. Uf DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1650 Kalizoutraijnbouw, in en buiten de mijn. zeeboezem hebben gevormd, ijzer verbindingen voor. De roode kleur van het belangrijke kalizout Carnalliet ia slechts te danken aan de aanwezigheid van onnoemelijk vele zes hoekige blaadjes van ijz^roxyde, die in het zout verspreid liggen. Het is echter uitge sloten, dat deze onoplosbare ijzeroxydblaadjes als zoodanig bij de afzetting van het Car nalliet zyn opgenomen, men moet aannemen, dat een oplosbaar jjzerzout gelijktijdig met het Carnalliet uitkiystalliseerde, als mengkrystal, en later door ontleding het roodkleurende ijzeroxyd deed ontstaan. Tot nu toe had men echter zulk een oorspronkelijk ijzerzont niet gevonden. Reeds lang was ik zoekende naar dergelijke ijzerzouten in de kalizoutafzettingen en hield mij met onderzoekingen dienaangaande bezig. Op een door mg geplaatste rondvraag in een vakblad der kalizoutontginning', waarin aan gegeven werd op welke eigenaardigheden men in het bijzonder letten moest, werd nu inderdaad vóór eenigen tijd op de Nordhiiuser Kaliwerken een nieuw kalizout gevonden, dat de vermoedde eigenschappen vertoont, en my voor mineralogische en chemische onderzoe king toegezonden. Het bevindt zich oostelijk van den schacht op de547-meter-etage, daar waar het z.g. hardzout (een mengsel van steenzout, chloorkalium en zwavelzure magnesia) op het Carnalliet gelegen is. Het zout heeft oorspronkelijk een lichtrosa tot rioletten tint, te vergeleken met. zwakgekleurde amethyst en kleurt zich enkele minuten, nadat het losgebroken is, geelachtig. Het heeft een betrekkelijk hoog hardheidsgraad, ongeveer zooals het hardzout, en splintert licht af. De splinters zvjn dikwijls zoo scherp, dat zy bij het verzamelen de vingers kwetsen. Byzonder karakteristiek is de smaak naar inkt (die, zooals bekend is, \jzervitriool bevat); hierdoor is het zout gemakkelijk van andere te onderscheiden. In aanraking met de atmospheer valt het zout spoedig uiteen tot een zandige, geelbruine massa, wat merkwaardi gerwijze reeds veroorzaakt heeft, dat zulke kalizouten door de afnemers geweigerd werden, daar zij met zand vervalacht wa ren". En dat, terwijl het Rinneït meer dan 50 procent Chloorkalium bevat! Het is derhalve een kalisout van zeer hoog gehalte en bestaat uit n deel ijzerchloruur, drie deekn chloorkalium en n deel chloornatrium, die tot een chemische verbinding vereenigd zijn, dus niet als een mengsel zijn op te vatten. Het is het eerste met zeker heid bekende kalizout dat ijzerchloruur bevat; juist dit laatste bestanddeel is zeer onbe stendig en veroorzaakt de snelle kleursverandering, wanneer het zout met de lucht in aanraking komt. De chemische formule van het Rinneït is Fe CL. 3 K Cl. Na Cl; ppvallend is het, dat deze verbinding, die zich uit een waterige oplossing heeft afgezet, geen krystalwater bevat. Vóór eenige weken begaf ik mij naar Nordhausen, om in de mijn het voorkomen van deze merkwaardige verbinding (die ook als dokument der vormingsgesciieienis van de kalizoutafzettingen van groot belang is), per soonlijk te bestudeeren. De bijgevoegde photographieën geven een beeld, hoe het er in zulk een bergwerk, waar men aan allen zijden door zout omgeven is, uitziet. Den naam van het nieuwe mineraal koos ik naar den bekenden mineraloog professor Dr. Rinne te Kiel, die de voorzitter van het vóór twee jaren opgerichte Verband zur wissentchaftlichen Erfonchung der deutschen Kalitalzlagerilatten is. S. n i g s b e r g i. Pr. DR. H. E. B' >EKE. Het TeloÉtsplan van keizer Wilüeli. Eenigszins achteraf, maar toch nog interes sant genoeg om er kennis van te nemen, komt een sociaal-democratisch dagblad, de Frankfurter Volksstimme, nog niet eenige onthullingen omtrent het ontstaan van het bekende veldtochtsplan van keizer Wilhelm tegen de Boeren, hetwelk door hem aan zijn grootmoeder, koningin Victoria, werd toege zonden, en door welk feit de keizer zich zoo diep voor geheel de wereld heeft geblameerd. Zooals men zich herinnert, zeide de hoog geplaatste plannenmaker zélf tot den corres pondent der Dailij Teleijraph: ,,Door een mijner officieren liet ik mij een zoo volledig mogelijk rapport van den oorlogstoestand en het terrein en de troepensterkte aan beide zijden opmaken. Daarop werkte ik een, naar mijne meerling-, Toor Engeland zoo goed mogelijk ingericht veldtochtsplan uit, liet het door mijn generalen staf beoordeelen, en zond het naar Engeland, waar het in de staatsarchieven rust en het onpartijdige oordeel der geschiedenis heeft af te wachten. Laat ik er bijvoegen, dat mijn plan in zijn hoofdzaken gelijk was aan dat, waarnaar Lord Roberts der Kngelsche wapenen den zege heeft bereid." Later verklaarde Von Biilow in den Rijks dag, toen hij zijn heer had te beschermen tegen de aanvallen, dat het niet zoozeer een voldtochtsplan geweest was. Het waren slechts aphorismen" van Wilhelm II ge weest, de bevelvoering van het strijdende leger betreffende. Naar thans de l-'rankfnr>er Volk$xtimmt>. weet mede te doelen, was het wel terdege een volkomen veldtochtsplan, door keizer "Wilhelm en de generale staf te samen uit gewerkt. Om dit te begrijpen, zegt het blad, moet men met meerdere omstandigheden be kend zijn. Er hebben periodiek vanwege het Duitsche officierencorps in het Casino zoogenaamde oorloggspelen" plaats, waarbij de officieren elk voor zich hun strate^ischen blik kunren scherpen en gelegenheid vinden hun talenten in krijgetactiek te ontwikkelen. Met bonte steentjes, die als verschillende troepen- en legerafdeelingren zijn onderscheiden riaar kleur en ligging, spelen, van een bepaalde situatie uitgaande, twee partijen op de kaart van den generalen staf tegen elkander. l)e leider van het spel, die ook de oorspronke lijke situatie aangeeft, is in den regel een staf-officier, meestal zelfs de overite-regimentscommandant in persoon. Na afloop van het spel construeert hij, met een critiek op de doorgewerkte opera ties, voor l/eide partijen dii> oplossing, die hem de beste scheen te zijn, de zoogenaamde pa tent-oplossing". Yan veel grooteren omvang en veelvuldiger dau bij de front-officieren, worden deze oorlogsspelen gevoerd bij den grooten generalen staf', de opvoedingsschool voor de toekomstige strategen. Kn een bijzonder groote beteekenis erlangen deze orloa;sspelen, wanneer ergens in het beschaafde deel der wereld een oorlog is uitgebroken. Daar men bij den generalen staf in het bezit is van topografische kaarten van ongeveer alle hoeken der wereld, en de sterkten der verschillende bezettingen tot in de kleinste bijzonderheden eveneens bekend zijn, is het in zulke gevallen den staf zeer wel mogelijk, op de kaart van het terrein en met een weer geven van de troepenmassa's naar verhou ding van de werkelijkheid, een vermoedelijk verloop der verdere qorlogs-opsratiën uit te werken. Ook daarbij beschikt de generale staf over eene z.g. patent-oplossing", waar mee de uitkomst van het spel, dat in zulke grootere gevallen soms 8 tot 14 dagen duurt, vergeleken wordt, en welke patent-oplossing" door een kooggeplaatsten strateeg van den generalen staf is vervaardigd. Deze patent-oplossing" wordt meestal door den druk verveelvoudigd, om den officieren als studiemateriaal te dienen, en deze jiatent.oplossitiij" can den grooten i/eneralen staf. betrekking hellende op den Boeren-oorloij, i-i het veldtochfspltm, hetwelk met randopmerkingen aan Von Bulow van hemzelf, m_ utet :ij>iK aphorismen", eifjenliani/itj door Wilhelm II naar Londen u'erd gestuurd. Deze omstandigheden kennende, wordt het niet slechts duidelijk, in hoeverre het juist was dat het plan" door hem met de staf is verworpen, maar ook de opmerking dat de leiding van Eoberts in overeen stemming bleek met zijn plan, komt daarmee in een ander licht. Want inderdaad kwam de patenf'-oplossing van den generalen staf hierop neer: De Kaapkolonie zou men open laten liggen, derhalve in zekere mate aan de invallen der boeren prijs geven, en een gecontreerden aanval op Pretoria onder nemen, zóó, als inderdaad Roberts deed. Aan de beowdeeling der daad van keizer Wilhelm zal door deze bijzonderheden wei nig veranderd worden. Of hij den generalen staf aan het werk zette voor een bepaald plan om Engeland te hulp te komen, of wel een voor | uur academische doeleinden be stemd plan van den generalen staf voor dat doel aanwendde, blijft ten slotte toch hetzelfde. Doch onwillekeurig dringt zich toch de vraag op, w;it er met een ofh'cer zou zijn geschied, die zulk een veldtochts plan uitleverde aan een vreemde mogend heid, nog wel als partij bij de zaak betrokken, ter hand stelde. Moreel blijft in elk geval zijn daad, nadat hjj nog wel 4 jaar te voren aan het Boerenvolk zijn telegram van gelukwensch had. gezonden, er precies dezelfde om. S. De Tier booftai, Een dezer dagen, zoo vertelt de Cri de, Paris, zei Anatole France tot zijn vrienden, toen het gesprek op de vier onthoofden van Béthune kwam: Daar de hyena Volksopinie tegenwoordig luid gromt en den dóputés zijn boosheid niet verbergt over de vijftienduizend franken, die de heeren zichzelf hebben toe gekend, hebben de ministers, die met hem n zy'n, onder elkaar gezegd: De Kamer voorstellen om het geld terug te geven, dat gaat niet; maar laat ons de hyena een paar hoofden geven; zij houdt van bloed, en iets moeten we wel doen om haar tevreden te stellen." En de beroemde romanschrijver vervolgde: Wat mij verbaast en tevens verdriet, is dat het jonge intellect van Frankrijk zich geen oogenblik verzet heeft tegen het afgrijselijke van deze vierdubbele terechtstelling. Dat de domkoppen, die overal hun mond roeren, praten van maatschappelijk nut en volksoordeel, dat zij ongeschikt zijn om de menschelijkheid te verkiezen boven het eigenbelangen de wraak, dat verwondert mij niet, maar dat onze studen deze afschrikwekkende daad hebben goedgekeurd door hun stilzwijgen, is in tegenspraak met alle edelmoedige tra dities van o as land ..." En levendiger voegde hij erbij: ? O! Als ik nog zco'n student in de medi cijnen was, dan zou ik 't waarachtig niet hebben kunnen laten, om uit een snijkamer een goed bloeierig, afschuwelijk menschenhoofj te kapen en het zijn Excellentie den Grootzegelbewaarder en gewezen socialitt Briand thuis te sturen in een netjes verpakt, keurig kistje!. .." Een adralfiitie. Een dagblad te New-York verschijnend bevatte onlangs de volgende advertentie: Een heer, die zijn rechterbeen mist, ver langt in kennis te komen met een heer, die het linkerbeen heeft verloren, om met hem samen te doen voor den inkoop vau sokken en schoenen. Maat: ll.'a. Brieven te adresseeren, enz." De Amerikanen kunnen een been ver liezen, maar hun hoofd verliezen ze nooit. Dr. II. \. NAISRS, Dag Theorem des Pytlmgora», Haarlem, P. Visser Azn. JAN LIGTHAKT, Over oirvoedinj, II. P. v. ROSSU.M, Praclisch leerboek der Engelsche Vial, I, II en III. B. J. Doi:u ES, Handleiding bij prettig zingen. CREMI:R, LIGTIIAKT en NOORDIIOFI , Kaart en landschap, I. Uitgaven van J. B. Wolters te Groningen. Mr. S. G. CANES, Het arbeidscontract in de praktijk, Amsterdam, Erven Martin G. Cohen. HEKTOR Zoccoi.i, Die Anarchie, Ifg. 19.20, Amsterdam, Maas en van Suchtelen. Lentegroen. Een serie geïll. leesboeken ten behoeve van het voortgezet onderwijs, door 8. AURAMS/ en T. VAN DUN BLINK. Met teekeningen van W. H. DE BRVIS en J. SLUYTESS. Stukje l?4. Groningen, P. iVoordhofl'. 0 HU* ? ||B F. 450.?F. 500. EN 725. GULDEN COMPLETE MODERNE WONINGINRICHTINGEN IEDER BESTAANDE UIT SALON - EETKAMER EN SLAAPKAMER VRAAGT PRIJSCOURANTEN. MEUBILEERING MY. H O L L A N D" AMSTERDAM - TELEF. B974 N.Z. VOORB.W. 274 O/M. n. ». o.o.« ? ]{? ti||i ?!(? ?'jj ? kantoormeubelen geheel van geperst staalplaat vervaardigd. + ALL.STEEL EOKETKASTEX£AL,L,VTEEL, ACTE KASTEN'. T4ULSTEEL BRIEVEXIvASTKX. +AIXSTEEI, KLEEREXKASTEX. AttSTEEL, BOEKEXHElvKEX. AL.LSTEEL TAFELS. ALLSTEEL LESSENAARS. ALLSTEEL BITREAUX, | ALLSTEEL Complete inrichting der kassa afdeeling. i MOENS&BECK te Bloemendaal. FUYTEH ZONEN ? Meubelfabrikanten UTRECHT - - Behanger» ? ? COMPLETE AMEUBLEMENTEN Magazijn Oud-HollaneT Damrak 75, Amsterdam. Directie: P. C. PAERELS. TELEFOON 7261. UITVERKOOP wegens verplaatsing naar Kokiti 1ÜO, (perceel voorheen De Kleine Melkmout".) De Zaanlandsche KAL.VERSTRAAT 51, Amsterdam. Zilversmeden] SPU1STKAAT 62, Den Haag. Specialiteitszaak in Zilver van Antieke Stylbewerking, Tafel- en Dessertzilver en Zeeuwsch Knoopzilver. NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP AMSTERDAMSCHEWEG, ARNHEM. Fabriek van KunstaardeweJrk, Vazen, Jardinières Bloempotten etc. Woninginrichtingen GROOTE KEUZE. EIGEN FABRIKAAT. ___ _ LEVERING FRANCO MET GARANTIE. 234 Spuistraat. 76 Damrak. Fabriek: 43 Looiersgracht. Amsterdam. ,DE PHOENIX", 'T BINNENHUIS Inrichting tot meubeleering en versiering der woning RAADHUISSTRAAT 48-50 * AMSTERDAM * Filiaal: KUNSTZ A AL KLEI JK AMP, Zuidblaak, Rotterdam. ? ?BffiHaBBBBBBl J H. W. van Delden J MAKELAAR KANTOOR DAMRAK 28?30. KAMER N» 2 lE ETAGE. 10?12 en 1?4. AMSTERDAM. TELEFOON 8562. + * 4+ A DRQVQT A C«. ?»- ?*? HOi'TSTKAAT 7 A S « GBOOTSTE LSKICHTIJTG VOOS | COMPLETE MEUBILEKU1NQ = IS ATJJ5 STIJLEN ~ = = = ANTIQUITEIT ES == ~ = EIGEN MKUBELJ-ABEUSK. Meubelfabriek Nederland". J. A. HI/1Z1NGA. BINNEN BETIMMERINGEN, BEHANGERIJ, MODELKAMERS. Groningen. WESTERSINGEL. FRANCO LEVERING. TELEF. 118. Meubelfabrikanten,Heerengracht 244 b d Hartenstraat, Amster dam, leveren Moderne Woninginrichtingen, b.v.: Massief Eiken Huiskamer, Italiaansch Noten Salon en Pitchpine Slaapkamer : voor 485 GLD. Vraag catalogus. Telefoon 6940. Een natuurgetrouw Portret naar iedere foto ge schilderd, is een allerdankbaarst geschenk voor elke gelegenheid. Prijscourant gratis. H. BO&AERTS & Co., B O X E L. Agent voor Amsterdam: MAX. COSMAN, Galerij 4&. j