De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1908 20 september pagina 8

20 september 1908 – pagina 8

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1630 Zelfportret van Vincent van Gogb. zelf, ontdekt zjjn eigen macht (onbewust wellicht want geen was bescheidener in zelfkeur dan deze overmoedige, zelfs roekelooze zoo vaak) in het groote gezicht op Monmartre en in de Ophaalbrug Ook de brvg te Clichy valt om dezen tyd op te merken, met een voor Van Gogh uiterst fijngevoelige uitdruk king der atmosfeer en waar in het water de kleurweerspiegeling in teedergt vervloeiende nnanceering werd gegeven. Na Paiq's, Arles, het zonnige land in bet Zuiden van Frankiyk. Dit kan als bet bloeitijdperk worden aangewezen, in dien zin, dat zjjn gaven hier het meest evenwichtig tot ontwikkeling kwamen, want tot steiler hoogten nog, waar de duizeling hem aangrijpt, ton hij daarna klimmen. In Arles dan was hij ruim een jaar (veel in samenwerking met Gauguin) en het vijf en twintig tal verken, dat ge hier ziet, was misschien nog niet het vijfde deel van wat hjj daar voort bracht. Voeg daar dan nog büz\jn dikwijls soa uitvoerige kapitale peateekeningen I De bloeiende boomgaarden, waarvoor als bij genade, de besliste miskenners nog wel een lofbetuiging over hebben, ontstonden daar. Ook het krachtige, vast in zijn bouw van velerlei naar den hoogen horizont ver schuivende plans geslagen landschap, bij Arles, is uit dien tjjd. Toch sterker nog dan dit werk, lijkt me het simpele Korenveld no. 39 (zoo weinig opgemerkt meen ik). Dit is zoo onwrikbaar geconstrueerd, zoo logisch van plastische uitbeelding en massaal geproportionneerd, dat ik me dit geschilderde landschapbrek altijd als in beeldhouwkunst overgebracht wil denken. Dit werk moest in een museum altijd ie aanschouwen z\jn, als overtuigend bewijs van Vincent's degelijk, grootmachtig kunnen. In Arles, meen ik, werd ook geschilderd het zelfportret voor den ezel met palet in de knuist. (Zie repro ductie.) Het is müonverklaarbaar hoe de meesterschap van schilderen, 'k zou haast zeggen de ongezouten expressieve macht, niet tot ieder doordringt voor dit werk. Maar de kleederen maken den man l Ook in een kunst werk wordt meer gelet op het toilet van de uiting i wij ze dan op de ziel van het wezen. Er zon over deze gelaatsbeeltenig zooveel te zeggen zijn een der wonderen van portret kunst. De intensiteit van leven bepaalt dan toch de waarde. En is het leven in dezen kop niet hevig van poignante felheid, zweet hu het leven niet uit, en is hij plastisch begrepen niet van machtige realiteit ? Hij is geschilderd vreemdsoortig, in rare kleuren is de vleeschkleur gegeven, (voor den oppervlakkigen toeziener) maar die nu eens niet naar het toilet van de techniek kijken, zullen een vergelijking met een der koppen op de Staalmeesters toch nog zoo gek niet vinden. Want «r is te treffend overeenkomst naar het innerlijk. Een tijdelijk verblijf in de zeeplaats St. Mariea had weer een aantal werken tot resultaat. Het woekeren met de uren van zgn leven werd door geen uitstapjes onder broken! Daarna in St. Remy weer een j aar lang zoowat waar Vincent in een ziekenverpleging verbleef. Daar schilderde hq interpretatie's op weiken van Millet en de ets van Kembrandt. HU maakte schilde rijen naar prentjes l 'k Wil even citeeren, als toelichting, wat van Gogh zelf schreef erover. On nous demande & nous a utres peintres tonjonrs de composer, nous mêmes et de n'être que compoeiteur». Soit mais dans la musique, il n'en est pas ainsi et si telle personne jonera du Beethoven, elle y ajontera son interprétation personnelle ... Finterprétation d'nn compositeur est quelque choae, et il n'est pas de rigueur qn'il n'y sit que Ie compositeur qni joue ses propres compositions. Bon-moi surtont il présent, tant malade, je cherche & faire quelque chose pour me consoler, pour mon propre plaisir.... Ainsi alors mon pincean va entre mes doigto comme serait un archet sar Ie ?violon.... Na St. Remy in Auvers sur oise van Mei tot Juli 1890. Slechts enkele schilderijen, van verscheidene weer uit deze paar maan den, zijn hier aanwezig. De landschappen worden symbolisch gezien, korenvelden golven, cypressen kronkelen als vlammen ten hemel op, bergen tuimelen over elkander, de geheele natuur is doorechokt van beroering en in de lachten varen er vreemde teekenen. Het is de visie uit den Acopalipsue. De zinsverbijstering nabij, physiek uitgeput door hevigste uitzetting der levensenergie en overspannenden arbeid Revenu ici je me suis remis au travail Ie pinceau pourtant me tombant presqne des mams et sachant bien ce que je voulais j'ai encore depuie peint trois grands toilet ce sont des immenses tendues de bles, sous des ciels troublès et je ne me tuis pat gêne pour chtrcher & exprimer de la trittesse, de la soliiude extreme. Is de laatste zin (door mij gecursiveerd) niet van een a'.lermenschelijkste hartroerendheid, een wanhoopskreet van een afgemartelde, die zich haast schaamt uit zielsbenauwdheid zijn zwaar gedragen smarten te moeten uitschreeuwen. Zie de rauwe tragiek in Velden met opkomend onweer, de benauwende doodsnood in het sombere Korenveld met vogels, Vincents laatste werk. Proef toch den mensch uit het werk van dezen, die zich als schilder uitte. In de bewogenheid der ziel zult ge uw eigen beste menechelykheid toch zuiverder hervinden en steiler opgeheven voelen, dan door streeling der oogen, door bevrediging der gecultiveerde schoonheidseischen aan een kunstwerk te stellen. Want immers, die kunstwerken zijn van hoogste orde, waarin het drama van het leven, onder welke ver schijnselen ook, het waarachtigst tot in de voor de menigte verborgen diepten te peilen wordt gegeven. Waarin Vincent van Gogh te kort schiet als schilder naar den eisch, daarop is met verstokte kortzichtigheid het oordeel over zijn werk door velen algeheel gevestigd. Maar hu zal meer begrepen worden en naar mijn meening, is een vermindering van bewondering, of liever een bekoeling van de liefde tot zijn werk, een verschijnsel van geestelijke verslapping. W. STEENHOFP. MltMIIMIIIIIIMIIIlmlIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIMIMIMIIIMIMMIIIII MINIMI MINIMI Een .inderfeest Du Goetbe. Het is, by de nieuwe beweging voor vacantie-kolonies en kinder-Hitstapjes, wel in teressant, even in herinnering te brengen, hoe eenmaal de grootste Duitsche dichter met kinderen wist om te gaan en hun vermaak wist te verschaffen. Als in alle mogelijke dingen, heeft hij ook hierin uitgemunt. Friedrich Baron de Ia Motte Fouqué, de dichter van Undine", vertelt in zijn thans bjjna vergeten Levensgeschiedenis", van de kinderfeesten die Goethe zoo gaarne aan zijn kleine vrienden placht te geven. Het korte relaas heeft zooveel bekoorlijke, dat het wel eens aan de vergetelheid ontrukt mag worden. Laat mühier inlasschen, wat Fritsch my in vertrouwelijke uren van ons later samenzijn meegedeeld heeft, hoe Goethe vroeger nu en dan (hij zal toen zoo ongeveer tegen de veertig jaren geweest zijn) bij zich aan huis kinderfeesten placht te organiseeren. Dan moesten zijn beste vrienden (Fritsch's vader, een geacht burgerlijk ambtenaar in Weimar, later minister, behoorde daartoe) hun kinderen, meisjes en jongens, aan hem alleen toevertrouwen. Ouders of andere ge leiders mochten niet meekomen. Er werd vooral gezellig gedanst. Goethe ontving in vol hof-ornaat zijn kleine gasten, die fay placht aan te spreken met den titel: jullie kleine menschen-gezichtjes!" Hij zelf opende dan plechtig het bal met een der dametjes. Na deze openingsceremonie liet hu het kindergedoe den vrijen loop, doch zóó, dat hij de kleine menschen-gezichtjes" geen oogenblik uit het oog verloor, hun dans, hun spel bewakend, zoodat er geen enkel aan zijne gezondheid schade deed of zich misdragen kon, en toch allen onder dit vaderlijk toe richt zich vrij voelden en wel gemoed waren, en ze ook op tyd, na wat bekoeld te zijn, en goed ingepakt, weer veilig thuis konden worden bezorgd." M. Eiken Lokettentet. 7X& Loketttn. Elk loket 12K cM. breed, 10 cM. hoog, 33H cM. dien. Ondervak is 55 cM. hoog verdeeld in 2 deelen. Geheele hoogte 170 K cM, breedte 75 cM,, diepte44cM. Uitwendig Eikenhout i/d. was. Inwendig vurenhout ? 52.50 eikenhout 68.60 Levering onder garantie franco. de Phoenix". Compleete Meubileering en Kan'oor-imtallatïn DROX/OT ?f ?¥WKSSKR 4t Co. ?«? * LUWE HOUT8TB1AT 7 * f - - - Den HaAff - IXTBBC. »74 6BOOT8TE INRICHTING VOOK COMPLETE MEUBILEERING = IN ALLK STIJLEN = = = == AHTIQTJITEITBN = = = EIGÏN MEUBELFABRIEK ? ? _ j i. x m\\m ? il» ? ||B F. 450.?F. 500. EN 725.?GULDEN COMPLETE MODERNE WONINGINRICHTINGEN IEDER BESTAANDE UIT SALON - EETKAMER EN SLAAPKAMER VRAAQT PRIJSCOURANTEN. MEUBILEERING MY. H O L L A N D" AMSTERDAM - TELEF. 0074 N.Z. VOORB.W. 274 O/H. N...D.O.» ^ J ?(!? ? !!? ?][? ;; H. W. van Delden:: MAKELAAR KANTOOR DAMRAK 28?30. KAMEB N» 2 lE ETAGE. 10?12 en 1?4. AMSTERDAM. TELEFOON 8562. De Zaanlandsche Zilversmederij KAL,VERSTRAAT 51, Amsterdam. SPUISTRAAT 62, Den Haag. Specialiteitszaak in Zilver van Antieke Stijlbewerking, Tafel- en Dessert zilver en Zeenwsch Knoopzilver. NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP AMSTERDAMSCHEWEG, ARNHEM. Fabriek van Kunstaardewerk, Vazen, Jardinières Bloempotten etc. Magazijn Oud-Ho Hand" Damrak 75, Amsterdam. Directie : P. C. PAERELS. TELEFOON 7261. Complete Hameriiiriehtliigreii in Ond-Hollaiidsclie en andere oude stijlen. AtePer voor het vervaardigen van Oud-Hollandsch snijwerk. Idyllisch Buitenwonen 4 4 4VERPLAATSBARE BUITEAHUIZEN van gewa- + + pend papier maché, GOEDKOOPE WONINGEN als + J OPTREKJfcS voor den Zo in e r. in prijzen van £ + f I2OO,?en hooger. met 3 kamers en meer. + 4 Speciale offerten voor Tropische verplaatsbare 4 £ Bungalows. £ | Technisch Bureau MOENS & BECK te Bloemendaal. | FUYT EN ZONEN - Meubelfabrikanten UTRECHT ? ? Behangers - COMPLETE AMEUBLEMENTEN M B m ? ? ? ? a g a m 'T BINNENHUIS Inrichting tot meubeleering en versiering der woning m A RAADHUISSTRAAT 48-50 * AMSTERDAM * Filiaal: KUNSTZA A.L KLEIJKAMP, Zuidblaak, Rotterdam. mmmmmammmm ? i Kennisgevingen voor Verloving, Ondertrouw, = Geboorte, enz. === - Invitatien, Dankbetuigingen, Menu's Programma's, Balboekjes, Visitekaarten, - Lnxepapier, Artistiek Stempelwerk B. van Mantgem, Hofleverancier Singel 563, hoek Vijzelstraat, Atnst. Heubelfabriek Nederland". J. A. riUlZINGA. BINNEN BETIMMERINGEN, BEBANGERIf, MODEL KAMERS. Groningen. WESTERSINGEL. TELEF. 118. FRANCO LEVERING. KUNSTHANDEL Wel G. DORENS k ZOON. EOKJN 5d AMSTEB1U1T - DOOR PHÜTOBBAYüBEfl, U. OUDE M MODEM MEESTERS, KLFÜRDBÜKEN, KLEÜBETSE* ETSEN, KOPENH1A6SCH PORCELEK, ENCADREMEMEN. He eren g ra o ht 496. TENTOONSTELLING van Japansehe Knust ingezonden door de Firma M B. Geopend van 9?5 uur. Zondags 10?4 uur. VOOfS EILER5&WOLF: Een natuurgetrouw Portret: naar iedere foto ge schilderd, is een allerdankbaarst geschenk voor elke gelegenheid. Prijscourant gratis. HJOIMTUCn, BOXTEL,. Agent voor Amsterdam: MAX. CO8MAN, Galerij 48.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl