De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1908 30 augustus pagina 5

30 augustus 1908 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

No. 1627 DE A M S T E R D A MM ER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. AMSTERDAM. KIRSCH AMSTERDAM. er et Vente de tous nos La vente se fera strictement au comptant. Minimi mimi urn i?, , UMI n iiimiimiimiiiii mimi i n mmi mini iimimi l immiiii M m n MIMI i mm twéaan-elkaar-geschoven tafels. Wanneer er nauwelijks genoeg te eten ia voor drie menschen, dan verdeele men de porties over 4. Wanneer er drie gebrek lijden, kan ook een vierde mee-vasten. Bjj het bedienen, lette men er vooral op, de spijzen vliegensvlug rond te laten gaan, zoodat de gasten nauwelijks zien wat ze krijgen, of den tijd hebben zich te bedienen. Bjj net wisselen der borden, is eindeloos treuzelen zeer aan te bevelen. Lang aan tafel wachten, verhoogt de gezelligheid ; het maakt de tongen los, brengt de menschen in goed humeur, verhoogt de stemming. Geen spyzen geren overeenkomstig seizoen en omstandig heden. In 't midden van den zomer groenten uit bussen, oude confituren en plumpudding. Aan toeristen, moe en stoffig van hun lange tochten, niet toestaan aan afzonderlijke tafel tjes te eten precies wat zy verlangen, maar hen dwingen plaats te nemen aan de gemeen schappelijke tafel en hen büvoorkeur laten UIT DE NATUUR. Tien dagen in het Hooggebergte. 't Was nevelig en bijna donker, toen wij er aankwamen en 't droppelde zachtjes uit lange, smalle wolken; ze z «reefden voor bij, als witte rook, bjjna zoo laag als het venster van myn logeerkamertje, dat een vriendelijk Zwuserinnetje ons aanwees. Ik wist niet, waar het op uit zag; geen avondzonnestraal, geen sterrenbeeld om mij te orienteeren. Maar er waren jalousiën en dat was een goed teeken ; ik hunkerde naar zon en heldere luchten. Een vage herinnering van Gerard Keilers Regenreis door Z witser land speelde m\j een treurige mogelijkheid voor den geest ; over veel humor beschik ik niet, en evenmin over het geld en den ty'd om in een hotel geduldig beter weer af te zitten wachten. Ons juffertje scheen iets te bemerken van onze teleurstelling en van de vrees voor de komende dagen. Ze draaide het knopje en een helder electrisch licht vervroolykte tiet kamertje; ze wierp de beide vensters wijd open dat' er een geurige frïssche lucht de kamer in golfde en ze zette een ruiker alpenbloemen op de tafel. We treffen, het slecht," zei myn dochter. biet het weer ?" Zy keek ons alle drie ver wonderd aan." Slecht? O, neen, stellig Liet, 'C was een onweersbui ; morgen is het hier vast en zeker het mooiste weer <an de wereld en het blijft nu ook zonnig, mooi frisch weer." Haar jong frisch gezicht lachte of het zelf al vast door de zon beschenen werd. Ver leden week heeft het zes dagen aan een stuk geregend; nu heeft het geonweerd en de wind is Noord en de barometer rijst voort durend. Van nacht wordt het koud en heider. Morgen ligt er nieuwe sneeuw op de be gen". Ze boog uit het venster. Het is al droog en het wordt helder:" zei ze de hand met het notitieboekje hoog vooruit in de lucht, en met een beslistheid, die de opkomende gedachte terug drong, dat ze ons maar wat wilde opvroolyken door haar leuk gekeuvel en blijde voorspellingen. Op het oogenblik regent het anders nog flink", zei ik, maar u zult bet wel weten." Regenen" vroeg ze komisch verbaasd, nu op eens in 't Fransen, ze had bepaald aan ons Duitsch iete aparts gehoord. Regenen?" Ja, hoor het eens kletteren, precies als gisteren by ons in Holland". O, maar dat is de wilde beek hier onder langs l" en zij lachte weer zoo lekker gul en laiig, dat wij onwillekeurig meededen, hoe moe wij ook waren. Toen, op eens, heel komisch deftig, zei ze in het Hollandsen met een Fraüsche buiging. Morgen moi weer! goei nacotl" Of ze er op afgericht was en er voor betaald werd, de aankomende gasten prettig t o stemmen door haar verschijning en haar mooie stemk'ank van Suisse francaise? Is weet het niet, en ik geloof het daarom ook niet; in elk geval we waren alle drie over tuigd in een prettig te huis te zijn beland; de naam Trautheim, die ons uit de Baedeker bad aangelokt, was geen misleiding geweest en het Home Sweet Hom« op den gevel, schoen meer dan een woord. Wie een nacht en een dag gespoord heeft in een volle waggon weet een goed bed te waardeeren. De beek zong zy'n slaaplied, "waarschijnlijk overbodig ; en toch was het zitten naast dames in a vond toilet of heeren in fnll dress. Dat is afwisselend en pikant om te zien. *** Het tuinfeest door den prins en de prinses van Wales in hun paleis Marlborough gege ven, werd begunstigd door prachtig weer. De prinbes was gekleed in een robe van ivoorkleurig crépe, bewerkt met fijn handschilderwerk: geele en roode rozen. De prinses van Wales bnldigt, ondanks de groote-hoedenmode, de voorliefde van koningin Alexandra. Even als deze, draagt zij meestal een kleine coquette toque. Te midden der mondaine genietingen werden zieken en nooddrnftigen niet vergeten. Een zestal dames, behoorend tot d» fine fleur der Engelsche aristocratie, wandelden rond met een aantal plaatwerken en brachten die dikwijls voor fabelachtige iiitifiiMiiiitiimiiifiHiiiiMiiiiijjiiiiiuiitiiimifiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiHiiiiiiii ontwaken het mooist van dien eersten nacht. Even voor ik -de oogen open had, half doe zelig nog, beving mij weer de obsessie; het stortregent; maar dadelijk kwam het besef van in het land van de stroomende en ruischende wateren te zijn; en toen, o die eerste oogopslag naar het vensterkozijn, met de wijd open denreu recht voor mjj! Daar hing een schilderij, ik hield het waarlyk een oogenblik voor een goede prent van een berglanischap, zooals er in de stations zoovele hangen. Dan drong het opeens tot my door, dat het veel mooier, dat het echt, dat het wezenlijk was, schitterende ware wer kelijkheid. En ik voelde weer even de geweldige macht van de schoonheid op het lichaam werken, die goddelijke rilling in de borst, de tinteling van weelde in het prijzen aan den man. De opbrengst was bestemd voor ziekenhuizen en armbesturen. * * # Het schrijven van romans en novellen in briefvorm is in literatuur dikwijls met goed gevolg door vrouwen ondernomen. Zoo ook bat verzamelen van gedachten, spreuken en aphorismen. Tot de moderne fransche vrou wen die in dit eigenaardig genre hebben uitgemunt, behooren mme de Staël; la com tesse Agénor de Gasparin; Louise Ackermann; la comtesse Diane (Diane de Beaueacq). Vooral in de salons der comtesse Diane, die geletterden en artisten om zich verzamelde, werd een aardige hersen-gymnastiek beoefend, bestaande in Ie jen des petits pa pier s". Een vraag werd ter beantwoording opge geven; een onderwerp, waarover men kort en bondig zijn meening moest zeggen. De gasten en de schrandere gastvrouw schreven hun bevinding op een strookje papier. De m immiimMMMMim MmmiMMliimliMMiiimim iiiini hoofd, die de oogen vochtig dreigt te maken. Omly'st door het donkere vensterkozyn, de hoeken verborgen in smalle tul'e plooien, stond daar vlak voor mij, klein maar scherp en vlak, of ik het met de handen grijpen kon, het machtige gebergte; ik moet het geacht onbewust lang hebben aangestaard, want het is mij bijgebleven; het is geen greintje ver zwakt, ondanks de honderden andere even mooie en ruime uitzichten, die er op zyn gevolgd. Als ik de oogen sluit, zie ik het oogenblik nog in al zijn frissche kleurenpracht en zijn volle scherpte van lijnen en tinten. Van boven uit de donkerblauwe Inchtstrook aaar onder in de lichtgroene vlakte, van onder uit de zwarte sparrespitsen over de roode en grauwe naakte rotsen heen nac.r de schit ter witte sneeuw, gleed mijn blik tel *F 'nFf'vF-: papiertjes werden gevouwen, in een kom door elkaar geschud en voorgelezen. De beste antwoorden en spreuken behield de comtesse Liane; later gaf zij er een verzameling van uit, in haar bekend Livre d'Or". Van haar band verschenen twee bundeltjes Maximes de la Vie" die opgang maakten; niet alzoo Glanes de la Vie" waarmee Jules Lemaltrp, in een scherp artikel in de Revue Bleue, een loopje nam, bewerend dat 't een klein kunstje is, soortgelijke spreukjes, gedachtetjes en meeninkjes in elkaar te knut selen, dat hy bereid was, voor zulk werk, een onfeilbaar recept te leveren. Zyn meedoogenlooze spot, bracht tijdelijk den schrik onder de gelederen der spreuken schrijvende vrouwen, Tijdelijk, want thans zijn twee verzamelingen tegelijk verschenen, te weten van de hand van mevrouw Lucie Paul-Margnerite een bundeltje met den glanzenden titel Paillettes". De naam Paul Marguerite klinkt in fransche il iiiiimmiiimiillMiiuiiiilliiii IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHHIIII kens heen en weer; dan even flxeerend en trachtend de haarfijne details te onderschei den, om weer en nog eens weer het geheel in een oogopslag te omvatten. Maar ik begreep het niet zoo opeens; ik ?moest mijzelf duidelijk maken wat ik zag, door overdenking, doorredeneering. Evenals men een kind een fotografie moet uitleggen, die plat en ondiep lijkt doordat de details te klein zij D, zoo kou ik in het eerst niet stereoscopisch zien, wat ik voor mij har); het was te klein en te scherp, ik had het even goed met n oog kunnen bekijken. Eerfct toen ik mij aankleedde en vlak voor het vensterraam stond, kreeg ik het volle afstande- en ruimtebegrip; toen was het mooie het liefelijke weg; maar ik duizelde door de overweldigende grootschheid van het panorama en schrok even teiug. Natuurlijk om dadelijk weer uit te zien, tien, twintig keer achtereen, ver uit het raam naar rechts en links, tot ik er moe van werd en de weetlust opkwam, en dadelijk deed het dwaze verlangen om de namen te gaan lezen van al die bergen en sneeuwtoppen, mij naar de kaart grijpen. Dat ondervind ik soms als een soort van weldadige strijd van mij persoonlijk tegen de macht en den in vloed, die de grootschheid en de overweldigende schoonheid van de natuur op mij heeft; als het mij te veel aangrijpt, ga ik de natuur met boek en kaart te ly'f en als ik de verklaring vind of ook maar de namen te weten ben gekomen, voel ik mg iets krachtiger, niet meer zoo angstig, klein en nietig. Dat is myn verdediging en mijn kracht tegen den soms zoo ijselijk, volle en hel dei e sterrenhemel, dat is mijn zwakheid tegen onze imposante wolken, te^en wie men maar matigjes te velde kan trekken met verzamelnameu als cumulus of cirrus. Maar ook hier steunden mij de kaarten en boeken niet best; zelfs niet de isohypsen die mij de hoogte tot op 30 M. nauwkeurig aangaven van die bergen, daar op den voorgroud eii van de sneeuwtoppen die ero?erheen gluurden. Ik had te veel in de diepte en in de hoogte gekeken en het massale gevoeld van wat zoo nabij leek en toch tot tweeduizend meter oprees boven de vlakte. Een ander soms beter middel o na mij snel en afdoende aan den invloed te ontrekken van die geweldige gevaarten, die voortdurend op mij neerzien, bleek, het doorzoeken met dea kijker en ze daarna te schetsen met woorden of met lijnen ; dan verbreek je, om zoo te zeggen, de ban, je moet even het geheel omlijnen en dan de details stukje voor stukje onder de oogen nemen ; en als je dan klaar bent en je kunstproduct overleest of op arms lengte begiet, dan iach je eens hartelijk om je onmacht en je bent een tijdje ontnuchterd, de bedwelming, de roes is er uitgeteekend of er uitgeschreven. Als ik het schetsje van het uitzicht aankijk, dat ik gemaakt heb dien eereten morgen in de vroegte, juist zooals ik het zag, omlijst door het vensterraam, heiken ik zelf wel de bijzonderheden; voor mij wijkt het ook vokiofnde naar achter en naar boven, maar een ander kan er niet zoo gemakkelijk hoogte van krijgen; daarom moet ik er wel iets bij vertellen; niet, om er een voorstelling of ook maar een denkbeeld te geven van het tafereel; wie zoo iets in werkelijkheid gezien heeft, kan zich een hem onbekend bergland schap van een sober gekleurde foto wel voor stellen; wie nooit in het hooggebergte is letteren als een klok, het is dus waarschijnlijk dat Lucie's Paillettes" echt Gallische ver nuft-sprankels bevatten. De andere verzameling Pensees féminines" is ontsproten in bet denkbrein van mevrouw Claire Baner. Teneinde het verouderd, nu weer nieuwontloken genre* onder de aandacht der dames te brengen, heeft de redactie van het franeche geïllustreerde tijdschrift Fimina onmiddely'k een prijsvraag voor haar abonnees uitgeschreven. Het onderwerp, waarover de dames ver zocht worden in een kort gezegde haar meening uit-te-drukken, heet Vriendschap". Over dit subtiel gegeven, zullen heel wat damespennen in beweging gebracht worden, doch wanneer l'Amour" kernachtig zal moeten verheerlijkt of gehekeld worden, dan zal in la douce France heel wat meer papier be* kriebeld en bekrast worden l CAPRICE. iiiiiiiiilMiiiimiiiiimiiiiiMiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiii geweest, beeft aan zoo'n niet gekleurde krab bel, die nog verliest bij 't reproducet-ren, al heel weinig; maar er boort nu eenmaal een plaatje by myn opstellen; een foto heb ik er niet van, en zonder eenige zakelijke be schrijving verandert heel weinig in nietp. Denk n even in myn plaats.achter ineen kamertje 12 a 15 M boven den grond; onder het venster, op twee meters van het huis, stroomt en ruischt en klotterteen verbazend snel vlietende, diepe glasheldere beek over steenen, blikjes en scherven; die is natuurlij k niet te zien; óók niet de vlakte, zoo effen als in ons polderland, al ligt ze duizend meter hooger. Deze strekt zich een paar kilometer in de breedte uit; daarin ligt een spoorwegterrein, een paar villas; daardoor heen stroomt met geweldige vaart een kronkelende gletscherbeek; dit alles blijft onder onze hori zon. Alleen in de verte waar de vlakte opglooit naar den voet van het gebergte komt een randje er van boven de vensterbank uit: het voorste huisje ligt maar een meter of tien hooger, een eind meer naar achter dichter bij den bergvoet staat een grooter; die afstand zal twintig minuten gaans zijn; het is een hut, dat wil zeggen een koestal met hooibergplaats. Van daar glooit de berg op met een helling, die uit de verte zeer steil lijkt, maar die aan de voet toch niet meer dan een twintig graden bedraagt, zoodat men er met bergstokken gewapend en met eenige moeite tegen op kan loopen. Het onder ste deel, een paar honderd meter ongeveer, is kaalgemaaid tot by het hutje omhoog nog even tusschen de beide grooten zichtbaar. Een eind daarboven begint het sparrebosch; en daar laat de oogemaat ons in den steek; n. y ten minste; tot aan de bovenrand van die voorberg, waar de sparretoppen als naaldjes boven uitsteken is het stellig vijfhonderd meter klimmen. Wat daarboven uitsteekt, ligt er weer een vijfhonderd meter boven; in die bergen is nog diepte te zien. Het zijn groene weiden, matten en almen, met hutten en koeien, die met mijn besten kijker, een Zeiss-triëder nog net te onderscheiden zijn. Wat daarachter uit de vlakte nog zichtbaar wordt, zijn kale her jmassa's met golvende banden van verschillende gesteenten; daarin is met het bloote oog al haast geen diepte meer te ontdekken ; het lijken coulissen, zoo plat of ze van beschilder l bordpapier waren; en daar boven uit komen links en rechts de sneeuwtoppen, iirns en gletschers uitkijken, meer dan drie duizend meters hoog, dus ruim twee duizend meter boven het dal. Daar boven die scherp belijnde kam, is nog plaats voor een diepblauw reepje lucht, recht afgesneden door de bovendwarspost van het vensterraam. E. HEIMANS. CORRESPONDENTIE. G. M. Uw planten zijn: Moeras-andoorn, Boerenwormkruid, en Wilde Bertran (Achillea ptarmica.~) Mr. D. L. Die rare kogel is inderdaad een gal, veroorzaakt door een mug, Aulax hieracii. Op havikskraid (Hieracium) komt deze het vaakst voor. A. J. W. De schimmel op eiken is een soort meeldauw; de gallen zijn van Andricus fecundatrix (ananas-gal.)

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl