Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1640
«ou willen werken. Het aantal arbeiie-nren
per dag ia schrikkelijk hoog; de behandeling
der werklieden niet de beste en de sociale
hulp welke de Staat hier den arbeider ver
strekt, is in Japan onbekend. Van ouderdpms,
ongevallen- en ziekteverzekering enz. is in
Japan geen sprake en pogingen van conser
vatieve Staatslieden om den arbeiders zulken
steun te verschaffen, leden'schipbreuk door
het verzet der invloedrijke werkgevers, en
moesten dus worden opgegeven. Misschien
terecht, want de jonge industrie is alleen
levensvatbaar, kan dan alleen concurreeren,
als zq de ongeschoolde en weinig voort
brengende arbeidskrachten, lage loonen be
taalt. Ze kan de zware lasten van sociale
beschermende wetten niet dragen, waarop
de kundige arbeiders aanspraak hebben.
Maar van de kundige Europeesche arbeiders
wordt dan ook veel meer geëischt, dan va a
de geheel ongeleerde Japaneche arbeiders en
arbeidsters.
De treurige toestand van het Japansche
proletariaat, maakt eerst het streven naar
landverhuizen begrjjpelyk. Het heeft
intasschen vele verschillen met de Vereenigde
Staten en Canada opgeroepen, waarom de
Japansche regeering door verbodsbepalingen
de landverhuizing is gaan beperken.
Deze landverhuizing in massa, was het ant
woord van het Japansche proletariaat op de
behandeling welke men het laat ondergaan,
op de ellendige laagte zijner levens voor waar
den. En op eene andere wijze kan het zijn
wil niet uiten in het Staatsleven, tengevolge
van de door de regeering gevolgde militaire
machtspolitiek. Om aan de stijgende lasten
en het dagelijks duurder worden van het
leven bij altijd ontoereikbaar blijvende loonen
te ontgaan, werd toegegeven aan den lust
om naar den vreemde te verhuizen. De
land?\ ? hnizinga agenten kwamen hieraan|tegemoet
Nu dwingt de regeering, om de noodige
arbeidskrachten niet te vei liezen, hen die
landverhuizen willen, in het land te big ven
en staat hun alleen toe om naar Korea en
China te gaan. Daar nu het meerendeel van
het proletariaat in het land blijven moet, zal
de toekomst waarschijnlijk eene n. eer gespan
nen verhouding tusschen arbeiders en onder
nemers b> en gen.
De yreeselijke arbeidersellende, welke elke
jonge industrie met zich medebrengt, zal niet
anders uit de wereld geholpen kunnen worden,
dan dat de meer geschoolde arbeiders in den
zonder erbarmen gestreden wordenden strijd
om het bestaan, zich boven de anderen verhef
fen, zich vereenigen in den strijd tegen de on
dernemers en hoogere loonen bedingen, welke
zy weder te vergoeden hebben door meer en
beter werk. Aan pogingen om de arbeiders
te vereenigen, heeft het niet ontbroken, maar
aan samengaan en eenheid van leiding leden
deze pogingen gebrek. Er zjjn reeds beroepe
agitatoren, die bij elke omvangrijke werk
staking te vinden zijn en door hunne pro
paganda aan de stakingen meer nadruk en
algemeen samengaan trachten te geven.
Bij de grootere arbeidsverschillen zooals
in het vorige jaar by de koperwerken van
Ashio, onder de weefarbeiders van Mitsu
Bishi in Nagasaki en bij de veelvuldige
stakingen in Osaka, deelden de leiders der
ontevredenen aan de politieke propagandis
ten, voor zoover deze uit eigen beweging
waren gekomen, schriftelijk mede. waar zij
zouden kunnen oogsten. De uitslag van de
inmenging dezer politieke drij vers, is geweest,
dat de onkundige arbeiders fanatiek optraden
en dat de zaken zulk een geweldig karakter
kregen dat men er geweld, gepaard met
bloed vergieten tegenover stelde. Het heeft
ook niet aan pogingen ontbroken om eene
politieke sociaal-democratische partij in het
leven te roepen en eerst kort geleden werd
weder zulk eene, onder den naam van
Shakai heiminto" opgelicht, Maar in overeen
stemming met het karakter der oprichters,
is er geene gematigde houding en een ver
standig optreden voor rechtmatige eischen
der arbeiders van te verwachten, doch slechts
een mateloos opvoeren der ontevredenheid en
van k lassen haat alsook opwinden tot wanorde
en gewelddadigheden. Dit maakt begrijpelijk,
waarom de regeering zich dadelijk tegen de
eerste pogingen om eene partij te vormen
verzette, de oprichting der partij verbood en
alle vergaderingen door de politie uiteen
liet drijven.
Ook het eenige sociaal-democratische dag
blad de Helmin Shimbun" in Tokyo, is het
niet beter gegaan. Er werd door de politie
gedurig beslag op gelegd en het verschijnen
er van verboden. Het herleefde meermalen,
altijd echter tot een kort bestaan en nu
schijnt er in Japan geen dagblad te be
staan, dat de sociaal-democratische eischen
vertegenwoordigt. Wel zijn er verschillende
tijdschriften, die zich bezadigd en ernstig
bezighouden met sociale vragen, o. a. de
Shinkor'on" aan welke de bovengenoemde
bedraden der loonen der arbeidsters ontleend
zijn. Ook in andere grootere tijdschriften
vindt men dikwijls artikels welke economi
sche vragen in socialistischen zin behandelen.
Tot nu toe gaan de vertegenwoordigers van
de praktijk en de theorie nog niet samen
en de ty'd is nog lang niet gekomen, waarin
z\j vereenigd zullen optreden. In de theorie
overgenomen van het buitenland, dikwijls
christelijk getinte grondstellingen en slag
woorden, in de praktijk overal ellende en
ontevredenheid, plaatselijke stakingen, welke
mees* al met een compromis «indigen, soms
echter ook onder den invloed der politieke
drijvers bloedig onderdrukt worden. Samen
werking tot het bereiken van recht en goeder
tierenheid, als in andere beschaafde landen
meer en meer bereikt wordt, is in Japan
niet te vinden. Het is interessant te weten
wat de politieke drijvers in Japan eigenlijk
zijn. Voor het grootste deel komen zij niet
voort uit het arbeidsproletariaat maar uit
het z. jr. beschaafde proletariaat dat de on
geregelde ecu ooiwetgeving in massa levert.
Terwijl in het beschaafde Europa, de leer
lingen na i;tm eindexamen van bepaalde
scholen, tot het hooger onderwijs worden
toegelaten, staat in Japan het aantal der
weinige hoogere scholen, geheel buiten alle
? verhouding tot dat der lagere. De Slaat houdt
zijne scholen zoo weinig in geial, dat slechts
een heel gering deel der leerlingen van de
lagere scholen in de hoogere opname kan
vinden. Elke hoogere school, vooral de
Kotojrakkos (onze gymnasia) en de universi
teiten zeven daarom door strenge examens,
uit de massa gegadigden voor hooger onder
wijs, de weinige gelukkigen uit. De groote
rest moet maar zien, wat er van haar wordt.
Dit heeft zijne soede zijde in zoover aan het
algemeene streven ooa voor docent, professor
of ambtenaar to studeeren, perken worden
gesteld en ook andere beroepen als de
Staatsdienst en het schoolwezen, beter onder
richten worden toegevoerd. Maar een groot
aantal dezer afgewezenen wordt op deze wyze
gedwongen, zich in een door hun niet
gewenscht beroep te begeven. Of deze mensehen
met hunne teleurgestelde hoop en onvervulde
wenschen vriendelijk gezind zijn voor de
Staatsorde, is eene andere vraag. Wie geen
lust of geschiktheid heeft voor een ander,
gewoon beroep, dien rekent men tot de
Soshi te behoren, een stand, die vroeger,
toen handwerk nog meer veracht werd dan
nu, ook talrijker vertegenwoordigd was. De
Soshi waren en zijn ook nu nog de onte
vredenen, de teleurgestelden, tot niets
ordeIjjks en regelmatigs geschikt en bruikbaar.
Ze zijn half beschaafde, verloopen studenten,
een stand die er reeds was, eer de ontwik
keling der sociale nieuwe orde voor hun
bezigheid en bestaansrecht vond. Een deel
van hen is voor het kunstleven in Japan
van groote beteekenis geworden. Het moderne
Tooneel bijv. dankt aan deze Soshi zijn ont
staan. Romandichters en schilders, zijn uit
de Soshi voortgekomen. ED alle deze moderne
tooneelspelers, dichters en schilders, waren
in het begia en gedeeltelijk om goede redenen,
als ruw en zedeloos, diep veracht. Met behulp
van de heerschende meeningen in het buiten
land, hebben zij echter de achting der be
schaafden weten af te dwingen.
Uit de Soshi zy'n o. a. de bekende
tooneelspeler Kawakami en zijne vrouw
Sadayakko voortgekomen. Eene zelfde rol
speelden de Soshi in de politiek, waarin zy
eerst niets dan landloopers, dievenpak, tot
al wat slecht is bereide Bravos" waren,
de gevreesde bezoekers van politieke verga
deringen, die men ook kon huren, om hei
melijk een vijand een pak slaag of een mes
steek te geven. Nu spelen züin de pers, in
de gemeentebestuten en de parlementen een
groote ro', en een deel hunner vormt nu de
woelwaters, die aan het vormen van een
arbeidersvereeniging een werkzaam aandeel
nemen.
Eigenlijke anarchisten, die de geheele
staatsorde omver willen werpen, zy'n er in
Japan niet. Vooral ontbreekt door de nog
bestaande godsdienstige vereering, welke
elke Japanner koestert voor het regeerende
Huis, de bodem voor moordaanslagen op het
gekroonde hoofd. In Europa is men betreu
renswaardig ryk aan zulke aanslagen. In het
private leven komen de z. g. Gorotsuki met
de moordwillende anarchisten zoowat over
een. Ze zijn vertwijfelde misdadigere, die in
geheime benden vereenigd zijn en van min
der of meer sluw bedekte roof en afpersin
gen leven. De vreedzame bevolking heeft
voor dezen een heillozen angst. Als de Gorot
suki zich door een met een bloeddroppel
bevlekt stuk papier, bekend gemaakt heeft,
betaalt de ontvanger van zulk een stuk
papier, gewillig de sommen welke de Gorot
suki onder voorwendsel van gemeenschap
pelijke of weldadige doeleinden van hem
afbedelt en hoedt zich uit vrees voor wraak,
aangifte te doen by de politie. De Europeaan,
bemerkt zeer zelden wat van deze afdreigin
gen, daar de door de Gorotsuki bedreigden
weten, dat hij niet zwijgen zou en vreezen
daardoor aan de wraak der Gorotsuki bloot
gesteld te worden. Dit kwaad, dat zijn
hoofdzetel heeft in westelijk midden Japan,
is daarom moeilyk uit te roeien, hoewel het
tengevolge van de straffe staatsmacht, vooral
niet zoo uitgebreid van sociale beteekenis
is, als de uitgebreide politieke vereenigingen
in China. Naar O. L.
Rotterdam.
S. B.
Nieuwe Uitroi.
EpJiemeriden, door DIXI, tweede bundel
Rotterdam, Nijgh en van Ditmar's uitgevers
maatschappij.
Een Gracht-Idylle. Amsterdamsche comedie
in drie bedrijnen, doorW. A. PAAP.
Max Dannenberg, door W.A. PAAP, uit het
Duitsch door J. M. P. PAAP-VAN DER SCHALK.
De Doodsklok van het Damrak, Roman uit het
jaar 1907 door W. A. PAAP. Amsterdam, uitge
vers maatsch. Vivat".
Htt Beethoven-huig, door WILLBM
HUTSCIIENRUYTBR. Teekeningen naar het ontwerp van
H. P. Berlage Nzn. Amsterdam, S. L. van Looy.
De avonturen van Kfavervier, door J. L. KEE
TELAAR Jzn. Amsterdam, Gebr. Koster.
Werken van J. A. ALBERDINGK THIJM, ver
zameld en gerangschikt met inleiding en
overzichten door J. F. M. Sterck. Deel IX.
Portretten van Joost van den Vondel. Her
zien naar het handexemplaar van den
schryver met portret, plaat, facsimile en
genealogische tabellen. Amsterdam C. L.
van Langenhuysen. s'Grayenhage, Martinus
Nyhoff.
Uit het land de.r jeugd. Roman uit het
meisjesleven, door MYRA. Brussel. DeVlaameche
boekhandel.
Diakens voor de jeugd. Naar de Engelsche
uitgave van L. L. WEEDON, voor de
Nederlandsche jeugd bewerkt, door CHRISTINE DOOR
MAN. Prac ituitgave met tal van groote platen
en illustratiën tusschen de tekst. 2 deelen,
Utrecht. W. de Haan, Amsterdam,
Meulenholt' & Co.
Parelen uit de werken van ELLEN KEY,
verzameld door mevr. LOGEMAN v. D. WIL
LIGEN, Leiden, A, W. Sythoffs itg. Mij.
PERCT B. SHELLEY, De Cenci. Een treurspel
in vijf bedryven. 1819. Vertaling van dr. K.
H. DB RAAF, Amsterdam, 8. L. van Looy.
Teddy't boek, door ANNA CHAPIN RAT, ver
taald door G. W. ELBERTS, Amsterdam, H.
Meulenhoff.
A. GOLL, Misdadiger»- typen bij Shakespeare,
met een aanbevelend voorwoord van prof.
mr, J. SIMON VAN DER AA, Groningen, J. B.
Wolters.
Analecta uit Leopold von Ranke'a histori
sche werken, verzameld en toegelicht door
M. TEN BOUWHUYS, vertaald door JAC J. VAN
GELDEREN, eerste bundel, Amsterdam, S. L.
VAN LOOY.
H. FORCHHAMMER en W. R. OTH DE VRIES,
Het Deenich voor Nederlanden, met een voor
woord van dr. OTTO JESPERSEN.
Engelsch Leetboek, door C. GRONDHOUD en
P, ROOKDA. Deel I, 8e druk.
Toestanden en Oebeurteniisen, eenvoudige
lessen over de Yaderlandsche geschiedenis
voor het 5e en 6e leerjaar, door B. LAARMAN.
3e Deeltje, 6e geïllustreerde druk.
Vragen en opgaven behoorende bij
Toeitanden en Gebeurtenissen. Ie Deeltjp, van B.
LAARMAN, met een inleidend woord van
dezen.
Idem behoorende bij het 2e deeltje.
(Zie vervolg op pag. 12.)
?II»
?!?
?h
?i"
F. 450.?F. 500.
EN 725.?GULDEN
COMPLETE MODERNE
WONINGINRICHTINGEN
IEDER BESTAANDE UIT
SALON - EETKAMER
EN SLAAPKAMER
VRAAGT PRIJSCOURANTEN.
MEUBILEERING MY.
H O L L A N D"
AMSTERDAM - TELEF. 6974
N Z, VOORB.W. 274 O/H. «.v. o. o».
41
NP
?II"
?II?++++?+« »»»»»++ ++++++
H. W. van Delden |
MAKELAAR ^
KANTOOR DAMRAK 28?30. , ,
KAMER N« 2 iB ETAGE.
10?12 en 1?4.
AMSTERDAM.
TELEFOON 8562.
444444 + 44444444444.»
MAISOTI DROUOT
-*? ?*? WKSSER A C«. ?«? «?
* LlïQE HOUT8TKA1T 7 * 9 ?
. . TMLEFOO» UTTBBC. »T4 « .
QBOOTSTE INRICHTING VOOE
COMPLETE MEÜBLLEERING =
IS AT,T.K 8TLTLKN = = = =
ANTIQUITEITEN = = =
XIGIN KEUBELfABRIEK
Knnstzaal KLEIJKAMP,
Zuidblaalr 2*3,
K, O T T E JR D A M.
TENTOONSTELLING
VAN
Schilderijen, Aquarellen,
Etsen en Batiks,
ingericht door de Larensche Kunsthandel.
Heerengrachf 495, Amsterdam.
LAREN, VILLA MAUVE".
Geopend van 18 Oct. tot 8 Nov.,
van 10?5 uur.
Niet-leden 25 cent.
De Zaanlandsche
Zilversmederij
KAL,VERSTRAAT KI,
Amsterdam.
SPUISTRAAT «2,
Den Haag.
Specialiteitszaak in Zilver van Antieke
Stijlbewerking, Tafel- en Dessertzilver
en Zeeuwsen Knoopzilver.
NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP
AMSTERDAMSCHEWEG, ARNHEM.
Fabriek van Kunstaardewerk,Vazen,
Jardinières Bloempotten etc.
Eene zeldzame collectie
Smyrna-en Perzische Tapijten,
(onder garantie van echtheid), prachtig van dessin en in de meest courante maten,
zoomede foyers-antlqne, galeries, kameeltasschen, Oostersche kleedjes,
lappen enz.
Een en ander gebruikt ter versiering der Arena, bij gelegenheid der
Lustrumfeesten te Delft en te Zutfen op 31 Aug. j.]., en het Koninklijk bezoek aan Zaandam,
wordt flans tepn uiterst lap prijzen OPGERUIMD,
Van heden af dagelijks te bezichtigen.
P. C. PAERELS,
v Telephoon 4541. ROKOT 138.
FUYT EU ZONEN
- Meubelfabrikanten UTRECHT ? ? BehangeTaT"".
COMPLETE AMEUBLEMENTEN
44444444444444444444444444444444444444444444.
t - «?
kantoormeubelen geheel van geperst
staalplaat vervaardigd.
ALL.STEEL, LOKETKASTEN.
4-ALL.STEEL ACTE KASTEN.
BRIEVENKASTEN.
KLEERENKASTEN.
BOEKENREKKEN.
AL.LSTEEL TAFELS.
ALLSTEEL LESSENAARS.
ALLSTEEL BÜREAÜX.
4
4
?v
t ALLSTEEL Complete inrichting der kassa afdeeling.
l MOENS&BECK
4
te Bloemendaal.
4»44444444444444444444444444444444444444444<
Een natuurgetrouw Portret
l»
j
naar iedere foto ge
schilderd, is een
allerdankbaarst
geschenk voor elke
gelegenheid.
Prijscourant graf i's.
H.BOGAERTS&CO.,
BOXTEL.
Agent voor Amsterdam:
MAX. COSMAN, Galerij 48.
Onze Inrichting heeft er
steeds met alle kracht naar
gestreefd aan hoog gestelde
eischen te voldoen ; en, te
oordeelen naar de groote tevreden
heid, die wij steeds bij het
geheel of gedeeltelijk inrichten
der woningen mochten opmer
ken, zijn wij daarin gelukkig
geslaagd.
DE PHOEIIF,
COMPLETE MEUBILEERING:
Boofdmagazp 234 Spuistraat, -.
Kiliaad KuntoormculHilrii) 76 Damrak,l A rast.
Fabriek 43 Looiersgracht, j
Zeer uitvoerige prijscouranten
gratis op aanvrage.
urn m mm u.m~m ? ?
'T BINNENHUIS
Inrichting tot
meubeleering
en versiering
der woning
RAADHUISSTRAAT 48-50
* AMSTERDAM *
Filiaal: KUNSTZA AL KLEIJKAMP
Zuidblaak, Rotterdam.
_JL ? ? JL B *?»?«?]
Meubelfabriek
Nederland".
J. A. HU1Z1NGA.
BINNEN BETIMMERINGEN,
BEHANGERIJ,
MODEL KAMERS.
Groningen.
WESTERSINGEL.
FRANCO LEVERING.
TELEF. 118.
KUNSTHANDEL Wel &. DORENS 4 KON.
ECKJN 56, AÏSTEBBill
TÏAAlïETSEN
DOOR
ABT.DEBKZEHvlMEREI
PHOTOGRAVUREN, N. OUDE EN MODERNE
MEESTERS, KLFÜRDRÜIKEN, EEüSETSEN,
ETSEN, KOPENHAAGSCH PORCELEDJ,
ENCADREMEiviEN.
Rijke keuze Nieuwigheden
Luxe-Papier
en Corresp.-Kaarten
STEMPELEN inui?vroesrtiinegke
B. VAN MANTCEM,
HOFLEVERANCIER
SINGEL 562 hoek VIJZELSTR.