8 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1658 Napoleon ran Venezuela, Cattro : Deze boot gaat toch naar Venezuela ?" Katroos: Wel neen,... naar St. Helena l" thuis behoorend in den tijd dat de menscheIjjke rechtsgemeenschap zich niet buiten de familie uitstrekte, en tegenwoordig a's deugd gevoeld alleen door de vrouw, die, levend slecht» in den engen kring der familie, nog niet het recht der uitgebreide/ tegenwoordige rechtsgemeenschap voelt. Richard III en Jago zyn de twee typisjhe instinctieve mis dadigers. Richard, de volmaakte egoïst, be drijft al zon misdrijven uit begeerlijkheid", ait begeerte naar macht over allen, die in hem is opgewekt door de voortdurende bespotting van zijn mismaaktheid door allen. Jago is een instinctief misdadiger van geheel anderen aard. Hu is de eenige die niet wordt gedreven door algemeen meneehelijke eigen schappen. Al zijn misdrijven moeten volgens Goll verklaard worden uit een erotisch instinct tot vernieling en wreedheid. Dit is alles aangename lectuur: zoowel de algemeene beschouwing telkens over het te behandelen misdadigers-type als de daarop volgende verklaring van de typische figuur b\j Sbakespeare. Maar het boek is uit den .aard der zaak van eenigszins tweeslachtig karakter: Shakespeare-verklaring en tevens crimineele psychologie. En soms treedt de Shakeppeare-verklaring op bedenkelijke wijze op den voorgrond, zooals b.v. in het hoofd stuk over Lady Macbeth, dat, naast 'schrijvers eigen opmerkingen van algemeenen aard, eigenlijk niets anders inhoudt dan het betoog dat Shakespeare niet heeft bedoeld de simpele furie te schilderen maar werk-slijk de mis dadigster u t altruisme. Misschien is het deze noodzakelijke tweeslachtigheid, die in den opzet echuid eraan is dat we toch eigenlijk niet recht in de crimineel-psychologiscne diepte aanlanden. Muschien ook is het ten slotte eenvoudig wat gekunsteld om van Shakes peare het volle antwoord te verwachten op de vragen onzer tegenwoordige wetenschap, en om op zijn drama's onze criminalistiscbe begrippen toe te passen. Gekun steld vooral zooals Goll het, trouwens op talentvolle en interessante wijze en met voorbedachten rade, doet: niet alleen de misdadige personen beschouwend als dn geteekende types van de misdadigersklasse ?waartoe ze volgens moderne indeeling behooren, maar ook de overige personen uit het drama en hun handelingen dikwijls ver klarend, op eigenlijk symbolische wijze, als personificatie van de niet-crimineele maat schappij en haar misdrijf-werende functies. Wat Shakespeare, die niet de behandeling van»crimineel-8otiologische quaesties tot de kern van zijn drama's maakte, allicht niet bedoeld heeft. Othello b.v., de eenvoudige goed-vertrouwende Moor, moet poseeien voor Het Vertrouwen", en vervolgens voor de Maatschappij", die immers op vertrouwen en nog eens op vertrouwen gegrondvest is. De misdaad van Jago tegen Otbello zou dus door Sbakespeare bedoeld zijn als de misdaad tegen de bestaansvoorwaarden der Maatschappij, als de typische misdaad. Geloove wie kan! Een voordeel van deze weinig aanbevelens waardige praktijk van generaliseeren en symb >liseeren is dit: dat schrijver erdoor gelegenheid vindt tot algemeene beschou wingen van smaak en ?antalent. Maar toch: heelemaal in de diepte komt hu ten slotte niet aan. Om een voorbeeld te noemen. vVie Goll's analyse der misdadige levens leest blijft zitten met een vraag die toch eigenlijk een hoofdvraag is. Het is (natuurlijk : want Sbakespeare schrijft) volkomen aannemelijk dat de beschreven karakters ia de beschreven omstandigheden tot misdrijf komen. Maar Goll verzuimt ons aan te toonen wat ten slotte het doorslag gevende elemtnt in aanleg of omstandigheden is, het element dat beslist waarom b.v. Cassius, beschreven als kleinzielig, haatdragend, energiek, talentvol, tot samenzweerder en moordenaar wordt, terwijl vele anderen, ongeveer van denzelfden niet zeer ongtwomn aanltg en in gelijke, toch ook niet exceptiontele omstandigheden, vreedzaam blij 'en. Is het eenvoudig buitengewone kracut dezer eigenschappen of is er misschien een specifiek tot crimi aliteit disponeerend ele ment in Cassius' aanleg, dat hem eerder dan andere kleinzielue enz. menschen tot mifdrijf doet komen? Onbeantwoorde \ragen, die ik niet aan Shakespeare voorleg maar aan Goll. Had de*e bij Sbakespeare het antwoord ge vonden dan had hu het moeten vermelden. Vond hij het antwoord niet, dan had het yraagteeken moeten vermeld worden. Vooral een schrijver als Goll, die coLcludeert dat misdadigers van andei e menschen niet wezen lijk verschillen, had bij zijn analyse deze Traag rechter en dieper in de oogen moeten zien : hoe net dan komt dat zijn types zich anders gedragen dan velen in ongeveer gelijkeu toestand en van ongeveer gelijk en aanleg. Deze vraag slechts als voorbeeld. Ik kan hier niet alle deugden en tekoi t komingen van G.'s boek bespreken. Resumeerend zou ik zeggen. Het is een aardig boek, met talei t samengesteld en vol van fijne en inte essante opmerkingen. Maar aan de crimineele psycho logie geeft het eerder illustraties dan materiaal. Als ik niet vreesde voor te ongunstige uit legging zou ik het boek karaktefiseeren als crimineel-psychologische uitspanningslectuur. En om myn appreciatie voor dan schrijver te resumeeren doe ik hem in alle reepect het voorstel dat hij zijn eigen crimineelpsychologische ervaringen (hij is chef der Kopenhaagsche politie) moge te boek stellen: hij schijnt mij goed voor dat werk en het werk schijnt mij eigenlijk nuttiger dan het thans verrichte. Mr. N. MULLER. DROVOT ?* «* WESSER & Co. -t- 4* LANGE HOUTSTRAAT 7 & 2 * - - - oen Hasijj- - - - - TEI>EF«M».\ IMTKttl'. 374 . ~ GROOTSTE INRICHTING VOOR COMPLETE MEUBILEERING = IN ALLE STIJLEN =: = = = A N T l Q U I T E l T E N = = = E I G E N M E U B E L F A B R I E K VOSKÜIJL& VAN DER LOOS, Meubelfabrikanten,Heerengracht 244 b/d Hartenstraat, Amster dam, leveren Moderne Woning inrichtingen, b.v.: Massief Eiken Huiskamer, Italiaanse!) Noten Salon en Pitchpine Slaapkamer - voor 485 6LO. Vraag catalogus. Telefoon 6940. Lti Draagbare J3oehenhasr. Kan gemakkelijk worden a/gebrohen n opgehr bouuid zonder Nieuwe cMïeJingen iforden gémcthKetivK k aangeboüujd; maici- . __ mum berging in ? : q^J mininium ruimr». ^ Een hashvoor ± 270 deelen host slechte f25Aanpa^e".de ? !!? ? !!? ? i H ? || a F. 450.?F. 500. EN 725. GULDEN COMPLETE MODERNE WONINGINRICHTINGEN IEDER BESTAANDE UIT SALON - EETKAMER EN SLAAPKAMER VRAAGT PRIJSCOURANTEN. MEUBILEERING MY. H O L LA N D" AMSTERDAM - TELEF. 5074 ? !!? f" B||H ? !!? 'T BINNENHUIS. RAADHUISSTRAAT 48?50 AMSTERDAM WONING INRICHTINGEN VAN H. P. BERLAGE EN JAC. V. D. BOSCH EIGEN MEUBELMAKERIJ, BEHANG- EN STCFFfcERDERIJ GLAS-, AARDE- EN METAALWERKEN KUNSTZêAl KLEIJKAMP FILIAAL TE ROTTERDAM. Meubelfabriek Nederland" J. A. HU1ZÏMGA. BIN N ES J MODELK.AMKR8. i "Groningen. l j VVESl !-.KSiN(iKU 1 i K1N CO L K \ t' '??:! N G t TK1.KJ. 11* Een natuurgetrouw Portret l" 5 naar iedere foto ge schilderd, is een allerdankbaarst geschenk voor elke gelegenheid. Prijscourant gratis. H. BOGiBHTS & Co, BOXTEL,. Agent voor Amsterdam: MAX. COSMAN, Galerij 48. KUNSTHANDEL Molenstraat 65, 65a en 67 c IVI:\IB GEVESTIGD 1S8». VAN Schilderijen en Aquarellen van niodepne meesteps. GRAVURES, ETSEN,'"ÊNCADHEMEMTEH. Inrichting voor het reataureeren en vernissen van Schilderijen. B jlast zich met het houden van kunstveilingen van collectiën uit nalatenschappen, enz. Magazijn Ou d-H o Hand Telefoon 4541. Directie: P. C. P A E R E L S. ia verplaatst van DA.MRA.K 7*5, naar ROKIN 130, over de ISEDERLANDSCHE BANK. (Perceel voorheen DE KLEINE MELKMOÜT".) Complete inrichtingen in Oud-Hollandsen en andere oude stijlen. De Zaanlandsche Zilversmederij KAL.VERSTRAAT Amsterdam. 8PU1STBAAT «», Den Haag. Specialiteitszaak in Zilver van Antieke Stijlbewerking, Tafel- en Dessertzilver en Zeeuwsen Knoopzilver. ?*? + t kantoormeubelen geheel van geperst J J staalplaat vervaardigd. ? + ALIATEEL, LOKETKASTEN. + ALL*TEEL ACTE KASTEN. T 4LLSTEEL, BRIEVEXKASTEN. + AIXSTEEL KLEEREXKASTEN. BOEKENREKKEN. ALIXTEEL TAFELS. ALLNTEEL LESSENAARS. ALI.STEEL BUREAUX. t ALLSTEEL Complete inrichting der kassa afdeeling. 5 i ^^OE^ls&BECK i | te Bloemendaal. t ^4-^4^4-^^^*4-44^>*4-^44^4-^4>^^^^^**^>**^4^^444-^^ FUYTEH ZONEN - Meubelfabrikanten UTRECHT ' ' Behangen - COMPLETE AMEUBLEMENTEN a/t c tK>a-cie/H uooz convpic^tc t^i^yuxM^uvua NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP AMSTERDAMSCHEWEG, ARNHEM. Fabriek van Kunstaardewerk,Vazen, Jardinières Bloempotten etc. AMH-IORA MODERN **.. Kunst-Aardewerk naar bekende ontwerpers. Oe g st g eest bij Leiden.