No. 1629 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. DAMEjSf. NIEUW NIEUW MAGGI BOUILLON-BLOKJES MET DE KftUISSTER voor de oogenblikkelijke bereiding van voortreffelijker! Bouillon in afgepaste porties. MAGGI'8 BOÜillON-BLOKJES zijn uitgedampte, natuurlijke bouillon van prima kwaliteit, waaraan het noodige keuken zout en de noodige kruiden zijn toegevoegd. zijn zeer praktisch voor op reis, voor militairen, touristen.sportslieden, in het kort, overal, waar vlug goeden bouillon per kop moet worden bereid. leder blokje geeft, allén door er kokend water op te gieten, zonder zout of eenige verdere toevoeging, een K°P heerlijken bouillon. Vraagt uwen Kruidenier. 2ICt. PRIJS PER BLOKJE 21 Ct. Yan Hora's Kieswet ie te, in 't lebniilL ie Tooitelsle, i. Aan den schrijver der Staatkundige Brieven ia een eeresaluut gebracht, zooah hy zelf het zich vermoedelijk niet gedroomd heeft. De heer Van Houten is voorstander van een zeer beperkt vrouwenkiesrecht. Reeds in '84 brak hy daarvoor een lans, toen hij z'n ontwerp-grondwetsherziening den 29sten Aag. van dat jaar bij de Kamer indiende. Van de overgangsbepalingen luidde nl. artikel 1: Van het tijdstip der invoering dezer ?wijziging der Grondwet tot op eene nadere regeling bij de Kieswet zijn kiezers, zoo voor de Tweede Kamer der Staten Generaal als voor de Provinciale Staten en de Gemeen teraden alle meerderjarige mannen en meer derjarige ongehuwde vrouwen, die Neder landera, ingezetenen, in het volle bezit hunner bmrgerlyke en burgerschapsrechten, en in de belastingen op het personeel op de loopende kohieren aangeslagen zjjn, en die voor zoover zij ook in het vorige dienstjaar belasting schuldig waren, die belasting hebben voldaan." Wel beweerde de heer Van Houten drie jaar later, bjj de besprekingen over de Grond wetsherziening op 18 Maart 1887, dat de kwestie van 't vrouwenkiesrecht nog niet spruchreif was (wat volkomen juist wasdestjjd»), maar op zulke onbelangrijke inconse quenties behoeft niet gelet te worden. Te minder waar inden Staatkundigen Brief van 24 Oct. '07 de schrijver zich nog eens uitdruk kelijk voor een examen-, belasting- en woning systeem in zake vrouwenkiesrecht verklaart. De grootste grief tegen den bestaanden toe stand is, dat vrouwen, vooral weduwen, die als hoofdbewoners van huizen in de personeele IIIIIIIIIIIIIIMII UIT DE NATUUR. ? In het hooggebergte. III. Ieder die het ooit geprobeerd heeft, weet, hoe moeilijk het valt, een landschap te beschrijven zooals je het ziet, indien je eenmaal goed door kaartstudie en wandelin gen in alle richtingen omhoog en omlaag, te weten bent gekomen, hoe het is. Geldt dit al voor een weinig geaccidenteerd terrein, voor een landschap als Engelberg, waarin zoowat alle gegevens by'een liggen die samen het karakter van het hooggebergte uitmaken, is dit in bijzonder sterke mate het geval. Indien mijn lezers, die zelf in Zwitserland zyn geweest, en dat zijn er stellig vele, in mijn opstellen maar een weinipje terug vinden van hun eigen indrukken, zal ik al zeer tevreden zy'n; toch stel ik mij in hoofdzaak ten doel duidelijk te schrijven voor hen die er nog niet geweest zijn, maar hopen er nog eens te zullen komen. Daartoe moet ik mijn gewone manier volgen en krapht zoeken niet alleen in de algemeene indrukken, maar vooral ook in opeenvolgende kleinere bijzonderheden, om zoo geleidelijk tot een geheel te komen; ik wil trachten perspectivisch te beschrijven, als ik het zoo eens mag uitdrukken; en de vogelvlucht eerst gebruiken als ik hem noodig heb by' het combineeren of bij het stem ming teruggeven. Waarop wij uitzicht hadden aan de achter zijde van het hotel, heb ik u al verteld en geschetst. Nu eindelijk de voordeur uit; we staan op straat, een straat van de breedte van een gewone grintweg, glad en hard als asphalt, maar gr ij s wit en fijn bepoederd door een kalklaagje, dat weer en wind en zware schoe nen met spijkers er af hebben geslepen. Een straat is het, door de huizen aan weerszy'den: hotels, villa's en winkels; maar wy staan nabij het westelijk einde en door boomgroen heen en tusschen huisgevels door krijgen wij 'westwaarts omhoog kijkend, bij stukjes en brokjes iets te zien van hooge, steile, naakte rotswanden; ze zijn te ver om met het bloote oog de steenplooien en de kleurschakeeringen te onderscheiden; het lijken weer vlakke muren, die uit den groenen grond oprijzen en hoog tegen den blauwen hemel belasting zijn aangeslagen, niet te dier zake als kiezers erkend wordec. Tegen dadelijke toelating van deze ca'egorie kan ik geen enkel bezwaar vinden." En verder: Dat vrouwen zich ook als woningkiezers volgens art Ib, 1 der kieswet zullen kunnen opgeven, zal even tueel ook wel worden goedgekeurd, daar hier voor dezelfde reden bestaat, als voor de be lastingkiezers ter zake der woning. Het naast komen na dezen in aanmerking de vrouwen, die aan de bepaling van art. Ib, 4°voldoen, wegens eenig afgelegd examen." De schryver ontwikkelt dan verder dat de kenmerken aan maatscbappelyken welstand ontleend, het echtpaar voor de kieswet als n doen beschouwen, dat by de examen kiezers de persoonlijke geschiktheid echter op den voorgrond staat: de getrouwde vrouw, die een examen gedaan heeft, blijft dus kiezer naast haar echtgenoot. Verdere categorieën kunnen niet in aanmer king komen." 1) Zyn menschelykerwys volmaakte" kieswet van '97 verdient dus maar betrekkelijk dat adjectief: voor de vrouw zoekt de heer Van Houten de volmaaktheid ergens anders. Niet aldus de Vereeniging voor Vrouwen kiesrecht die plus royaliste que Ie roi het stelsel van examen-, belasting-, huur-, loon- en spaarbankkiezers, blijkens het ge nomen congresbesluit het eenig juiste vindt en ten spoedigste examen-, belasting-, huur-, loon- en spaarbank kiezeressen in de rijen der stemgerechtigde Nederlanders wenscht te zien opgenomen. Alsdan zal de wetgeving aan zulke volmaakte handen zyn toever trouwd dat we rustig de verdere lotgevallen van het kiesrecht aan de dan bevoegden kunnen overlaten. De betreffende slotpassus uit de congresresolutie luidt aldus: [Wy concludeeren] dat het de volle plicht lUIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIII donkere ruïne-achtige lijnen teekenen. Zy sluiten den westelijken horizon af, daar buigt het dal immers naar het noorden om. Een eindje loopen we dezen kant op, tot voorbij de boomen die 't uitzicht beperken. In een zadel, en inzinking tusschen twee hoekige piekbergen, de Hutstock en de Nünalphorn, ligt sneeuw, die blinkt in de zon; langwerpige, witte plekken zijn het, hooger op weer een paar tot in bet zadel, waarheen een geel paar se helling opstijgt (tot 2170 M. zegt ons boek), en daarop rust de hemel. Dat is een bergpas, de Juchli-pas, een die op ons program staat, van wege zyn ry'kdom aan planten en ver steeningen; daarachter de steile hoogte gaat het weer steil in de diepte in een ander dal het Melchtal. De pasweg is door stippeltjes aangeduid op my'n vorig kaartje ten n. van Meiringen; op het bijgaand figuurtje door een pijlpunt aangegeven. Maar zoover is het nog niet, dien kant moeten we vooreerst nog niet op. Wy maken rechtsomkeert en trekken oostwaarst de straat in. Rechts groeten we naar ons hotel, links kijken onbekende gezichten uit alle vensters; op alle veranda's menschen die ontbijten met brood en honing, in den voor tuin menschen, die klaar staan met bergstok en rugzak om op stap te gaan, allemaal blij met het mooie weer. De hotels zyn hoog en de straat is smal, er over heen zien naar het Noorden kunnen we niet; maar tusschen twee van die logeerhuizen klimt zwak hellend de groene weide op, omhoog naar donkere sparrebosschen, die daarachter en daartusschen liegen; hier en daar koeien en huisjes, half verscholen achter groene of grijze terreinplooien en, schijnbaar vlak daartegen gedrukt, een rij lage kale rotsen met brokkelige toppenlyn. Maar die bedriegen ons nu niet meer; we beginnen het land hier al te begrijpen; we staan te diep om over hoog en laag, over dichtbij en veraf van rotsmuren te kunnen oordeelen; wie te dicht achter een hooge tuinmuur staat, kan zich immers een oogenblik verbeelden dat de spits van hel verre dorpstorentje er boven op gezet is. Dit gezichtsbedrog, zoo sterk in de doorzichtige lucht van het bergland, moeten we telkens van ons wegdringen, om geen verkeerd denk beeld te krijgen. We loopen de dorpstraat verder door, naar het Oosten tegen de felle zon in. Ik weet niel of er nog veel zulke dorpstraten in de wereld zijn, maar alledaagsch is deze stellig niet; ge kunt er zelf eenigszins over oordeelen, als ge van de vrouwen op dit oogenblik ie zich den steun en de medewerking te verzekeren van alle krachten ten gunste van vrouwen kiesrecht, zonder te letten op hun overige politieke en godsdienstige inzichten; aUe verwikkeling door bijkomstige zaken te ver mijden en eenvoudig te vragen, kiesrecht op dezelfde voorwaarden als het nu door mannen wordt uitgeoefend, de verdere uit breiding overlatend aan de beslissing door mannen en vrouwen samen, wanneer beiden hebben gelijk stemrecht en daardoor gelijke macht". 2) Was het wonder dat Mr. S. van Houten als eenig politicus van beteekenis het congres-diner in Scheveningen meemaakte en in warme bewoordingen speechte ? Reeds z'n positie als een der oudste feministen in den lande zon hem daar gebracht hebben, hoeveel te meer waar men hem een zoo schoone kroon om de grijze slapen gevloch ten had. Intusschen, was voor den heer Van Houten het cpngresbesluit ontworpen door een commissie van drie dames, waaronder een lid der Vereemging voor Vrouwenkiesrecht hier te lande, en eenstemmig door die Vereeniging aangenomen 3) alleszins vleiend, voor alle strijders en strijdsters voor vrouwen kiesrecht is het hoogst belangrijk. Na jaren lange neutraliteit is thans de groote massa kiesrechtstrydsters via het ilgemeene vrouwenkiesrecht, gedurende en kele jaren beleden, en 'n verwarrende zoo genaamde alzijdigheid der laatste jaren by een vast stelsel aangeland. Het vrouwen kiesrecht merk Van Houten is het beste en in 't gebruik voordeeligste gebleken. Ik kan niet anders dan mij hartelijk over dit besluit verheugen. Eindelijk schenkt men nu klaren wijn in, en zij die zich (als de redacteur van het Haagach Weekblad) inbeel den dat het doel'': het verkrygen van kiesrecht voor de vrouw" beteekent voor alle vrouwen" zullen die illusie thans moeten laten varen. Daarme Ie zyn de lijnen scherper getrokken, wat altijd wenschelyk is. W. WIJNAENDTS FRANCKEN-DYSKEINCK. _^^_ (Slot volgt.) 1) Ik cursiveer. 2) Maandblad van de Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht, 12e jaarg. No. 9. 3) Natuurlijk stemden alleen de afgevaar digden. Een protest is echter van geen enkele zyde vernomen en op een, na het congres plaats gehad hebbende, algemeene vergadering zyn de afgevaardigden niet ter verantwoording geroepen. De V. v. V. K. gaat derhalve accoord. IIIMItllllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIInlIIIIIIIIIIMMMIIIIIIIIIIIII Kunethandweven. Mode der Ruche. Kunsthandweven, is het belangrijk, nieuw en aantrekkelijk onderwerp, helder en vlot door de redactrice Elis M. Rogge behandeld, in het door haar en R. W. P. de Vries Jr. geredigeerd, geïllustreerd maandschrift voor vrouwen en meisjes: De Vrouw en haar Huis." De September-aflevering van gemeld tijd schrift opent het uitzicht op een nieuwe kunst-industrie voor Nederlandsche Vrouwen, te weten: het Kunsihtódweven. De redactrice van de Vrouw en haar Huis" vraagt: Kan het kunsthand weven in ons land tot bloei komen? Zou het hier, evenals in Scandinaviëeen bron van bestaan kunnen worden ? Is er uit een economisch oog punt gezien een toekomst in te ver wachten?" Zeker! mits .. . mits, wij in ons knus, ge zegend landje, niet al te lang naar Bataafschen trant, de kat uit den boom kijken;.... mits, wy het nieuwe niet al te zér op zyn elf-en-dertigst aanpakken; mits, ook in óns midden, die belangstelling ontgloeie voor 't nieuwe van industrie, kunst en wetenschap, die ópaait in 't koude Noorden. Wanneer, evenals in Engeland, vermogende en invloedrijke vrouwen, ook ten onzent, geld en tijd willen schenken aan het openen van scholen tot onderricht in deze verruk kelijke huis-industrie; wanneer in Neder land, aanzienlijke vrouwen zich niet te goed limHIMIIIIIIIIMIIIimilMitllllllMMIIIIIIIIIIIIIIIIMIUIIIIMIMIIIIHIllllllllll u voorstelt dat de huizen er van gevormd worden, door hotels van de grootte en het genre van de kurhótels van Scheveningen, Ostende, Wiesbaden en dergelijke, met en zonder parken er om of er naast. Het publiek, dat ge er ontmoet, is naar evenredigheid; en de prijzen in de keurige fruittentjes op de hoeken eveneens. Deemoedigend is het voor iemand, die zich een beetje polyglottisch waant, dat er op zoo'n klein bestek nog zoovele talen gesproken kunnen wor den, waarvan je geen stom woord begrijpt; en de lui, die weten dat geen mensch ze ver staat, spreken alle zoo luid. We zeiden altijd maar Hongaarsch, als het klonk als kribbelkrabbel met weerhaakjes; toch wel leuk zoo'n mengelmoesje van menschen uit alle hoeken van de wereld by elkaar te zien; de hoofdmassa leek ons Amerikaansch en Itali aan sch. De straat lijkt in andere opzichten wel iets op de Kal verstraat, maar ze is korter en loopt naar het Oosten, tusschen een paar hotels en een theehuisje, bot uit op een aóvice on latioq decoration IIMMIMIIIMlIllltllMIIIMIIMII zullen achten, naar het vorstelijk voorbeeld van Carmen Sylva, zelf de blanke handen aan 't weefgetouw te zetten, d£n behoort het tot de mogelijkheden, dat ook door Hollandsche vrouwen zullen geweven worden: kussens, gordijnen, vloerkleedjes, motorshawls, tasschen, enz., en, dat deze sierlijke en ijzer sterke artikelen, een even grif debiet zullen hebben, als de geweven voorwerpen, herkomstig uit Windermere, van oudsher het middelpunt der spin- en weef-industrie. De wekelyksche inkomsten voor een vrouw, werden voor het handweven in 1907 te Londen, geraamd op 36 a 48 gulden. Dit is allicht een geflatteerd balans-je, iets, dat riekt naar 't voetlicht, waarachter met nobel ge baar gezegd wordt: Hier hebt gij een mil joen, red u voorloopig!" Acht-en-veertig gulden in de week ver dienen met handweven, wel l ik zou alle stumperig raden: pen, teekenstift, borduurnaald en muziekpapier, over de heg te werpen, de naaimachine den rug te keeren, niet langer te ploeteren en te scharrelen met dingen, die een hongerloon produceeren, en zich met hart-en-ziel te gaan toeleggen op het handweven. In verschillende werelddeelen" zegt Elis M. Rogge valt een streven op te merken om het handweven evenals in de Scandinavische, landen te verheffen tot een tak van volksbestaan, het te brengen onder het bereik van haar, die in haar onderhoud moeten voorzien". Juist l voor haa>, voor de moedigen, de duldzamen, ? de zwijgend-onderworpen vrou wen, die in haar, onderhoud moeten voorzien, voor ha^r, zou het opbloeien dezer merk waardige band-industrie een zegen zijn. Zü, die in haar onderhoud moeten voor zien, stellen haar eischen niet hoog. De lokvink der Londensche Tentoonstelling, ontdaan van de helft zijner vederpraal, herleidend zijn wekelijksche inkomsten tot de helft, biedend een eerlijk loon van 18 gulden in de week, is in staat, tal van Nederlandsche vrouwen gretig de handen te doen strekken naar 't weefgetouw. Pr&chtig zijn de kussens ontworpen en iitniiiimiiiiimimi groot klooster met een kerk en een begraaf plaats waar de grafzerken vertellen, dat veel Engelschen er een genoegen in vonden daar begraven te worden. Wij die daar kwamen om de vrije en ware natuur, vonden het heusch niet onaangenaam eerst door die wereldsche winkelstraat te moeten gaan om er te komen; de wetenschap dat er alle geriefelijkheden des levens voor geld en goede woorden in een dorp te ver krijgen zijn is ook wat waard, voor iemand die er een poosje pied-a-terre wil hebben; een slechte barbier en het gemis van een boek winkel of een degelijke schoenmaker, kunnen een goede reis bederven. In dat opzicht waren wij tenminste geruitgestel d en eens voorbij het klooster, lag de drukke wereld achter ons en de stille bergwereld voor ons. Rechts van ons trokken groepjes gasten langzaam in klimhouding een steil pad op, dat tegen den noordrand op voert; wij lieten ze stijgen en sloegen rechts om 't klooster den weg naar het dal in, dat dadelijk in de volle breedte voor ons ligt; een klein Een pas over het gebergte, uit het dal gezien. geweven door de dames A. Monnickecdam?Mouzin, te Amsterdam en Mej. T. J. Gorter, te Haarlem; beeldig en bekoorlijk is het gordijntje, vervaardigd door Mej. L. H. Wildt, te Amersfoort met geestig inge weven viscbjes naar teekening van den kunst-. schilder G. W. Dijsselhof. De reproducties van deze artistieke voorwerpen illustreeren o m. het boeiend artikel der redactrice. * * Het ruche-modetje maakt fureur: het dragen van ruches van geplisseerde zijde, chiffon, tulle, mousseline de eoie, enz. is aan de orde van den dag. Cirkelgang. De brcél-uitslaande, hoog-opstaande ruche, zich vleiend om vrouwenhals, neerdalend op vrouwenpols, moest als pikante tegenstelling volgen op de weinig flatteerende boordlooze japon, en op de bloote-armen-mode. Madame Mode valt gaarne van 't ne uiterste in 't andere. De hooge, tot aan de ooren reikende ruche, kan natuurlijk niet gedragen worden door klein propje, met kort, vleezig halsje. De uitgerekte zwanenhals a la Sarah Bernhardt, past bij die mode. Slimme modistep, die wel inzagen, dat zij van haar niet zwaauhalzige clientèle een paskwil zouden maken, door het laten dragen der modieuse ruche quand même (motto van la divine Sarah) nebben er iets op gevonden, iedere vrouw op 't voordeeligst te doen uitkomen. Onder de kin en op-zij van den hals, is de ruche niet zoo heel hoog, en niet zóó gevuld als in den nek, waar zij zoo wijd en uitslaand is, dat zij een herleving gelijkt van de stijl volle Méiicis-kraag. CAPRICE. Kip & la Marengo l Kip, 60 gr. boter, 3 d.L. spaansche saus, % d.L. madera, 2 lepels tomaten puree, 5 champignons, fleurons. Snijd de kip uiteen, sauteer ze met de boter. Maak een spaansche saus, met madera en tomaten puree. Stoof in deze saus de kip 20 minuten. Plaats de stukken kip op een schotel, doe de saus er overheen en gameer het geheel met de champignons. Plaats fleurons rondom op den schotel. iMuiiiiiiiiiiiliiilltMilllllirlMlliiiilillilllllllllllliiiiiiilillllitilliniillllltil kwartiertje zijn we nu beoosten ons hotel en het station, en we kijken in de zelfde richting als uit ons venster, maar hier is niets storends meer in het vrije uitzicht over de vlakte. 't Is een effen groene weide mooi versierd met menig Zwitsersch huisje en veel vierkantjes van steenen walletjes gemaakt. Oud Engelberg, het verspreide dorp ligt links van ons, rechts naar achter het complex van kloostergebouwen, hotels en winkels. Hoe breed de vlakte voor ons eigenlijk is tot aan den voet van die donkere naald- en loofbosschen daar aan de overzijde, kan men moeilijk op 't oog gissen, de kaart zegt een zeshonderd meter, maar het lijkt ons toe of het geen tweehonderd is. Dat komt, denk ik, door de hooge grijze bergen die achter en boven het boech oprijzen; en die op hun beurt weer overtopt zyn door de sneenwpruiken van den Titlis en zyn buren; de wandeling dwars over, langs leuke harde slingerpaadjes, om hoeven en huizen heen, duurt werkelijk zoo lang, dat we de kaart gelijk moeten geven. We passeeren een beekje dat in het dal ontspringt en staan dan eerst voor de Aa.de wielende woelende Aa,hier een meter of vijf breed, die het riet en de biezen aan zyn oever doet buigen en ruischen of er de wind op stond,en die over zyn steenbedding klotst en klappert met alle kracht van een jeugdige bergstroom. Maar de brug is veilig, want de rivier heeft hier zyn kalmste oogenblikken, het verval van hier tot aan het westelijk eind van het dal is maar een meter of twaalf; toch is de snelheid zoo groot, dat een ingeworpen bloempje in een oogenblik uit het gezicht is. De wandelweg loopt aan de zuidzijde van het riviertje, een mooi altijd beschaduwd slingerpad; want de zuidzijde van het dal is immers de noordzijde van de bergen, en die zijn hoog en bovendien onderaan beboscht; de zon kan den voet alleen bereiken, als ze nog laag of al weer laag staat, zoodat die wandeling een ideale is voor zonvliedende menscben; een half uurtje lang kun je op dien Philosophen-weg flaneeren en droomen; ge hebt alleen op te passen dat ge me met een elleboog niet telkens tegen de rotsen stoot. De weg is bovendien zoo goed als vlak en het behoeft u niet zoo te verwonderen als ons, dat we er dames met wit-satynea schoentjes zagen wandelen. E. HEIMANS.