De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1908 16 augustus pagina 5

16 augustus 1908 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

No. 1625 D E A M S T K H D A M M K K W K K K H L A I) V O R N E D K R L A N D. YOOB DAMEjS. "N£ Mejuffrouw ! Reeds te lang heb ik gewacht met iets by n goed te maken, of liever met een verden king van n af te nemen. Door een misverstand was mej. de Fremery in de meening, dat n een stokje voor Jeugd geschreven had, het welk door mij geweigerd werd. Toen ik de proef van haar stuk in het buitenland ont ving, heb ik die woorden geschrapt, maar de proef is te laat gekomen, en daardoor is die zin blijven staan, die u zeer terecht afkeurde. Nu ik u toch schrijf moet ik n°8 e7en iets anders zeggen. Ik weet niet of n al uitgepraat is over de kwestie, omdat het artikel over hetzelfde onderwerp dat ik van n las in het Kind," als gewoonlijk, eindigde met een belofte er nog eens op terug te komen", en ik heb de verschillende vervul lingen van die beloften niet onder de oogen gekregen, ook niet in de Vrouw", waarin n eveneens beloofdet uw hart te zullen ui ten. Maar in dat artikel in het Kind" zegt u (ik weet de woorden niet meer precies, maar het komt er dan toch op neer), dat u hoopt dat, wanneer ik als redactrice niet meer boos zal zijn, ik als vrouw zal inzien op den ver keerden weg te zijn. Dit is niet onaardig gezegd, maar ik moet er toch tegen opkomen, want: lo. zijn de redactiice en de vrouw by mij geen twé, maar n (bg u misschien niet?); 2o. was ik meer verdrietig dan boos over uw stuk. Was ik in hoofdzaak boos geweest dan zou ik wél geantwoord hebben, en 3o., en daar komt het op aan, ik benen bl\jf net absoluut oneens met u. Het lijkt my uiterst onvruchtbaar en vervelend alle punten nog weer eens na te gaan; wij worden het toch niet eens. In uw angst voor zenuwinrichtingen wilt u een minitieuse vermijding van alles wat een kind misschien zou kunnen schaden, in de onschuldigste zaken ziet u gevaar, u kunt met uw opvatting ook fietsen en foot-ball wel af keuren I Wat mag volgens u een kind eigenlijk wél doen? Ik heb een beetje meer vertrouwen in de gezonde kinder natuur, en geloof dat die veeleer geschaad zal worden door overdreven zorg en angst vallige bewaking, dan door wat vrijheid en ruimte voor lichaam en geest. Ik zou ieder die uw heftigen aanval tegen Jeugd gelezen heeft, wel willen vragen een paar afleveringen ter kennismaking te laten komen, om zelf te kunnen oordeelen of is op weg ben zenuwpatienten te kweeken I Met achting. Uwe dw , M. E. VAN DB VELDE?PIJNAPPEL. Het Mijt w Josepnine. Het burger huwelijk tusschen Napoleon en Josephine werd voltrokken den 9en Maart 1796 in een particuliere woning in de rue d'Antin, geconfisqueerd tijdens de revolutie, en thans dienst doende als raadhuis van het tweede arrondissement van Parijs. Het contract was den vorigen dag opgesteld b|j den notaris Raguideau, in tegenwoordig heid van een enkelen getuige, burger Lemarois, vriend der beide partijen. De toekomstige echtgenoot verklaarde geen eigendommen" te bezitten, noch roerende goederen, alleen zijn garde-roöeen zijn oorlogsuitruating, geschat op eene waarde van..." Maar op het punt hier een cijfer vast te stellen, komt hij op dit besluit terug en doet de bekentenis van zijne armoede schrappen. Vol vertrouwen op zijn toekomst belooft hij: aan de toekomstige echtgenoota eene gift van vijftienhonderd frank lijfrente, jaarlijks en levenslang." Ue burgeres Beauharnais is niet ryker, hetgeen ze mee ten huwelijk brengt, is nihil. Het origineel van dit contract bevindt zich in de archieven van mr. Mahot de la Qu rantonnais. De handteekeningen geven er veel waarde aan: die van den toeko matigen keizer is onleesbaar. nu reeds! haastig geschre ven, toornig en contrasteert met die van Josephine. Er staat daar: Napolione BuonaUIT DE NATUUR. CCLXXXVI. Malaria. II. Het ligt voor de hand, dat mjj naar aanle'ding van mijn vorig opstel gevraagd wordt, waar de witte bloedlichaampjes bleven in den strijd tegen de bloedparasieten, die malariakoortsen veroorzaken. Die witte politie, de eetcellen, of phagocyten waarvan ik indertijd zooveel goede wonderen verteld heb, schijnen hier geheel en al wer keloos te zijn. Toch is dit niet het geval. Zonder deze phagocyten zou een e»kele malaria-aan val ook van de gewone anderdaagsche soort, den mensch waarschijnlijk al in den grond helpen. Bij het eten immers be hoort ook de vertering en de afscheiding van restanten. De malariaparasiet, die een rood bloedlichaampje van binnen uitvreet, laat er iets in achter dat eenvoudig het restantje, het corpus reliquat genoemd wordt. Het ver toont zich als donkere stippen, die soms in zoo groot aantal aanwezig zijn, dat het heel moeilijk wordt het moerbei-stadum of de margarietenvorm van de parasiet te herkennen. Nu zijn het juist de stof wisselingg-producten van de bacteriën die voor den mensch ge vaarlijk zijn, daar ze als gif op het bloed of de organen werkt. Daarom is het volstrekt niet onwaarschijnlijk te achten, dat ook de opeenhooging van die korrels een mensch den dood zon aan doen. Zoover komt het evenwel in den regel niet; de witte bloed lichaampjes treden wel degelijk als ware strijders voor het lichaam op; ze pakken zooveel zwarte korrels als ze kunnen; ver teren ze die niet, dan brengen zij hun last naar veilige bewaarplaatsen voor zulk gif, vooral naar de lever; die kan er geheel zwart door worden. Ja, en wat nu die koorts, die hooge tempe ratuur betreft? Eigenlijk moet ik antwoorden: dat weet ik niet" en niets er b\j. Maar naar de dingen, die geen mensch met zekerheid weet, mag iedereen, ook een leek, wel eens gissen; bovendien zuig ik het niet uit mijn duim. Die koorts waarvan wij de uiterlijke ver schijnselen waarnemen: als versnelde pols en ademhaling en verhoogde temperatuur, is misschien een natuurlijke geneeswijze van het lichaam, en reactie op den aanval van de parte. De handteekening' van Raguideau ordelijk, kalm, doet onmiddellijk aan den weigestelden notaris denken, men stelt hem zich voor met een blik van minachting ziende naar den armen officier. Victor Hngo, die het tot raadhuis gepromo veerde huis bezocht, behield daarvan vele her inneringen, het was of de spiegels er het ver leden bewaarden. De spiegels vooral van aadere zalen roepen die herinneringen weer in het leven..Welk een aardig beeld zouden ze ons geven, wanneer de spiegels van de mairie van het tweede arrondissement ons nog eens konden toonen, wat daar den 2en Maart 1796 plaats greep: Barras, een fat, praat met Tallien; beiden gaan als getuigen het huwelykgcontract teekenen van hun beschermeling. Camelet, de vertrouwensman van Josephine, plaatst zich bescheiden op den achtergrond. De bruid, met de achteloosheid der Creolen, haar minzamen glimlach, haar gebruinde huid, de haren op Grieksche wijze opgemaakt, gekleed in een wijde tunika, droomt bij den haard, de kin in de hand leunend, terwijl ze haar kleine voeten by het vuur warmt. Geen enkel geluid is er op dit avonduur meer in de straat, alleen het praten der koetsiers en het ongeduldig stampen der paarden van Barras. En het regelmatig getik der pendule op den schoorsteen maakt de aanwezigen wat slaperig. Alleen Josephine die wat onge rust wordt, kijkt van tijd tot tijd naar de wijzers. Bonaparte komt te laat! Als hij eens wegblijft l" Alleen Barras antwoordt haar met een blik, de overige zy'n te slaperig; de ambtenaar yan denjburgerly'ken stand, Leclercq, is stevig ingedommeld. Een weinig na tienen, hoort men een geluid van stemmen op de trap, het kletteren van een sabel op de steenen treden, de deur gaat met een ruk open en de generaal treedt binnen, gevolgd door zijn aide-de-camp, Lemarois. Hy gaat recht op den ingeslapene af, schudt hem bij de schouders en roept hem op ongeduldigen toon toe: Vooruit! vooruit! Monsieur Ie maire, trouw ons, en dat wat vlug!" Misschien was de ambtenaar nog niet ge heel wakker en is het daaraan toe te schrij ven, dat het contract wat zonderling ij. Napoleon staat hier opgeschreven als achttien maanden ouder dan hij was en als geboren zijnde te Parijs den 5en Februari 1768. Josephine heefc een geboorteacte bemachtigd, die haar vier jaar jonger maakt. Lemarois, die als getuige dient, is nog minderjarig. Niemand luisterde naar de lezing van dit contract. Het jawoord werd haastig uitge sproken, de papieren nog haastiger geteekend, zoodat het alles niet langer duurde dan tien minuten. De nieuw gehuwden gaan de trappen af, gevolgd door de getuigen, na elkaar de hand gedrukt te hebben scheidt men. Barras keert terug naar het Luxemburg, Tallien naar Chaillot, waar hij woonde, Lamarois en Camelet wandelen samen op. Josephine heeft ook haar rijtuig. Handig hoeft zij in troebel 'water gevischt en van het Comitéde Salut Public weten te verkrijgen, dat men haar een der koetsen en twee zwarte paarden afstond van de bezittingen van den ex-koning. Deze vrijgevigheid had ze waar schijnlijk aan de vriendschap van Barras te danken. In deze equipage deed Napoleon zijn intrede in het huis van zy'n echtgenoote, rue de Chantereine, dat, zooals men weet het eigendom was van Julie Carrean, da vrouw van Talma. Josephine had dit voor zes maanden ge huurd, en had er zich voorloopig geïnstalleerd bij gebrek aan geld om elders te gaan wonen. De eerste verdieping bestond uit een kleine salon, een eetkamer, waarvan de muren met spiegels waren bedekt, een slaapkamer en een alkoof. De arme officier was niet aan veel weelde gewend, doch by zy'ne intrede had hy' toch een groote teleurstelling: hij vond Fortune, het poedelhondje van de Creoolsche, op het dekbed en hij durfde het er niet van verjagen. Ziet ge dezen heer" l" zeide hij later tegen iemand die veel in het hotel in de rue de parasieten. Het bloed stroomt zooveel sneller en wordt ook heeter door de verhoogde zuurstof-toetreding in de longen. Twee voordeelen kunnen dit zyn: ten eerste veel toe voer en wellicht nieuwe vorming van roode bloedlichaampjes en tevens van de politiesoldaten, de witte bloedbolletjes. Ten tweede zou door de verhoogde temparatuur de aan valler, die zich bij gewone bloedwarmte op zijn best gevoelt, het te benauwd kunnen krijgen en moeten aftrekken of sterven. Iemand die de koorts heeft mag dus nog blij zy'n ook, anders kregen de Plasmodiën de overhand. De koorts beletten of wegnemen zou dus in sommige gevallen schadelijk kunnen zijn. Dit wordt ook al lang al? door de ontwik kelden uit het volk beweerd; dat weet ik nog wel uit mijn jeugd: bij niet ernstige gevallen was my'n moeder de huisdokter van de heele buurt en van al onze kennis sen en familie. Het volksgeloof heeft het wel eens bij het rechte eind, maar het blijft dom, net als elke meening, die niet op nauwkeurige kennis is gegrond. Want het gaat veralgemeenen, wat alleen in bijzondere gevallen door de ervaring is geleerd. Gaat het volk geneeskundige hulp by koortsaanvallen weigeren, dan past het practisch maar averechts toe, wat theoretisch in een ander geval misschien waar zou kunnen zyn. By aanvallen van echte malaria, deanderdaagsche of de derde-daaggche kan de arts wel degelijk en met een benijdenswaardige mate van zekerheid, zooals die bij een andere ziekte maar zelden voorkomt ??de ziekte, dat is de ontwikkeling van de parasiet, stuiten. Als hij zes uren voor de herhaalde paroxysme een precies passende dosis chinine toedient, doodt hy de parasiet met grooter trefkans dan een knap jager een voorbysnellende haas op dertig pas. Maar wie op eigen houtje chinine gaat innemen, doet verkeerd; dat dit gewoonlijk geen baat geeft, is nog al duidelijk: er zijn soorten van malaria-parasieten, zooals ik zei; ook kan het gebeuren dat er verwikke ling in het ziekteproces en in de sympto men ontstaat, doordat de patiënt twee keer of drie keer achter elkaar door een mug is geïnfecteerd; dan loopen de koorts perioden en de vrye perioden door elkaar. Zoo iets kan alleen een docter weten; en niemand anders kan beoordeelen, wat erin zoo'n geval tegen de parasieten te doen is; ook de dosis Chantereine kwam; hu was in het bezit van bet bed van madame, toen ik haar huwde. Ik wilde hem daar vandaan doen gaan, doch dit mocht diet. Men gaf me te kennen, dat ik elders moest gaan slapen of de plaats met hem deelen en de lieveling was minder toe gevend dan ik." En werkelijk, in zy'n woede op zyn gewone plaats een indringer te zien, beet den hond den gelukkigen echtgenoot" in het been. Deze hield daarvan langen tyd eene hinder lijke wonde. Uit Italiëschreef deze: Millioen kussen, en zelfs voor Fortune, niettegen staande zyn ondeugd." Hy hield langen tyd een rancune tegenover den poedel. Later geeft hij bevel aan den kok, een enormen buldog" te koopen, in de hoop, dat de groote hond de kleine zal ver slinden. Den dag na het huwelijk wilde Josephine haar echtgenoot aan haar kinderen voorstel len. Voor Hortenee was Napoleon geen on bekende ; zy was zy'n tafelbuurmeisje geweest tydens een diner by Barras en de indruk, dien Bonaparte op haar gemaakt had, was zeer ongunstig. Hor t en se bevond zich sinds zes maanden in een pension by mad. Campan. Volgens de gedenkschriften, nagelaten door een van haar gezellinnen, mlle Panne lier, begon op zekeren dag Hortense heflig te schreien gedurende de les. En toen haar vriendinnen haar omringden en vroegen, waarom ze zoo weende, gaf ze snikkend ten antwoord, dat ze heel verdrietig was, omdat haar moeder ging huwen met den generaal Bonaparte, voor wien ze vreeselij k bang was en dat ze vreesde, dat hij zeer streng zou zy'n voor Engène en voor haar" f). Maar dien dag, den l Oen Maart, toonde de boeman" zich zeer beminnelijk. Hy' bezocht de klassen en deed aan de kinderen veel vragen. Doch de vrees van Hortense had de anderen aangegrepen en de leerlingen ant woordden slechts bevende. De generaal feli citeerde toch de onderwijzeres: Ik zal u mijn zusje Carolien toevertrouwen, mad. Campan, maar ik waarschuw u, dat ze abso luut niets weet; tracht haar zoo geleerd te maken als my'n lieve Hortense." Dit is de geschiedenis von de witte broodsweken" van Napoleon. Den Hen Maart ver scheen een postkoets op da binnenplaats van het hotel in de rue de Chantereine. Ze werd belast met eenige kofl'ers. Bonaparte rukte zich los uit de armen van de vrouw, die hij zoo zeer had begeerd, sprong op de trede, gaf een teeken en de koets zette zich in bewe ging, terwy'l hy Josephine met de hand toewuifde; aldus begon de fabelachtige reis, die slechts te Sint Helena zou eindigen. H. H. j) Hortense de Beauharnais, door C. d,Arjuzon. Kassen roor Een arts uit Karlsruhe geeft in het Berliner Tageblatt eenige wenken, naar aanleiding van een plan, dat in verschillende plaatsen van Duitscbland wordt voorbereid, om de vrouwen uit den arbeidersstand, en zulke, die sociaal daarmee gelijkstaan, eenigen tijd vóór en na de bevalling te ondersteunen. In Frankrijk bestaan reeds vereenigingen van dezen aard, waarbij de belanghebbenden zelf bijdragen, doch die ook door staat of gemeen te geldelij k worden gesteund. Men beeft opgemerkt, dat de kinderen van moeders, die tot kort vóór de bevalling moesten blijven arbeiden, gewoonlijk minder wogen dan die van vrouwen, die zich konden sparen. Ook de bedroevend vele onderlijfsziekten der vrouwen komen grootendeels daardoor, dat zij te spoedig na de bevalling weer aan het werk zyn gegaan. Het doel der kassen zou zijn, die vrouwen te steunen, die niet onder de ziekteverzekerings-wet vallen, dus niet zooieer arbeidsters, als huismoeders, die gedurende de zwanger schap en na de bevalling moeten wasschen, koken, schrobben enz. waarbij dan de zorg moet door een arts bepaald worden; wie maar zoo chinine gaat slikken, kan evenveel bederven als goedmaken. Er zijn ook menschen die geen chinine kunnen verdragen. En in twijfelachtige gevallen kan immers alleen een microscopisch onderzoek zekerheid geven of er wel malaria aanwezig is. Of chinine ook voorbehoedend werkt, weet ik niet zeker; ik heb gelezen en gehoord van wel, maar er staat mij ook iets van voor, dat het weer betwijfeld wordt; op 't oogenblik kan ik het niet naslaan of navragen. Wel weet ik, dat reizigers, die op expeditie gaan in streken met malaria-haarden, ponden chinine mee nemen, die ze als preventief gebruiken en laten gebruiken, door de dragers. Op de vraag hoe het komt, dat van een ziekte, die zoo oud is als de geschiedenis, eerst nu de ware aard is gevonden, kan ik gemak kelijk antwoord geven. Dat danken wij aan de verbeterde microscopen en aan het feit, dat de natuurvorschers zich by' hun studie niet bekommeren om de schijnbare nutte loosheid of nietigheid van die studie. Een onwetende, die hoort dat iemand zijn leven wy'dt aan de studie van de ingewanden van een bepaald, insecten- of wormengroep, is geneigd te lachen. Dat is heel dom van zoo'n onwe tende ; die moest nooit lachen, om wat iemand doet, die niet onwetend is. Dat alle weten schappelijk onderzoek zijn nut kan hebben, ook practisch voor den mensch, is door de geschie denis van de malaria weer eens duidelijk van het kindje nog komt. Men ziet ook ge woonlijk, dat vrouwen, die zich vóór noch na de geboorte van het kind rust kunnen gunnen, niet in staat z|jn het kind te voeden. Men zou nu de vrouwen gedurende den laatsten tijd der zwangerschap en eenigen tijd na de verlossing in itaat moeten stellen, zich hulp in bet huishouden te verschaffen en zich geheel aan het kind te wijden. Het is in Frankrijk reeds gebleken, dat door zulk een maatregel de zuigelingensterfte belang rijk afneemt. De schrijver van het artikel, dr. Alfons Fischer, heeft thans zelf in Kalsruhe zulk een vereeniging gesticht. Een comitévan mannen en vrouwen uit alle standen, waartoe natuurlijk ook vertegenwoordigers der arbei ders, bereidt het werk tegen 1909 voor. Hy' is overtuigd, dat van alle middelen, die thans genomen worden, om de minvermogende moeder en haar kind te verzorgen en te steunen, een dergelijke verzekeringskas het meeste succes belooft. M. C. Tuinfeesten te Parijs. Let op de gira/e l Capuchon». Londen heeft zijn season", weelde-tijd in den vroegen zomer, waarin kunst- en wereld zin hoogtij vieren. In theaters en concertzalen ziet, en hoort men gedurende de season, het allerbeste dat op dramatisch en muzikaal gebied te ge nieten valt. Recepties ten hove; tuinfeesten aan de verschillende legaties en by de upper ten. De seasou is de tijd bij uitnemendheid voor dames, om te schitteren in modieuse toiletten. Evenals Londen, heeft Parijs tegen woordig zijn tijd van feesten en mondaine samenkomsten, die worden ingezet met de courses te Chantilly, en eerst eindigen in de laatste dagen van Juli, wanneer de deftige kwartieren in Parijs, tijdelijk ontvolkt raken, omdat de aanzienlijke bewoners hun buiten verblijven gaan betrekken, waar zij tegen woordig óók naar Engelschen trant, langer toeven dan vroeger. Tot de best-geslaagde en schitterendste tuinfeesten, die dezen zomer te Parijs plaats vonden, behooren de feesten in de tuinen van het Elygée, door den president en mevrouw Fallières gegeven ter eeie van de verloving hunner dochter, met den heer Lanes, secretaris van den president. Merkwaardig was het open-lucht-feest van den heer en mevrouw Louis Stern, die in den pracht-tuin van hun vorstelijke woning in den Faubourg St. Honoré, een operette lieten opvoeren, getiteld Céladon" met tekst van den gastheer en muziek van den heer Mathé. De hoofdpersonen uit Cé'adon, ver tolkt door beroeps-artisten: mejuffrouw Mariette Sully enj den heer Francell, werden goed gesecondeerd door coquet gepruikte en gepoeierde Pompadour markiezinnetjes en markiesjes, wier liedekens een wedstryd hielden met geestig gefluit van den merel, bekoorlijk gezang van den lijster, en klagelijk gekir van de woud-duif. Wanneer menschenhoofden overkoepeld worden door een groen bladeren-dak, wanneer hun voeten zich reppen langs wandelpaden, of, fluweelig glijden over 't gazon, wanneer 't oog gestreeld wordt door der bloemen vroolijk en teeder kleurenspel, het reukorgaan zich vermeit in iiefely'k smeltende geuren van roos en heliotroop, en pittig bosch-aroom, dan is de mensch in blije, ongedwongen stemming. Beter en losser vloeien de ge sprekken onder schaduw van linde, eik en beuk, dan onder kostbaar geschilderd pla fond van balzaal. Ook het tuinfeest van de Oostenry'kschHongaarsche legatie, aangeboden door den Oostenrijkschen gezant en zijne echtgenoote, den heer en mevrouw Khevenmuller?Mesch, behoort tot de best geslaagde der Parijsche Season". Het mooie, gracieuse mevrouwtje Paul Deschanel, was op 't tuinfeest in 't Elysée, gekleed in wit geborduurde robe. Een groote witte chapeau cloche gegarneerd met wit bswezen; daar hebben geneeskunde endierkunde samengewerkt, om den mensch van een plaag te verlossen, die geheele streken ont volkte of onbewoonbaar maakte, en die de overlevenden het leven tot een last deed zy'n. De man, die het eerst de bloedparasiet van de malaria-ziekte bemerkte was een Franschman, Laveran, hij ontdekte het plasmodium in 1880, toen hy in Algien militair-dokter was. Een Italiaan, Golgi onderscheidde de drie soorten, waarvan er eene naar den ont dekker Laverania is genoemd. De verdere ontwikkeling in het menschelijk lichaam is ook door Italianen het eerst en het nauw keurigst bestudeerd. Maar de oorzaken bleven in het duister, tot de Engelschman Ross de malaria-parasiet in de mug Anopheles vond; de Italiaarsche natuurkundige Grassi was het, die de ont wikkeling in het muggenlichaam duidelijk uiteenzette. Toen was ook voor de wetenschap de cyclus gesloten en kon de strijd tegen malaria en malariamuggen met hoop op succes beginnen. Onze gewone steekmuggen, de geringde zoo wel als de zingende, zijn, hoewel heel lastig, niet instaat ons malaria te bezorgen. Wel hebben ze ook hun Plasmodium-soort; maar die kan niet in den mensch leven, wel in een musch. Hoe de malaria-muggen, de Anophelessoorten, van onze gewone steekmuggen te onderscheiden zijn, heb ik al eens vroeger jij. chiffon en touffes witte en zwarte veeren overschaduwde haar geestig, fijn gezichtje. Reusachtige hoeden zijn nog steeds in de mode; blijven voorloopig het mikpunt van teekenaars voor humoristische bladen. Rijk en dankbaar onderwerp, dat zij voor eerst evenmin zullen loslaten, als 't mooie vrouwtje, dat zich volkomen bewust is, hoe zeer de modieuse, omvangrijke hoed fiat teert. * * * Behalve de groote hoeden, zijn baby-ka per tj es, de echte capuchons dezen zomer, de modieuse hoofdbedekking, en hebben de ouderwetse hèafzichtelijke badmuts en tuinhoed voor goed verdreven. De tot in merg en been- behaagzieke vrouw, wil er bekoorlijk uitzien, zelfs wanneer zij uit haar badkoetcje stapt om 't nerveuse lijf te verfrisschen door eenige dompelingen in 't zilten zeebad. Onze vroegere tninhoeden, ware vogelverschrikkers door volslagen gemis aan tooi of sierlijkheid, worden nu vervangen door het kapertje", edoch op menschen-formaat, van liberty of voile de soie. De wijde capuchon, die ook voor uitgangen naar diners of soirees bestemd is, wordt zoo wy'd, zoo losjes en luchtig gemaakt, dat hy niet de minste verwarring brengt in 't kunstig opgemaakte modieuze kapsel. De bad-capuchon veel strenger en eenvou diger dan al de anderen, is van stevig linnen, en wordt flink naar voren gescho ven om de oogen te beschutten tegen 't felle licht, oplaaiend van 't door zon beschenen witte strand en spiegelend zeewater. De badkaper is onder de kin bevestigd met zijden linten. * * * Steeds meer wordt er in onzen haastiggebakerden, onruatigeo, vliegensvluggen tijd door medici op gewezen, hoedringend nood zakelijk het voor den mensen is, zich den tijd te gunnen rustig te eten. Het rustige eten sluit in zich : herhaaldelijk kauwen der spijze voor men ze inslikt. Nu weer is dr. Alfred Pohl uit Berlijn, over dit vél besproken, vél beschreven, vél herkau ird thema, aan 't woord. In een artikel, getiteld: Vota richtigen Kauen" voorkomend in 't geïllustreerd tijd schrift : Qezon':heid in Woord en Beeld, deelt dr. Pohl mede, dat de mensen bij de giraffe een lesje kan nemen in't rustig, herhaald, plicht matig kauwen. Die brave langhals is zeker beducht zich te verslikken ! Eerst nadat hij 117 maal zijn kaken in werking heeft ge bracht, acht hij het gekauwde voedsel ter verzending gereed voor het lange traject van mond naar maag. Dr Pohl verbaast er zich in 't geheel niet over, dat tandartsen, specialisten voor maag en ingewandskwalen, en voor zenuwen, het tegenwoordig volhandig hebben. Alles een gevolg van slecht en onvoldoende kauwen. Dat de Berlijnsche, giraffe-huldigende medicus het goed met de menschen meent, bewijzen zijne raadgevingen : Snijd nooit uw volgende hap, zoolang gij nog kauwt op de vorige. Kauw zóó, dal; gij in den mond zér dui delijk waarneemt, wat hard of week, droog of vochtig, zout, zuur, of zoet is. Kauw zoolang tot er geen ongelijke deel en meer in de spijzen zijn. Vergeet het ademhalen bij het eten niet. Is uw etenstijd u werkelijk zeer krap toe gemeten, gebruik dan dien tyd uitsluitend voor het eten, en offer de sigaar of't krantenlezen na den maaltijd, op. Zoo gij kunt, eet in gezelschap. De haastigste eters zy'n zij, die alleen eten. By volslagen gemis van rust en tijd om te eten, is er maar n raad : Eet minder dan gij wenscht te eten." Ieder make voor zichzelf uit, of 't wenschely'k is, dr. Pohl's wijze lessen op de levens reis in gedachten te houden, en eenige malen daags, in praktijk te brengen. CAPRICE. in dit blad verteld en door teekeningen aan geduid. Als herinnering en aanvulling geef ik hierbij nog een paar andere figuren. Een heel mooi boek hiervoor is het werk van Dr. Schoo va.n Wormerveer, onze Nederlandsche malaria-specialiteit. Daarin is behalve de strijd legende parasiet ook de 8try'd tegen de tusschenpersoon" de Anopheles, beschreven. Muggen brengen hun larvetoestand in het water door, in stilstaand water; dat is het eenige verband tusschen Malaria en moerassen. Moeraskoorts is altijd nog juister aanduiding dan Malaria. De strijd tegen Anopheles is de strijd tegen slooten en moerassen, en die is niet altijd met succes te voeren. Hoe bijvoorbeeld is ons Holland met zijn vee? Daar worden de menschen beschermd tegen de steekmuggen door horregaas; dat is nog het meest practisch middel. Als er in een paar jaar geen mensen meer gestoken werd door een malariamug, moesten de parasieten immers uitsterven. En als ze in ieder die ze heeft, door de chinine gedood wolden, eveneens. Malaria is wel een infectieziekte, doch geen besmettelijke. Maar, en dat is de drawback, ook hier doet zich het vreemde geval voor, dat er besmette personen bestaan, geheimeplasmodiëndragers, die volstrekt niet ziek worden; bij wie dus op een of andere wijze de bloedlichamen be stand zijn geworden tegen den aanval; waarbij ze misschien slechts ten deele te gronde gaan, of bij wie op andere wijze snel in het te kort wordt voorzien. Mogelijk heeft u gelezen dat Robert Koch die in Duitech Afrika de malaria ging bestrijden, heeft voor gesteld, alle negers van de kust op plasmodiën te onderzoeken, en de geheime dragers van de infectie een duchtige kuur te doen ondergaan. Dat moét helpen. Als er ten minste onder de mal aria-muggen maar geen zijn, die de infectie van huisdieren kunnen overnemen en op den mensch overplanten. De negershutjes binnen gaas te zetten geeft niet veel, je zou de naakte zwartjes heelemaal in een wijd tullen netje moeten hullen. Ir de Tropen kan de malaria dan ook niet zoo gemakkelijk bestreden worden; bij ons in Noord-Nederland en ook in de Italiaansche malaria-streken is het nog maar een kwestie van tijd en van gezond verstand en goeden wil van de bewoners. E. HEIMAHS.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl