DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1636 t JOHANNES CAROLUS NI.IGH, in leven Directeur der Nieuwe Rotterdamschf Courant. Geb. 14 NOT. 1846. Overl. 24/25 Oct. 1908. IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIMIHMIIIIIIIIII noemd. 't Is niet te verwachten, dat men omtrent zulk ean man nauwkeurige berichten kragen zal. En toch heeft de figuur van Abdul, gedurende zijne lange regeering en in het licht dat herhaaldelijk een crisis op hem geworpen heeft, vasten vorm aangenomen. Wjj kunnen hem ten minste zien, zooals zijn volk hem ziet, als hij verschijnt en verdwijnt op 't tooneel van 't leven te Konstantinopel. Dit is de beschrijving die een ex-Attach by 't Turksche departement van Oorlog geeft van Abdul, terwijl hij door zijne hoofdstad rijdt. Diep verscholen in zijne victoria hu rydt nooit in een dicht rijtuig, omdat h\j bang ia er niet spoedig genoeg uit te kunnen komen, indien er een ongeluk gebeurt in welks opgezette kap een stalen plaat verbor gen is, tuaschen het leer en de linnen voering, gaat de Sultan als de wind voorbij, zijn twee prachtige paarden in vollen galop, omringd door een levenden muur van aides-de camp en hovelingen, die hem bijna geheel verbergen voor de blikken der menigte. De weelderige schoonheid der rijtuigen en livereien, de schitterende uniformen der ruiters die de lijf wacht uitmaken, zijn in treffende tegenstelling . met den onrust op het gelaat van hem, die dus bewaakt wordt. Ineengedoken, met smalle schouders, zijn teringachtig lichaam verscholen in de losse plooien van een lange, donkere overjas, zijn mager gelaat zoo bleek van. tint, dat zelfs 't rouge dit niet geheel verbergen kan, zjjn reusachtige roode fez over de oogen getrokken, met zijn langen, krommen neus, zyn slecht geverfden baard, zyn langwerpige kaken en de sombere, onrustig dwalende blikken, die zijne doordringende oogen voortdurend in 't rond werpen, ziet de Sultan er dien dag by zo D der terugstootend uit en.is zijne persoonlijkheid noch vorstelijk, noch indrukwekkend." Maar door anderen wordt h\j alles behalve afgeschilderd als een. egoïst, geheel ingeno men door zijn eigen schrikbeelden, maar eerder «Is een philanthroop, die geheel zijn gebied met weldaden orerstroomen wil. Mr. Terell, de Amerikaansche ex-gezant, heeft den Sultan beschreven als de bekwaamste souverein in Europa" en een man van machtig. intellect, eene -beschouwing, die hij deelde met zijn voorgangers, o.a. Generaat Lew Wallace. De Sultan" schreef Mr. Terell elf jaar geleden is over de vijftig jaar oud, van middelbare grootte, met zuiver olijfkleurige gelaatstint, donker haar, hoog voor hoofd en groote donkerbruine pogen. Zijn gezicht heeft gewoonlijk eene diep treurige uitdrukking. Hoewel de Pashas, die in zijn paleis aan we dg zjjn, als er ministers of gezanten ontvangen worden, met vorstelijke pracht zijn uitgedost, verschijnt hy altijd in eenvoudig gewaad, met roode fez, zwarte rok, donker blauwe pantalon en gelakte schoenen. Een breede statiedegen met stalen schede, dien hij in de hand houdt, voltooit zy'n costuum. Soms draagt hij een enkele ridderorde op de borst. Geen enkel Europeesch souverein ontvangt zyn gasten met verfijnder hoffelijkheid en slechts weinigen kunnen aangenamer een gesprek voeren. In den persoonlijken omgang met de vertegen woordigers van vreemde natiën, is hij even vry van dat opgeblazen waardigheidsvertoon, dat alle vertrouwelijkheid buitensluit, als van dat gebrek aan echte waardigheid, dat tot gemeenzaamheid voert". De bekende Engelsche journalist Mr. Stead, heeft Abdul Hamid vergeleken met Hamlet, terwijl professor Vambery in the New Review, toen de Sultan nog voor in de veertig was, hem beschouwd schijnt te hebben, ah een soort van Louis-Philippe: Sultan Abdul Hamid is in allen deele de verpersoonlijking van een roi bourgeois, die afstand wenscht te doen van al de beslommeringen van 't Oosterseh hofleven en zich eenvoudig, beleefd en onbevangen wenscht voor te doen aan zjjne bezoekers. Wij zijn allen vermoeid en uitgeput." zei een der ministers tot mij, maar de Sultan is dat nooit en als hij gehoor gee/t aan onze wentcben, is 't om onzent wil en niet voor zich zelf. Zijn buitengewoon geheugen stelt den Sultan in staat zich ge beurtenissen te herinneren, die zijne ministers al lang vergeten hebben." Als tegenstelling halen wij aan, de karak ter-beschouwing, die, eenige jaren later, een Griekech ex-attachébij 't Turksch de partement van buitenlaodsche zaken ons gaf in eene schets in 't Pall Mail Magazine Indien, zooals men wel eens, wat al te veel generaliseerend, gezegd heeft, list als 't ware de intelligentie der Oostersche natiën uit maakt, dan kan de Sultan onder hen beschouwd worden als een genie, 't Was door list dat hij tot macht is gekomen en, volgens dezelfde methode weet hu zich nu staande te houden en regetrt hij. Hij is zeer bekwaam in het leggen van hinderlagen, kan zich diep ver nederen voor de vijanden die hij vreest, maar ze ook behandelen met de uiterste gestrengheid, zoodra hij ze in zjjn macht heeft en zijn wraak is te feller, naarmate hjj ze zoolang in 't geheim gekoesterd h'eefi". Hoe Abdnl Hamid leeft in 't diepet van Yildiz, is ginds lang een geheim geweest, waarnaar men van alle zijden heeft gegist. Vele jaren geleden, heeft Miss Elliott in haar Diary of cm Idle Woman in Constantinople, den sluier eenigszins opgelicht: Abdul Hamid is een zennwachlig man. Sedert den tragischen dood van zijn oom heeft hij steeds hardnekkig geweigerd de kleine kiosk of palazzetto, Yildiz genaamd, te verlaten, dat ongeveer drie mijlen van de stad is gelegen, op de Europeesche heuvel keten, die den Bosphprns omzoomt. De weg naar Yildiz voert door de nauwe vuile straten van Pera, tot men in een eenigszins landelijke omgeving komt Nadat men in, halsbrekenden galop, de heuvelen heeft op en af gereden, ontwaart men de omtrekken van een paleiskiosk, klein en modern, die zich verheft uit een omsingeling van donkere boschages. Dit is Yildiz Kiosk, waar de beheerscher der geloovigen woont. Eigenlijk is-'tin geheel geen paleis, maar was oorspronkelijk een zomer villa, 't Park, van dicht geboomte voorzien, is zeer ruim; op de met gras begroeide hellin gen, liggen andere beschaduwde kiosken, zich uitstrekkend tot aan een kade langs den Bosphorns. Er zijn bekoorlijke verge zichten over zee en land, over Europa en Azië. In de onmiddellijke nabijheid, is het breede b anaal van den diep blauwen Bosphorus met zijne omlijning van witte paleizen, terwijl stoombootjes, caiques en zeilschepen ieder oogenblik voorbij komen gleden". Volgens Miss Elliott's boek, staat Abdnl Hamid vroeg op, en zoodra zijne godsdienstige gebeden en abluties zijn afgeloopen, gevolgd door een kop koffie, begint hu 't verdere van den dag cigaretten te rooken. Om 10 uur ontvangt hij de raporten zijner -ministers, werkt tot l uur, alleen of met zijne secreta rissen, waarna hy eet; dan gaat hij rijden in 't park of drijft in een vergalde caique een paar uur op het meer, maar nooit verlaat hij Yildiz, behalve om naar de moskee te gaan en daarna keert hij er terug om den Raad van State te presideeren of Ambassa deurs of ministers te ontvanger. Tegen zonsondergang dineert hij, waarbij de natio nale pillaf van rijst met zoetigheden wordt voorgediend, met sorbet en ijs. Daarna begeeft hij zich naar het Selamlik om pashas en generaals van hoogen rang te ontvangen, zooals Osman Ghazi, maar 't gebeurt nog vaker dat hij verdwijnt in den harem om den avond door te brengen met zy'n e vrouwen en kinderen. Miss Elliott geeft haar persoonlijken indruk van den Sultan door ronduit te zeggen: De Sultan is het ellendigst, verschrompeldst type van een souverein, dat ik ooit gezien heb. Een man die er zeer ongelukkig uitziet, donker van tint, terwijl zijn groote O ostersche oogen een uitdrukking van voortdurenden angst hebben. Men zegt, dat hij zenuwachtig is en geen wonder, als men denkt aan het lot van zijn voorganger. Toch is dit zeer te betreuren, want als hij die vrees te boven kon komen, zou, hy een fijn, aangenaam gelaat hebben, van een zeer geprononceerd Aziatisch type, welks uitdrukking een groote bekoring heeft. IS u hebben zyn oogen mij dagen lang achtervolgd, 't scheen alsof zij staarden naar iets vreemd-afschuwelijks. Zoo uitgemergeld, zoo onnatuurlijk ziet hij er uit, dat als hij een Europeër was, men zeggen zou, dat hij de vliegende tering had. Ik hoor, dat zyn geneesheer zijn grootste vriend en gunsteling i«. En geen wonder, want wel moet hij aanhoudende zorg behoe ren, in aangemerking genomen welk leven hij leidt. Al de praal waarmee de overlevering den Oosterschen potentaat omringd heeft, verbleekt bij 't zien van deze rprstelyke ellende. De armste bedelaar in zijn ryk is gelukkiger dan hu". C.C. Nieuwe Uitgafen. RAYMOND JACKBERNS Woelwaters met Vacantie. Bewerkt door ANNIB DB GRAAFF. Uit gave van de Hollandia Drukkerij te Baarn. Oogit, door TOP NAEFF. Amsterdam. Van Holkema en Warendorf. Onder den Brandaris, door G. F. HASPELS. Amsterdam. P. N. van Kampen en Zn. P enk Blik, door H. GRAS. Geïllustreerd door JOH. BRAAKBNSIEK. Almelo. W. Hilarius Wzn. De Heester van de Blauwe Vlag, vrij be werkt naar het Frangch van PAUL r'Ivoi, door J. L. VAN DER MOER. Amersfoort Valkfa ofi en Co. In den Otter, historisch verhaal uit den tijd der Fransche overheersching, door C. Jon. KIKVIET, geïllustreerd door JOH. BRAAKKNSÏK. Amersfoort. Valkhoff en Co. Wereld Bibliotheek". Sprookjes, verzameld door de Gebroeders GRIMM. Opnieuw ait het Duitsch vertaald do ir Mevr. M. VAN EEDEN VAN VLOTEN. Met 10 illustraties van Mevr. J. B. MlDDERIQH BOKHORST en J. J. MlDDERIGH. Derde verzameling. R. CASIMIR. Uit de ontwikkeling s-geschiedenis van het menschelijk denken, deel II. (Van Kant tot heden). Nederlandsche-Bibliotheek". De Ontredderden, door G. VAN HULZEN. Amsterdam, Maat schappij voor goede en goedkoope lectuur. Hermaphroditie en Uranisme. Voordracht. den oden Juni 1908 te imsterdam voor de Candidaten van de Juridische Faculteit van het A. 8. C. gehouden, door dr. A. Aletrino. Amsterdam, F. van Rossem. Afijn ervaringen in een Haagschen Spiritisten kring, door H. N. Dfe FKEMBRY. Met vier afbeeldingen en een plattegrond. Bussum, C. A. J. van Dishoeck. ASTRIO EHRBNCRON?MULLER. Een» komt de Nacht, uit het Deensch, door GERRIT P. BAKKER. Amersfoort, Valkhoff en Co. Geschiedenis van den handel van ff oord-Neder land gedurende het Merovingische en Karolin gische tijdperk, door DB. H. A. POELMAN. Den Haag, Martinne Njjhoff. Congres ter bespreking van Middelbaar Technisch Onderwijs, gehouden te Amster dam op l Ang. en 7 Sept. 1908 in het ge bouw van de Maatsschappij tot bevordering der Bouwkunst te Amsterdam. De toekomst onzer Industrie, door L. Visscher. Apeldoorn, Laurens Hansma. De Dam te Amsterdam, I. Kort overzicht van de geschiedenis van het Damplein. II. Plan van nieuwen aanleg van den Dam met omgeving. III. Plan voor een nieuw societeitsgebouw voor De Club Doctrina et Amicitia." De ontwikkelingsgang der Nederlandsche let terkunde, door dr» J. TE WINKEL, 7e afl. Haarlem, De Erven F. Bonn. (Zie vervolg op pag. 10.) ?!? ?!!? ?!!? ? ||B F. 450.?F. 500. EN 725. GULDEN COMPLETE MODERNE WONINGINRICHTINOEN IEDER BESTAANDE UIT SALON - EETKAMER EN SLAAPKAMER ? VRAAGT PRIJSCOURANTEN. MEUBILEERING MY. H 0 L L A N D" AMSTERDAM - TELEF. D974 N.Z. VOORB.W. 274 O/H. N.V.D.OM ? |i» ?!!? ?| ? ?UB Een natuurgetrouw Portret l» ? l J. U±UIVU W *J V/VI J~LJ» .Lh « M J naar iedere foto ge schilderd, is een allerdankbaarst geschenk voor elke gelegenheid. Prijscourant gratis. H.BO&AERTS&CO., BOXTEL,. Agent voor Amsterdam: MAX. COSMAN, Galerij 48. Onze Inrichting heeft er steeds met alle kracht naar gestreefd aair hoog gestelde eischen te voldoen ; en, te oordeelen naar de groote tevreden heid, die wij steeds by het geheel of gedeeltelijk inrichten der woningen mochten opmer ken, zijn wij daarin gelukkig geslaagd. DE PIOESIF, COMPLETE MSÜBILIERING. Hoofdmagaztjn 234 Spuistraat, - } HliaaK Kantoormeubelen) 76 Dumrak, l Amst. Fabriek 4if Looiersgracht, J Zeer uitvoerige prijscouranten gratis op aanvrage. DROUOT -*? ?*? WESSEB * Co. 4- ?»? * LlffGE HOÜTSTHA1T 7 * t ? m m m CH IlfttUf ... . . TBI.BFOO* IMTBBC. »7« - . GEOOT8TE INRICHTING VOOB C»MPLETE MEÜBLLEERING = DïAULB STIJLEN = = = = AHTIQUITEITEN = = = BIGKS MEUBELFABRIKK FUYT EU ZOHEM ? Meubelfabrikanten UTRECHT - - Behangers - COMPLETE AMEUBLEMENTEN NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP AMSTERDAMSCHEWEG, ARNHEM. Fabriek yanKunstaardewerk, Vazen, Jardinières Bloempotten etc. Eene zeldzame collectie Smyrna-en Perzische Tapijten, (onder garantie Tan echtheid), prachtig van dessin en in de meest conrantó maten, zoomede loyers-aiiUqne, galeries, kameeltasschen, Oostersche kleedjes, lappen enz. Een en ander gebruikt ter versiering der Arena, bij gelegenheid der Lustrumfeesten te Delft en te Zuifen op 31 Aug. j.)., en het Koninklijk bezoek aan Zaandam, wit tta tepfl uiterst lap prijzen OPGERUIMD. Tan heden af dagelijks te bezichtigen. P. C. PAERELS, Telephoon 4541. ROK UT 138. De Zaanlandsche Zilversmederij KAL,VERSTRAAT 51, Amiterdam. SPUISTRAAT 62, Den Haag. Specialiteitszaak in Zilver van Antieke Stijlbewerking, Tafel- en Dessertzilver en Zeeuwsch Knoopzilver. ?+?+?++?+??++++++???++??++++???????++++?++?4. kantoormeubelen geheel van geperst staalplaat vervaardigd. L, LOKETKASTEN. 4-ALLSTEEL ACTE KASTEN. >4IXSTEEL BRIEVENKASTEN. ^ALLSTEEL, KLEERENKASTEN. BOEKENREKKEN. ALLSTEEL TAFELS. ALLSTEEL LESSENAARS. 'ALLSTEEL BÜREAUX. "T^ t ALLSTEEL Complete inrichting der kassa afdeeling. t l MOENS&BECK \ te Bloemendaal. ?????» a » 'T BINNENHUIS Inrichting tot meubeleering en versiering der woning RAADHUISSTRAAT 48-50 ,-*? AMSTERDAM * Filiaal: KUNSTZA A.L KLEIJKAMP, Zuidblaak, Rotterdam. KUNSTHANDEL Wei G. DORENS ft ZOON. i RÜtIN 5& AMSTERDAM TffAALF ETSEN - DOOR ANT.DERKZENvlNGEREl P.HOTOGBAVMN, N. OUDE EN MODERNE MEESTERS, KLFüRDRüEIEN, EEüRETSQf, ETSEN, KOPENHAAGSCH PORCELEIN, ENCADSEMEMEN. H. W. van Delden MAKELAAR IN ?"??? KANTOOR DAMRAK 28?30. KAMER NO 2 lE ETAGE. 10?12 en 1?4. AMSTERDAM. TELEFOON 8562. NAA1ÏLCOZE VENNOOTSCHAP ZEISTER FABRIEK VANKOPERWERKEN 2 MINUTEN VAN STATION DRIEBERGEN MODERN EN - - ANTIEK KOPERWERK GIETERIJ VOOR - FIJN KOPER EN BRONS Meubelfabriek Nederland". J. A. HU1Z1MGA. BINNEN BETIMMERINGEN, BEHANGER! J, MODEL KAMERS. Groningen. WESTERSINGEL. FRANCO LEVERING. TELEF. 118. Konstzaal KLEIJKAMP, Zuidblaatr Ifc O T T E R r> A M. TENTOONSTELLING VAN Schilderijen, Aquarellen, Etsen en Batiks, ingericht door de Larensche Kunsthandel. Heerengracht 495, Amsterdam. LAREN, VILLA MAUVE". Geopend van 18 Oct. tot 8 Nov., van 10?5 uur. Niet-leden 25 cent.