Historisch Archief 1877-1940
y
10
DE A M S T E R D A M M E II WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1655
Brieven van Oom Jodocus.
XXXVIII.
Waarde Neef!
Het moet mij van het hart, dat het,
voor een man van den ouden souden
stempel als ik, toch soms wel heel lastig
gemaakt wordt om jelui modernen tijd
te begrijpen, om van waardeeren nu nog
maar te zwijgen. Nauwelijks hebben wij
nu een maand lang het genot gehad van
een zoo schoone sociale hervorming als
het arbeidscontract is, of daar begint
men in de Kamer weer honderd uit te
praten over een tien-urigen arbeidsdag.
Dat is toch voor iemand met regelmatig
werkende hersens niet bij te houden!
Ligt dat aan mij of gaat het in ons
goede Nederland tegenwoordig werkelijk
zoo snel? Het heeft er alles van of men
die heerlijke en welhaast goddelijke
gave der Tevredenheid voor goed wil
bannen uit de woning dea minderen
mans, waar toch dezelve zoolang vermocht
te bloeien en vruchten te dragen, zoowel
voor dien minderen man-zelf, als ook
voor de gansche maatschappij, die geen
reden had den tevredene angstvallig te
ontzien. Kom daar nu 'reis om," zou
ik Hildebrands braven Oom willen
nazeggen! Nauwelijks is er iets voor den
werkman verkregen of hij strekt de
handen weer begeerig uit naar iets
anders. Slechts tien uren arbeiden! Alsof
bij de schepping de dag op 24 uren
gesteld zou zijn om er 14 van te mogen
verluieren? Is de mensch daarom
heerscher over de aarde geworden om
bij de pakken neer te zitten zonder zijn
krachten te gebruiken, zonder te werken
zoolang het dag is"?
Ja, wij beleven vreemde lijden. Zoo
las ik dezer dagen in een feuilleton van
den heer Bernard Canter, dat een
Schotsch professor ergens in de Hoog
landen proefnemingen deed op aan zijn
zorg toevertrouwde kinderen door ze
stelselmatig dom te houden. Ik kon mijn
oogen niet gelooven en begon reeds,
met het oog op 's mans reputatie, te
denken aan een mystificatie, foen de
brave antirevolutionaire Rotterdammer
het geval met een afkeurend, doch gepast
hoofdschudden bespreken ging en terecht
betoogde, dat in onze dagen toch maar
bleek waartoe men kwam als men vergat,
dat de opvoeding behoort te geschieden in
den vreeze des Heeren." Hoe begrijpelijk
was mij dan ook de heilige verontwaar
diging van het katholieke, doch niet
minder brave Duc/bfat/ran Noord-Hnihanl'.
de mogelijkheid van stelselmatig dom hon
den wekte zijn verbnzing en begrijpelijke
ergernis, het verhaalde dan ook het geval
om te doen zien, hoever do rr.enschclijke
rede kan afdwalen en tot welken nonsens
zij vervallen kan, als zij den draad los
laat, door de Eron der waarheid bij/ijn
komst op aarde aan de menschenkindcren
gegeven." Dit is schoon gezegd, al vind
ik ook dien door een bron" geschonken
draad" welken wij niet mogen loslaten,
een beeldspraak waaraan een draadje
los is. Maar het is juist: Waar gaan
wij heen?"
Waar gaan wij heen, mijn jongen, dat
prevelde ik nog in mijzelf, toen ik hoorde,
dat nu ook de partij van den wakkeren
Borgesius het algemeen kiesrecht en
zelfs het staatspensioen ook voor d«n
arbeider in zijn vaan gaat schrijven. Gij
zult mij misschien antwoorden : wij gaan
naar de verkiezingen", maar daarmee
stelt gij mijn droef gemoed evenmin
tevreden als gerust. Dat immers is juist
de reden van mijn droefenis: door die
stellingneming toch verliest Goeman's
partij voor mij alle aantrekkelijkheid.
Kijk, mijn jongen, het had voor mij
voorheen altijd iets liefelijks om sym
pathie te gevoelen voor Goeman en de
zijnen, omdat zij nooit zeiden wat zij
wilden en nooit wilden wat zij zeiden;
er zit toch in ons Nederlanders nog altijd
oud koopmans-, ja, laat ik maar zeggen
oud kapers-bloed; wij varen liefst op
avontuur, zooals wij ook graag in de
loterij spelen en, zij het ook met gepaste
voorzichtigheid, speculeeren. Al die lusten
werden bevredigd door Goernan's Unie,
want haar onbestemde idealen gaven
haar een ideale onbestemdheid. Dat is
nu helaas gedaan. Men wil ook daar het
kiesrecht voor Jan Kap en zijn maat,
die d.tn nog na een leven va u 14 uur
luieren per d ig een pensioen krijgen zal
op don koop toe! Begrijpt gij niet mijn
jongen, dnt wij ouderen ons in deze
wereld misplaatst voelen, dat wij haar
aanzien met'een traan in het oog?
Gelukkig zij» er lichtpunten, gelukkig
staat daar nog een m\n als Yan
Kar.nobeek op de bres, om het vaandel van
het gezond verstand en van do vrijheid
hoog' te houden: Do primordiale vrij
heid" die hij en ik en jijzelf, mijn jongea,
toch niet zouden willen missen om langer
te werken dan tien uren, die gulden
vrijheid OM van onzo werkkracht, die
goddelijke gaven, vaak 's menschen eenig
be/.it, elk stukje te verkcopen voor den
besten prijs. Gelukkig-is daar nog een
Talma, die. welke ook vroeger zijn afwij
kingen in de richting van Jan Rap mogen
geweest zijn, verstandig genoeg ij om
geleerd te hebben" tevreden te zijn
met deNederlandsche arbeidstoestanden."
En, driewerf gelukkig, is daar nog een
man als Albert van der Horst, de wakkere,
bezielende ziel der Oranjevereeniging
Wat ook vaU' Trouw staat pal." Hij
heeft dezer dage» de daad gedaan waarop
ons volk wacht: Bij heefc eea raadsel
wedstrijd uitgeschreven met de vragen:
Wanneer zal de Heugelijke Gebeurte
nis ten H ive plaats hebben?" en ,.Zal
er een l'rïns geboren worden of een
Prinses?" Wie het naast bij raadt, krijgt
als eerste prijs een Nederlandschen lecu ff
van koek met n rammelaar en een zak
muisjes, en zoo zijn er twaalf prijzen.
Vindt gij het niet groots on tevens
fijn gedacht.
Ja, zoo bezien, nietwaar, kunnen wij
toch eigenlijk niet van zedelijke verwor
ding, van verstandelijken achteruitgang
spreken.
Als nog zoo verheven denkbeelden, zoo
fijngevoelde gedachten niet slechts rijpen
maar ook nog uitvoerbaar zijn, dan zeg
ik: Neen, mijn jongen, het moge in
deze wereld vreemd zijn voor onze oogen
en wonderlijk, hopeloos is het toch nog niet.
Je Oom JODOCUS.
Er zijn verschillende Spreekmachines
doch er is slechts MEM
MARK
TBE AMERICAS IMPORT COMPANV,
itsülilend Vertegenwoordigers voor Nederland en Koloniün der
OHAHOPHONËCONPANY LIMITED.
Amstérd, V eerkade 22a. DEN HAAG
ramophones en
QramophoneEecords alleen dan echt,
wanneer voorzien van ons
wettig gedeponeerd
handelsB^P* merk.
Prijscourant en nieuwe Catalogi franco op aanvraag.
A G K JV T m IV.
Amsterdam : Agency of The Gramopcone Co Ltd. 12
Eeguliersbreestraat.
Botterdam: W. DE JONG, 20?21 Passage. Teleph. No. G305'.
4en Haag: S. BOSMAN, 8 Hoogstraat; W. SPRENGER,
46 Passage.
Arnhem: STEELINK & VAN ZEYL, 44 Steenstraat,
en verder in alle plaateen van beteekenis.
VIJZELSTRAAT 5-13, AMSTERDAM.
Koopt teimit bij Uwen broodbakkw,
KEUKENBESCHUir p«r stuk l ets. l HAAGSCHE BESCHUIT per 20 stuks 10 et.
TAF£LBESCHUIT per 15 stuks 10 | KAISER BESCHUIT 15 10
CHOCOLADEBESCHUITJES per 20 stuks 10 ets.
Al drzv soovltn /i.jn <!»(*'«? lijlis vtrsth M-rkvijiilraav -- »<>'.; liij extr» bcziiruiiii
en verdienen dus \MY<' dr voorkeur boven be^huit, \u-lk<' oüb puaLlrn lij l in bu^rn
oji^ei, bij winl;e!iei> in voorraad slaat. Aanbevelend,
Tel. 1107. PAU, C. KAISER.
WIESBADEN.
Hotel Vier Jahreszeiten
Ie
KA1SER-FRIEDRICH-PLATZ tegenover het Knrhau<;, Enrpark en den
Schouwburg.
Groot badhuis met directe leiding uit de bron.
Electr. lichtbaden, Koolzure- en Wisaelstroombaden, hooge
drukdouches etc. Voordeelige pensionsprüzen bij langer verblijf.
DE ZÜIÜ-HOLLANDSCHE
Haatschappg van Verzekering op het Leven en bg Ziekte,
Heerengraobt 12, 's- Graven ha, ge.
Maatschappelijk Kapitaal /i.ooo.ooo
COMMISSARISSEN; Mr. M. M. SCHIM VAN DER LOEFF, Pres.,
V. B. VAN LIEFLAND, Dr. A. TEN OEVER, Mr. A. S. MIEDEMA, A. M
7A.N EMBDEN, Dr. P. H. J. BERENDS, Mr. J. W. DE KAKTER, 8ecr.
DIBFCTEIR: Mr. J. W. KONING.
UITGAVEN v. J. B. WOLTERS TE GRONINGEN
ZOO JUIST VERSCHENK
Bibliotheek van Nederlandschc Let
terkunde, uitgegeven duor wijlt-n
T.Terwey. Vom t^e/.et onder redac
tie van J. Koopmans en Dr. C. G. N.
de Vooys. JX. Bloemlezing uit J.
vanVxmdel'ssrelegpnhfidsgedichten, door J. Koopmans . ?0,60
A. F. Cremer, J, Ligthart en R.
Noordhot, K'aart en Landschap, L
Nederland, geïllustreerd - 0.50
P. H. van Gestel en G. C. F. van der
Laan, Het ecboonschrift. Metho
disch gerangschikte
schrijfoefeningen voor Kweek-
enNormaalEcholen, inrichtingen van voort
gezet onderwijs en zelfonderricht.
\o 1 ... . - 0 30
Dr. F. G. Groneman, Natuurkundige
Vraagstukken en Oefeningen
8e druk - 1,25
J. Heideroa, Grondbewerking en
Grond bewerkingswerktuigen,
met 100 fleuren, gebonden - 0,90
M. J. Koenen, Verklarend
Zakwoordenboekje der
Nederlandsche taal, in stevig bandje,
50e druk ? 0.35
W. Koops Azn. en J. Oosterkamp,
Eenvoudige Aardrijkskunde voor
de Volksechool.
Eerste Leerboekje voor het 4e
leerjaar. (Nederland volgens
aardrijkskundige eenheden), met
It kaartjas en 32 plaatjes- 0,30
Vragenboekje, behoorende bij het
Eeiste leerboekje, met 7 plaatjes
- 0,10
Tweede Leerboekje voor het 5e
leerjaar. (Nederland volgens de
provinciën), met 50 plaatjes- 0,30
Vragenboekje, behoorende bij t et
T weede leerboekje, met 6 plaatjes
- 0,10
Derde Leerboekje voor het 6e
leerjaar. (Europa, de
Werelddeelen en Xederlandsch-Ind;ë)
met 55 plaatjes. ... - 0,35
Vragenboekje, behoorende bij het
Derde leerboekje, met 10 plaatjes
- 0,15
Toelichting voor den Onderwijzer
-0,50
V:
L.Leopold, Nederlandsche Schrijvers
en Schrijf «ter «. Proeven uit hun
werken, met beknopte Biogra
phieën en Portretten, ing. ?2,90
gebonden . . . 5e druk ? 3.50
Jan Ligthart en H Scheepsïra. Zonder
Fouten. Eenvou lige taalcursus
voor deVolkssdhool.!. geïil.- O.HO
M. A. P. C. Poethekke Taalbloei.
Letterkundig Leesboek voor H.
B. S , Gymnasia, Kweek- en
Normaa'scholen. 1, Compleet in
twee deelen, geb. p. deel - 1,90
J. E van Renesse. Levensbericht van
r. Jan loeier Heye . . - 0 ó'i
P. van Rossum, Practiscb Leerboek
der Engelsctie taal ten dienste
van het uitgebreid lager onder
wijs, herhalins;s<Bcholen en taal
cursuspen, 1 III . . a -0,50
H. Scholte. Hoeveel en Waarom?
Rekenboek voor de lagere school.
A I, geïllustreerd e druk- 0.15
H. Scholte, Hoevee] en Waarom?
Reken ;>oek voor de lagere school.
BI, geïllustreerd »e druk ? 0,15
A. Teunisse f n A. M. van der Velden,
De Nuttige Handwerken voor
Meisjes. Methodisch bewerkt ttn
dienste van de lagere school,
geïllustreerd lle druk . - 1,25
C. Timmerman, Reader and Home
Lesaou Book. Part III . ? 0,75
Vriend of Vijand? Een leesboek voor
de lagere school. Uitgegeven door
de Nederl Onderwijzers Propa
ganda club (voor drankbestry
ding), geïllustreerd 2e druk - 0,25
Dr. J. D. van der Waals ir., O ?er de
vraag naar de meest fundamen
teele wetten der Xatuur - 0,60
. C. Weeren, Liederktur voor de
school en het leven. 95 liederen
van Nederlandsche Dichters en
Componisten, ingenaaid ?0,50,
geb. in heel linnen 2e druk - 0,65
UH GAVEN v. J B. WOLTERS TE GRONINGEN
KINADRUPPELS van Dr. DE VRU.
Het krachtigst werkend middel tegen
Malaria (bmnenkoortsen) algemeeae
zwakte, bloedarmoede en bleekzncht.
Prijs per flacon /"Ü.75. Men eische gt-eds
den naam H. Na»ning buiten op de roode doOS,
daar goedkoope namaaksela in omloop zgn
Eg overmaking van een postwissel k
?0.75 volgt franco toezending door d«
Chemische l?1 a, t» r i e fa
van Dr. H NANNÏNG, DEN HAAG,
Vraagt Dr H. NANKING'» Eiuntitaal A f 1.25 par tiUrflevck m
rO.70 per l/j
EIKCLCACAOËE
VERSTERKENDE DRANK
. VOOR ?
KINDEREN EN ZWAKKEN
VERLMG BEPAALD ROODE BUSSEN MET DIT HANDELSMERK
BUS i /* K' FO5O A /.
SSEN MET DIT HANDELSMERK W| ilPf
'4 K°f O 9O. A Yz K°f I.7O l ^fg^..
????j L__Ë^llnoujdii
me li
Op Zaterdag 27 Ifaarl 19ft9
bij inzet, en op Zaterdag 3
April d a.v. bij toeslag, telkens
des namiddags l uur, zal in het
Notarishuis", Achter St. Pieter
No. 18 te UtrtH'lit, in het open
baar worden vvrkoolit:
De zér gunstig in het drukste,
volkrijkste en meest bebouwde ge
deelte der gemeente Utrecht ge
legen
S M SOUGET. Makelaar, zal op
Maandag 29 Maart 19O9, des
avonds na zes uur, in het Verkoop
lokaal FRASCATI, ten overstaan van
den Notaris J. COMPRIS, in veiling
brengen :
Het HEEREXHUS. met af
zonderlijk verhuurd Roveillmis,
Open Plaats, Tuin, Tuinhuis
en Erve. te Amsterdam, a»u de
Nieuwe Prinsengr, 39,
bij den Amstel,
l «rooi 2 Aren 7,> Onliami.
! Te bezichtigen Dinsdag en Donderdag
i van 2 tot 4 uur.
bestaande in ruim Woonhuis en
annexen met erf, grond, tuin en
weiland en onmiddellijk grenzende
aan de bebouwde kom van
UTRECHT, aan den
meteen breedte aan dien weg van
plm. 500 M., recht tegenover de
Bleekerskade, samen grootllï.A.
28 A. 70 c.A.
De bij uitstek gunstige ligging
zoowel aan spoor als aan water en
den openbaren weg biedt
ruimschoct- gelegenheid tut daarptelling
van £TO?tix fr.bric^cn, "villapark,
Kerk, Inrichtingen tot onderwijs,
kunst en weteui-cha,", "'anatorium,
Gesticht voor zenuwlijders, o! elke
andere ruimte behoevende onder
neming en in het bijzonder tot
Exploitatie rau Bouwterrei
nen.
Te veilen in 14 perceelen, afzon
derlijk, in combinatiün en in massa
en dadelijk te aanvaarden.
Te zien Dinsdags en Donderdag
van 2?5 uur en daags van den
toeslag, 's morgens van 9?12 uur.
Boekjes met schetsteekening te
verkrijgen ten kantore van Notaris
PH. J. C. TISSES, Achter St.
Pieter No. 19 te Utrecht.
VEILING
wegens sterfgeval.
J. C. l.ONDT c.s. Makelaars, zullen
o;> Maandag 22 Itlaarl lOuil,
(les avouds mi zes HU r, in het Verkoop
lokaal Frascati", teil overstaan vau
(Ion iVotaris TH, 1UITS Gzn., in veiling
!brengen:
De Villa en Erve Ie Amster
dam aan de
VondeMraat 81,
groot O Aren 58 Centiaren, met
toegang tot het Tondelpark, eii
het Koopmanshnis en Erve
aldaar aan den
Kloveniepskfgwal 41,
gre»t BI Centiaren.
Te bezichtigen Diasd. en Donderd.
a« 2 tot i uur en op den
Verkoopdag, met bewys van toegang, afgegeven
door een der in het biljet gemelde
Makelaars
J .
Feesf-Tïrt-ikeler;
GEBR.SIMONS
124