DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1627 DAMEjS. De ojToeiliD2 der junge meisje Tóór de Reyolnlis, i. De Trouw der achttiende eeuw. *) Reeds bij de geboorte van het jonge meisje toont eene symbolische gewoonte, hoe men hier overal het reëele door het factice tracht te vervangen. De vroedvrouw maakt zich onmiddellijk van het kind meester en bewerkt den schedel, of die van deeg ware, om er een . gelukkigen vorm" aan te geven. Wanneer die plechtigheid is afgeloopen, geeft men het kind aan de voedater, die het meeneemt naar haar dorp en aldus de ouders bevrydt van de zorgen der eerste opvoeding. De reis geschiedt vaak onder de meest ?ongunstige omstandigheden: de politie hield op den weg naar Alenfon o. a. eens aan een zekeren vervoerder van kinderen, die op zijn wagen had: drieentwintig jonggeborenen, tweeëntwintig voedsters, twee zakken steen kool, vier pakken leer, enz. enz. Na drie of vier jaar wordt het kind terug gebracht, meestal gezond, en dan begint voor het meisje een moeielqke leertijd. Want de mode eischt, dat ze van af dien leertyd zich aanwent geen gerucht te maken b\j het «pelen, geen vroolijke kreten te uiten, en ?elke uitlating van kinderlijke levendigheid ie bedwingen. Men rqgt baar middel in een nauw corget, men kleedt haar met een z'gden japon, lang ?en opgeblazen, gelqkend op die van haar moeder; op een groot voetstuk van vaUch haai plaatst men een vilten hoedje, als ware het een stellage en ondersteund door een menigte spelden; aldus uitgerust zendt men haar naar de Tuilerieën om te gaan wandelen, na haar nog eenige wq'ze raadgevingen mede gegeven te hebben: Wees voorzichtig, het rood niet van uw wangen te vegen; maak nw kapsel niet in wanorde, kreukel uw kleed niet en vermaak n." Deze schildering i) in niets overdreven. Madame de Genlis geeft aldus hare indruk ken weer van haar aankomst te Parijs op vijfjarigen leeftijd; Men deed mij twee tanden trekken, men gaf me een corget, dat me erg reeg, men stak mijn voeten in uiterst nauwe schoentjes; men krulde myn haar in drie of vier duizend papillotten, men gaf me een bloemenmandje aan den arm. Ik was vooral zeer verwonderd, toen men mij meldde, dat ik een meester kreeg, die me zou leeren loopen, iets wat ik lang meende te kunnen. Bovendien werd me verboden hard te loopen, te springen en vra gen te richten, al die pijnigingen maakten zoo'n geweldigen indruk op me, dat ik dien nooit heb vergeten." Dit régime had als doel en als resultaat inplaats van kleine meisjes vrouwen in miniatuur" te kweeken, ernstig een mode beoordeel en d, of opinies gevend over een japon. Een vroolijke lach, een uiting van plezier, had onmiddellijk eene strenge be risping tengevolge. Toen zich in het laatste kwartaal van die eeuw, eene reactie tegen die kunstmatig? zeden deed gevoelen, toen men de jonge meipjes herderinnetje] en boerinnetje zag spelen, de haren wild over de schouders gespreid, de strooien hoed achter op het hoofd, het lichaam gehuld in een los linnen kleed, toen was het bij de ouden van dagen n grenzelooze verontwaardiging, een geroep, dat dit een schandaal was. De koningin van den goeden toon, la marechale de Lnxembourg, zond als spotternij aan hare kleit dochter een schort met een slabbetje, geknipt in pakkatoen. Wie zorgt voor de geestelijke ontwikkeling van het meisje? In de achttiende eeuw is het zeer zelden de moeder, die zich daarmee bezighoudt. De gewoonte van de late soupers, die raak duurden tot aan den dageraad, laten haar daarvoor geen tyd. Tegen elf il twaalf uur 's morgens, wanneer de intiemen binnen gela ten worden in de kamer, waarvan nauwelijks de blinden ontsloten zijn, mag ook het dochter'je, evenals de soubrette en de honden" even naderen tot hat bed der huisvrouw. De prins de Ligne f) geeft een staaltje van de gesprekken tusschen de moeder en het meisje: Ga zij t niet goed gekleed vandaag l Scheelt er wat aan? Uw wangen zyn wit; ga er wat rood op doen." Wanneer het meisje zeven a acht jaar oud is, kan ze lezen, schrijven en kent tamelijk goed haar cathechismus van buiten. O m haar opvoeding te voltooien is slechts n bruik baar middel: het klooster. Dit was een traditie nagelaten uit de zeventiende eeuw, toen men het kind naar het klooster bracht bijna on middellijk nadat het van de voedster vandaan kwam, op vier- of vijfjarigen leeftijd; madame Guyon wa$ nauwelijks twee jaar toen men haar aan de Urselienen van Montrouge toever trouwde I De tijdgenooten van Lodewyk XV bleven hier trouw aan de zeden van hun voorvaderen, ze slechts een weinig ver zachtend. Het' klooster van de achttiende eeuw ver schilt een weinig van dat van de vorige. Dit laatste scheen slechts als doel te hebben religieusen te kweeken. Het reglement, voor geschreven door Jacqueline Pascal aan het huis van Port-Royal, was zeer streng: bijna een onafgebroken stil zwijgen, slechts een uur per dag onderbroken, voortduren ie oefenin gen van gebed en overweging, wandeling tusschen twee religieusen in, die elk paar leerlingen begeleidden, ten einde de gesprek ken te contrö'eeren, verbod van zorg aan het toilet te besteden, opdat men zich niet gewenne een lichaam te sieren, dat eenmaal als voedsel aan déwormen zal dienen." Bijna al de ópvoedingshuizen van dien tijd regelen zich naar dat model. De methode, voorgeschreven in de jaatstejaren van die eeuw aan Siint Cyr, schijnt als eene soort reactie tegen de gebruikelijke al te overdreven strengheid. Het nieuwe régime il nog maar weinig' minder streng: drie uur spreken per dag: inplaats van een enkel, doch op voor waarde, dat de conversaties op luiden toon worden gehouden en nooit tusscheu slechts twee leerlingen. De kinderen zien hunne ouders slechts viermaal per jaar gedurende een half uur en in tegenwoordigheid der meesteres. Wat het onderwijs betreft, bleef evenals te Port-Royal en elders, de godsdienst leer hoofdzaak. Maar wat Saint-Cyr van de andere onderscheidde, was de vroolykheid en de opgeruimde geest, die er binnen tra den, eerst als een schuchter zonnestraaltje, doch dat weldra helder schitterde en blonk. Madame de Maintenon, die van oordeel was, dat men aan de jeugd vreugdeen afwisseling in het onderricht moet geven, plaatste dan ook op het programma:'de profane muziek, het teekenen, de dans, de voordrachten. (Slot volgt.) H. H. *) Esquisses et Récits door Marquis de Ségur. t) Prince de Ligne, in zijn Mélanges." IIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIII Lang leven. Een staaketer schaak-mat gezet. Table d'hóle. Tuin feest van den Prins en de Prinses van Wales. Twee bundels spreuken. Het Aug. nummer van het Maandblad gewijd aan Hygiëne en Industrie, van dr. Van Hamel Roos en Harmens, opent aan belang stellenden uitzicht 120 jaar te worden. Ben geleerde bisschop van Chicago, de heer Fallows, is achter 't geheim gekomen om stok-oud te worden. Hij acht de zaak doodeenvoudig. De thans krachtige, energieke jongeling van 73 jaar, is van meening, dat, de oorzaak van 's menschen kort bestaan gelegen is, in de verharding der slagaderen bg het klimmen der jaren, tengevolge van de af iet tin g van kalkverbindingen. Het middel van Bisschop Fallowa om dit euvel te bestrijden, bestaat in het drinken van zure melk, of, zuivere volle melk, 2 of driemaal daags. Dit laatste lijkt mij verkieselijk, voor men schen, die er op beluat zijn, hun ommegang op aarde tot in den treure voort-te-zetten; het drinken, voortdurend drinken van zure melk, acht ik een wrang genot. Fallows zweert by melk, zuur of zoet. Een ander Methusalem, wiens naam mij ontschoten is,maakte onlangs triomfantelijk gewag van het feit, dat hij reeds vér over de honderd jaar was, omdat hij onafgebroken overvloedig gebruik had gemaakt van olijf-olie. Zijn advies luidde: steeds door olijf-olie gebruiken, iederen dag, voor uitwendig en inwendig gebruik, daarboven gaat niets. Hij zelf verzuimde nimmer zijn voorschrift in praktijk te brengen. Een oneindig aantal liters olie had de levenslustige man gebruikt om zich van binnen en van buiten te zalven. In een der Heidring-Gestichten in Bethel, werd onlangs een jong meisje geplaatst, dat in de woelige menschen maatschappij een woord had opgevangen, dat een groote be koring voor haar had. Zij had 't land aan weiken, kon niets; wiet van toeten noeh bla:en; haar handen stonden voor alles scheef. Stakin luidde het wachtwoord in de oproerige kringen waartoe het meisje be hoorde. Staken! zou ook haar devies worden. De strydleuze, waarvoor zy met al de energie harer frissche, krachtige jeugd propaganda zou maken. Toen zij op de naaikaoner van Bethel, met haar masker t j es aan den arbeid werd gezet, achtte zy' het oogenblik gekomen, om te bewyzen, hóe doorkteed zij was in sociale vraagstukken. Staken l meisjes! stakenl fluisterde zij, en, wierp kordaat haar werk op tafel. De onderwijzeres, belast met het geven der hand werklessen, zei doodleuk: Staken?! jij staken?! je kunt nog niet eens werken, hoe kun je dan werk-stafcen ? l * * * De geestige journaliste Carry Brachvogel laat haar schalk vernuft spelemeien over al de ongeriefelijkheid en ongezelligheid der table d'hóte, gedurende het drukst van 't reisseizoen. Om zulke gedwongen gemeenschappelijke maaltyden tot een ideaal genoegen op-tevoeren, stelde zy een handleiding samen vol ondeugende raadgevingen: Aan een table d'höte voor vijftig menschen, moeten er minstens zestig geplaatst worden. Het ver hoogt de gezelligheid, wanneer men zijn armen niet bewegen kan. Ook is het een lang niet te versmaden voorrecht, met knieën en voeten bekneld te zitten, tusschen f. Ctebr. KUSTEBS, 0646 telefoon 6645. Tl Eltetriseh» Liiieerinrichting, '_l BOEKBÜfDERIJ [Nieuwe Achtergracht ichting, [T MJ. i_T l en 1ÏT1 AM. l Advertentie uit het Medisch Weekbl.: Te koop aangeboden 2K duizendste gram R«dinm voor honderd en vijftig gulden. Te be 'ragen letter H A, enz. enz. THEE - E. BRANDSMA. SEYFFARDT'5 l BOEKMAN DEL > DAM RAK 99 Teleprioon 5341 STUDIEBOEKEN Vanouds beroemd Teplitzer Stadtquelle. Het Teplitzer Mineraalwater is het beste Tafelwater. Volgens de analyse van Prof. O. LIEBREICH, te Berlijn, is het Teplitzer een allerzuiverst, natuurlijk koolzuur bevattend, alkatisch Mineraalwater. Het Teplitzer is een bijzonder weemakende, verfrissende en de gezondheid bevoid-"en-)« Tafeldrank. Met wyn of vruchtensap gemengd ia het Teplitzer een kostelijke drank. Het Teplitzer Thermaalwater is een beproefd geneesmiddel büslymvliesaandoeningen van ppijsverteeringp- en adem halingsorganen en door het beduidend gehalte aanlitbinm ook hij verschillende rbenmatische aandoeningen. Het Teplitzer wordt ook voorgeschreven als naknur na het gebruik van Karlsbad. Het Teplitzer is met '£'£ et. de heele flesch en 15 et. de halve, het goedkoopste van alle goede, natuurlijke Medicinale Wateren. Generaal-Agent voor Nederland en Koloniën: I>. S C HIIJH A C H E R, Keizersgracht 134, Amsterdam. Telef. 7847. Ook veikiijgbaar by alle Mineraalwaterhandelaren. Agenten gevraagd. Begrafenis-Onderneming Va Prinsengraoht 887. Telephoon No. 9O6. COGNAC EMMESSY. WILLEM BIJLMER, Pédlcure, SINGEL 159. Spreekuur iederen Werkdag TUI S tot 3 uur. Koninklijke Stoornververij en v -Chemische Wasscherij FR VAN HAM, Utrechtschestraat 43 en Heerengracht 236, AMSTERDAM. TELEPHOON 5CtV ERVEN KRAMER Wijde Kapelsteeg 4 bij het Rokin Amsterdam Fabriek van Kantoorboeken Telephoon No. 266. AMEUBLEMENTEN. Behanger». SINGEL btf de Paleisstraat 259, Amsterdam. voorheen tfAJOMAMf. SO. Telephoon Ho. 4616. M. P. POLLEN & ZOON. ROTTERDAM. slATUUR^OLLEN ONDERGOEDEREN VAN JANSEN&TILANUS ^ FRIEZENVEEN. zijn verkrijgbaar: te Arnhem bij S. de Lieme; Mannfactnnrhandel voorheen J. Bunker ; Assen, A. van der Laan; Apeldoorn, W. F. Meijer; Alkmaar, Inhulsen & Hoyer; 's-Bosch, E. Schmeink, H. C. Moerkerk; Breda, H. van Besouw ; Baarn, G. M. C. Smit; Deventer, T. M. Wilmink, H. & L. Elfrink ; Enschedé, Wed. D. J. Blom &Zn.; Groningen, B. Burmann, J. W. Hommes; Haarlem, F. Buhning, Abr. Meijer ; Hengelo, H. H. Bonke; Hilversum, A. Vlaanderen. |^P* En verder in alle voor naamste plaatsen. 'Vg Adressen worden gaarne opge geven. Geïllustreerde Prijscourant op aanvraag te bekomen. DEBONT&tEIUTENs SPORTPASTILLES. Dorststillend. Halte Lijn l en 2. Iste Adres voor fijne Lederwaren en alle REISARTIKELEN Sint Luciensteeg 21. W. JANSEN, Fabrikant en Reparateur. Koffers, Tasschen en Riemwerk. PHILIPPONA KETELAAR, A* lm Cottr, Katverstraat .f 66, Amsterdam. GRANDE SPECIALITÉPOUB Trousseaux & Layettes. Sur demande envoi franco de Devil et d« modèle*. Téléphon* No. 6Mfc PANHARD LEVASSOR, LEONAKD LANG Stadhouderskade. NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP Begrafenis-Vereeniging TH AMSTERDAM. Administrateur: N. SAX Jr., adres F. O. Hooftetr. M. Telephoon No. 04JU De Raad van Beitwtr: A W. VAN EEGHEN Jr, Voonitt*. IB. DA COSTA, GedtUyterdt. , schoonste gedeelte van Nederland. Restaurant r;: fflusis Sacrum. F. SI M ON, Directeur-Pachter. Zetr onbeteekenend dichter: Als ik nu maar een goeden titel voor myn nieuwen bundel gedichten wist. Toe, meneer de redacteur, u bent zoo vernuftig, help u me eens bedenken. Redacteur: Och, dat wil ik wel doen; ik heb ze gelezen en weet dus precies,wat ze waard zy'n. Noemt u 't bundeltje Alles schon dagewesen l" ^**^ LS2J1T- ^^£c, Pces&flrfïkelen « /we r* u *s OEBR. SIMONS 124 firma G. W. VON SCHOUT & ZOON, HAARLEM, AHSTEBDAH, Groote Houtatraat 16. Kalveratraat 107, Kousen en Hygiënische Onderkleeding. Jaeger Lahmann Rameh Merk Z Crêpe de Santée.*. HEYSTEESniT&Q REHBRANDTPLEIN35AMST KUNSTAARDEWERK Motor-Booten, IR oei- en Zeilvaartuig'e n. BOOTBOUWERIJ DE AMSTEL". TELEFOON 7191. «. B A A Y, Amsterdam. Keunen's Turnartikelen en Moolméuhelen HOLLANDSCH fabrikaat Amsterdam. Dir.: J. H. Keunen - W. G. Hasper. $ede:l. (Accountantskantoor, onder directie van A. v. i STEMPEL Jr. Accountant. Weteringplantsoen 10. Telefoon 3425. LUXE-BROODBAKKERU Henri J. Carels voorheen PAUL C. KAISER.