Historisch Archief 1877-1940
No. 1627
DE A M S T E R D A MM ER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
AMSTERDAM.
KIRSCH
AMSTERDAM.
er
et
Vente de tous nos
La vente se fera strictement au comptant.
Minimi mimi urn
i?, , UMI n iiimiimiimiiiii mimi i n mmi mini iimimi l immiiii M m n MIMI i mm
twéaan-elkaar-geschoven tafels. Wanneer
er nauwelijks genoeg te eten ia voor drie
menschen, dan verdeele men de porties
over 4. Wanneer er drie gebrek lijden, kan
ook een vierde mee-vasten.
Bjj het bedienen, lette men er vooral op,
de spijzen vliegensvlug rond te laten gaan,
zoodat de gasten nauwelijks zien wat ze
krijgen, of den tijd hebben zich te bedienen.
Bjj net wisselen der borden, is eindeloos
treuzelen zeer aan te bevelen. Lang aan tafel
wachten, verhoogt de gezelligheid ; het maakt
de tongen los, brengt de menschen in goed
humeur, verhoogt de stemming. Geen spyzen
geren overeenkomstig seizoen en omstandig
heden. In 't midden van den zomer groenten
uit bussen, oude confituren en plumpudding.
Aan toeristen, moe en stoffig van hun lange
tochten, niet toestaan aan afzonderlijke tafel
tjes te eten precies wat zy verlangen, maar
hen dwingen plaats te nemen aan de gemeen
schappelijke tafel en hen büvoorkeur laten
UIT DE NATUUR.
Tien dagen in het Hooggebergte.
't Was nevelig en bijna donker, toen wij er
aankwamen en 't droppelde zachtjes uit lange,
smalle wolken; ze z «reefden voor bij, als witte
rook, bjjna zoo laag als het venster van myn
logeerkamertje, dat een vriendelijk
Zwuserinnetje ons aanwees.
Ik wist niet, waar het op uit zag; geen
avondzonnestraal, geen sterrenbeeld om mij
te orienteeren. Maar er waren jalousiën en
dat was een goed teeken ; ik hunkerde naar
zon en heldere luchten. Een vage herinnering
van Gerard Keilers Regenreis door Z witser land
speelde m\j een treurige mogelijkheid voor
den geest ; over veel humor beschik ik niet,
en evenmin over het geld en den ty'd om
in een hotel geduldig beter weer af te zitten
wachten.
Ons juffertje scheen iets te bemerken van
onze teleurstelling en van de vrees voor de
komende dagen. Ze draaide het knopje en
een helder electrisch licht vervroolykte tiet
kamertje; ze wierp de beide vensters wijd
open dat' er een geurige frïssche lucht de
kamer in golfde en ze zette een ruiker
alpenbloemen op de tafel.
We treffen, het slecht," zei myn dochter.
biet het weer ?" Zy keek ons alle drie ver
wonderd aan." Slecht? O, neen, stellig Liet,
'C was een onweersbui ; morgen is het hier
vast en zeker het mooiste weer <an de wereld
en het blijft nu ook zonnig, mooi frisch weer."
Haar jong frisch gezicht lachte of het zelf
al vast door de zon beschenen werd. Ver
leden week heeft het zes dagen aan een stuk
geregend; nu heeft het geonweerd en de
wind is Noord en de barometer rijst voort
durend. Van nacht wordt het koud en
heider. Morgen ligt er nieuwe sneeuw op
de be gen".
Ze boog uit het venster. Het is al droog
en het wordt helder:" zei ze de hand met
het notitieboekje hoog vooruit in de lucht,
en met een beslistheid, die de opkomende
gedachte terug drong, dat ze ons maar wat
wilde opvroolyken door haar leuk gekeuvel
en blijde voorspellingen.
Op het oogenblik regent het anders nog
flink", zei ik, maar u zult bet wel weten."
Regenen" vroeg ze komisch verbaasd, nu
op eens in 't Fransen, ze had bepaald aan
ons Duitsch iete aparts gehoord. Regenen?"
Ja, hoor het eens kletteren, precies als
gisteren by ons in Holland". O, maar dat
is de wilde beek hier onder langs l" en zij
lachte weer zoo lekker gul en laiig, dat wij
onwillekeurig meededen, hoe moe wij ook
waren. Toen, op eens, heel komisch deftig,
zei ze in het Hollandsen met een Fraüsche
buiging. Morgen moi weer! goei nacotl"
Of ze er op afgericht was en er voor
betaald werd, de aankomende gasten prettig
t o stemmen door haar verschijning en haar
mooie stemk'ank van Suisse francaise? Is
weet het niet, en ik geloof het daarom ook
niet; in elk geval we waren alle drie over
tuigd in een prettig te huis te zijn beland;
de naam Trautheim, die ons uit de Baedeker
bad aangelokt, was geen misleiding geweest
en het Home Sweet Hom« op den gevel,
schoen meer dan een woord.
Wie een nacht en een dag gespoord heeft
in een volle waggon weet een goed bed te
waardeeren. De beek zong zy'n slaaplied,
"waarschijnlijk overbodig ; en toch was het
zitten naast dames in a vond toilet of heeren
in fnll dress. Dat is afwisselend en pikant
om te zien.
***
Het tuinfeest door den prins en de prinses
van Wales in hun paleis Marlborough gege
ven, werd begunstigd door prachtig weer.
De prinbes was gekleed in een robe van
ivoorkleurig crépe, bewerkt met fijn
handschilderwerk: geele en roode rozen. De prinses
van Wales bnldigt, ondanks de
groote-hoedenmode, de voorliefde van koningin Alexandra.
Even als deze, draagt zij meestal een kleine
coquette toque. Te midden der mondaine
genietingen werden zieken en nooddrnftigen
niet vergeten. Een zestal dames, behoorend
tot d» fine fleur der Engelsche aristocratie,
wandelden rond met een aantal plaatwerken
en brachten die dikwijls voor fabelachtige
iiitifiiMiiiitiimiiifiHiiiiMiiiiijjiiiiiuiitiiimifiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiHiiiiiiii
ontwaken het mooist van dien eersten nacht.
Even voor ik -de oogen open had, half doe
zelig nog, beving mij weer de obsessie; het
stortregent; maar dadelijk kwam het besef
van in het land van de stroomende en
ruischende wateren te zijn; en toen, o die eerste
oogopslag naar het vensterkozijn, met de
wijd open denreu recht voor mjj! Daar hing
een schilderij, ik hield het waarlyk een
oogenblik voor een goede prent van een
berglanischap, zooals er in de stations zoovele
hangen. Dan drong het opeens tot my door,
dat het veel mooier, dat het echt, dat het
wezenlijk was, schitterende ware wer
kelijkheid. En ik voelde weer even de
geweldige macht van de schoonheid op
het lichaam werken, die goddelijke rilling
in de borst, de tinteling van weelde in het
prijzen aan den man. De opbrengst was
bestemd voor ziekenhuizen en armbesturen.
* *
#
Het schrijven van romans en novellen in
briefvorm is in literatuur dikwijls met goed
gevolg door vrouwen ondernomen. Zoo ook
bat verzamelen van gedachten, spreuken en
aphorismen. Tot de moderne fransche vrou
wen die in dit eigenaardig genre hebben
uitgemunt, behooren mme de Staël; la com
tesse Agénor de Gasparin; Louise Ackermann;
la comtesse Diane (Diane de Beaueacq).
Vooral in de salons der comtesse Diane, die
geletterden en artisten om zich verzamelde,
werd een aardige hersen-gymnastiek beoefend,
bestaande in Ie jen des petits pa pier s".
Een vraag werd ter beantwoording opge
geven; een onderwerp, waarover men kort
en bondig zijn meening moest zeggen. De
gasten en de schrandere gastvrouw schreven
hun bevinding op een strookje papier. De
m immiimMMMMim MmmiMMliimliMMiiimim iiiini
hoofd, die de oogen vochtig dreigt te maken.
Omly'st door het donkere vensterkozyn, de
hoeken verborgen in smalle tul'e plooien,
stond daar vlak voor mij, klein maar scherp
en vlak, of ik het met de handen grijpen kon,
het machtige gebergte; ik moet het geacht
onbewust lang hebben aangestaard, want het
is mij bijgebleven; het is geen greintje ver
zwakt, ondanks de honderden andere even
mooie en ruime uitzichten, die er op zyn
gevolgd. Als ik de oogen sluit, zie ik het
oogenblik nog in al zijn frissche kleurenpracht
en zijn volle scherpte van lijnen en tinten.
Van boven uit de donkerblauwe
Inchtstrook aaar onder in de lichtgroene vlakte,
van onder uit de zwarte sparrespitsen over
de roode en grauwe naakte rotsen heen nac.r
de schit ter witte sneeuw, gleed mijn blik
tel
*F
'nFf'vF-:
papiertjes werden gevouwen, in een kom
door elkaar geschud en voorgelezen. De beste
antwoorden en spreuken behield de comtesse
Liane; later gaf zij er een verzameling van
uit, in haar bekend Livre d'Or".
Van haar band verschenen twee bundeltjes
Maximes de la Vie" die opgang maakten;
niet alzoo Glanes de la Vie" waarmee Jules
Lemaltrp, in een scherp artikel in de Revue
Bleue, een loopje nam, bewerend dat 't een
klein kunstje is, soortgelijke spreukjes,
gedachtetjes en meeninkjes in elkaar te knut
selen, dat hy bereid was, voor zulk werk,
een onfeilbaar recept te leveren.
Zyn meedoogenlooze spot, bracht tijdelijk
den schrik onder de gelederen der spreuken
schrijvende vrouwen, Tijdelijk, want thans
zijn twee verzamelingen tegelijk verschenen,
te weten van de hand van mevrouw Lucie
Paul-Margnerite een bundeltje met den
glanzenden titel Paillettes".
De naam Paul Marguerite klinkt in fransche
il iiiiimmiiimiillMiiuiiiilliiii
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHHIIII
kens heen en weer; dan even flxeerend en
trachtend de haarfijne details te onderschei
den, om weer en nog eens weer het geheel
in een oogopslag te omvatten.
Maar ik begreep het niet zoo opeens; ik
?moest mijzelf duidelijk maken wat ik zag,
door overdenking, doorredeneering. Evenals
men een kind een fotografie moet uitleggen,
die plat en ondiep lijkt doordat de details
te klein zij D, zoo kou ik in het eerst niet
stereoscopisch zien, wat ik voor mij har); het
was te klein en te scherp, ik had het even
goed met n oog kunnen bekijken.
Eerfct toen ik mij aankleedde en vlak
voor het vensterraam stond, kreeg ik het
volle afstande- en ruimtebegrip; toen was
het mooie het liefelijke weg; maar ik duizelde
door de overweldigende grootschheid van het
panorama en schrok even teiug. Natuurlijk
om dadelijk weer uit te zien, tien, twintig
keer achtereen, ver uit het raam naar rechts
en links, tot ik er moe van werd en de
weetlust opkwam, en dadelijk deed het dwaze
verlangen om de namen te gaan lezen van
al die bergen en sneeuwtoppen, mij naar de
kaart grijpen.
Dat ondervind ik soms als een soort van
weldadige strijd van mij persoonlijk tegen de
macht en den in vloed, die de grootschheid en
de overweldigende schoonheid van de natuur
op mij heeft; als het mij te veel aangrijpt,
ga ik de natuur met boek en kaart te ly'f
en als ik de verklaring vind of ook maar de
namen te weten ben gekomen, voel ik mg
iets krachtiger, niet meer zoo angstig, klein
en nietig. Dat is myn verdediging en mijn
kracht tegen den soms zoo ijselijk, volle en
hel dei e sterrenhemel, dat is mijn zwakheid
tegen onze imposante wolken, te^en wie men
maar matigjes te velde kan trekken met
verzamelnameu als cumulus of cirrus.
Maar ook hier steunden mij de kaarten
en boeken niet best; zelfs niet de isohypsen
die mij de hoogte tot op 30 M. nauwkeurig
aangaven van die bergen, daar op den
voorgroud eii van de sneeuwtoppen die
ero?erheen gluurden. Ik had te veel in de diepte
en in de hoogte gekeken en het massale
gevoeld van wat zoo nabij leek en toch tot
tweeduizend meter oprees boven de vlakte.
Een ander soms beter middel o na mij snel
en afdoende aan den invloed te ontrekken
van die geweldige gevaarten, die voortdurend
op mij neerzien, bleek, het doorzoeken met
dea kijker en ze daarna te schetsen met
woorden of met lijnen ; dan verbreek je, om
zoo te zeggen, de ban, je moet even het geheel
omlijnen en dan de details stukje voor stukje
onder de oogen nemen ; en als je dan klaar
bent en je kunstproduct overleest of op arms
lengte begiet, dan iach je eens hartelijk om
je onmacht en je bent een tijdje ontnuchterd,
de bedwelming, de roes is er uitgeteekend
of er uitgeschreven.
Als ik het schetsje van het uitzicht aankijk,
dat ik gemaakt heb dien eereten morgen in
de vroegte, juist zooals ik het zag, omlijst
door het vensterraam, heiken ik zelf wel
de bijzonderheden; voor mij wijkt het
ook vokiofnde naar achter en naar boven,
maar een ander kan er niet zoo gemakkelijk
hoogte van krijgen; daarom moet ik er wel
iets bij vertellen; niet, om er een voorstelling
of ook maar een denkbeeld te geven van het
tafereel; wie zoo iets in werkelijkheid gezien
heeft, kan zich een hem onbekend bergland
schap van een sober gekleurde foto wel voor
stellen; wie nooit in het hooggebergte is
letteren als een klok, het is dus waarschijnlijk
dat Lucie's Paillettes" echt Gallische ver
nuft-sprankels bevatten.
De andere verzameling Pensees féminines"
is ontsproten in bet denkbrein van mevrouw
Claire Baner.
Teneinde het verouderd, nu weer
nieuwontloken genre* onder de aandacht der dames
te brengen, heeft de redactie van het
franeche geïllustreerde tijdschrift Fimina
onmiddely'k een prijsvraag voor haar abonnees
uitgeschreven.
Het onderwerp, waarover de dames ver
zocht worden in een kort gezegde haar meening
uit-te-drukken, heet Vriendschap". Over
dit subtiel gegeven, zullen heel wat
damespennen in beweging gebracht worden, doch
wanneer l'Amour" kernachtig zal moeten
verheerlijkt of gehekeld worden, dan zal in
la douce France heel wat meer papier be*
kriebeld en bekrast worden l
CAPRICE.
iiiiiiiiilMiiiimiiiiimiiiiiMiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiii
geweest, beeft aan zoo'n niet gekleurde krab
bel, die nog verliest bij 't reproducet-ren, al
heel weinig; maar er boort nu eenmaal een
plaatje by myn opstellen; een foto heb ik
er niet van, en zonder eenige zakelijke be
schrijving verandert heel weinig in nietp.
Denk n even in myn plaats.achter ineen
kamertje 12 a 15 M boven den grond; onder
het venster, op twee meters van het huis,
stroomt en ruischt en klotterteen verbazend
snel vlietende, diepe glasheldere beek over
steenen, blikjes en scherven; die is natuurlij k
niet te zien; óók niet de vlakte, zoo effen
als in ons polderland, al ligt ze duizend
meter hooger. Deze strekt zich een paar
kilometer in de breedte uit; daarin ligt een
spoorwegterrein, een paar villas; daardoor heen
stroomt met geweldige vaart een kronkelende
gletscherbeek; dit alles blijft onder onze hori
zon. Alleen in de verte waar de vlakte opglooit
naar den voet van het gebergte komt een
randje er van boven de vensterbank uit:
het voorste huisje ligt maar een meter of
tien hooger, een eind meer naar achter
dichter bij den bergvoet staat een grooter;
die afstand zal twintig minuten gaans zijn;
het is een hut, dat wil zeggen een koestal
met hooibergplaats. Van daar glooit de berg
op met een helling, die uit de verte zeer
steil lijkt, maar die aan de voet toch niet
meer dan een twintig graden bedraagt, zoodat
men er met bergstokken gewapend en met
eenige moeite tegen op kan loopen. Het onder
ste deel, een paar honderd meter ongeveer,
is kaalgemaaid tot by het hutje omhoog nog
even tusschen de beide grooten zichtbaar. Een
eind daarboven begint het sparrebosch; en
daar laat de oogemaat ons in den steek; n. y
ten minste; tot aan de bovenrand van die
voorberg, waar de sparretoppen als naaldjes
boven uitsteken is het stellig vijfhonderd
meter klimmen.
Wat daarboven uitsteekt, ligt er weer een
vijfhonderd meter boven; in die bergen is
nog diepte te zien. Het zijn groene weiden,
matten en almen, met hutten en koeien, die
met mijn besten kijker, een Zeiss-triëder nog
net te onderscheiden zijn. Wat daarachter uit
de vlakte nog zichtbaar wordt, zijn kale her
jmassa's met golvende banden van verschillende
gesteenten; daarin is met het bloote oog al
haast geen diepte meer te ontdekken ; het
lijken coulissen, zoo plat of ze van beschilder l
bordpapier waren; en daar boven uit komen
links en rechts de sneeuwtoppen, iirns en
gletschers uitkijken, meer dan drie duizend
meters hoog, dus ruim twee duizend meter
boven het dal. Daar boven die scherp belijnde
kam, is nog plaats voor een diepblauw reepje
lucht, recht afgesneden door de
bovendwarspost van het vensterraam.
E. HEIMANS.
CORRESPONDENTIE.
G. M. Uw planten zijn: Moeras-andoorn,
Boerenwormkruid, en Wilde Bertran (Achillea
ptarmica.~)
Mr. D. L. Die rare kogel is inderdaad
een gal, veroorzaakt door een mug, Aulax
hieracii. Op havikskraid (Hieracium) komt
deze het vaakst voor.
A. J. W. De schimmel op eiken is een
soort meeldauw; de gallen zijn van Andricus
fecundatrix (ananas-gal.)