ontnemen ons den adem.
De lucht van bradend vet vervult de lucht,
Daartusschen ruiken wij zware wierook, die
in een der naburige winkels is aangestoken,
en warme gele menschenlicbamerj, roitenden
afval en riolen, die onder de overal verspreid
liggende steenbrokken een heenkomen zoeken.
Ons trommelvlies wordt verscheurd door de
vele geluiden, voortgebracht door krijschende,
razende of zingende menschen en het geraas
van hun werktuigen klinkt daar tusschen
door. Wonderlijke gestalten zien wij, eu 't lijkt
wel of zij hisr alleen gekomen zijn om potsen
te maken. De kinderen zijn meest naakt,
alle volwassenen, zoover men zien kan, loopen
met naakt bovenlijf. Halfnaakt ook de voorbij
gangers op straat, half naakt de verkoopeis
in de winkels, de koelies aan den arbeid en
zelfs de bankiers, die met groote
hoornbrillen op dm neus f.cMer hun wisselbanken
zitten.
De straten zijn zoo nauw, dat de kleinste
riksja nog geen tien pgs voort zou kunnen
tusschen die smerige, bouwvallige huizen,
waarin de hemel weet door welke deuren,
trappen naar lagere verdiepingen voeren.
De hooger gelegen verdiepingen lijken op
de kippenhokken in onze boerderijen en
de menschen wonen er dicht opeen. Be
neden aan de straat winkels aan winkels,
werkplaatsen, die tegelijk verkoopplaatsen
zijn, en waarin men, van de straat, het volk
in heel zijn bedrijf kan volgen. Ternauwer
nood hier en daar een winkel met
Europecsche snuisterijen. Dingen, die wij nauwelijks
ooit zagen, zijn hier artikelen van dagelijksch
gebruik en wat wij niet schijnen te kunnen
missen om te leven, daarvan weten deze
mentenen nauwelijks af. De gewoonste dingen,
zelfs de kleederen, zijn in alle bijzonderheden
verschillend van de onze. Geen gelaat dat
wij zien, heeft eenige gelijkenis met btkende
menschen en ze'ts de verre gelijkenis, die
ons in de koppen van Indiërs, Singaleezen,
negers en Berbers aan Europeesche gezichten
herinnerde, is hier niet te bespeuren. Niet
omdat de Chineezen hun baar zoo heel
anders dragen dan wij, de mannen den
voorschedel kaal echeren en aan den Rcbterechedel
een staart laten hangen, neen eike natuur
lijke lijn aan het menschelijk lichaam schijr.en
zij leelijk te vinden en hun schoonheidsideaal
bestaU in verdraaiingen en verminkingen.
Op stompjes van voeten gaan hun vrouwen
over straat, de ge/.icbten der kleinste meisjes
zijn gepoeierd en beschilderd, ook als ze er
zonder die leelijke kunstmiddelen frisch had
den kunnen uitzien; ook kinderen van wel
gestelde lieden zijn beschilderd en Je hoofden
der kleinste getonsureerde zuigelingen zijn
getooid met schreeuwend gekleurde mutfea
ala uit den carcavaUtijd.
Wij pas.seeren een restaurant, waarin
handelsbedienden hun middagrust doorbrengen.
Voor aan den ingan? is een macaronikoek,
waaraan stukken uit k-valijkriekenu vet te
voorschijn gehaald en aan de Chineesche
fljnproe ^ers verkocht worden, Binnenin smult
dan het volk. Aan den anderen kant worden
visschen verkocht. Gelukkig de Europeaan,
wiens maag het gezicht en de reuk dezer
spijsbereulim» z:over verdragen heeft, dat hij
z'ch eetiige schreden vordtr aan nieuwe treuren
kau wajtii.
In een v-rinkel zit een j.cstaarle patiënt
geduldig met oni-n iaoud om :iich de tanden
te laten uitpeuteren. Wij zyn in de etraat
der tandartsen verzeild. In elk dezer winkels
ligt, voor aan den ingang de uitstalkast met
een hoop uitgetrokken carieuze tanden. Door
hun aantal laat de Chineesehe tandarts zien,
hoeveel klanten hij heeft. Heeft iemand in
zijn roemrijk verleden zooveel tanden ge
lukkig verwijderd, waarom zou het hem dan
nog niet eenmaal gelukken?
Wij etaan voor een pleintje met een modder
poel, waarover een brug in zigzagvorm naar
een theehuis voert. De Chineezen gelooven
dat booze geesten alleen over een rechten
weg kunnen gaan. De klanten die in het thee
huis komeu eten, kunnen dus vertrouwen,
in goed gezelschap te zijn. Door gebroken
vensteis valt het licht in een vertrek waar,
tusschen stof en rommel van voormalige tafels
en stoelen, gasten thee drinken, tierende, en
vuile vogels in kooien voederen of zich den
tijd verdrijven door zich in de eetzaal" te
laten scheren.
Met den hoed op en een brandende sigaar
treedt gij eenigu straten verder een tempel
binnen, in welks voorhal onder woest geraas
een soort van kermis gehouden wordt, waar
weder nieuwe soorten van vreeselijke ge
rechten en gebak ten verkoop worden aan
geboden. In het heilige vuur van het altaar
verbrandt een tempeldienaar vlug een keten
van vergulde papierproppen tot ons heil;
het zal ona op onze terugreis in de Chineesche
wateren tegen een taifoen bewaren.
Een nieuwsgierige kinderschaar doet ons
op straat uitgeleide. Een politiepatrouille
trekt voorbij. De menigte ruimt haar baan.
Intusfchen is ons oog een weinigje aan de
omgeving gewend geraakt, en wij beginnen
op bijzonderheden te letten. Van de dingen
kijken wij naar de menschen. Welke tegen
stellingen l Halfnaakte menschen met
trotschen, statiger gang komen ons tegemoet,
kreupelen trekken hinkend door de straten.
Wij ontmoeten koelies, die zware lasten in
marden op baren aemechtig voortslepen en
elkaar op gedempten toon het rythmus van
hun passen souJlleeren. Wij zien draagstoelen
met b'auwe zijde bekleed, waarin rijke (
hineeschen, luchtdicht en nauw verpakt, sterk
geschminkt en met gouden versierselen in
het haar, voorbijgedragen worden; ontwaren
dicht daarbij een winkel, waarin aan het
naakte lijk van een man onder klaaggehuil
van de weduwe, de maat genomen wordt
voor een kist. Witte tranen, een oplossing
van poeier, schminke en zout oogwater
weent zij.
Paukenelagen roepen onze aandacht naar een
optocht, die uit een zijstraat komt, en die
toont, dat wij ons in een wijk bevinden
moeten, welke iets met begrafenissen moet te
maken hebben. Want wat wij zien is een
begrafenis, Vooraan de paukenist, die van
tijd tot tijd door een fluitspeler afgewisseld
wordt; achter hen de treurende nabestaanden,
met terneergeslagen blik, in kleeren van
zaklinnen voortschrijdende; dan een draagstee!,
waarin luide en gemaakt huilend de weduwe
met haar kind gedragen wordt; en op korten
afstand daarvan de lijkkist, met bont
bcstikte kleeden belegd.
Evenals de inlanders treden wij op zij om
de processie door te laten en zien hce iedereen
om ons heen lacht. Waarom kunnen wij niet
ontdekken. Men vindt onze manieren vreemd
en komisch, zooals wij die der Chineezec.
Door haar eigen lachen aangemoedigd, komt
de menigte dichter naar ons toe. Wij wijken
ontzet terug. Dicht bij ons staan menschen
die door bloedige litteekens van Chineesche
martelingen wreed gemerkt zijn; andere zien
wij met d; ie, vier bloedige strepen rondom
den hals, het spoor der bloedzuigers, die
tijdens de koorts-epidemie werden aangezet.
Bedelaars strekken de handen uit en grillig
verminkte menschen komen van den achter
grond.
Vooruit, vooruit I Wij willen naar den uit
gang. In het rond is geen Europeaan te zien.
Ook wij hebben er de lange uren geen een be
speurd en wellicht is er thans, bij de middag
hitte, in de groote Chineezenstad geen enkele
blanke. Hebben niet al onze kennissen ons
gewaarschuwd, dezen weg niet te nemen ?
Bevond zich onder deze verstandige raad
gevers ook niet de goede heer Meyer uit
Leipzig met zijn wereldre'sboek ? Daarin stond
immers: het is raadzaam," enz. De gids,
met wien wij tot dusver zoo gemakkelijk in
pidgin-Erjgelsch babbelden, ver-taat ons eens
klaps niet meer. Hij kijkt star voor zich heen
en wij moeten eerst in een bepaalden
zijdewinkel hein een vereering" koopen, voor
hij ons behoorlijk zal afleveren. Dat wil ik
echter niet en ik doe mij gelden. Verstaal
de kerel mijn pidgiu niet, dan zal bij toch
de namen verstaan, goede, eerlijke Europee
sche ramen in dit gedoemde Chineesche
Babeï!
Paiace-Hotel Nanking road'; deze
woorden herhaal ik thans met de gelaats
uitdrukking die eenigermate die van den
vreeselijken draak op de gestiktealtaarkleedeii
erenaart. Wat de man ook btsloout, ik blijf
bij Palace-Hotel en Nankingroad. Van alle
talen der aarde versta ik alleen nog maar
daze vier woorden.
En mij u volhardende eigenzinnigheid wint
het. De zijdewinkel schenkt hij ons eu door
ontelbare straten, die hoek op hoek vormen,
schrijden wij voort naar de poort der Chi
neesche muur.
Een kwartier later zitten wij in ons wagentje
en won'en door koelies werkelijk naar dtn
Nankingroad gebracht, waar een heldere en
beleefde gestaarte Manager ons hi goed
Engelsen verwelkomt.
5e Jaargang. 10 Augustus 19uS.
KR'.: C. II. Br.OEKKAMF, Damrak 59 Amst.
Verzoeke alle mededeelingen, de :e rubriek
bttreJ'ënde, te richten aan bovenstaand adres.
Probleem No. 116 is goed opgelost door:
A. Dams'ra, K. C. ds Jonge, A. D. Querido, W.
van Rumt, A'dam; K. Bouwes, N. Bouwes, D.
Kikke, Edanj; J. Pels,'s Gravenland; J. Luteiju,
Groede; W. van Daalen, J. Jacobson, W. J. A.
Matla, J. -Meijer, Haarlem; K. Koster, Hoog
Carspel; J. H. MakkiuV, Utrecht; A. Vink,
Zaandam.
UITSLAG PROBLEEM-WEDSTRIJD.
'JIOBLEMTSTEN:
i Eindspc-1 No. 95, auteur C. H. Broekkamp,
! is tU-clitb door twee oplossers gevonden. De
premie-, Ier waarde van ?5 is das aan dezen
autfuv too_u"'ks:'d. .
No. l! 15 vau J. Lutcijn ca 101 van G.
Bakke-- \V/., verkregen re*p. 13 en 10 oplossers.
Probleem No. 89, auteur C. H. Broekkamp,
is door niemand gevonden en No. 92, van
deuzelfden, door 16 oplossers. Deze auteur
had echter zijn problemen buiten mededin
ging gelaten.
Problemen No. 94 en 106, auteur W. van
Daalen, zijn gevonden door 19 oplossers,
zoodat deze auteur de premie ter waaide van
? 3 ontvangt.
Voorts verkregen No. 93, van J. luteijn en
No. 107 van K. C. de Jong, ieder 20 oplossers;
No. 98, van W. J. A. Matla 22 en No. 87, van
K. C. de Jonge 23 op'ossers. De overige pro
blemen hadden een grooter aantal oplossers
of waren foutief, (dubbele op'.1.
Hoewel de routine in het oplossen steeds
vooruit gaat, en dus wel degelijk ia aan
merking moet genomen worden, meecen wij
toch te mogen opmerken, dat 19 oplossers
wel wat veel is voor een bekroond probleem.
Wij hopen dau ook, dat in de nieuwe serie,
de premie met een veel lager aantal oplos
sers verkregen wordt. Gaat de kracht der
oplossers vooruit, de scheppingsgeest van den
problemist moet daarmede ook gelijken tred
houden. Men moet en kan door studie steeds
dieper doordringen in de finesses van het
spel, en den stand voortdurend gecompli
ceerder maken Het damspel leent zich immer
tot het opbouwen van de ingewikkeldste
stellingen, en de grens hiervan is nog geer.szins
bereikt.
Wij feliciteeren den auteur Van Daalen
met zijn behaald succes en hopen no^ vele
schoone en gecompliceerde stellingen van
hem te ontvangen. Ook alle overige wei- en
niet genoemde auteurs oczen dank voor
hunne toezendingen. Steeds houden wij ocs
aanbevolen en zijn altijd bereid, de meeste
medewerking te verleenen aan hen, die zich
ook op de problematiek willen toeleggen.
Oplossers: Van de 30 genummerde pro
blemen was er n foutief. Van de 29 te
behalen punten, ontvingen de heeren A. D.
Querido, Amsterdam, 28 punten, Ie premie;
J. Luteiju. Groede, 27 p., 2e premie; K". C. de
Jorge, A'dam, 26 p., 3ts premie; W. v.
Daalen, Haarlem, K. Koster, Hoog Carspel, K.
Bouwe?, N. Bouwep, D. Kikke, Edam, 25 p.
Bij loting is de 4e premie toegekend aan den
heer K. Bouwes, Edam. Voorts verkregen de
heeren J. Meijer, Haarlem, 24 p.; W. J. A.
Matla, Haarlem, C. L. V. Nagel, Delfc, J. H.
Makkink, Utrecht, 22, en J. Fortgens, Hoorn,
21 punten. De overigen bleyen daar beneden.
61 oplossers hebben aan dezen wedstrijd
deelgenomen.
De premie voor de meeste bij-oplossingen
is behaald door den heer K.C.de Jonge.A'dam.
Wij hopen ook nu weder vele oplossingen
te mogen ontvangen en te zien dat de pro
blemen en eindspelen met belangstelling
gevolgd en steeds moeielijker werden.
Wij wijzen er nog eens op, dat met No. 117
de nieuwe serie van 30 genummerde com
posities weder is aangevangen, en dat slechts
van de genummerde stellingen punten wor
den gegeven voor de toegezonden goede
oplossingen. Men zal af en toe boven het
probleem vermeld zien ter of buiten mede
dinging", maar wij herhalen nog eens, dat
dit alleen betrekking heeft op den problemist,
en in geen geval op de oplossers.
INTERNATIONAAL CONCOURS VOOR
PROBLEMISTEN.
Welwillend gesteund door de Hoofdredac
tie van het weekblad D? Amsterdammer, zijn
wij thans in staat een interressant concours
uit te schrijven vcor alle problemisten.
Het concours wordt gehouden onder de
volgende bepalingen :
Zij, die wenschen deel te nemen, zenden
ona uiterlijk vóór l November a. s., een
of twee composities, naar eigen verkiezing.
Men kan dus met n composite, volstaan,
hoewel zij, die er twee zenden ook twee
kansen hebben om bekroond te worden.
Elke compositie moet oorspronkelijk zijn en
niet reeds verschenen in andere bladen of
tijdschriften. Producten met by-oplossing of
demolitie, alsmede phantasie-problemen (on
natuurlijke stelling), blijven buiten mede
dinging. Elke stelling moet zijn: natuur
lijk, echoon en gecompliceerd, terwijl
onnoodig geplaatste stukken de waarde veel
doet verminderen. In het probleem mogen
hoogstens l zwarte en l witte dam geplaatst
worden, hoewel zonder dammen gewenscht
is. Een probleem met naspel blijft als pro
bleem beschouwd. In een eindspel wordt de
keuze van stukken geheel vrijgelaten,
Een vooraf door ons benoemde jury van
drie deskundigen, zal de composties
beoordeelen. Aan diens uitspraak blijft onher
roepelijk gehouden, zelfs dan nog, als ra het
bekronen soms mocht blijken, dat hen met
den besten wil, toch een bij-oplossing was
ontsnapt. Er zal echter met de
meestmogelijke nauwkeurigheid onderzocht worden.
Bij het beoordeelen wordt elke compositie
in drie onderdeelen verdeeld, te weten : na
tuurlijke stand, inleidingszet en ontleding.
Eik onderdeel ontvangt van l tot en met
30 punten, zoodat elke compositie van 3 tot
en met 90 punten kan behalen. Om in aan
merking te kunnen komen voor een der uit
geloofde premie?, moet de compositie min
stens 60 punten behaald hebben.
De namen der deelnemers blijven den Jury
tijder s het beoordeelen onbekend.
Elke inzending moet geschieden op dia
gram met devies en volledige oplossing, zonder
meer. Daarbij moet gevoegd een los blaadje
papier, waarop hetzelfde devies en de
liandteekening des auteurs, benevens duidelijk
adres.
Wij zijn in staat voor dezen wedstrijd be
schikbaar te stellen : l premie (desverkiezend
zelf te koopen), ter waarde van ?7.50 (15
francs), voor het bekroonde eindspel; l premie
(idem), ter waarde van ? 6.?(12 franc,-),
voor het bekroonde probleem; l premie
(idem), ter waarde van ? 3.50 (7 francs), cri
i premie (gebonden «-xemplaar De
Damspeler", a ?2.90 (6 francs), voor de twee pro
blemen, die na het bekroonde, de meeste
r.unten behalen.
Alle zendingen blijven eigendom van den
redactie der damrubriek, en mogen zonder
diens toestemming, niet worden overge
nomen in andere bladen of tijdschriften.
PRIJSVRAAG LEERZAME OEFENINGEN.
Zwart moet speler.
F. Zwart opgegeven.
Hiermede is deze oefening afgeloopen. In
de volgende rubriek vermelden wij den
uitslag.
Wij hadden niet verwacht dat vcor derge
lijke oefeningen zoovee! animo bestond. Dit
geeft ons aanleiding, om weldra weder zoo'n
prijsvraag uit te schrijven, waaraan een o!
meer oremies verbondc-n.