Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1630
Zelfportret van Vincent van Gogb.
zelf, ontdekt zjjn eigen macht (onbewust
wellicht want geen was bescheidener in
zelfkeur dan deze overmoedige, zelfs roekelooze
zoo vaak) in het groote gezicht op Monmartre
en in de Ophaalbrug Ook de brvg te Clichy
valt om dezen tyd op te merken, met een
voor Van Gogh uiterst fijngevoelige uitdruk
king der atmosfeer en waar in het water de
kleurweerspiegeling in teedergt vervloeiende
nnanceering werd gegeven.
Na Paiq's, Arles, het zonnige land in bet
Zuiden van Frankiyk. Dit kan als bet
bloeitijdperk worden aangewezen, in dien zin, dat
zjjn gaven hier het meest evenwichtig tot
ontwikkeling kwamen, want tot steiler
hoogten nog, waar de duizeling hem
aangrijpt, ton hij daarna klimmen. In Arles dan
was hij ruim een jaar (veel in samenwerking
met Gauguin) en het vijf en twintig tal
verken, dat ge hier ziet, was misschien nog
niet het vijfde deel van wat hjj daar voort
bracht. Voeg daar dan nog büz\jn dikwijls
soa uitvoerige kapitale peateekeningen I De
bloeiende boomgaarden, waarvoor als bij
genade, de besliste miskenners nog wel een
lofbetuiging over hebben, ontstonden daar.
Ook het krachtige, vast in zijn bouw van
velerlei naar den hoogen horizont ver
schuivende plans geslagen landschap, bij
Arles, is uit dien tjjd. Toch sterker nog dan
dit werk, lijkt me het simpele Korenveld
no. 39 (zoo weinig opgemerkt meen ik). Dit
is zoo onwrikbaar geconstrueerd, zoo logisch
van plastische uitbeelding en massaal
geproportionneerd, dat ik me dit geschilderde
landschapbrek altijd als in beeldhouwkunst
overgebracht wil denken. Dit werk moest in
een museum altijd ie aanschouwen z\jn, als
overtuigend bewijs van Vincent's degelijk,
grootmachtig kunnen. In Arles, meen ik,
werd ook geschilderd het zelfportret voor
den ezel met palet in de knuist. (Zie repro
ductie.) Het is müonverklaarbaar hoe de
meesterschap van schilderen, 'k zou haast
zeggen de ongezouten expressieve macht, niet
tot ieder doordringt voor dit werk. Maar de
kleederen maken den man l Ook in een kunst
werk wordt meer gelet op het toilet van de
uiting i wij ze dan op de ziel van het wezen.
Er zon over deze gelaatsbeeltenig zooveel te
zeggen zijn een der wonderen van portret
kunst. De intensiteit van leven bepaalt dan
toch de waarde. En is het leven in dezen
kop niet hevig van poignante felheid, zweet
hu het leven niet uit, en is hij plastisch
begrepen niet van machtige realiteit ? Hij is
geschilderd vreemdsoortig, in rare kleuren
is de vleeschkleur gegeven, (voor den
oppervlakkigen toeziener) maar die nu eens niet
naar het toilet van de techniek kijken, zullen
een vergelijking met een der koppen op de
Staalmeesters toch nog zoo gek niet vinden.
Want «r is te treffend overeenkomst naar
het innerlijk.
Een tijdelijk verblijf in de zeeplaats St.
Mariea had weer een aantal werken tot
resultaat. Het woekeren met de uren van
zgn leven werd door geen uitstapjes onder
broken! Daarna in St. Remy weer een
j aar lang zoowat waar Vincent in een
ziekenverpleging verbleef. Daar schilderde
hq interpretatie's op weiken van Millet en
de ets van Kembrandt. HU maakte schilde
rijen naar prentjes l 'k Wil even citeeren,
als toelichting, wat van Gogh zelf schreef
erover. On nous demande & nous a utres
peintres tonjonrs de composer, nous mêmes
et de n'être que compoeiteur». Soit mais
dans la musique, il n'en est pas ainsi et si
telle personne jonera du Beethoven, elle y
ajontera son interprétation personnelle ...
Finterprétation d'nn compositeur est quelque
choae, et il n'est pas de rigueur qn'il n'y
sit que Ie compositeur qni joue ses propres
compositions. Bon-moi surtont il présent,
tant malade, je cherche & faire quelque
chose pour me consoler, pour mon propre
plaisir.... Ainsi alors mon pincean va entre
mes doigto comme serait un archet sar Ie
?violon....
Na St. Remy in Auvers sur oise van Mei
tot Juli 1890. Slechts enkele schilderijen,
van verscheidene weer uit deze paar maan
den, zijn hier aanwezig. De landschappen
worden symbolisch gezien, korenvelden
golven, cypressen kronkelen als vlammen ten
hemel op, bergen tuimelen over elkander, de
geheele natuur is doorechokt van beroering
en in de lachten varen er vreemde teekenen.
Het is de visie uit den Acopalipsue. De
zinsverbijstering nabij, physiek uitgeput door
hevigste uitzetting der levensenergie en
overspannenden arbeid Revenu ici je me suis
remis au travail Ie pinceau pourtant me
tombant presqne des mams et sachant
bien ce que je voulais j'ai encore depuie
peint trois grands toilet ce sont des immenses
tendues de bles, sous des ciels troublès et
je ne me tuis pat gêne pour chtrcher & exprimer
de la trittesse, de la soliiude extreme. Is de
laatste zin (door mij gecursiveerd) niet van
een a'.lermenschelijkste hartroerendheid, een
wanhoopskreet van een afgemartelde, die zich
haast schaamt uit zielsbenauwdheid zijn zwaar
gedragen smarten te moeten uitschreeuwen.
Zie de rauwe tragiek in Velden met opkomend
onweer, de benauwende doodsnood in
het sombere Korenveld met vogels, Vincents
laatste werk. Proef toch den mensch uit het
werk van dezen, die zich als schilder uitte.
In de bewogenheid der ziel zult ge uw
eigen beste menechelykheid toch zuiverder
hervinden en steiler opgeheven voelen, dan
door streeling der oogen, door bevrediging der
gecultiveerde schoonheidseischen aan een
kunstwerk te stellen. Want immers, die
kunstwerken zijn van hoogste orde, waarin
het drama van het leven, onder welke ver
schijnselen ook, het waarachtigst tot in de
voor de menigte verborgen diepten te peilen
wordt gegeven. Waarin Vincent van Gogh
te kort schiet als schilder naar den eisch,
daarop is met verstokte kortzichtigheid
het oordeel over zijn werk door velen algeheel
gevestigd. Maar hu zal meer begrepen worden
en naar mijn meening, is een vermindering
van bewondering, of liever een bekoeling
van de liefde tot zijn werk, een verschijnsel
van geestelijke verslapping.
W. STEENHOFP.
MltMIIMIIIIIIMIIIlmlIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIMIMIMIIIMIMMIIIII MINIMI MINIMI
Een .inderfeest Du Goetbe.
Het is, by de nieuwe beweging voor
vacantie-kolonies en kinder-Hitstapjes, wel in
teressant, even in herinnering te brengen,
hoe eenmaal de grootste Duitsche dichter
met kinderen wist om te gaan en hun vermaak
wist te verschaffen. Als in alle mogelijke
dingen, heeft hij ook hierin uitgemunt.
Friedrich Baron de Ia Motte Fouqué, de
dichter van Undine", vertelt in zijn thans
bjjna vergeten Levensgeschiedenis", van de
kinderfeesten die Goethe zoo gaarne aan zijn
kleine vrienden placht te geven. Het korte
relaas heeft zooveel bekoorlijke, dat het wel
eens aan de vergetelheid ontrukt mag worden.
Laat mühier inlasschen, wat Fritsch
my in vertrouwelijke uren van ons later
samenzijn meegedeeld heeft, hoe Goethe
vroeger nu en dan (hij zal toen zoo ongeveer
tegen de veertig jaren geweest zijn) bij zich
aan huis kinderfeesten placht te organiseeren.
Dan moesten zijn beste vrienden (Fritsch's
vader, een geacht burgerlijk ambtenaar in
Weimar, later minister, behoorde daartoe)
hun kinderen, meisjes en jongens, aan hem
alleen toevertrouwen. Ouders of andere ge
leiders mochten niet meekomen. Er werd
vooral gezellig gedanst. Goethe ontving in
vol hof-ornaat zijn kleine gasten, die fay
placht aan te spreken met den titel: jullie
kleine menschen-gezichtjes!"
Hij zelf opende dan plechtig het bal met
een der dametjes. Na deze openingsceremonie
liet hu het kindergedoe den vrijen loop, doch
zóó, dat hij de kleine menschen-gezichtjes"
geen oogenblik uit het oog verloor, hun dans,
hun spel bewakend, zoodat er geen enkel
aan zijne gezondheid schade deed of zich
misdragen kon, en toch allen onder dit
vaderlijk toe richt zich vrij voelden en wel
gemoed waren, en ze ook op tyd, na wat
bekoeld te zijn, en goed ingepakt, weer veilig
thuis konden worden bezorgd."
M.
Eiken Lokettentet.
7X& Loketttn. Elk loket 12K cM. breed,
10 cM. hoog, 33H cM. dien. Ondervak is
55 cM. hoog verdeeld in 2 deelen. Geheele
hoogte 170 K cM, breedte 75 cM,, diepte44cM.
Uitwendig Eikenhout i/d. was.
Inwendig vurenhout ? 52.50
eikenhout 68.60
Levering onder garantie franco.
de Phoenix".
Compleete Meubileering en Kan'oor-imtallatïn
DROX/OT
?f ?¥WKSSKR 4t Co. ?«?
* LUWE HOUT8TB1AT 7 * f
- - - Den HaAff -
IXTBBC. »74
6BOOT8TE INRICHTING VOOK
COMPLETE MEUBILEERING =
IN ALLK STIJLEN = = = ==
AHTIQTJITEITBN = = =
EIGÏN MEUBELFABRIEK
? ?
_ j i. x
m\\m
? il»
? ||B
F. 450.?F. 500.
EN 725.?GULDEN
COMPLETE MODERNE
WONINGINRICHTINGEN
IEDER BESTAANDE UIT
SALON - EETKAMER
EN SLAAPKAMER
VRAAQT PRIJSCOURANTEN.
MEUBILEERING MY.
H O L L A N D"
AMSTERDAM - TELEF. 0074
N.Z. VOORB.W. 274 O/H. N...D.O.»
^
J
?(!?
? !!?
?][?
;; H. W. van Delden::
MAKELAAR
KANTOOR DAMRAK 28?30.
KAMEB N» 2 lE ETAGE.
10?12 en 1?4.
AMSTERDAM.
TELEFOON 8562.
De Zaanlandsche
Zilversmederij
KAL,VERSTRAAT 51,
Amsterdam.
SPUISTRAAT 62,
Den Haag.
Specialiteitszaak in Zilver van Antieke
Stijlbewerking, Tafel- en Dessert zilver
en Zeenwsch Knoopzilver.
NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP
AMSTERDAMSCHEWEG, ARNHEM.
Fabriek van Kunstaardewerk, Vazen,
Jardinières Bloempotten etc.
Magazijn
Oud-Ho Hand"
Damrak 75, Amsterdam.
Directie : P. C. PAERELS.
TELEFOON 7261.
Complete Hameriiiriehtliigreii
in Ond-Hollaiidsclie en andere
oude stijlen.
AtePer voor het vervaardigen van Oud-Hollandsch snijwerk.
Idyllisch Buitenwonen
4
4
4VERPLAATSBARE BUITEAHUIZEN van gewa- +
+ pend papier maché, GOEDKOOPE WONINGEN als +
J OPTREKJfcS voor den Zo in e r. in prijzen van £
+ f I2OO,?en hooger. met 3 kamers en meer. +
4 Speciale offerten voor Tropische verplaatsbare 4
£ Bungalows. £
| Technisch Bureau MOENS & BECK te Bloemendaal. |
FUYT EN ZONEN
- Meubelfabrikanten UTRECHT ? ? Behangers -
COMPLETE AMEUBLEMENTEN
M B m ? ? ?
? a g a
m
'T BINNENHUIS
Inrichting tot
meubeleering
en versiering
der woning
m A
RAADHUISSTRAAT 48-50
* AMSTERDAM *
Filiaal: KUNSTZA A.L KLEIJKAMP,
Zuidblaak, Rotterdam.
mmmmmammmm ? i
Kennisgevingen
voor
Verloving, Ondertrouw,
= Geboorte, enz. ===
- Invitatien, Dankbetuigingen, Menu's
Programma's, Balboekjes, Visitekaarten,
- Lnxepapier, Artistiek Stempelwerk
B. van Mantgem, Hofleverancier
Singel 563, hoek Vijzelstraat, Atnst.
Heubelfabriek
Nederland".
J. A. riUlZINGA.
BINNEN BETIMMERINGEN,
BEBANGERIf,
MODEL KAMERS.
Groningen.
WESTERSINGEL. TELEF. 118.
FRANCO LEVERING.
KUNSTHANDEL Wel G. DORENS k ZOON.
EOKJN 5d AMSTEB1U1T
- DOOR
PHÜTOBBAYüBEfl, U. OUDE M MODEM
MEESTERS, KLFÜRDBÜKEN, KLEÜBETSE*
ETSEN, KOPENH1A6SCH PORCELEK,
ENCADREMEMEN.
He eren g ra o ht 496.
TENTOONSTELLING
van
Japansehe Knust
ingezonden door de
Firma M B.
Geopend van 9?5 uur.
Zondags 10?4 uur.
VOOfS
EILER5&WOLF:
Een natuurgetrouw Portret:
naar iedere foto ge
schilderd, is een
allerdankbaarst
geschenk voor elke
gelegenheid.
Prijscourant gratis.
HJOIMTUCn,
BOXTEL,.
Agent voor Amsterdam:
MAX. CO8MAN, Galerij 48.