Historisch Archief 1877-1940
10
DE AM&TEftD AMMË& WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No,
«r
l
roof de fegers te velde en de rest foor
reserve1en beaeWihSBtroepen, op den basii ran 6
Mar£ per dag en per man 18 millioen Rijk*
mark dazelük?, d.i. 540 millioen per maand
en circa 6 K milliord ia een jaar noodig zou
ZJJD, ongerekend nog de uitkeering aan de
gezinnen vau stryders, de pensioenen van
invaliden en Weduwen, de kosten van hetgeen
verwoest óf beschadigd wordt, enz.'
Neemt men na den meest militairen staat
van Europa, d.i. DnitschJanjJ, als uitgangspunt
voo* een flnahtieeVe ooilogsbecijfeting, en de
staatsschuld van Kijk en Bondsstaten in de
iaatste jaren, ten bedrage van ruim 16 müliard
RÖk&mark, ongeveer evenveel als die van
Kusland en van Engeland, doch minder dan
die van Frankrijfc, en vergelekt men daar
mede de belasting per hoofd der bevolking,
dan v«rkeert Duitscbland in een gunstiger
peftitie dan Frankrijk, Italië, Engeland en"
Oostenrijk-Hongarije.
In aanmerking dient daarbij te worden ge
nomen, dal bijna de helft van de Duitache
staatsschuld van zaodanigen aard is, dat zij
miiiimMiiiMiiminimimmniiMiiimniiMiiimiiiiMiiiimiiiiiinmiiiiii
Brieven van Oom Jodacus.
XL.
Waarde Neef!
"Wjj zitten midden in den grooten
schoonmaak. Onze brave Naarje zwaait
den scepter over een niet minder brave
werkvrouw" met wie zij eens zoo vaak
als anders over een kommetje koffie zit
uitteblazen". Tante is ook den gansehen
dag in de weer om te zien of alles wel
van zijn. plaata komt, en daar ik bij dat
werken niet slechts nutteloos ben, maar
zeïfe voortdurend in den weg loop, word
ik onbarmhartig door stoffer en luiwagen
van' de eene schuilplaats naar de andere
verdreven. Annet, die geen gelegen
heid laat voorbij gaan om te toonen dat
in A& meisjes van tegenwoordig geen
grein huiselijkheid en ouderwetsche dege
lijkheid meer is te vinden, Annet is
uit logeeren gegaan! Ea zoo had ik nu
voortspruitend uit productieve onderne
mingen winst afwerpt, hetgeen in de
andere landen in mindere mate bet geval i*.
De dienst der schuld vereischte b.v. in 1908
617 millioen Eijksmark, terwijl de netto-winst
uit rijks- en staats-onder-nemingen, al.
spoorwegeïi, domeinen enz. in dat jaar 1015
milHoen bedroeg. De totale belasting der bevol
king bleef eveneens beneden die van
Franferjjk, Engeland en Oostenrijk-Hongarjje. De
uitgaven voor leger en vloot bleven beneden
die van Engeland; per hoofd der bevolking
is in Frankrjjk, in verband met bet voor
weermiddelen d&dr benoodigde, de belasting
zwaarder dan in Duitschland.
Het nationaal vermogen in Duitschland
wordt op 220 a 230 milJiard. het jaarlijksch
inkomen der bevolking op 24 4 25 milliard,
de jaarlijksche toename van het nationaal
vermogen door sparen op '2 % a 3 müliard
geraamd.
B j de vraag omtrent het opbrengen der
oorlogslasten moet eveneens rekening worden
gehouden met de organisatie van de
volksletterlijk niemand om mijn overpeinzingen
aan te slijten, als jij er niet waart, mijn
beste, als jij niet getoond hadt het woord
van je ouden oom en wel willenden raads
man genoeg op prijs te stellen om hem
niet met esn veelzeggend schuiergebaar
het zwijgen op te leggen.
Doen je behoeft niet te- vreezen, dat
ik je vergasten wil op
schoonmaak-ontboezemingen, een genre dat sedert de
oude heer Smits en de geestigaards onder
zijn kornuiten werkelijk is uitgeput.
Trouwens, je weet dat al wel: mijn geest
staat niet stil bij het alledaagsche en
laag bij de grondsche, flan om vandaar
op te stijgen naar hooger en beter sfeer.
Of is het iets anders wanneer de schoon
maak mij de verkiezingsdrakte voor oogen
brengt? Alles raakt van zija pkate en'
overal is men bezig om te zien of het
ook noodig is- de gordij-oen an kleiden,
de behangsels en de verf te vernieuwen,
ju of er som» een heel nieuw ameublement
moet zijn. Br worden wat mBBb'eltjes op
zolder gezet, of zoo maar naar de vendu"
gebracht, een enkele keer ook verhuizen
ze slechts van voor" naar achter".
Maar onze Hollandscbe aard is zuinig,
wij ruimen niet gauw wat op; dat zag
je aan Veendam, waar men, zij het ook
na heel wat wikken en wegen, besloot
het oude ameublement nog maar te
houden, en als nu de kiezers maar volgen
willen, mag Mr. Smidt zwijgend blijven
getuigen van het eigenaardig soort
behoudzucht der vooruitstrevende
veenkolonie. Trouwens als men zichzelf niet
afdankt, zooals de onvergetelijke Reyne,
wordt men niet gauw aan kant sezet,
vóór de kiezers zelf een woordje mee
praten gaan. Die komen als het ware
de schoongemaakte boel inspecteeren en
daar zij met hun gewoonte om alles te
besnuffelen verbazend lastig kunnen
worden, wordt er hard gewerkt op het
economie. In 1870 had Duitschland nog geen
Rijksbank, welke eerst van 1875 dateert. De
bevoegdheid tot het uitgeven van banknoten
stelc_ haar in staat in inoeieljjke tgdeu in te
grijpen en maakt haar tot oorlogakas bij
uitnemendheid, die door haar sterk ont
wikkeld giro-systeem in tijd van oorloz be
langrijke finantieele diensten kan bewijzen.
Zij zou dan echter haren voorraad wissels,
in het buitenland in goud betaalbaar, be
langrijk moeten vergrooten om bestand te
zijn tegen een buitengewone rijzing van den
buitenlandfchen wisselkoers en de
goudonttrekkingen.
Evenals de Rijksbank zouden ook de parti
culiere banken alles in't werk moeten stellen
om de betalingen en kredieten ongestoord
te laten voortgaan. Zij moeten daarom steeds
erop bedacht zijn, hare reserve te veretarken
en de afschrijvingen te vermeerderen. Ook
zij kuonen. door een flinken goudvoorraad en
soliede, in het buitenland verhandelbare,
eflecten medewerken om aan sterk aanbod
van Duiteche fondsen aan de buitenlandsche
oogenblik. Do programma's krijgen een
tikje roode verf en een paar succes
nummers worden aan de munr gehangen.
Zooals men vroeger overal de aanslag van
Baltazar Gerards op prins Willem prijken
zag, zoo ziet men nu algemeen kiesrecht
en staatspensioen. Niet voor mijn plezier,
dat wil ik je wel bekennen: ik houd er
nu eenmaal niet van Jan Rap en zijn maat
te moeien in 's lands regeeringszaken,
sedert eeuwen door ons soort menschen
tot groote tevredenheid behartigd; en
gepensioneerden hebben wij waarlijk al
genoeg! Ik ben het met den ouden
Abraham eens, zoodra zoo'n pensioen
een zeker minimum niet overtreft, werkt
het demoraliseerend. De mindere man
gaat zich maar gelijk achten aan een
oud-minister, wil reizen en biertjes drin
ken iuplaats van zijn goede krachten
dankbaar te blijven gebruiken voor den
arbeid, die immers een zegen is? Xeen,
dan staat bet mij beter aan, zooals men
aan de rechterzijde schoonmaakt. Daar
geen streven naar die goedkoope maar
daarom niet minder dure op ververij.
Neen, alles zit nog zoo flink onder het
Christelijk vernis, dat het nog even frisch
is als het ooit ia geweest. Doch er is
een voortreffelijke poging om het ameu
blement in stijl te krijgen. Zoo probeerde
men het vroeger in Enschedémet een
katholieken broeder, maar nu zal het een
gereformeerde moeten wezen. In Amster
dam VIII tegenover Pieter Nolting heeft
men eerst den ouden Abraham zelf willen
hebben, maar mijnheer llartnsen wordt
er nu gesteld, die is meer in den districts
stijl! Slechts zoekt men nog een passende
meubileering voor Amsterdam III, dat nu
te opvallend rood is gestoffeerd. Er is hier
het zoo treffend verstandige inzicht, dat
het in dergelijke vragen van stijl vooral
aankomt op de juiste nuance.
En als men werkelijk eens aan het
beurzen, het opzeggen van buitenlandsche
kredieten en opvragen van deposito's inden
eersten tijd na een oorlogsverklaring weer
stand te bieden.
9/4/'00, V. D. S.
(Slot volgt).
Besliste
Hoe dommer iemand is, des te meer en
des te eerder begrijpt hij.
*
Herinnering is eene ongeneeslijke ziekte.
*
Wie een ander vrijwillig dient, voelt zich
dieni meerdere. Daarom, en niet uit
menschenlieMe, zijn er yelen zoo dienstwillig.
*
De bekwaamheid van eenen teekenaar meet
ik af naar de schoonheid van zijn zelfportret.
opschilderen gaat, doet men dat ook flink.
Hebt gij gelezen hoe treffend professor
Lindeboom uit Kampen met een
conscientie-kreet" het Christenvolk ten
strijde roept? Het ontbreekt no2 aan
de bezieling, meent hij, onder het Chris
ten volk in zijn geheel en al zijne ge
ledingen.'1 Daarvoor zijn, meent bij, de
tot nu toe gestelde verkiezingseischen
niet voldoende. EJuismanskiesrecht en
verplichte verzekering, beschermende
rechten en meer gelijkstelling tusschen
openbaar eu bijzonder ouderwijs, de
professor kan begrijpen "Out men ze ver
langt, maar dat alles zal, zegt hij, niet
spreken tot hart en conscientie van het
volk Gods; voor dat program is weinig
gebed te verwachten." Hij heeft andere
dingen, die beter tot de conscientie spre
ken en in elk opzicht kenmerkend Chris
telijk zijn: afschaffing van den
vaccicedwang, wijziging van het grondwetartikel
over de predikantentractementen ban
delende en eindelijk: wederinvoering van
de doodstraf. Hij heeft gelijk, dat smaakt
direct andera dan al die sociaal d oen erij
en met hartelijke instemming haal ik dan
ook zijne voorbereiding tot een strijd onder
die verheffende leuzen aan. Gén
deputaten-vergadering, zegt hij : Zou niet
meer zegen tot leiding in den rechten weg
en saambinding en sterking der harten tot
en in den arbeid en strijd voor ons volks
leven mogen verwacht worden van een
samenkomen, in alle plaatsen des lnnds,
tot schuldbelijdenis en smeeking, of de
Heere zich uit genade over Vorstenhuis
en Volk ontfernie en door Zijnen Geest
in alle kringen een machtige beroering
der wateren geve?"
In alle kringen een machtige beroe
ring der wateren", klinkt het niet heerlijk,
mijn beste, en treffend voor een volk,
dat aan het water zooveel te danken
heeft'? Immers een machtige beroering
Eerlijke menschen meten met twee maten.
Oneerlijke met meer.
*
Ik zou volkomen tevreden zijn al} het leven
een benauwde droom was. Maar het is eene
benauwde werkelijkheid.
*
Zorgvuldige spot is de meest ontzettende
uiting van smart.
*
Jammer dat bet publiek geen hart heeft.
Ik zou het gaarne breken.
*
Geen leven is zwaarder te dragen dan een
leeg leven.
*
Philosofie is de hoogste wetenschap: ver
veling sub specie aeternitatig.
JACOB ISRAËL DÏHAAN.
der wateren maakt dezelve zeer troe
bel en wij hebben het van ouds ge
leerd in dit troebele water is het goed
visschen. Het zal een nieuwe wonderbare
vischvangst zijn in Juni onder leiding
van dezen professor. En het zou mij niets
verbazen als het om zijnentwil was, dat
die boven allen voortreffelijke politieke
dominee ds. De Visser besloten heeft
de staatshnlke te verlaten. Hoezeer ik
dat ook betreur. Immers wel al sedert
de dagen van Oldenbarneveldt hebben wij
politieke dominees gehad, maar De Visser
was eigenlijk de eerste, die in staat was
ons met het genre te verzoenen, en die
er meen ik ook in is geslaagd. Zal Lin
deboom dit kunnen voortzetten ?
Zeker, wanneer hij de invoering van de
doodstraf voorofjzet,kom"t hij opeen gunstig
moment. Versch iumers ligt ons in het
geheugen hoe het gerechtshof te
VHertogenbosch voor de zoo veel ste maal d&
zaak der drankzuchtige slampampers uit
Papendrecht behandelde, met al dien
recht m af i gen afschuw, die kennelijk uit
gesproken minachting voor het lage on
gemeene dat als vanzelf gelegen m >et
zijn in de ziel van een poldorjongen, die
wantrouwen heeft tegen politie en justitie.
Zouden wij niet met volle gerustheid de
beslissing, niet slechts over het leven
maar ook over den dood, in de handen
leggen van rechters en ambtenaren be
gaafd met zulk een diepe menschenkennis,
zulk een wijs inzicht, zulk een reeds ?an
te voren vastgezet rechtvaardigheidsge
voel, als in deze zaak werden aan'den
dag gelegd? Er zijn nog rechters in ons
land, mogen wij wel zeggen; welaan
laat ons dus gerustelijk met de, dood
straf tot inzet naar de stembus gaan.
Welk een heerlijke en rustige gedachte
in deze onrustige dagen, nietwaar mijn
beste
JE OOM JODOCUS.
MBUWB VBIUNGZALEN.'
5
sap
jp S
FREOERIK
MULLER &Co.l
INr DE
Nieuws Veilingzalen
Doelenstraat 16-18, |
AMSTERDAM.
GEV«L AAN DB AMSTELZIJDK.
27 April. OUOE SCHILDERIJEN
Collectie-Graaf DE NESSELRODE te Moscou.
28 «pril. Een praoluverzwmellng OUDE WAPKNS.
_Collectie?Graaf DE NESSELRODE te Moscou._
27-30 April. A X TI<HJlTfcITEN
it de NatetmnsfihappT): F. J. HAVhK DKOEZE Ge'.»n'der Neder
landen te PekTig; Me?r. Wed. Dr. ". O. BB \AM-GOOsZEN, fp
Rnnrlo; M^ron* wfd. B \STKRT, te Brenkeleu ; Mevrouw VAN
REENEN-REN ~>ORP, hij AUmnar; F E. LINTZ. K'irjft»ctiilder te
VGravm^a e; J. P. BE ROEPER Oud-Notaris te NaaHen ; A. L
'">E ROtPER, Ou-1-Secretaris te Naa'den. en het tweede gedeelte
d*r Verismueling <-an den Heer F. M.. KNOBEL, CorjcuUGeneraal der
XednUmdfn te Pre oria.
Hierhii fraaie «'ml*> JI«»ul»elpn, Clilnepsoh, Sniisfttpli en
nn^r Per»el«l«, Hosttmar ««n<l Zilver, t*«arl«n en
Ofaniftitt** , Delt'txca Aardewerk, em ui"(> e v«»r.
zamelliiff O «sier-t-lie Tapijten, 35 l 1>ame
Ka<«»werfeen Ve-rsoheldiMn» Zaalt>e>*eh*l«lerin>Kei« <l«r sr«o«e
l.onia X% l zaal Bit bet l>uis vau Mr. C. COt !i te
l,ei<len, rie K f Ibeseliilderiiijr n en d<* marmeren
H«ltnorH««ett «'t «len huize M. J. W. \VEE>II\GI1,
Oude Turf .uarkt l ti, Amsterdam en verd re preclosa.
3?6 Kei. «enealoglsohe en HKtoriiM'he
H»ndsehrif«en, a^cri'ld">-'-e en jrrt ei-ke- H-e Familiewapens, Kamille»
dorumenten, Autographen, Topographiaene
Teekeiiin&en, I*i enten en Hoeken, een hflunmjk»» roüeriie
iretien m*. TH' ver chütcnde oude
verzain*'i >e l trecht {van de beroemde gencaloK'eii
rliii» en Bnoin), « eide», Rotterdam.
V'fjrraveiiRitme* eu, 's-Hertogeiinosch, Antwerpeo, enz.
O?I >lei. tlUXTKN en »E\:VI\«RV
| Verzamelingen N. F. Reyst en Mr. M. Rutgers van der Loeff te Groningen.
11 Mei. Moderne SclitlderlJen en Aquarellen,
w-<H r hij de ver «'nMliny van
Me -r. W^d J."» E« tlKITl.KN?TR*li.RA\"K\ 'e Amsterdam,
benevens een prachlverz.iTneling ETSEN en UTHOOIUPH1EÜX.
In Juni; B i: I T K X «i R W O N R BELANGRIJKE
f R E Kl T K K V E l L I N «,
waarby HeCo'le-'ievio M<m V AIS E>&HUlXMen A.KMANI) SASSEN.
Evenetn* in Juni: Ken T\Vtti:l»E ORUO'> E VKILJ1SG
van O«de Schilderden en Antiquiteiten.
Voor
jj uit NaJatenMchappc>n en
purverzamelingen vervoe,e men zich
l» o E «. R l> !» T K * * T »«?18.
F. W. TIJMANNc.s., Makelaar?.
zullen op Maandag 10 April 19 9,
ten overstaan vandenNotarisH.Th.
M. MULLBB,in veiling brengen:
Twee gunstig naast elkan
der gelegen
KOOPMANSHUIZEN
met Open Flctatsen, Achterhuizen
en 'rven, aan den
U
MI 2/2 CD 21
j met vitwriimlijfc Mallen " als
Erven ie zamen groot
4 Aren, 59 Centiaren.
Te bezichtigen Dinsdags,
Donderdags en op den verkoopdag
van 2?4 uur.
Een uitnemend
Belijdenisgeschenk is de pas verschenen,
tweede druk van
GOEDE RAAD
aan de Jonge Mannen en Jonge
Vrouwen der XXe Eeuw,
m«t Opmerkingen voor Ouderen,
DOOR
Een Man van Zaken.
Naar het 4>U OOO.ste tal der
Enne\'che uitgave vrij bewerkt en met een
inleiding voorzien
HOOR
I»r. H. L,. OORT.
Prijsingpn. I'O.SO. «rboBdfiifO.73
Uitgaaf van J. G. BROESE,
Ie Utrecht.
ni f
(UniPerpifat nrd GarniRor.). bevorzuttie Late
ana Fuas der S<'ltwarz«'jildl)erge und an badiectier
Haupfliaie, berrliche Umge'urj^ prac-itvoHns Müus'*»-: «noefl'. L«^rxn»t,
ho'ü'im^ KH ik»n ; siinetige Stenerrer> ii'tni-sp; beliebter Wohnsilz v.
Keutucrn u. Pensioiiiircn; Theater, Mnaopn, Vafié'é. J»"<! Fmcfimei. inontHr
VViutcrspori.?(ïebinrsbahn dn'-nh d wildroni!intischeH811ental;"iri7ii;prnye
WandcrgeWeie i" Schwnrzwald. Anstnult, rtviln <ln<ru d.
Verkeltrsrercin f'iir Freibnrg n. den 8chwarxwaI«I Rxtteckatr. 9.
In de onmiddellijke nabijheid van het Vondelpark
wordt met l Mei TE HUUR AANGEBODEN een fraai,
uitstekend onderhouden SEERENHÜiS met TUIN.
Huurprgs f1400,?. Br. onder lett. L R, bur. v d. blad.
DE ZniD-HQLLAHDSCHE
Maatschappij van Verzekering op bet Leven en bg Ziekte,
Heerenffr&Ght IS,
's-G-ravenhugeMaatschappelijk Kapitaal /i.ooo.ooo.
COMMISSARISSEN. Mr. M, M. 8CHIM VAN DER LOEFF. Pret.;
' 3. VAN L1EFLAND Dr. A. TEN OEVER Mr. A. S. MIEDFMA, A. M.
r«N FMBDEN, Br. P. H. J. BERENDS, Mr. J. W. PE KAKTF.R. f~e.cr
OIRFCTFrH: Mr. J. W. KONING.
R l J W l E L E N
JtxetTberx d.e grootste -w-ereld.-verkoop.
PiflJM f *5.-.
Hoofdagent G. F. B A K E L S,
tiinn. it »ifitt4t4 tiStt (Beursgebouw,)
Hofel JAN TABAK bij Naarden
Belegen in <\" «oh'iou»- oiuaeviuij vau 't landgoed Uud-Buësuua is geheel naai
dp eisn 'pn df« tiirls vprhouwd.
Opening Ie P.iaselidn!?. .aribere.lemd J. C. A. v. AKE3X.
l
liet K IJ %% l K l, %i»or
A. I» R I K 14 KR A C"o., lïokin »a«.
wereldbekend Kar - en Badplaats met bijna alle hoofdplaatsen van Europa
in directe spoorwegverbinding.
Geneeskrachtige Kcchsalzthermen 65,7°C
bij Jicht, Rhumatiek, Gewrichtslijden, Verwondingen, Ver
lammingen, Neuralgie, ziekten der ademhalings- en spijs
verteringsorganen enz.
Jaarlijks )>c£<H:ht door meet dun ll'U.OOO vreemdelingen.
31 e't?September /j rooi e Kunst- en IndustrieteniooiixtelliiHj.
nieuw Kurhaus,
NtedeHike