De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1908 22 november pagina 8

22 november 1908 – pagina 8

Dit is een ingescande tekst.

8 DE AMSTERDAMMER WE E K B L AD VOOR NEDERLAND. 1639 Hedendaagsche Zede-printen". in. Alleen omdat 't gebruik een ieder nog doet praten Van 't kleine mensen als .kind", kan men 't woord kind nog laten Voor 't weinig kinderlijke kinderengeslacht, Waarvan men eens een nieuwe, blijde toekomst wacht Van frisch, jong leven. Jong? 't Begrip alreeds alleen Is wel den meesten vreemd: ze zijn in merg en been, Die hedendaagsche kinders, kleine groote-menschen, Met groote-menschen airs, gedachten, daden, wenschen. Het woord geëngageerd" ligt in hun mond bestorven, En stellig is hun pret op 't kinderbal bedorven, Als kleine zij of hij met kleinen hem of haar, Niet flirten mag of kan als een volwassen paar. De woorden trouwen", scheiden", min en wedermin," Zyn voor geen enkel kind meer klanken zonder zin. En menig zij-tje heeft, van af 't balconnerje, Met 't hij-tje van daarnaast een... liaisonnetje,! Heet dkt soms Eeuw van 't kind, dat kinderen reeds spreken Van erfelijk belast" met zonden en gebreken, Dat 't kind zich over z'n geboren-zijn beklaagt Als orer iets waar om 't toch heusch niet heeft gevraagd f"? Daar is een richting (en al geeft niet elk haar toe, Er is iets vóór) die zegt: het waarom, wat en hoe Der dingen mag een oudre 't kind niet meer verhelen... Maar... weet hij 't altijd wel hoe 't hoe' is mee te deelen? IV. Mag 't leven kleurloos zijn, hij ziet steeds kleurenprachten, Den gansenen regenboog doorleeft hij in gedachten, Vanaf het helle rood tot ultra-violet. Hem geeft concreet, abstract, terstond 't gekleurd portret. Het piepen van een wiel geeft hem de idee van rood, Hjj hoort oranje in het drupplen van een goot, Hij ruikt een gele lucht in 't groen fluweelig mos, HVJ ziet een groene kleur in 't bulken van een os, Hjj denkt zoo blauw bij somber grauwe net-eldagen, ? Hij voelt zich violet bij felle regenvlagen... Zoo gaat het al maar door; ('t meest logisch nog misschien, "Waar', zoo een flink pak slaag hem bont en blauw deed zien!) Aan 't feit nu, dat men thans zoodanig mensch ontmoet, Dat blijkbaar hoort, ruikt, ziet, denkt, voelt in kleurengloed, Wil men het adjectief modern" en nog daarneven Het simpel woordje ultra" of ook hyper'' geven. De lijders aan die kwaal (ze gaan er niet aan dood) Noemt fijn bewerktuigd" de een en de ander idioot." Dat laatste klinkt niet lief, want 't lijkt alleen maar dwaas; Hoor hen slechts even aan bij hun gekleurd relaas, Of lees hen, (want een lust ^schijnt bij die kwaal te blijven, Om bovenal van 't eigen wél en wee te schrijven) En, naar ik wedden durf, wordt het U ongelogen Ook zelf al spoedig groen en geel dan voor Uwe oogen! NOMINA ODIOSA. blyven, al worden ze samengetrokken op de poëzie in plaats van op de religie. Hooi slechts : Het was alleen dat a l gemeen e wezen van de poëzie dat in hen oprees en enkel aankondigende als plaatsvervangster van een Christelijke eeredienst, (bedoeld is: religie M.) Het gevoel waarin de poëzie die jongeren bracht of aantrof, was dat van den vrome die zyn God aanbidt, maar de god was de poëzie zelf, beeld-geworden, de god was de Schoonheid" 1); Ellen Key betuigt zelfs, dat ze behalve de gevoelens der religie, ook dat woord zélf niet missen kan ; zóó innig is onze diepste harts-ajrond doorstrengeld van en ge vat in de fijnste wortelvezelen der religie. Eén dichter is er in ons land en hem is daarom veel verweten die in vers na vers een zanger bleek voor God, van Liefde en Geluk", en die, al hoort hy tot geen kerk, en wordt hij door geen kerk gekend, gods dienstig is in dien hoogsten zin dat hy zich noemt een boom wiens levende twijgen om vergeving bidden, telken jare, en wiens bla deren zflne zonde beweenen": Van Eeden, die de groot e dichters tot getuigen roept om den tijdgenoot te vermanen : Een wee den dichter die niet staag blijft [weten dat van Godsliefde alleen zijn dichtmaat [stamt; b.jj wordt bij 't stemloos volk terugge[smeten midde'in zyn vlucht verlamd. 2) De religie leeft, ook in de litteratuur. Wijnaldum 19/10 '08. J. J. MEYER. 1) A. Verwey, Inl. tot de Nieuwe Nederl. Dichtk. pg. 13. 2) Aan de Groot e Dichters, XXste Eeuw, Juli 1902. Japscöe Het is wel een zeer kenschetsend feit, dat de Japanache kunst, die in vele zoo verfijnd, zoo ver ontwikkeld en zoo groot is, in op vallende tegenstelling met de Europeesche, de liefde van man tot TOUW en omgekeerd zoo zelden tot onderwerp beeft gekozen. Zij heeft dit gemeen met de Grieksche, waarin evenzeer, de lyriek der liefde zoo weinig wordt aangetroflen. In de Grieksche litteratuur immers vinden wij slechts zelden de liefde bezongen als de groote, het menschenleven rijpende of vernietigende passie, al kunntn de mythologische en historische figuren van Clytamnestra, Helena (om wie dan toch eigen lijk de geheele Trojaansche oorlog werd ge voerd) en Medea bewezen, dat in het leven der Ouden die hartstocht een even belangrijke rol gespeeld heeft als thans. Zoo is het met de Japansche letterkunde, en de oorzaak ligt, zou men zeggen, daarin, dat in de moraal der beide overigens zoozeer verschillende kui turen van den Griekschen godendienst en >ie leer van Confucius, deheldenvereeringen het streven naar een opgaan van het individu 'in een niet zoo zeer altruïstische als patriotische zelfopoffering zulk een groote rol speel*. Het plichtgevoel, ontstaan uit deze zorgvuldig gekweekte zedeleer, is een ideaal, dat de toe vallige een leven gansch anders richtende passie van den eenen mensch voor den anderen, verwerpt als immoreel, en zoo leest men dan ook, dat de in het Christendom neergelegde wet, die de vrouw vader en moeder heet te verlaten om den man te volgen, in Japan zondig wordt gevonden. Intnsschen kent de eigenlijke volkskunst in Japan natuurlijk toch ? wel degelijk de liefde als thema, en zelfs als hoofd-motief. Evenals de Japansche teekenkunst, is ook de verskunst van dit volk uiterst beknopt van vorm, zeer kernachtig. Deze uit het volk gekomen gezangen kennen, evenals de meer academische Japansche dichtkunst, slechts zeer korte strofen, en in den kleinst mogelyken vorm trachten ze alles te geven, wat ze zeggen wil. Het Dodoitsu Qo-fen-sai, boek der vijf duizend gezangen, bevat vele liefdesliederen, en zeer merkwaardig is het, dat in deze verzen by'na voortdurend de vrouw aan het woord is. Het gewone, meest voorkomende onderwerp is dan het meisje, dat wankelt tusschen plichtbesef, dat haar zegt de keuze harer ouders te volgen, en haar eigen wenschen. De hopelooze liefle hopeloos, want het slot moet altijd zijn de opofiering van de persoonlyke verlangens aan et inge prent plichtbesef. Twee dingen zijn, Onveranderlijk van Eeuwigheid Het golfen der zee, De branding der liefde. Des boezems bewegen Laat zich niet verbergen Ach, zwijgen ook de lippen, De wereld ziet mij. Kon ik hem volgen, Kon ik hem vinden Wijd boven de wolken, Ach wenschen zijn ijdel I De oilicieele kunst echter wil niets van zulke onderwerpen weten, en de teksten, door den Mikado bij den elk nieuwjaar voor komenden wedstrijd in het dichten opgegeven heeten: Wenschtn en Berghoogten", of Twijgen, zich spiegelend in het Water". M. C. de nabijheid van met saamgeperste lucht gevulde kokers, waaruit die lucht bij kleine hoeveelheden ontsnapte. HU nam toen proe ven om het effect van geperste lucht op de golven van de zee na te gaan, door buizen waarin kleine gaatjes gemaakt waren langs den zeekant aan te brengen en er geperste lucht uit te laten ontsnappen. Hy heeft daarbij waargenomen dat zelfs bjj de hevigste stormen het water in de nabijheid van de buizen altijd volmaakt kalm was. Brasher tracht thans een systeem te vin den om schepen onder water met een gordel van zulke buizen te voorden, die ze in staat zou stellen de zee zelfs bij het ruwste water veilig te bevaren. M. De Noodrem. Conducteur: Wie heeft hier aan de noodrem getrokken ? Reiziger (uit een raampje hangend): Ik, conducteur l Ik zit hier met een mijnheer, die er uitziet als een moordenaar. Conducteur: U zoudt dan minstens heb ben kunnen wachten ... Reiziger: Dat hij me vermoord had? Waarachtig niet, ik waarschuw liever van te voren. ?!? ?{[?' ?]!? ? !JB F. 450.?F. 500. EN 725. GULDEN COMPLETE MODERNE WONINGINRICHTINGEN IEDER BESTAANDE UIT SALON - EETKAME R EN SLAAPKAMER VRAAGT PRIJSCOURANTEN. MEUBILEERING MY H 0 L LA N D" AMSTERDAM - TELEF. B974 ? ||li m\\m ? !? « ? *»»»+»*«»»»»» H. W. van Delden MAKELAAR KANTOOR DAMEAK 28?30. KAMER N« 2 lE ETAGE. 10?12 en 1?4. AMSTERDAM. TELEFOON 8562. Het kalmeeren van een stormach tige zee. Daarbij kan natuurlijk slechts sprake zijn van een plaatselijk doen bedaren van het door den Btorm opgezweepte water. Ken Amerikaansch ingenieur, Brasher, merkte op, dat het water a 'tijd volkomen kalm werd in Rijke keuze Nieuwigheden Luxe-Papier en Corresp.-Kaarten STEMPELEN '"u^i'.V/nT B. VAN MANTCEM, HOFLEVERANCIER SINGEL 562 hoek VIJZELSTR. 4t 'tJOïNGUISHEB Bloemendaal. De eenvoudigste en toch de sterkste, veiligste- en krachtigste BRANDBLUSSCHBR is de :-: :-: :-: nderwriteps Fire ',' Extinguisher, v | altijd gereed voor dadelijk gebruik. Draai de Brandblusscher om en de werking begint. :-: :-: :-: :-: Werking kan ten alle tijde zonder kosten gecontroleerd worden. :-; Green kans voor ontploffingen, geen geheime vullingen, onschadelijk voor personen en kleeren. :-: -.-?. :-: Sierlijke uitvoering, geheel van gepolijst Rood Koper. *? K. U JN B T A. N U K L J. O. SOHTJLLEU, Plein 99ai -»? -?? -+ -t- -+ 's-Gravenhage. Moderne Schilderijen, Aquarellen enz. Eene zeldzame collectie Smyrna-en Perzische Tapijten, (onder garantie van echtheid), prachtig van dessin en in de[ meest courante maten, zoomede ioyers-aiiUque, galeries, kameellasscben, Oostersche kleedje», lappen enz. Een en ander gebrnikt ter versiering der Arena, bij gelegenheid der Lustrumfeesten te Delft en te Zuifen op 31 Aug. j.)., en het Koninklijk bezoek aan Zaandam, wit tas teten uiterst lap prijzen OPGERUID. Van heden af dagelijks te bezichtigen. P. C. PAERBLS, Telephoon 4541. ROK IN 138. De Zaanlandsche Zilversmederij KALVEROTRAAT 51, A mater dam. SPUISTRAAT 62, Den HS*C. Specialiteitszaak in Zilver van Antieke Stijlbewerking, Tafel- enDessertzüver en Zeeuwsen Knoopzüver. ':*" KOPERGIETERY ? -KOPERSLAGERY KOPERWERKEH-MAAR- MODEL OF ??TEEKENIMG ELECTRO - G AL V ANI5CHE INRICHTING KENNEMMER5TRAAT-N?! i ?*< ?' \ HAARLEM ? ? ? a a HTTIQ! 'T BINNENHUIS Inrichting tot meubeleering en versiering der woning * A RAADHUISSTRAAT 48-50 * AMSTERDAM * j Filiaal: KUNSTZA AL KLEIJKAMP, j Zuidblaak, Rotterdam. ? ? B B_H aLBJTg m m f Alp. Kunst- en SIERKUNST" Nieuwe Splegelstr. 32. Stadhouderskade 4. KUNSTVOORWERPEN, ANTIQUITEITEN, Meubelen enz. RÜDOLP ELION & Co KOPER GtB°W?FELIX MERITI5" KEIZER5GRACHT32<r KUNSTHANDEL wed. G. DORENS k ZOON ROKIN 5a AMSTEBDiW DE MUS i TWAALF ETSEN | - DOOR - j i ANT.DEBKfflv.ANGEREN. | PHOTOBRiVüREN, N. OUDE EN MODERNE l lïJISTEBS. KLFÜRDBÏXÏEN, KLEDBETSEH, \ ETSEN, KOPENBAA8SCH POECELEffl, - : ENCACBEMEifiEN. - ' .DEB1ÈREBIESAART ACHTER ST. PIET ER 16 -:- -:- Utreclit -:- -:MAGAZIJN VAN COMPLETE MEU BELEERING EN STOFFEERING = VERHUIZINGEN, TRANSPORTEN, SPECIALE AFDEELINÖANTIQUI TEITEN EN KUNSTVOORWERPEN Meubelfabriek Nederland". J. A. Hl/lZINGA. BINNEN BETIMMERINGEN, BEHANGERIJ, MODELKAMERS. Groningen. VV ESTERSINGEL. FRANCO LEVERING. TELEF. 118. sMenscnen Levensduur de Gewoonten foor/ieen en Thans» PANORAMA-GEBOUW Plantage over Artis. Entree 25 cent. Ingang Plantage Muidergracht. VA November tot en met 29 November

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl