De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1908 23 augustus pagina 2

23 augustus 1908 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

D E A M ^ T L R D A M M E R WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1626 Venezuela tot een betere verstandhouding mocht geraken, want wat zou het zijn, als die oorlogsbodems weder vertrokken waren? En Nederland kan zich toch de weelde niet veroorloven voor Curacao telkens een vlootje uit te rusten. Dat gaat nmaal en dan is 't al erg genoeg. En wat nu betreft het door langdurige uitputting verkwijnende Curac.ao, een toestand, die eischen zou dat we ons arbitrage-beginsel voor andere omstan digheden" hebben te bewaren, wij meenen, dat hier overdrijving in het spel is. Wtf zijn volstrekt niet ongevoelig voor het leed en het nadeel den Benedenwindschen eilanden berokkend, en zouden ze gaarne gelijk alle onze zoo uit gebreide koloniale bezittingen voor tegenspoed bewaard, van onrecht bevrijd, en zoo mogelijk tot bloei zien gebracht. Maar is het bij alle schad^ en winst derving, met Curagao wel zóó bijster ge steld, als men dit, tot het verwekken van meer afgrijzen en medelijden, af schildert? Wij vragen zoo, met het oog op de mededeelingen van de Amigoe di Curacao: dat van l tot 15 Juli 49 schepen de haven van Willemstad waren binnengevaren, van we'.ke 15 Btoombooten en 25 bij houders." Met voldoening zien wij, dat Curaeoa ont waakt. Telkens vernemen wy, dat er weder nieuwe handelsbetrekkingen werden aange knoopt met Columbia, Puerto-Rico en Santo Domingo. Dat is tenminste al een der goede gevolgen van het kwaad wat Cattro ons brouwt. Woensdag 22 Juli liep de goelet Aurora. hier binnen en bracht weer 22 runderen uit Santo Domingo, ook hout, suiker, vruchten etc. Gisteren de Rigoletle, van Rio-Hacha met koebeesten, cacao en huiden. Nu ligt de brigatijn Eirondelk weder klaar om uit te varen naar Pto Columbia en Cartagena. Bravo! Aan vleeech en ander voedsel hebben we voorloopig geen gebrek, als men nu langza merhand ook maar weer wat vracht vindt voor overscheping in de groote stoombooten. Dat is de hoofdzaak, vergeten wij dit nooit. Ons commercieel leven en onze scheepvaart hangen samen met Curacao als doorvoerhaven. Dat onze kranige schippers en kooplieden dan hun uiterste best doen om behalve voedsel voor de bevolking ook vracht te zoeken voor stoombooten. De Prins Frederik Hendrik, reeds Woensdag hier aangekomen uit Nederland heeft twee dasjen achtereen divi-divi ingeladen. Dat zij n verblijdende leekenen. Op zoek dus naar vracht l Cacao, divi-divi, koffie, hout, huiden, mangrovebast etc. etc. Esrst zóó zullen we de gevreesde gevolgen van den zwaren slag, dien Venezuela onzen handel en scheepvaart heeft toegebracht, eenigszins kunnen weren en voorkomen." Zeker, hieruit blijkt volstrekt niet, dat Curac.ao geen hulp aoodig heeft. Integendeel. Het moet kunnen rekenen op nog anderen steun van het Gouverne ment dan het afstaan van beschuit voor arme schoolkinderen,waarvan ook melding wordt gemaakt. Maar hoeveel kan een Staat, die het vermogen _ heeft eea eskader van oorlogsschepen uit te rusten, niet beschikbaar stellen tot leniging van den nood, en op hoe velerlei wijzen kan hij de helpende hand bieden, opdat de getroffenen den ongunstigen tijd iets lichter doorkomen? Alleen dat de toe stand van Curagao het zou wettigen, Nederland van pogingen tot het onder werpen van het geschil aan Arbitrage af te houden, ontkennen wij met nadruk, daarvoor staat dat beginsel te hoog. * * Nu er sprake is van spoed te betrachten met het oog op Cura^ao's belangen, iets wat ook wij zeer wenschelijk achten, DE GSEST OES TEGEÜSPRUKS, Een verhaal voor p ant offelhel ien. Naar het EngelscJi, van BRIXSLEY MOORE. II. Jongens l" zei Ben, - want er ging op eens een licht voor hem op, wat ben jij een knappe kop!" Wel, dat mag misschien zoo wezen of 't mag misschien niet zoo wezen," zei Slater, als 't ware om voor het complimentje te be danken. Als een onnaspeurlijke Voorzienig heid me heeft gefourneerd met een promi nent brein om te prakkezeeren, en een gave van het woord, om de dingen voor mijn mede-zondaars duidelijk te maken, dan ben ik tevreden. Volg jij mijn advies maar: zeg altijd het tegenovergestelde van wat je wer kelijk wilt." En nou begon Ben dat middeltje eens te probeeren. In het begin sch\jnt het maar weinig succes gehad te hebben, omdat ie het niet goed dee, zie je. Er behoort een soort van brutaliteit toe om, beslist en gemoedereerd, alles te zeggen wat je niet meent. En in het begin was Ben er zoo verlegen mee en dee het zoo aarzelend, dat zjjn opinies de moeite van het tegenspreken niet waard waren. Maar door oefening met opmerkingen in het algemeen, kreeg ie toch gaandeweg wat meer durf en zelfvertrouwen. Toen begon ie met kleinigheden, die er niet veel op aan komen vrouwenkiesrecht, lijkverbranding en de kleur van iamands oogen. En toen ie zag, hoe-d-ie, door juist het tegendeel te zeggen van wat ie meende, zijn vrouw heusch wel verstandige dingen kon laten antwoorden, toen begreep ie, dat ie zich wel eens aan kwesties kon wagen, die werkelijk iets om 't lijf hadden. Het was soms wat moeilijk om precies het tegendeel te vinden van wat ie wou bij voorbeeld dacht ie eens dat schapenvkesch het tegengestelde was van bief, maar toen ze Zondags gingen eten, zag ie dat het varkensvleesch was en dat lustte-d-ie niet. komt men er allicht toe, te vragen, in hoeverre de Regeering zich daarvoor beijverd heeft. Een feit is, dat Gastro, 20 Juli, bij het wegzenden van De Reus, ten duidelijkste heeft verklaard, een voortzetting van de vriendschappelijke verhouding met Nederland te begeeren, het ontvangen van een opvolger te wenschen, m. a. w. dat er op dien datum geenszins spanning tusschen ons land en. Venezuela bestond. En inderdaad heeft men van diplomatieke onderhandelingen, die een ernstig eind z )uden nemen, niets gehoord. Voeg daarbij dat nog in Juni een Koninklijk besluit is verschenen, tot het erkennen en toelaten als consul, van den heer Lopez, den in C aracao beruchten, thans geklopten en vandaar uitgedreven man, aan welk besluit, zooals wij nu vernemen, geen uitvoering" is gegeven, dan heeft het den schijn, alsof onze Regeering vóór 20 Juli de zaken, die dit deel van de West beroerden, nau welijks met open oogen heeft beschouwd, en zij, later wakker geschrikt door De Reus' Nederlands compromitteerende daad, eensklaps een eskader heeft noodig geacht, mede tot herstel van haar eigen eer. Zeker is het, dat het Nederlandsche publiek met eenige spanning wacht op de diplomatieke geschiedenis betreffende Curacao en onze grieven, getuigende van een onverdroten, krachtig en beleidvol optreden van deze regeering vóór, maar vooral van 14 Mei af. We hadden daar juist het voorrecht, alweder door bemiddeling van een NoordAmerikaaasch blad, Parijsche editie, althans iets te vernemen omtrent de diplomatieke werkzaamheid van ons kabinet gedurende de laatste twee maan den ; wat ons Nederlanders zeker nog meer aangaat, dan de vriendelijke, ons aanhitsende Yankees, die zoo gaarne zouden zien, dat wij zaken voor hen deden. Maar veel wijzer worden wij door de Marees' antwoorden aan haar correspondent niet. Wij weten dan vol gens de mededeelingen der New-York Herald, dat de voor Curacao zoo nood lottige besluiten van Gastro, te wijten zijn aan een overdreven en onjuist ver slag" van het gebeurde met déGloria, door den consul, Lopez gegeven. (Dezelfde Lopez van 't Kon. Besluit van Juni hier boven vermeld ?!) Vervolgens dat de heer De Reus tegen die besluiten van 14 Mei bij den Minister van Buitenl. Zaken te Caracas, geprotesteerd heeft. Dit protes teeren schijnt eerst in Juli te hebben plaats gegrepen. Want we hooren nu, dat De Reus (waarlijk geen gelukkig diplomaat!) misschien wel in navolging van zijn chef, den Minister! in eenigszins bloemrijken stijl" geschreven heeft, gewagende van een boozen droom", welke woorden Gastro, op zijn Spaansch vertolkt, begrepen had als een aandui ding van hem zelf in de gedaante van een vervloekten kwaden geest". Ik seinde onmiddellijk", zoo lezen we dan, aan den heer De Reus, dat hij dadelijk een audiëntie bij den heer Gastro moest aan vragen" om dit misverstand uit de wereld te helpen, maar De Reus had zijn pas reeds verkregen, het was dus na 20 Juli. Dit zijn, nauwkeurig opgegeven, de verschillende feiten tot aan het vertrek van den heer De Reus''. Welnu, hoe er na de volkomen gerechtvaardigde uitzet ting van De Reus als minister-resident; na het Gastro niet opgehelderde misver stand, waarbij deze zich grovelijk beschul digd achtte; en na eene zoo slappe diplo matieke actie sedert 14 Mei, haastiglijk een eskader moest geformeerd worden, 't blijkt, d. o. uit het verhaalde in de Maar behalve zulke kleine foutjes werkte het nieuwe systeem heel aardig. Ja, er was maar n ding in de heele eerste week, waarin het mis liep. Je moest eens een nieuwe veer voor je Zondagsche hoed koopen," zei Ben, natuurlijk in de hoop, dat ze het niet zou doen en hij het g=ld zou besparen want ie had haar er tegen haar zuster over hooren klagen hoe leelijk die werd. Een nieuwe veer?'1 zei juffrouw Smitherp. Kyk me die man nou eens aan! Waar is het goed voor, daar geld voor uit te geven, als de hoed twee j aar ten achter is bij de mode ?... Maar nou je er toch van begint," zei ze, ^al ik naar Mültown gaan en zien wat ik doen kan." En Ben kreeg zoodoende een rekening van vijftien gulden voor een nieuwen hoed met een voile, die ze kocht en meebracht. Ach ja!" zei'Enery Slater, toen Ben zich daarover beklaagde, daar had ik je ook voor moeten waarschuwen. Kleeren van vrouwen vallen onder geen natuurwet; de modes willen ze vrij houden van elke methode of elk systeem dat je uit kan denken. Dat is nou juist de uitzondering, die den regel bevestigt. In alle andere gevallen kan je mijn advies gerust volgen. Dus Ben probeerde maar weer voort. En hij zag dat wat 'Enery zei,waar was.Het nieuwe systeem paste prachtig nu hij er eenmaal aan geweid was. Hij had het maar te zeggen, zooals ie 't niet wou. Zij n huiselijk leven werd werkelijk aangenaam. Hij kon er zelfs eens Zaterdag tusschen uit naar Milltown, door zich te houden alsof ie liever niet wou. Hij liet juffrouw Smithers, puur uit geest des tegenspraak», een massa dingen goed vinden, die hij nooit gedroomd had, dat in haar huis zouden worden toegestaan. Natuurlijk was nou de groote kunst om juffrouw Basford en familie kwijt te raken. En op een morgen, toen de kinderen drie borden hadien gebroken en de koffie over juffrouw Smithers' beste tafelkleed hadden gegooid, voelde-d-ie dat het tijd was om zijn slag te slaan. Hij sprak waarachtig juffrouw Basford aan om haar te zeggen, dat-ie hoopte dat ze zoo lang zouen blijyen als ze maar konden, en dat het hem veel plezier zou doen, als ze nog tot na de bloemententoonstelling in September wouen blijven. Het kostte moeite genoeg, dat verzeker N.-Y. Herald geenszins. Toch stond bin nen enkele dagen bij de regeering het voornemen vast, om alleen, met wapen geweld achter haar, Venezuela onze eischen te stellen, en heeft zelfs de tijd ontbroken, om ernstige pogingen te doen tot het verkrijgen van een in gemeen schap met andere Mogendheden diplo matiek handelen, wat, naar men zou meenen, wel het eerste had moeten zijn, nu men liuks en rechts hoort be weren, dat zoo velen hun grieven hebben. Tot dusverre heeft onze diplomatie nog niets bereikt dan Noord-Amerika's per missie", die, men heeft de Amerikaansche bladen maar to lezen, voor het grijpen la?. Men moot niet vergeten, dat het heel wat gemakkelijker is een besluit te nemen om oorlogsschepen te mobiIneei'en, dan diplomatieke overwinningen te behalen, die het land voor zeer kost bare, en allesbehalve ongevaarlijke expe dities bewaren. En dit laatste bewijs van van beleid en bekwaamheid dezer regee ring hoopt het Nederlandsche volk nog te mogen aanschouwen. Maar dat het slot van de Marees' ant woord aan den correspondent van de New-York-Hemld ons dienaangaande groote verwachtingen zou geven, mogen wij niet zeggen. Na over eigen onpar tijdigheid en rechtvaardigheid te hebben gesproken, en over onze goede bedoe lingen" en vriendschappelijken geest", die op gelijke wijs moeten worden be antwoord", krijgen wij het volgende, blijkbaar om via Parijs?Newyork naar Curagao te worden overgebracht: Wanneer de regeering der Nederlanden bij Venuzuela niet dezelfde geneigdheid mocht vinden, zou zij tot haar groot leedwe zen genoodzaakt zijn een andere gedragslijn te volgen, o/er welke ik, zooals gij kunt be grijpen, slechts onder reserye kan spreken. Maar ik kan meledeelen, dat deze gedrags lijn op algemeenen steun kan rekenen bij de leden der regeering en tevens op de hooge goedkeuring van onze Koningin en bijal dien het noo lig mocht blyken, dat er kracht dadig moet worden opgetreden, tevens op den krachtigen en algemeenen steun der openbare meening". Foei, wat ziet er dat nu blufferig uit. Aangaande een gedragslijn, waarover de Marees slechts onder reserve kan spreken, verzekert hij, dat zij op algemeenen steun' kan rekenen. Men ziet den gewichtigen man zoo zitten tegenover den correspondent, en misschien heeft hij wel tot hem gezegd, teeken dit nu eens nauwkeurig voor uw blad op, toen hij niet alleen de leden der Regeering", maar zelfs H. M. Willielmina, tot reclame gebruikte voor zijn eskader-politiek. En dan alsof men in Holland ooit zou kunnen komen tot een krachtigen en algemeenen steun der openbare meening", om met Venezuela oorlog te voeren! Verder dan tot een in Godsnaam dan maar!" brengt men het hier niet. Edoch, de lust der Regeering om in het land der Vredescongressen zich aan te stellen, als waren wij een groote mogendheid, die met geweld mag dreigen om de kleine gedwee te maken, heeft voor een inderdaad zoo zwakken Staat als Nederland een zeer bedenkelijke zijde. Blijft het op deze wijs een man van Castro's karakter, niet van eerzucht mis deeld, nog mogelijk bij minnelijke schik king, met of zonder arbitrage, toe te ge ven, zonder al te groote vernedering voor het oog van zijn volk? Voert men hem niet tot het allerwanhopigst en kwaadaar digst verzet? De taal, door de Marees gepubliceerd, is welbeschouwd het uitsluiten der diploik je, om het natuurlijk te zeggen, net of-ie het meende. En zijn vrouw loerde naar hem over tafel en bezorgde hem een pleizierig kwartiertje, toen ze hem apart nam, omdat hij zoo iets durfde voorstellen l Maar hij werd voor zijn moeite beloond. Toen-ie van zyn werk thuis kwam waren ze druk aan 't pak ken en den volgenden morgen met den vroegsten trein werden de Basfords allemaal naar huis gestuurd. Ik ontmoette Ben, toen-ie ze naar 't station gebracht had en hij zag er zoo opgewekt en glunder uit, dat ik vroeg wat er aan de hand was. Toen was 't dat-ie me alles vertelde van z'n systeem, net zooals ik het nou ver teld heb. Nou moet je weten, dat ik altijd wat op bedrog tegen heb gehad en dus stond de zaak me niet aan. En nog minder, toen ie zei, dat het een uitvinding van 'Enery Slater was. Ga er niet mee 4oor," zeg ik tegen Ben, er komt geen goed van!" Waarom ?" vroeg ie, want hij was er zoo mee in z'n schik! Dat kan ik je niet zeggen," zeg ik. Maar dat weet ik, wie den raad van 'Enery Slater volgt, die komt bedrogen uit." En ik kreeg gelijk al wou ie me niet gelooven. Ik voor mijn geloof, dat juffrouw Smithers al eauw achterdocht begon te krijgen. Ze kon maar niet begrijpen hoe het kwam, dat Ben plotseling in allerlei kwesties zoo van opinie was veranderd. En bij z'n zucht om tegen stellingen te vinden, liet ie zich, zonder na te denken, maar verleiden tot gezegdes, waar geen mensch die goed bij z'n hoofd was, op zou komen. Soms werden zijn zoogenaamde opinies zoo onzinnig, dat ze niet eens de moeite nam ze tegen te spreken, en hem heelemaal verbouwereerd aankeek. Maar, in allen geval, vóór ze haar vermoedens goed en wel klaar had, werd het systeem eens leelijk op de proef gesteld. Je moet weten, dat de Basfords in Juli thuis waren gekomen. Eind Augustus kwam er een telegram dat Basford typhus had en dat er geen hoop was; en of juffrouw Smithers wou komen helpen, om hem op te passen? Het plotselinge nieuws bracht Ben zoo in de war, dat ie den regel van tegenstellingen vergat en zei, dat het toch onaangenaam voor hem was, alleen thuis te blijven.'t Gevolg was dat matie. Zij was volstrekt overbodig; noodeljos kwetsend en alzoo drijvend tot oorlog, wat juist de beleidvolle staatsman behoorde te helpen voorkomen, in Neder lands en Curacao's belang. D. K. Weigering van genees kundige hulp. In den Xed. Spectator van 4 Mei 1907 besprak ik onder den titel De vakvereeniging der vrije beroepen''eenige punten ?waardoor m.i. dergelijke vakvereenigingen uit hoofde van den aard van het beroep een ander karakter moeten hebben dan eene vakvereeniging van loonarbeiders. Daarbij schreef ik over de vakvereeniging van ge neeskundigen en hare z.g. bindende be sluiten: Zij kunnen alleen dienen tot handhaving der waardigheid en zedelijkheid van het beroep, maar niet tot eene bepaalde vak actie, in het minst niet tot eene loonactie. Indien het geval zich mocht voordoen, dat een lid weigerde zulk een besluit sa te leven op grond van zijne zedelijke opvat ting, en dat die zedelijke opvatting, open baar gemaakt, mocht blijken gedeeld te worden door onpartijdige, zedelijk hoog staande personen buiten het vak, dan wordt de schrapping in plaats van een brandmerk een eereteeken." Mijn slotsom was dat der gelijke bindende besluiten, d.w.z. besluiten waaraan alle leden der maatschappij ver plicht zijn zich te houden op straffe van verlies van het lidmaatschap", in de vak vereeniging van een vrij beroep niet thuis behooren, en er de kiem inleggen tot spoe dige ontbinding. Vroeger dan ik had kunnen vermoeden, doet zich te Amsterdam een geval voor waaruit m. i. de juistheid mijner waar schuwing blijkt. Een geschil tusschen de Ancient Order of Foresters en den Amsterdamschen Ge neeskundigen Kring heeft aanleiding gege ven tot het Bindend Besluit III van dien Kring en tot een aantal vergaderingen en dagbladartikelen, waarin wij o. a. van den weibekenden Amsterdamsehen geneesheer E. van Dieren lazen, (Handelsblad 24 Juli 1908): Wie het daarmede niet eens is, die wordt inde KringvergaderiDg bedreigd met uit den Kring gezet te worden." 't Zal me een eer zijn als daartoe besloten wordt" Deze kraeso verklaring werd gegeven bij het verzet van den heer van Dieren om zich te gedragen naar eene circulaire 24 Maart j.l. aan de leden van den Genees kundigen Kring te Amsterdam gezonden als Gedragslijn ter naleving van het bin dend besluit III". Dit rondschrijven ver biedt hen om als behandelend geneesheer op te treden van een der leden der A. O. F., niet-lid van eenig thans bestaand zieken fonds, (eerste hulp in spoedeischende ge vallen natuurlijk uitgezonderd)". Eene alphabetische naamlijst der ongeveer 1300 Amsterdamsche leden der A. O. F. bij dit rondschrijven gevoegd, wees den medici aan, welke personen zij hun bijstand moeten weigeren, ook als deze als gewone partikuliere patiënten en tegen het gewone tarief hun hulp inroepen. De uitzondering ge maakt voor eerste hulp in spoedeischende gevallen, is zeker te danken aan Art. 450 wb. waarbij eene zoodanige hulpweigering als de dood van den hulpbehoevende volgt strafbaar wordt gesteld. De circulaire maakt nog eene uitzonde ring. Zij geldt niet voor de thans in functie zijnde artsen der A. O. F." Die uitzondering is slechts schijnbaar, daar reeds op de vergadering van den Kring van 24 December 1907 de beide artsen aan den A. O. F. verbonden, de heeren Dr. A. Norden en Schaap, verklaard hebben dat door hen vrijwillig afstand is gedaan van hunne verbintenis met de A. O. F". Wordt de Gedragslijn dus nageleefd, dan zijn thans 1300 Amsterdammers buiten elke geneeskundige behandeling gesteld, hetgeen niet alleen voor hen zelf een groot bezwaar is, doch ook moet worden beschouwd als een groot gevaar voor den algemeenen gejuffrouw Smithers met den eersten trein naar Birmingham vertrok. Twee dagen later komt er een brief dat Jem Basfori dooi is. En kort daarop een andere, waarin juffrouw Smithers hein ver telde, dat tengevolge van speculaties, de weduwvrouw en de kinderen volkomen on bezorgd achterbleven. Men stelde voor dat juffrouw Basford een betrekking zou zoeken als huishoudster en men wou het zóó schikken dat verschillende famielieleden de kinderen bij zich zouden nemen. De brief besloot met zoo'n geschiedenis over het kleinste.en wat een arm hulpeloos schepseltje het was, dat Ben in doodsangst naar 'Enery Slater liep. Ze wil dat wurm aannemen, dat wil ze," zegt ie, en geeft hem den brief, .,een kind dat dag en nacht uren aan n stuk schreeuwt l Dat is een mooi vooruitzicht voor me, wat?" 'Enery Slater lachte in z'n eigen, zooals ie altijd doet als ie medelijden heeft met je domheid. ,,Er is een enorme afwezigheid van filcsophieche wijsbegeerte in je," zegt ie. Wat is het nut van een Wet der Tegenstellingen, als je die niet toepast?" Wat bedoel je?" vroeg Ben. Wel, schrijf dadelijk terug en stel haar ztlf voor het kind aan te nemen. Dan zal ze er dadelijk tegen zijn en nee zeggen niet waar?" Jongens," zei Ben. Daar zou ik nooit aan gedacht hebben." Natuurlijk niet!" zei'Enery met dat zelfde lachje van vroeger. Maar toen Ben ihuis kwam, was ie toch niet tevreden met dat' denkbeeld. Of het 't redeneeren met 'Enery Slater was, dat hem zoo leep maakte, weet ik niet, maar toen ie aan het schrijven ging, begon ie te bedenken, dat in de hersens van juffrouw mithershet tegengestelde van het aannemen van den zuigeling wel eens kon zijn : het aannemen van n van de andere kinderen, of zelfs van een heele boel. ... Ben was zoo vast besloten om daartegen te waktn, en zichzelf met zijn vrouws tegenspraak een goede kans te geven, dat ie eindelijk maar voorstelde om alle vijf kinderen samen aan te nemen, opdat de arme schapen niet gescheiden zouden zijn I En om zeker te zijn dat ze er tegen op zou komen, nam ie juffrouw Basford zelf er ook maar bij en stelde voor dat ze ook maar mee zou komen bij hen wonen l zondheidstoestand te Amsterdam. Deze toch moét er onder lijden als een zoo gr jot aan tal inwoner» geene geneeskundige behan deling heeft, zelfs in geval zij door eene besmettelijke ziekte mochten worden aan getast. Alleen een alleszins overwegend belang mag leiden tot zulk een buitengewonen en hoogst gevaarlijken maatregel en wij hebben dus, ofschoon buitenstaan ders, het recht na te gaan of dit besluit zedelijk gewettigd mag worden genoemd. Te dien einde heb ik inlichtingen inge wonnen om een overzicht te kunnen geven der quaestie, ontdaan van olk persoonlijk bijmengsel, hetgeen des te noodzakelijker i?, daar in de uitvoerige ingezonden stukken in de bladen juist de persoonlijke quaesties sterk op den voorgrond traden. De Ancient Order of Foresters is eene vereeniging tot onderling hulpbetoon, wier uitwendige vormen grootendeels ontleend zijn aan die der Vrijmetselaarsloges. Sinds meerdere jaren heeft zij eene vertakking in Nederland, het district Noord-Holland, waartoe behooren de drie te Amsterdam gevestigde courts, genaamd: Charity, Am sterdam en Eensgezindheid. Onder déveler lei wijzen, waarop de A. O. F. hare leden hulp verleent, behoort ook hulp bij ziekte in den dubbelen vorm van geneeskundigen bijstand en uitkeering van ziektegeld. Deze hulpverleening was, vóór het ontstaan der tegenwoordige moeilijkheden, te Amster dam aldus geregeld, dat iedere court een geneesheer had aangesteTfl die tegen een uit de kas der court betaald salaris, aan alle leden van die court desverlangd kostelooze behandeling verstrekte en in geval van ziekte eene verklaring afgaf, waarop de^ leden uit de kas der court ziektegeld konden ontvangen. Met een ziekenfonds had deze regeling slechts dit gemeen dat het salaris van den geneesheer berekend werd naar het aantal leden der court. Deze waren echter niet uitsluitend met het oog op ondersteuning bij ziekte fot de A. O. F. toegetreden en zoo is het voorge komen dat zij in plaats van den dokter der court hun eigen geneesheer hadden, dien zij als gewone partikulieren betaalden, in welk geval zij ook geen ziektegeld genoten. Elke court had slechts n geneesheer. Bij de court Charity, die ongeveer 400 leden telt, was de arts Schaap tegen ? 2.50 per lid en per jaar met den geneeskundigen dienst belast; de court Eensgezindheid, ongeveer 3JO leden, had dit Dr. Norden tegen / 2.50 per lid en per jaar opgedragen en de ongeveer 550 leden tellende court Amsterdam had dienzelfden dokter be noemd en betaalde hem jaarlijks f3 per lid. Om verschillende redenen wenschten de Foresters in deze regeling verandering te brengen. De beide doktoren ontrieden dit, doch werkten ten slotte mede om het be stuur der Foresters, dat der Vereeniging van Ziekenfbndsgeneesheeren en het bestuur van den Geneeskundigen Kring met elkaar in aanraking te brengen. Herhaaldelijk werd geconfereerd over een reglement, waardoor de A. O. F., wat betreft zijne geneeskun dige hulp, een ziekenfonds zou geworden zijn, toen ten slotte de onderhandelingen ai'sprongen op grond van den welstand der Foresters, welke door de medici te hoog werd geacht voor leden van een ziekenfonds. De A. O. F. zag de beraamde wijziging dus in het niet zinken, maar begeerde toch niet den bestaanden toestand te bestendigen en nam 19 December 1907 het besluit te doen vervallen de huidige wijze van ziekenbehandeling en daarvoor in de plaats te stellen eene partikuliere behandeling." De Geneeskundige Kring zijnerzijds nam 24 December 1907 een besluit dat, na de reglementair voorgeschreven controle, als het Bindend Beslnit III werd vastgesteld, en dat luidt: De Geneeskundige Kring Afdeeling Amsterdam der Nederlandsche Maat schappij tot Bevordering der Geneeskunst legt aan zijne leden de verplichting op met de Vereeniging der Ancient Order of Foresters alhier geen overeenkomst aan te gaan tot geneeskundige behandeling harer leden". Het was op die vergadering van 24 Dee. Ik ben gaan inzien," schreef ie, dat het de plicht van een man is al zij n vrouws arme familieleden te onderhouden, en ik hoop dat je nu eens zult bedenken dat ik je heer en meester ben, en ook eens mijn zin moet hebben." Hij beefde wel wat, terwijl ie de laatste woorden schreef, maar zieje, hij had bij on dervinding, dat ie het er dik op moest leggen als ie zeker wou zijn, dat de tegenspraak ook werkelijk kwam. Toen wachtte-d-ie met groote kalmte op het verontwaardigde antwoord, dat ie haar al zag schrijven.... Het kwam twee dagen later en opende hem de oogen l Juffrouw Smithers schreef, dat ze trotsch was op 'n echtgenoot die zoo'n brief kon schrijven, wiens hart dan toch eigenlijk zoo goed en trouw was. Het voorstel dat ie deed droeg haar volle goedkeuring weg en het was het eenige verstandige dat ze zich herin nerde dat ie ooit gedaan had. Hij had er op gezinspeeld, schreef ze, dat ze soms verplicht was geweest zijn dwaze gezegdes tegen te spreken, maar in deze zaak zou-d-ie geen reden hebben om over haar gedrag te klagen. Haar zuster en de kinderen vonden de schikking uitstekend en zouden spoedig met haar mee komen. En ze kwamen ook I Van dien dag af heb ben die weduwvrouw en haar vijf kinderen van Ben Smithers geleefd. En met die zorgen, en die herrie, en het plezier dat ie heeft van die twee vrouwmenschen, denk ik dat die arme Ben gauw naar 't dolhuis zal moeten. Eens of twee keer wou-d ie de zaak nog eens bepraten, maar juffrouw Basford wou er niks van hooren. Nee!" zei ze, jij hield tegen dat ik ergens huishoudster werd en scheepte de lui af, die de kinderen zouden hebben aangenomen. En nou kan ik niet zoo maar nakend op straat worden gezet l" En als ie tegen z'n vrouw begint, is het van 't zelfde laken een pak. Wel kijk me dien man eens aan I Jij bent ook nooit tevreden! Waarom begon je er van, als je het niet wou? Ik zou zelf nooit op 't idee gekomen zijn! Het was jouw eigen voorstel, en je moet er nou maar by blijden ook !"

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl