De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1909 24 januari pagina 2

24 januari 1909 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Na 1648 mogelijk uiterlijk te geven. Hiervan leve ren de weinige woorden door Heemskerk bjj de mededeeling omtrent de zwanger schap Harer Majesteit gesproken, nog een tweede bewijs. Niet alleen dat in het woord Kamer" ook de republikeinen als monarchalen werden voorgesteld maar de geheele Kamer krijgt evenzoo een geloovig cachet. Mr. Heemskerk en de Baad der Ministers zijn er van overtuigd, dat de Volks vertegenwoordiging van harte instemt met den innigen wensch dat dit, onder Gods zegen, moge strekken, enz. Nu weet echter de premier, zoo goed als wij, dat de Raad van Ministers daarvan niet overtuigd kan zijn, wijl in een Kamer met een linksche mearderheid een betrek kelijk groot aantal leden zitting heeft, die, zelfs bij de zwangerschap van hun eigen vrouw, heelemaal niet aan Gods zegen" denken. En zoo hangt het maar van de gelegenheid af, hoe de Minister en de Raad, of hun partjjgenooten, over de linkerzijde zich zullen uitlaten. Dezer dagen zagen wij in een aanhaling uit de Maasbode nog verzekerd, dat ter linkerztyde de leua bij de stembus aou zijn, geen Christen". Maar zullen nu bij de zelfde verkïeiingen de kerkelijken oak in den geest van Heemskerk c. s., al ware het slechts bij wijze van een op risping van stichtelijkheid, hun gehoor verkondigen, dat die verachtelijke demo craten en liberalen, toch menschen zijn die om Gods zegen" bidden? Niemand die het verwacht. Het is ons steeds als iets zeer opmerkelijks voorgekomen, dat de kerkelijke staatslui zoo gemakkelijk kunnen jokken voor 's Heeren aangezicht. Met Gods naam op de lippen, en in de plechtigste oogenblikken, als ware het hun vaste overtuiging dat onze-Iieve-heer het toeh niet zou hooren, spreken zij onwaarheden uit. Het Opperwezen en de "Waarheid schijnen hun twee Machten te zijn, die met elkander maar weinig hebben uit te staan. Da Kam&r" als hopende, met innigen wenseh, op Gods zegen... wat moet Kuyper daarbij wel hebben gedacht ? Een week nadat Heemskerk, namens den Raad" de overtuiging had uitge sproken, dat de Kamer zoo geloovig ge stemd was,' schreef De Standaard: Maar toch blijven het enkelen, die zich keeren op hun levensweg en de thermometer zelfs van het gewone zedelijk leven, nadert nog steeds meer het vriespunt. De dagen van Ninivézijn voor Neder land, althans in de toortgevende 1) kringen, nog niet aangebroken. Van een volksbekeering tot den levenden God ontwaart men nog niet het flauwste spoor." En toch de vertegenwoordiging van dat volk O, Heemskerk! Natuurlijk, als iemind geloovig is dat hij bidde. Als iemand voor zichzelf spreekt, dat hij getuigenis van zijn geloof aflegge. Wie zal er aanmerking op maken ? Maar wie of wat geeft den geloovige het recht m strijd met zijn overtuiging, de ongeloovigen voor geloovig^n uit te geven, hen voor te stellen als n van zin en geest met hem? Zoo zeer is echter de waarheidsliefde in het staatkundige bij de geloovigen van kracht beroofd; zoo ver geweken en zoo diep gezonken is het levenwekkend ideaal, dat men zelfs liegt met God almachtig op de lippen! Alleen omdat dit voor de partij op aarde beter staat". Klinkt het niet fraai: de Kamer geheel monarchaal; de Kamer biddende om Gods zegen? Zoo maakt men voor de gelegen heid, tegen beter weten in, de natie tot een christelijke natie. Wij hebben gemeend, aan het tumult in den lande, gevolgd op de aankondiging van de mogelijke verschijning van een vorstelijke spruit, eenige verklarende en toelichtende woorden te moeten wijden, vóór wij ertoe overgaan de beteekenis l) Wij cursiveeren. ST DOOR ANNA. VAN GOGH?KA.ULBA.CH. Mies tripte de huiskamer binnen, een papier boven haar hoofd zwaaiend. Moe, Moe, 'n mooi rapporti'" Haar etenimetje schoot hoog uit in jubel. Moe, aan 't b jterhammen ??meren, streek even met haar handen langs 't huishoudschort, nam toen 't papier aan, met ieta eerbiedigs. Hare knokige handen, met de polsenlang stekend uit de omgeslagen mouwen van haar ocbtendjapon, hielden 't op afstand van hare oogen, en langzaam mompelend las ze: lezen zes; schreven zeven; rekenen acht; aardrijks kunde zes; geschiedenis zeven. Mooi," prees se, pif Mies een paar klinkende zoenen. Terwijl Mies haar taBch in de gang hing, kwam vader binnen, meebrengend 'n hars achtige scherpe geur van nieuw hout. Hjj gooide zijn jasje uit, trok de kreukelige boord af, zat in hemdsmouwen genoegelijk neer Bij de kachel. Moe gaf hem 't rapport. Hij keek 't door, ernstig, de slimme oogen half toegeknepen, 't Is mooi, hè?" vroeg Moe trotsch, en dan paa 't tweede op de aieuwe school." Hy knikte, lachte tegen Mieb, die weer binnenkwam. Hier Pa, je boterhammen," beredderde Moe, legde de vetgesmeerde, «ïikke sneden ?«u» d» broodplank op 't bord vóór zijn plaats. Toen reikte ze achter de kachel, greep een gr\js pannetje te voorschijn, 'n Prakkie Bnijboonen van gisteren." der blijde verwachting voor Nederland en het buitenland in het licht te stellen. (Slot volgt.) D. K. De Belgische leger ontwikkeling. III. (Slot.) Het zal wel niet gezegd behoeven te wor den, dat een zoo onverwachte opening van zaken als door generaal Hellebaut gedaan tot scherpe gedachtenwisseling aanleiding gaf, scherp van de zijde van 's ministers partijgenooten, scherp o ik van enkele leden der linkerzijde ten opzichte hunner mede afgevaardigden aan de overzijde, liet moest verbitterd was wel de heer 'Woeste (clericaal), die de betrouwbaarheid van 's ministers becijferingen aantastte en hem verweet, dat da wet van 1902 opzettelijk slecht was toegepast. "Wat het eerste punt betreft, zoo komt het mij voor, dat do toelichtingen door den Minister in diens tweede rede gegeven het ongerechtvaardigde van die bewering ten volle hebben aange toond. Slechts verwondert het niij, dat men niet opkwam tegen de uiteenzetting met betrekking tot art. 5, het daaruit voort vloeiende deficit is toch gemakkelijk te herstellen, zonder dat dit met de meerdere of mindere waarde van het volontariaat iets te maken heeft. 1) Wat de beweerde tegenwerking betreft van de zijde der militaire chefs, het behoeft niet betoogd te worden dat, indien werkelijk de officieren het bestaande systeem niet welgezind zijn hetgeen hoe! begrijpelijk ware althans van een doelbewuste mede werking moeilijk had kunnen worden ge sproken. De tegenwerking in ons eigen leger tegen de plannen Staal tot inperkingvan het blijvend gedeelte bij de bereden korpsen spreekt in dat opzicht voldoende. En toch, de heer Woeste, en ook zijn medestander Sagers, wenschen een steun con amore aan het soldeniers wezen. Wat maakt de openbare macht voor reclame ? Bijna niets! verzucht laatstgenoemde. 2) En dan verwondert men zich BOg, dat het volk zich niet vol geestdrift werpt in de armen van het volontariaat. De school moet allereerst propaganda maken. Reeds de kinderen moeten de voordeelen van het vrijwilligersschan leeren kenBen. De Minister van Wetenschap en Kunst inoet een circulaire uitvaardigen, enz. aldus de Antwerpsche Meetingist. 3) De heer erwagne: De Ministers werfagenten! De heer Hymans-' Gfoef den vrijwilligers 4000 francs traktement... Ook het lid der rechterzijde Hoijois, die onder demonstraties van links oen zeer lange rede hield, beklaagde zich er over, dat de werfagenten ontmoedigd werden, vandaar dat het volontariaat niet meer zoo brillant" ig als met recht mocht, worden gewenscht. De heer Lorand: Dn kooplui in mensehen hebben afgedaan. De heer Hoijois: Het zijn heele nette lieden. De heer Buyl: In Katholieke Vlaamsche bladen noemt men hen zielhpnden! Behalve de heer Hoijois hield nog diens partijgenoot Melot een lange redevoering. Mij achtte de uiteenzetting der ministerieele plannen verkeerd. Vroeger stak men in het leger den draak niet het ..niilieianisma". nu zal het volksleger'' het land doorgaan. Daarop volgde een streng militairistisch betoog over lang kazerneverblijf, over Duitschland en over do uitstekende eigen schappen van den Belgischen soldaat. De heer Janson: Ge spreekt als een oud generaal. (Gelach links.) De heer Melot: Oude generaals kennen de soldaten in het vuur. De heer Hubin: De troepen der conventie hebben de oude g-erieraals verslagen. Niettemin verklaarde de heer Melot plaats vervanging in oorlogstijd iguoble" te achten, waarop hij de gerechtvaardigde aanmerking van den heer Lorand moest verduren: de vrijgeloten zijn dan zeker in eens veldsoldaten geworden '? Spreker's beroep op Nederland, om de loting tegen over de selectie in bescherming te nemen, was volstrekt onjuist. Hij vergeet, dat men meer en meer ten onzent het onrecht der loting begint te beseffen en dat weinigen van ons, zelfs bij beperkte lichting, de loting nog in beginsel verdeiigen. Overigens was het betoog van den heer Melot zeer dubbel zinnig, gelijk rneer het geval is als men ,,politiek" iemand wil beschermen, dien men in beginsel moent te moeten bestrijden. De redevoering van den heor Hoijois droeg hetzelfde karakter van oen der Druk doenerig schepte ze uit het pannetje op de drie horden. Terwijl Pa en Mies aten, bleef zij heen, eu weer loopen, nu en dan een hap opsnappend of een slokje koflie slurpend, ze redderde op het buffet, schonk de koffie bij, keek of 't water kookte, altijd zoekend naar werkjes, om maar niette gaan zitten. Dat was zoo hare gewoonte, van toen ze nog kostgangers hielden en ze alles moest doen met een kleine slons van 'n meid. Nu, nadat der man die mooie slag had ge slagen, hield ze twee meidec in 't grootere huis, kon ze zich laten bedienen, maar ze jak kerde den heelen dag mee, j jeg de meiden op, en deed toch zelf het meeste. Pa," vroeg Mies, krijg ik wat voor'c rap port? Lïna van Effen mag meisjes vrage en Lies Wimmers krijgt 'a gulden, en Bertha van Erde gaat na de bioscoop." Jij krijgt ook wat, dat 's vanzelf; niet Pa?" beloofie Moe, even neerzakkend op haar stoel. Natuurlijk, natuurlijk!" Mag 'k 'n partijtje heobe?" Ja, dat zou wel wat zijn", viel Moe bij, een snee roggebrood op Pa's bord schuivend. En dan veel meisjes vrage", schetterde Mies. De heele klas l" Wel ja, hoe meer hoe liever dan maar," vond Moe. Dan wordt je ook weer overal teruggevraagd." Hoe wil je die heele bende hier in huis berge?" weifelde Pa. In de zijkamer. .. de salon." Pa lachte. Daar kêje je alleen al niet roere." En 't is ook eigenlijk zonde, op dat mooie kleed," peinsde Moe. En aarzelend, om 't groote van wat ze zeggen ging: As we de kleine zaal in de Leeuw es huurde." Ja, ja!" dolde Mies, die hét Lies Wim mers laatst ook gehad. En toe kwam der 'n goochelaar!" rechfs-militaire speeches die wij in onze Tweede Kamer regelmatig vernemen: lof over hetgeen rechts" gedaan heeft, dat rechts zoo vooruitstrevend is geweest, en poging om verschillende partijprogramma's van links tegen elkaar uit te spelen 4). Toch trof ik in het lange betoog Hoijois een belangrjjk gedeelte, dit n.l. waar de njarige vrijwilligersdienst wordt bepleit. Al kan men ook de tegenwerping van den Minister verstaan, die juist voor het op te leiden beroepskader meerjarige verbinte nissen verlangt, toch dient niet uit het oog te worden verloren, dat een dergelijke maat regel als ovenjangsmaiitreijel fot den jiei'soonlijl'en dienstplicht iu Belgiënuttig zou kunnen wezen. Men bedenke dat wij in 18^3 ons reservekaiïer instelden, en dat dit instituut wegbereider was tot den persoon lijken dienstplicht, die vijfjaren nadien werd ingevoerd. .Medestand mocht do Minister vau rechts slechts vinden bij enkelen der jong-clericalen, der jeune droitc, bij den heer Verhaegen, den schrijver van hot bekende artikel in de Revue Soeiale Catholique", die een. zeersympathieke rede hield; bij den heer Oarton de Wiart, en slapjes pok te slap naar mijn verwachting bij den vredesvriend, den heer Beernaert. Krachtig werd de Minister van Oorlog gesteund van links in een serie uitnemende redevoeringen, onder welke die van deheeren Franck, Hijmans, Lorand en Huystuans bijzondere vermelding verdienen. De katho lieke werklieden-afgevaardigde Huyshauwer bepleitte o. m. afschaffing der loting, terwijl namens de socialisten-het woord werd ge voerd door de teeren Hubin en Ivoyer, die instemming betuigden met de wensciien der liberalen. Vaa het standpunt door priester Daens ingenomen, lid der vrije Christenvolkspartij, heb ik niet veel begrepen. Hij wil de bloedwel" weghebben, acht loting barbaarscb, wenscht persoonlijke dienst, om te komen tot... een leger van vrijwil ligers. Wat deed de Esgeering? Tot haar was de interpellatie gericht. Er was echter geen eenstemmigheid in het Kabinet verklaarde de Minister-President. Dies moest er ook naar het zeggen van den Minister van Staat Woeste... tijd ge wonnen worden. Het gold een militair vraagstuk. En men weet: een krijgsman wint genoeg, al wint hij niet dan tijd 5). Intusschen zou men pogen om aan de rechterzijde tot overeenstemming tegeraken. De Minister- President verklaarde in de eerste plaats te willen steunen op het patriotisme van roahts; daarnaast zou hulp van anderen worden aanvaard. Da rede van den heer Sc'hollaert zoo kon de hoer S-'gors dan ook komen ver klaren - had . . . vorliishting gebracht. Daartegenover mocht de heer Hymans, naar ik meer., niet ton onrechte «eggen, dat ti'.ricijl di', .M/'n/ntar rim Ourlnij ln't !\MH<sfme>ii in» hel oloitttti'itiat JJTOC/Um?.?.rt-, de i'oor;titnr ran den Ministerraad het f<iülis«'iin>i,t prncluniifi't, run liet Minis terie! 'levendige toejuichingen links): en de heer tïuysmans, dio op het gebied van de verdediging des lands het bankroet der c'.ericale partij uitsprak:. (Levendig applaus links.) liet was alzoo om tijdwinst te doen. Da lieer Woeste had het wachtwoord gegeven. Don 3den December hield de rechterzijde clubvergadering onder leiding van don hoer Cooreman on sprak zich met groote meer derheid uit voor hot plan van baron Snoy, tot instelling oener commissie. Overeen komstig die besprekingen wijzigde hij het tot een wetsvoorstel: instelling eener com missie van enquête van elf leden, door het bureau te benoemen, ten einde de resultaten der wet van 1!)!)2 te onderzoeken en uit to maken of' liet vredes- en oorlogs-eil'ectiof van 't leger is bereikt; indien niet, Je oor/aken op te sporon en na te gaan of door uitvoering der wet van 1DJ2 aan de bezwaren kan worden tegemoet gekomen. De be voegdheid van art. 4^1 der wet van 3 Mei 18sO op do parlementaire enquóte "wordt buiten werking gesteld (wettelijke maatregelen aan to geven tot verbetering der fouten). Onder verklaarbaar gelach bij de oppositie werd dezo gefiitsooiioïnlo <j;etl!i",hto naar <lo Af.leclingan gezonden ;blz. l'.H . Voorts werden twee motiën van orde ter tafel gebracht. Links stelde bij monde van do hecïeu Jansou en Neujean voor: Ds Kamer, acto nemende van Je i;iliehrin?reri ca toelich tingen, loyaal dojf don Minister van Oorlog Ja, 7,00 wat ho^rt der dan bij. En \ve motte iiau maar n'.ei op teu beetje zien. Wat /eg jij, Pa V' 't Is mijn goed," bromde Pa onverschillig, ?n groote hap afscheurend van ziju boterham. i.s je zoo wat doet, mot je't reyaal doen. En we hebbe de'r ook maar n." Moe's hand streek over 't geelbloade haar van Mies. Pti werd wat belangstellender. Maar rnot je enkel manies vraie? jongens derbij is toch aurdiizer." 7a," vond Mies dadelijk. En pruilerig : had ik maar 'n broertje." Hadde we maar n jongen,'' zuchtte Moe. Ze zat even paf. Toen, verlicht, stelde ze voor : We vrage de broertjes mee van de meisjes." Hoc weet u nou, of ze broertjes hebbe?" Dat kèj'j toch vrage." Lies Wicnoaers h C-1 de'r alvast n." Zie je, dan vraag je't van d} andere ook. En dan sture we N'eeltje met de boodichap; of de jongejuffrouw en de jongeheer". .. ,,'n Boodschap? Xee. u mot brieües schrij ve; dat is veel echter." Kind... wat 'n werk, an al die me /rouwe ? ' Ja ... dat hoort noo. Aadera geloove ze 't misschien niet". Dat mot Pa dan rnaar doen." Béje bedonderd?" Pa lachte zwaar. Ik zal daar brieües gaan schrijve over 'u kin derpartijtje!" HèMoe, doet u 't dan?" Moe zuchtte. In godsnaam dan." En krijg ik 'n nieuwe jurk?" Dadelijk leefde Moe weer op. Ja zeker, 'n mooie Schotsche ruit; ik zag 'n pracht bij Delden." Hè, jasses nee. 'n Witte mot 't ziju; die had Lies Wimmers laatst ook gekrege." Goed, dan 'n witte. Der mot nou es niks an inankeere." verstrekt, waaruit blijkt dat het leger noch voor vredestijd noch voor oorlogstijd de vereischte sterkte bezit; overwegende, dat van nu af ten behoeve der landsverdediging op Regeering en Parlement de dure plicht rust om onmiddellijk ons militaire stelsel te reorganiseeren; overtuigd, dat een wets ontwerp op de beginselen, ontwikkeld door den Minister van Oorlog, een patriottische en democratische oplossing zal brengen, waardoor de onafhankelijkheid des lands krachtig zal worden bewaakt, gaat over tot de orJe van den dag." liechts, bij monde van den heer Besrnaert, vraagt eenvoudig tot do orde van den dag over te gaau. De motie van links zou toch z. i. de oplossing vau problemen vooronder stellen, welke nog nauwelijks uitgesproken zijn. Daarenboven, óók was het npoilig, dat men vóór zich uit te spreken Je cijfers van den Minister kon toetsen. Menigvuldige keeren heeft het Parlement zich te beslagen gehad over onnauwkeurigheden in de inlich tingen van het Departement van Oorlog." Gelijk alreeJs gezegd, vestigde zich bij mij de indruk dat de cijferbezwaren door generaal Hellebaut werden weerlegd; maar toch is het standpunt van den neer Bsernaert volkomen te billijken. Op grond van traditiën zijn militaire departementen gesloten". Zij stonden, gelijk het leger vroeger, tegen over het volk en staan nu nog tegenover de vertegenwoordiging van het volk. Do ver gelijking met het sarail, vóór enkele jaren ten onzent uitgesproken, is niet zoo kwaad. Herhaaldelijk moesten ook wij ondervinden hoe Oorlog en Marine ons onjuiste rnededeelingen verstrekten. In België, waar de band tusschen volk en leger nog beduidend zwak ker moet zijn dan bij ons, zal het natuurlijk nog erger wezen. Wil men gewezen-hebben pp de voorstelling in zake den bouw der krijgssehool te Brussel, die naar het zeggen der X-ieuwe Gazet de raming van 4J4 millioen francs met 8 millioen francs over schreed, of op die in zike de Maasforten, welke in stede van de voorgespiegelde 24 millioen meer dan de drievoudige kosten zouden bedragen hebben! In zulke opzichten is er bij militaire departementen waarlijk niets nieuws onder de zon. Het resultaat van de beraadslagingen was, dat de eenvoudige orde van den dag, door Jen heer Beernaert voorgesteld, met 78 tegen 70 stemmen werd aangenomen. Do heer Daens onthield zich. Over den verderen inhoud der discussien, hoe belangrijk ook, kan ik zwijgen. Dit schijnt intusschen vast te staan, dat, welke vooruitstrevende meeuingea verscheidene der afgevaardigden. als bv. de heer Lorand ook toegedaan zijn, me.i een verderen teruggang dan tot een oefentijJ van 12 maanden (voor onberedenenj voorloopig voor Beliie ondenkbaar acht. Het geheele jaar zal dus gevuld blijven en eeno overdenking der moeilijkheden, die zich voor gaan doen, zoodra men onder de 12 maanden komt, is voor onze zuidelijke buren voorloopig overbodig. Dat men niet onder 12 maanien gaan zal bewijst ook wel dezo omstandigheid, dat het r/-eJeseiïectief de beraadslagingen belieerschte, ja zelfs aan leiding tot Je interpellatie geweest is. Voor waar een teeken, Jat niet kan bedriegen. Yoir ons is in de discussien behalve Je kennis van den samenhang der dingen, en de wetenschap van hotgeen omgaat bij een volk waavmeJe we ons iu menig op zicht verbonden voelen bovenal leerzaam Je tlinkwog geoponbaarJe tegenzin tegen het onrecht Jer loting, inderdaad het mooie moment in Jie Jagen van 24 November tot 4 December, en in de tweede plaats eene opmerking die ik zoowel bij den Minister als bij den heer Franck aantrof; eene opmerking van genoegzaam belang om haar niet onvermeld te laten. D-3 Minister dau begon zijne inleiding met voorop te zetten Jat eeu vreaeselïectief noodig was, behalve voor rust en orde, tot behoorlijke oefening. Mat gereduceerde eenheden leeren de aanvoerders niet hunne oorlogsafdeelingen in het terrein aan te voeren. Dit punt verdiende naar het oordeel van 7i. li- meerder aandacht. Die meennig nu \veri Joor Jen liberalen afgevaardigde Franck nader ondüratrotpt. Hij zette aan de haul vau la. Belgique i militaire uiteen, hoe f e (i»nt garnizoensinauoeuvres werden afgelast, omdat de pelotons uitrukken moesten met ;> "f -iI rotter. -?Je schutterij /on er v&n ^«bloos'i l hebben. D-J cavalerie had GO man in plaats i van 120. In Antwerpen gaan <s tot 12 kanonniers zich oefenen onder een kapitein, een luitenant eu 4 of 5 man kader. ..(Jiio scène de vauieville." En dat voor 63 mil lioen francs 6). Me dunkt, in een tijd waarin het staar.deleger-begrip ook ten onzent hopen we voor kort slechts overheerscht, en de Minister van oorlog aan een der Kamerconservatieven de belofte heeft gedaan om een indeeling der militie in drie ploegen te overwegen mag men er wel eens aan herinnerd worden, dat een oefening met schimmen van oorlogsafdeelingen, met compagnieën van veertig man en minder op niets uitloopt. Op niets dan... schijn. Aan het slot van dit korte overzicht moge ik den wensch uitspreken, dat de kranige Minister, die het Belgische Depar tement van Oorlog op het oo^enblik beheert er in slagen zal de macht van hot behoud te overwinnen, dat do leserontwikkeling keert. Die macht is groot, in Belgiëgelijk e|Jersr en op welke trede der evolutie men zich ook bevinde. Tiro.v>o.v. 1) Ook heb ik het te kort van 7f8S man van vrijwillige reservisten (blz. (-8 2e kolom) niet recht begrepen. Dit aantal ware juist, indien per jaarlichting op 10,000 reservemannen gerekend werd, wat naar ik meen te moeten afleiden, echter niet het geval is. 2) Dit werd weersproken door den heer Lesde, die juist van krachtige propaganda voor het volontariaat gewaagde. 3) De katholieke Ant^erpsche afgevaar digden, die tot de Meeting-partij" of de Commissie van krijgdienstbaarhedetr' behor>ren, waarvan de leus is Niemand ge dwongen soldaat" wekken meermalen den schijn een imperatief mandaat te bezitten, dat hen dwingt elke militaire hervorming te weerstaan. 4) De tactiek van het proefkonijn, gelijk ik die betoogtrant reeds vroeger kenschetste. 5) Da aandacht zij er hier op gevestigd dat ook bij de aangevraagde interpellatie naar aanleiding van 's konings briefde regee ring een uitstel vroeg van veertien dagen. 6) Het juiste bedrag der kosten voor het Belgische leger ia moeilijk na te gaan, doordat verschillende uitgaven ook over andere departementen verdeeld zijn. Lorand schatte het totaal op 90 millioen. Ik wijs slechts op het aanmerkelijke bedrag dat jaarlijks voor aalmoezeniers wordt uitgetrokken en niet op de oorloasbegrootinj» vermeld is. nmiMiiiiimuiHiMiMimumniMlimimiiimimmiiiMiiiHitiiiiiiiiiiiim Ik ga VA-?t de namen van de m >i>jcH opschrijve; tLit ken net nog vóór sciiuu:." ..Hueveel zijn der V' ...Vijfden met mijn mee" En Jan net zooveel jongens; dat 'r? dertig. En Jan mo'te we Piet en Jet van tante Kee ook maar vrage." Hi; jasses nee," snibte Mies. Die zien der dan misschien rnar uit." ..Hoor zoo'n nuf!" grapte Pa. Maar Moe hield ernstig vol: die motte der bij; anjers word ik kwaje vriendenniet tante Kee. Eu taate Kee mot k jmme he!ps.'; En der komt 'a goochelaar." ,,N"'>u ja, maar voor spelletjes en zoo. ?'a'lie motte toch gewoon schik ook make." Mies had iiaar bord weggeschoven, zat iet een papier voor zich; snel krabbelde ze eer. naata. 't bovenlijf ver gebogen over Je tafel; Jan gooide ze zich achterover, 't potlood tusschen de tanden, zat met halftoegeknepea oogen zich Je klas voor te stellen, om niemand te vergeten. Klaar!" schreeuwde 20 eindelijk, danste plomp door Je kamer, gooide het papier op Moe'* hoofd. En weet je nou, waar ze allemaal vvoce?" Nee, dat 's waar, dat mot ik vanmid dag yrage." Prettig gewichtig, ging Mies naar school. Pa ge.ijk de deur uit naar 't werk. Moe bleef napeinzen onder 't opruimen van de tafel. As ze maar niet die briefles hoefde te schrij ven an al die mevrouwen. Nou maar, 't kwam Jer ook geen steek op an, al sat der een fout in; as de kinderen maar pret hadden; daar was 't toch orn bigonnen. Ze zou ze volop tra.teeren op thee en chocola en lekkere taartjes; wat een mooi gezicht zou 't zijn, al die ja angekleede kinderen! En as Mies dan overal teruggevraagd wier, en altijd vrien dinnetjes hield zoo onder de goeie stand.. . in de Hoofdstad. Drie viool-concerten op n avond. Men moet wel over zeer sterke physieke kraehien^ kunnen beschikken om zoo iets te volbrengen. Het uiterlijk van Frits Kreisler want hij was het, die het waagstuk durfde te onder nemen doet dan ook wel vermoeden dat een dergelijke Lsistuag" nog wel geen sloopingswerk zal verrichten aan zijn natuur. Het rasnietdeeerstemaal dat de kunstenaar in ons midden vertoefde, maar wel is zijn talent thans geheel tot rijpheid gekomen, vooral wat betreft de techniek. Met een zeer mooi concert van Vi/a!di begon de uitvoering. Dejeltaliaansche componiat is tijdgenoot van Baeh, welke hein zeer hoog schatte en enkele zijner werken, als motieven voor eigen compositie gebruikte. Vivaldi's concert kenmerkt zich geheel en al door den Italiaanschen stijl, waarin C >relli, Tartini, Verieini e.a. ons schoone compositiëa geschonken hebben. Kreisler imponeerde dadelijk door zijn forschen, koenen toon in het eerste Allegro ; ook het Andante waa moüi en breed van opvatting. In het Finale kwam echter de virtuoos voor den das;; waarom nu daar ^oo 'u o/erdreren snel tempo? Zóó kan Vivaidi het onmogelijk bedoeld lebben. Vruchteloos waren de pogingen van den haer Mengdlöerg om hem tegen te houden. In n bawonderine; ben ik voor hetgeen Kreigier in het Allegro van het concert van Brahms heeft gepraesteerd. Eerlij i moei ik bekennen, dat ik dit s uk nog noo.t zoo g'ootscli heb hooren spelen. De samenweikint: tu-<schea orchest eu solist liet aie'.s :« wensehen ov'er. Men weet hoe mooi Mt-u^el 'r>erg ,lit concert reproduceert. Kreisler vojg ie zich iu zijn op /atting geheel naar den dirigent. Xa dit Allegro viel mij de reproductie «au het Adagio tegen. Daar wist de soiist lang niet Jeu indruk te bereiken, dien het O'ches. mankte. Als ik mij aerinner de wijding die wie weet, trouwde ze dan later niet mei 'n echtu meneer. Al was ie niai rij», at inieixe niet, K ij xouwen wel voor de centen zorgen, An wie zou je 't beter bestejen als au je eenige kind? Meenemen kon je 't tocu niet as je doodging. . . Moe stond een oogenblik stil, de theedoek heengesiagen om 't kopje in naar band. Ja, Mies zou natuurlijk heel andere manie ren krijgen a3 zij en der man, en ze must ouk van alles leeren: mtuiek en dansen eu teekenen, wat ze maar wou. As je daaran dacht, dat je Jat nou allemaal kon do-in, voor je kin i, dan kreeg je geregeld de tranen in jeoogeu van dankbaarheid, dat t zoo voordeelig geloopen was met die bouwvereeniging.,. Daar werd gebeld. ICtl'en in 't spioa kijken. Ze trok de porte briseéopen, schoof met moeite door het nau>ve paadje, dat iu UB salon open was gelaten tusschen de meubels. Net was ze bij t raam, toen er open werd gedaan. Ja, 't was Kee ; dan gauw maar wc«r na de huiskamer. Voor hare zuster schaamde ze zich altijd een beetje voor al de dure diagen, die ze hadden. Kee, dikke schommel, in haar mantel vau vier winters oud, zeilde de huiskamer binnen, groette niet hijgerigen laoh: dag mevrouw," en toen de ander verbaasd opkeek: ,.ja, ik mot geregeld denke, over wie ze 't htio:>e, as jou meid van mevrouw praat." M ie kleurde, keerde zich om naar 't buil"-'. Oju, as je eenmaal in een groot ; UH woont." Nou ja, ja.je heb gelijk, noor menschlAs ik jou cenien nad, liet ik me gravin nuernu." Ze lachte rumoerig, plofte neer in Pa's leuningstoel, naast de kachel. Moe ruimde 't servet op, vroeg naar Kee'-j man en kinderen, vertelde toen plotseling: Mies bracht zoo'n mooi rapport mee V*H school." Zool nou dat is een fiüicitatie waard." J

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl