1660 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Y00$ DAMEjS. LIBERTY SHAPED ROBES PARTLY MADE WITH SUFFICIENT MATERIAL AND TRIMMINQ FOR BODICE IN LIBERTY LIBERTY LIBERTY LIBERTY LIBERTY MUSLIN CRAPE LI N EN CASHMERE S l L K PLAIN'COLOURED.HAND-EMBROID. ERED AND WUH LAGE AND EM. BROIDERY INSERTIONS FROWI FL. 12.50 EACH IN SOO DIFFERENT COLOURINGS AND DESIGNS A SPECIAL ILLUSTRATED CATALOCUE POS.TFREE ON REQUEST METZ&CO LEIDSCHESTRAAT AMSTERDAM SOLE REPRESENTAT1VES IN HOLLAND iijjluiiiiiuiiiuniiiiuiiiiiliiiiiMiiiiiiiniiilttiiiiiiintiiiiiiiiiMiMiiiiiiiiiii De Yrow o? er 100 iatf. Bet veel gelezen Duiteche weekblad Nimm mich mit" heeft een eigenaardige enquête georganiseerd, nl. tot een aantal persoonlij kheden van beteekenis de vraag gericht, hoe ze Trieb de toestanden op verschillend gebied over honderd jaar voorstellen. Onder de ant woorden was o. a. ook een bijdrage van Ellen Key, over de vrouw i>v«-r honderd jaar. Ze heeft van de gelegenheid gebruik gemaakt, om enkele harde waarheden te zeggen over haar eigen tijd; het heole artikel is bedoeld als tn satire op het streven naar algemeene nivelleering van on een tyd en als een kari katuur van de toekomstige toestanden, zoo als die zich noodzakelijk uit de tegenwoordige moeten ontwikkelen. Ellen Key begint met te zeggen, dat over honderd jaar alle groote uitvindingen van dezen tijd tot de meest mogelyke volkomen heid zullen '.ijn gebracht en de twee groote sociale bewegingen de arbeidersbeweging en d« vrouwenbeweging hun doel zullen bereikt hebben. Na in een inleiding de ontwikkeling dier uitvindingen te hebben besproken, o, a. die der verkeersmiddelen, waardoor bet b v. mogelijk zal zijn, om met een plezierjacht naar de maan te varen, k'-mt de schrijfster op het vraagstuk van de verzorging dei" kleine kinderen, Die zullen eeu uur na de geboorte worden toevertrouwd aan het tehuis voor kindeten, waar ze gevoed n gekleed zullen worden. Wat de voortbrenging van kinderen betreft, die zal zoo geregeld zijn. dat zich voor dit werk vrijwilligers aanmelden, bezield met een heiligen socialen ijver. Uit dezen wordt door een geneeskundige commisbie .het benoodigde aantal uitgekozen, waarna de best bij elkaar passenden bijeen worden gebracht. Daarna komt de schrijfster op het groote probleem, de voortplanting van het mensch dom zonder oude'schap, omdat de natuur in dit geval in de haast een zeer gebrekkig middel heeft samen gesteld, dat door de steeds vooruitgaande cultuur overbodig gemaakt moet worden. O ver honderd jaar zal het nog niet gelukt zyn, dit problee fl op te lossen, maar in plaats Haarvan een ander, dat bijna even moeielyk is. Men zal een serum hebben uitge vonden tegen de vrteselyke ziekte die beet streven naar individualiteit en originaliteit, en volgens bepaalde paragrafen in de gezon iheidswet van 2008 zal inenting met dat serum verplichtend worden gesteld. UIT D B_NA T U U I^. CCCXIX. Determineeren. Voor dit opstel moet ik vooraf excuus vragen, want het is mogelijk, dat iemand zich zal ergeren over de vrijmoedigheid of laat ik, om u zachter te stemmen, maar eerlijk zeggen de vrijpostigheid waarmee is u be kend tracht te maken met eigen werk. Mijn eenige verontschuldiging is, dat het de eerste keer is; ik heb nog nooit een of ander van mijn vele geschriften bij u aanbevolen. Ik zou ook ter verontschuldiging kunnen tegenvoeren, dut Selbgtumeigen, eigenaankondigingen van een werk door de auieurs zelf, meer en meer in zwang komen, vooral op wetenschappelijk gebied, maar dat ia bij ons nog zoo geen gewoonte. Ik ga n dua wat vertellen van een boek, dat van de week verschijnt en waaraan ik voor een derde debet ben. Het ia de tweede druk van onze sedert zes jaar uitverkochte Geïllustreerde *lora van Nederland; een handboek, dat in hoofdzaak dient om den naam telleren vinden van alle in ons land in het wild groeiende gewassen, ook van vele sporeplanten en van de meeste kweek- en sierplanten. Dr. H. W. Heinsius, leeraar H.B.8. te Amster dam en Jac. P. Thy'sse, idem aan de Kweek school voor Onderwijzers, zün de beide andere collaboranten. Eigenlijk is het niet juist van een herdruk te spreker; want het boek is precies driemaal zoo dik geworden; de eerste druk die al zes jaar geleden was uitverkocht bevatte nog geen 400 bladzijden, dez« nieuwe telt er U36. Ook het aantal figuurtjes is verdrievoudigd, zoodat er nu meer dan 5000 in gtaan; voor elke plant minstens n, in den re^eldrieof meer verschillende. Al de figuurtjes büde tabel. len hebben wy zelf met de pen geteekend; enkele bestuivende-insecten en illustraties hebben al in de Lavende Natuur ge.-.taan; geen enkele clichéis uit eens anders werk overgenomen. De prijs isniet noemenswaard hooier geworden dan die van den eersten di.uk: ?3.90 gebonden; in plaats ? van 3,60. In denzelfden toon beschrijft Ellen Key de toekomstige ve; deeling van den arbeid; mannen en vrouwen zullen dezelfde dagtaak te ve>richten hebben; zeg uur werken aan de electrische knoppen (alles wordt natuur lijk met electricitiet gedaan), zes uur in het parlement, zes uur gezelschapsleven en zes uur slaap. Het parlement heeft het gansche jaar door zitting, en in die zittingen wordt alles bepaald, vanaf de lengte der. spelden en de samenstelling der etenepülen tot de Doe veelheid' kinderen die de maatscaapp in de eerste jaren noodig heeft, en de eigen schappen die ze moeten bezitten ten behteve van het algemeen welzijn in datzelfde tijdperk. Na afloop van den schooltijd nemen allen zitting in het parlement, ook de idioten; dit is een noodzakelijk gevolg van tot de uiterste konsekwemie doorgevoerde humani teit en menschenrechten. Eyen ironisch is haar kritiek op het school-ysteem. In de eerste klasse der school leeren de kinderen tanden krijgen, loopen en praten, alles volgens nieuwe methoden; de inrichtin gen van onderwijs, die alle werken volgens hetzelfde leerplan, houden de leerlingen twaalf unr per dag vast, tot den leeftijd van dertig jaar. En toch krijgen ze nooit hun programma afgewerkt, nl. den leerlingen in de 55 oefeningsvakken en de 11 gewone leer vakken, de hoe"eelheid kennis bij te brengen, die van een, beschaafd mensch verlangd wordt, en waarin om de drie maanden examen moet worden afgelegd. De studie aan universiteiten, met het daar uit voortkomende gevaarlijke streven naar vrijheid, is afgeschaft. Na afloop van den ?ichooltyd raakt niemand meer een boek aan, als bij ten minste geen specialiteit wil worden in een of andere wetenschap. Daarom bestaan er openbare leeszalen zonder boeken. De couranten komen driemaal per dag uit in het formaat van een zakbipeltje en met geïllustreerde bijlagen voor anonces. Daarin wordt aan de fantasie der artisten nog eeii zekere vrijheid gelaten, natuurlijk binnen zeer strenge grenzen. Het woord tehuis'' heeft een zeer belang rijke verandering van beteekenis ondergaan en is nu identiek met het woord sJaapplaats". Ht-t gezellig leven is geworden verplichte gezellige omgang Men ontmoet elkaar in sport- en debatingclubs, op bijeenkomsten zonder materieele genietingen Ieder brengt zyn eetpillen mee in een doosje. Daar waar de masculinvrije mannen" en de feoneninvrije vrouwen" bijeenkomen, wordt alleen van gedachten gewisseld over sociale en algemeen-mensehelijfee kwesties. Het mannelij t en het vrouwelijk type zijn zoo ineenges nolten, dat het verschil van geslacht alleen te zien is aan enkele details in de klee lingAan dezen toestand wordt een einde ge maakt door de ontzettendste katastrofe die iu de wereldgeschiedenis bekend is. Op Nieuw jaarsdag van 20i8 barst er een over de gansche planeet verbreide samenzwering uit. De rste gewelddaad der revolutie is, allejournaligtea in groote landverhuizers-Zeppelins naar Mars weg te zenden; de tweede het, het verbieden van alle parlementen; de derde het sluiten van alle scholen; de vierUe het opsluiten van alle moedera met haar kinderen. Deze geweldigste aller omwentelingen her stelt op aarde den barbaarschen toestand, toen het leven nog grootsch was en vol moeite, tragisch, rijk en vol dionysische heerlijkheid. N u treedt een hèvige reactie in Eerst onge veer 2100 bevindt zich de menschhaid weer in evenwicht. Ze heeft dan grootendeels weer teruggewonnen dat wat voor vroegere geslach ten waarde gaf aan het leven, maar heeft tevens door veel strijd, dingen veroverd, waar ze vroeger nauwelijks van droomde en die het leven tot een nieuwe heerlijkheid m*keu. A. V. Een Enis TO! Aan mevr, M. E. van de Velde-Pijnnppel. Mevrouw, Het zij mij vergund U op Uw uitvoerig schrijven van antwoord te dienen en dan wil ik Uw herhaald: hoe ia 't mogelijk"? gaarne punt voor punt beantwoorden. Die Maar niet alleen in dit opzicht is het een oorspronkelijk en ongewoon boek. Het was de eerste geïllustreerde determineer-flora, die in ons land verscheen, en is tevens volgen» een geheel ander stelsel opgebouwd dan de bestaande in andere landen. Van mijn lezers mag ik, nu na mijn driehonderste opstel in dit blad, wel verwachten dat ze mij zullen begrijpen, als ik zeg dat het bedoelde boek een biologische flora ia; ge weet dan wel, dat er vooral sprake is van het leven van de plant, van de wissel werking tu*schen de levende plant en de omgeving: den bodem, de atmosfeer, de dieren en zoo meer. Wel zijn, behal -e de biologische kenmerken als viltbekleeding, dorens, klimranken en dergelijke uiterlijke kenteekenen bok vorm en getal als ken Merken gebru.kt, maar die komen eerst in de tweede plaats te pas, zoodat de gebruikers van deze flora vóór alles op de gebeele plant en de eigen aardigheden er van zullen gaan letten. Eerst daarna, niet eens altijd, worden de détails, de bloennen met meeldraden of stampers te hulp genomen bij het zoeken naar den naam. Daardoor is dit boek voor ongeoefenden en voor hen, die hun plantkunde sedert lang weer vergeten zijn, al heel gemakkelijk ge worden; ook al doordat wij in het begin geen bekendheid met technische termen onderstellen. Ze komen wel in het boek voor, maar de gebruiker leert ze langzamerhand en al doende kennen;zoodat ona boek te gelij Sertijd plantkunde leert of het vroeger geleerde weer in berinnering brengt. Ook zijn er bij vele planten allerlei bijzon derheden verteld over beslui ving, technisch gebruik en zoo meer; het ia inderdaad, dat durf ik gerust zeggen, veel meer dan een droog determineer-hoek. Het spijt mg, dat ik telkens dat vreemde woord determineeren moet geiruikea; maar ik kan geen Nederlandsch werkwoord vinden voor: het bepalen van den naam van een natuurvoorwerp met een lust." Nog lastiger valt het de inlichting van de tabellen met e«Q enkel goed woord aan t e ge'en; het zijn dicho tomische of trichotomische tabellen; dit door tweeledige of drieledige vragenstelsels" te dronkemanstocht heeft ma geen oogenblik doen schaterlachen. Zeer zeker ia ze naar 't leven geteekend; en er zyn menschen die zich a museer en als beschonken lieden daar heen waggelen met dwaze gebaren en krab belende dronkenaans- praat. Ik ken er die dan roepen: kijk eens hoe lollig, kom toch eens zien hoe grappig dwaas l" Maar 't heeft me nooit kunnen behagen. Hoogstens ver vult mij een gevoel van walging over wat: als een dolle mansslag door hun zotte koppen slaat" en deernis met menschen die door den draak op het hellend vlak komen waar langs ze wis en zeker naar den afgroni glijden, 't Is vojr 't eerst, mevrouw, dat ik over deze scène van heerlijk humoristisch." hoor gewagen. En humor schuilt m.i. al even min in die scène wódr by het diner de mannen lollachend" elkaar den gebraden hanekam toewerpen. Alles meer plat dan humoristisch, dunkt me. Op Uw verbaa-d: boe is 't mogelijk aan ergernis te denken bij dien nachtelij ken tocht van Célestin op zoek naar Jozeite," an'woord ik: waartoe ons het ge beuren in den Moulin Rouge zoo precies geteekend? Dat het daar helsch" toegaat, weten wij immers, Daar is zoo vaak in Parijsche Brieven en in boeken over Parysche toestanden op gedoeld, dat de auteurs mee een paar trekken, zoo im Grossen und Ganzen, de zialesmart van Celestin hadden kunnen schetsen en ons die afschuwlijke rafreelen besparen. Mevrouw, het doet me bizotder veel genoegen, dat ook U hoopte dat Celestin Jozette in de Morgue zou vinden. Ik had niet anders verwacht. Niet allén had dit tragische verloop innig medelijden gewekt en ons bevredigd, maar het was ook loaach geweett. Immera waar Jozette ons geschetst wordt als een intelligente, hooggestemde, lieve vrouw, opgaande in baar werkzaam, eenvoudig leven voor Aristide, waar ze iij haar diep leed zóó fijn ondertc leidt dat ae voelt Bouboule niet te mogen afschepen met wat zusterlijk-» genegenheid, omdat bij, met z'n warm, eerlijk hart iu haar wil zien de innig geliefde echtgenoote, de aansta inde moeder zijner kinderen, daar ia haar plot seling, »rijwillig terug, aan tot het «algelijk, zondig leven van vroeger, waaraan ze met afschuw terugdacht, zoo wanhopig pessimis tisch, zoo ruw, ;oo ongemotiveerd, dat men vraagt,: hoe nu, had deze fijn voelende vrou i niet de dood boven de schande kun nen kiezen? Waarom haar opzettelijk terug gebracht in de gemeene omgeving der zin nelijke, dierlijke lusten, waarvoor ze had leeren huiveren? En dan, had Celestin haar terug gevonden als een gebroken vrouw, die 't was aan te zien dat ze geen anderen uitweg wist l Maar neen, hij ziet haar zitten met haar glas Américaine, in 't opvallend costuum eener coccnte met den kouden, wellustlach om de geverfde lippen !" Hier heb ik het boek dicht geslagen. Want al neef ik u honderdmaal gelijk op uw stand punt Vin l'art pour l'art, niijn rechtsbesef, mijn medelijden, mijn deernis met de ver latene jonge vrouw wordt hier een aiag toegebracht, die mijn ziel opstandig maakte. Ik heb niet ala u, kunnen vinden, dat Jozette, intelligent, werkzaam en jong, noodwendig zich geestelijk (en mevrouw, oos lichamelijk en zedelij k 1) moest vermoorden; de noodza kelijkheid van dit gebeuren kan ik niet inzien. IS u nog over Uw schattig Villétardja". Ik heb ook aan den heer Simons redanteurdirecteur der wereldbibliotheek" toegegeven, dat dit persoontje allerleukst ia geteekend. Hij weet op haar degelijk reddingswerk" waar U bekent dit zij dit nogal onhandig aanpakte: m. i. onhandig genoeg om den (ieheelen opzet van haar reddingwwerk in 't water te den vallen. Doch, bij al haar kleine, lieve poginkjea is ze toch onbeduidend. Niet, omdat ze voor 't grootste gedeelte haar leven in Parijs doorbrengende van het Parijs aoaoluut niets weet, maar omdat ze in 't geheel niets bemerkt van iet vreemde, het wanhopige in Jozette's gedrag, ala deze voor 't laatst het oude dametje goên dag kust, ze vraagt alleen terloopa: acbeelt je iets liefje"? ??Ka Jozatte harerzijds denkt er niet aan bij dit persoontje, dan toch trachtte een moederlijke vriendin te zijn voor baar, haar hart uit te stoeten, hulp en steun bij haar te zoeken; wat toch heel natuurlijk was geweest, indien het schattig Villeiardje fertalen, heeft alleen zin voor iemand, die al weet wat er mee bedoeld wordt, en die dit dua al meer op deze wijze gedetermineerd heeft. Maar wie het nog nooit bij de hand heeft gehad, weet toch al dadelijk wat er bedoeld wordt, ala hij zich een spelletje uit zijn kinderjaren in herinnering brengt. Een van het jeugdige gezelschap neemt een woord in gedachte, de anderen zullen raden, wat het is. De rader vraagt: Ia het een ding of niet?" (di<-hotomisch); antwoord: het is een ding." Is het dood of levend?" ant woord: Levend." Is het een plant een dier of een mensch?" (trichotomisch). Een dier." ,.Heeft het poolen of niet?" Geen pooten." Leeft het in het water of op het land?" Enz. Volgens het zei f de beginsel gaat het zoeken van den naam in een determineerboek, en ook in deze flora Met dit verschil, dat de natuur het raadsel opgeeft; en de plant, welke de rader voor zich heeft, telkens antwoord geeft op zijn vragen. Die vragen zegt het boek voor; maar om het antwoord te kunnen geren; moet de weetgierige patiënt telkens zijn voorwerp goed aankijken. Ge begrijpt, dat er moeilijk een beter en doeltreüender metbode kon uitgedacht worden, o m een ding goed te leeren aankijken. Om den zoekende op den goeden weg te houden, en zoo weinig mogelijk woord«n te gebruiken, hebben wij in het begin door een bijschrift tusschea haakjes de vraag verduidelijkt; later ig het meestal alleen telegram-stijl. Ook al om ruimte te winnen en tevena om de geduldig zoekenden voortdurend aan de hand te houden, worden in de tabellen de twee vragen met 11 en /; aangeduid; soms, bij uitzondering, zijn er drie of ineer, a, b, c dua. Voor elk stel vragen waaruit ge te kiezen hebt, staat een vóór-nummer en achter elke vraag een achter nummer; dat verwijst u naar een volgend stel. Net soo lang gaat dit spelletje door, tot ge, in plaats van een verwyg-nuuimer, deu naam van uw plant vindt. Daar vlak naast of er dicht bij vindt <eeen figuurtje geteekend, naet E aam en soms met bij zonderheien.dat als proef op de som dient; en waardoor ge u overtuigt, behalve een lieve ziol, ook een beduidende ziel was geweest. En heeft U mevrouw, dan niets van mod der en vuil gemerkt by- de voortgezette kennismaking met kerels als Legüenne en Lourty, twee hoofdpersonen in Een huis vol menschen"? Vindt U dan niet schunnig en vies die telkens weerkeerende dubbel zinnigheden en smakelooze verhalen van Legüenne? En z'n vrouw, die na van haar kweldaivel verlost te zijn zich mal-verliefd herinnert, dat hij in dien dertien jaar toch bij tijd en wijle haar man was geweekt?" En Lourty, met z'n gemeene neigingen, die geen enkele vrouw met rust kan laten? Enfin mevrouw, ik zal uw raad ter harte nemen en het boek trachten uit te lezen, maar ik vrees da-, het ook met my zal zijn : les premiers sentimentssont les plus nature1 s." .P v. P. B. Verbetering. In het opstel van Mevr. M. E. v. d Velde Pijnappel over: Men huis vol men schen zijn enkele verbeteringen te maken: voor: Als oude damea waren als Villetardje, het woord: alle; voor te blijkbaar., u blijk baar; voor lijkt,, blijkt; voor Jeanne B'>uman.. Jeanue Bunneau; voor deze brave nobele men'chen .. vel brave, ena. Het frminüme in China. Internationale tentoonstelling van Vrouwen-arbeid te Londen. Chopin herdacht. Sévérine en YvMe Ouilbert. Li-Sum-Ling, uitgever van een der meest verspreide nieuwsbladen in China, heeft, tijdens zijn verblijf iu Neiv-York, 'onlangs eenige bizonderheden meegedeeld over de toe nemende geest es beschaving der Chineesche vrouwen. In 't Hemelsche Rijk worden dage lijks een paar dozijn couranten uitgegeven door vrouwen geredigeerd, en uitsluitend ge wijd aan de belangen der vrouw. Vier groote bladen verschijnen in Canton, vijf te Shanghai, en een gelijk aantal in iedere andere groote stad van C.'una. Deze da <bladen voor vrouwen worden tegen woordig geteld tot de voornaamste beschavinisbron, waaraan de raar kennis en ont wikkeling dorstende Chineeache vrouw zich laaft. Zy is door baar dagblad lectuur vol komen op de hoogte van alles wat er in de wijle wereld gebeurt. Behalve genoemde dag bladen zijn er een aantal week- en maand bladen voor vrouwen. * * * In den loop van dit jaar, zal te Lon den een internationale Tentoonstelling van Vrouwenarbeid plaats vinden In O ympia Hall zal deze belangrijke expositie worden gehouden. * * * Het eeuwfeest van Chopin's geboorte l Maart 1809 heeft men niet geheel onop gemerkt voorbij laten gaan. Vooral niet in Frankrijk, waar men een groote, zelfs hartstochtelijke liefde en ver eer ng heeft voor het muzikaal genie van dun helaas op jeugdigen leeftijd gestorven Frederik Chopin (17 October lb4'J). Chopin dacht, dat tiij in 1810 was geboren. Dat jaartal wordt ook geaoe i d door Liszt, in 't gchoone werk dat hij over Cbopin schreef. De datu'n-verwarring kan bij Chopin ontH'aau zijn door het geschenk, een fraai uur werk , van de pianiste, mevrouw Catalaui. In het zakuurwerk stonden ie volgende woorden gegra eerd: Mevrouw Gatalani, aan Frederik Chopin, oud tien jaar." Chopin's ouders, woonachtig te Zelazowa- ola, in Polen, waren onbemiddelde menschen. Chopin waa geen wonderkind; op Degecjarigen leeftijd ontving hij zijn eerste muziekonderwijs, doch, toen merkte men spoedig, dat de knaap buiten gewoon begaafd was, en, door tusacbenkomat van prina Antoine Radziwill, werd hij voor het artisten leven opgeleid. Het korte, rijke, woelige leven van gevierd en bewonderd kunstenaar, het veelbewogen leven, dat zijn krachten sloopte. In 1830 verliet hij Warschau, con certeerde te Weenen, waar bij slechts een matig succes behaalde. Daarop ging hij naar Parijs. Om er maar even te blijven, op we/, naar Londen," zei hy. Dat even in Parijs blijven, veranderde spoedig in een zich te Parijs vestigen, waar hij stormachtig werd toe gejuicht door in de Vilie Lirnière wonende dat ge u niet vergist hebt. In onze fljra staan alle figuurtjes op de rechter helft van de bladzijde (het boek ia meer breed dan lang); dit geeft het voordeel, dat de kleine fijjuurtjea vlak bij den tekst en toch niet er tuaschen staan, en dua bij het lezen niet storen. In vele gevallen, meer dan in de bestaande flora's, vindt ge dadelijk den soortnaam; aoms de geslachta- of de familienaam met een bladzijde-nummer; daar zoekt ge dan verder naar de soort. Ala voorbeeld moge een van de voorste bladzijden uit onz« flura dienen: Polen, en waar hij in korten tijd de lieveling van 't Fransche publiek werd. In 1837 open baarden zich de eerste verschijnselen van de moordende kwaal, die hem ontydig ten grave deed dalen. Eeu verblyf aandeMiddellandsche Zee werd hem voorgeschreven. Zes maanden toefde hu te Majorka, waar hq liefderijk ver pleegd werd door de romancière George San d, voor wie Chopin te Parijs une grande paasion" had upgevat. Voor George Sand was 't geen gemakkelijke taak den armen, heftig lijdenden, jongen musicus te verplegen. Wanneer zy even de ziekenkamer verliet, om zich een oogenblikje te vertreden, een luchtje te scheppen, of te rusten, dan snikte en schreide Chopin als een eeukennig kind, dat onrustig en ongelukkig is, wanneer moeder 't vertrek uitgaat. Dan was hij wanhopend; zóó schokte dan zyn «wak, uitgeput lichaam, dat men zyn verpleegster wederom in allerijl ging zoeken Hy ging steeds achteruit. In 1846 kon hy byna niet meer loopen. Büiederen stap dien hij deed, overviel hem een benau wende hoestbui. Een vleugje van beterschap werd merkbaar, doch, was van korten duur; z\jn rupture met de vrouw die .bij liefhad, gaf hem den genadeslag. Hij .zei, dat door 't verbreken van dien hechten band, zijn leven geheel werd vernietigd. Een jaar later, in 1848, had hij nog den moed, zt£b. in Engeland en Scbotland te doen hooren. Het uitbundig succes dat hij daar genoot, werKte schijnbaar voor een poosje gunatig op zijn ontredderde gezond heid. De kou en do vocht in Schotland ver ergerden zijn hoest. Hij vertrok weer naar Parijs, waar hij tot zijn naderend einde bleef. E«n zijner landgenooten, een priester Alexander Jelowicki kwam hem troosten aan zyn ziekbed. Uit diens hand ontving de heftig lijdende musicus de genademiddelen der Kerk. Dit merkte kalmeerend op den armen lijder, die zijn Diecatvader omhelsde en zei: Dank u, dank u, beste vriend, aan u beu Ik verschuldigd niet als een hond te sterven." Hij verzocht op Père-Lachaiae, in de buurt van Builini te worden bijge-set. Daar rust hij tu8sctien Beliini en Cherub:ni. Gedweilde zijn laatste levensdagen weken zijn zuster, zijn leerling GUI man die hem innig lifefuad, en gravin Oelphine Potocka niet van zijn sponde. Zondags, 15 October werd zijn lijden ondragelijk. Hy verkocht gravin Potocka te zingen. Ea zij zong, zong... deerlijk, ontroerend kloek baar wonderschoone stem in de stejfgamer. Schooner dan ooit, overweldigd dooi smart en emotie, ruiachten de liederen over Potocka's sidde rende lippen Hoe schoon! o God! hoe schoon l mér... nóg mér!" fluisterde Chopin. 10 October nam hij afscheid van de ge trouwen die bem niet verlieten. De priester Jelowicki knielde neer en prevelde de geoedeu der ater.enden. Met klankiooze stem respondeerde Crjopin in 't Latijn; toen, ge heel uitgeput, liet hij 't hoof! op Gutman's schouder zinken Bij 't aanbreken van den dag. lispte de stervonde: Wie is daar?" Ik," antwoordde Gutman. Chopin bracht Gutman's hand aan ay'n lippen, kuste die en was niet meer. * * * De pittige, gee'tige journaliate Madame Sévérioe, Heeft ala conférencière getriomfeerd in bet Théfure du Gymnaee. te Parijs. Haar causerie was een inleiding voor 't geen later zou volgen: Les Chansons de nos aieules: de noa mères et da lears enfants", die ten gehoore werden gebracht door de onovertroüen diseuse en chanteuse: Yvette Guilbert. Beide dames werden zoo stormachtig toe gejuicht, dat de directie van 't Gymnase, haar heeft overgehaald, hetzelfde programma nogmaala ten beate te geven. Een verzoek, waaraan zij gaarne voldoen. Moge baar succes zóó stijgen, dat de beide dauies besluiten een tournee in den vreemde te maken, opdat zij met baar interessante zeggen" en -singen ook ona land bezoeken waar Franeche artisten alty'd welkom zijn. CAPRICE. ^O/nv. dw. Ote/t^uuliaen. Verderop in het boek ziet het er veel geleer der uit; daar ataan ook de wetenachappelijke namen achter de Nederlandsche gedrukt; en daar is alles familiesgewyze by elsaar gevoegd, wat bij elkaar behoort. Maar dat lijkt a;leen moeilijk, het went heel spoedig; trouwens, wie pas begint en met den enkelen naam of het gealacht of de familie tevreden is, behoeft in het eerat niet verder te gaan. Voor eerate- beginners ia bovendien nog op andere wy'ze gezorgd. Ala de bloem klein of lastig te onderscheiden is,wordt de ongeoefende op het moeilijke oogenbiik gebracht naar een afdeeling: Onduidelijke Bluemen en, daarvan daan, door eenvoudiger kenmerken, langs een omweg op den rechten weg gevoerd. Ik hoop, het spreekt wel van zelf, andera had ik er niet zoo over geschreven, dat heel veel van mgn lezers voor zich zelf of hun kinderen de f-feïllustfecrde Flora van Heimam, Htinsiu» en Thijsse zullen aanschaffen. Als ik nu zeg, dat dit koopen zelf mij peraoonlyk weinig gehelen kan, maar veel meer het ge bruiken, dan gelooft ge mij miafchien niet; toch i* het zoo. Noa meer i* er ons aan ge legen, dat de gebruikers my schrij ren of nog liever aan dr. Heinaiua, Amsterdam, Vondelkerkatraat 10, die bet klachtenboek houdt, waar zij in dit werk een vergissing of een fout opmerken, hetzij in de cijfers of in den tekst. Heel veel fouten zullen er niet meer in zijn, daarop heb oen wij naar onze beate krachten ge*erkt; maar in een boek als dit, moeten niettemin wel ettelijke vergissingen schuilen en drukfouten zyn ingeslooen. Als nu al vaat de velen, die mij wel eens schreven, dat zij veel nut en genoegen van mijn opatellen hebben gehad, dit eena beloonen wilden met een briefkaart aan het opgegeven adres te zen den, zoodra zij met deze gemakkelijke flora een plaat toch niet determineeren kunnen door een gebrek in de tabellen, dan slaat de sthaal der verplichting weer naar mijn kant over. Want het is ona heel veel waard, dit boek, waaraan ongtloofelijk veel tijd en moeite besteed is, zoo goed mogelijk te doen worden. Dit kan alleen gelukken, als de gebruikers er toe meewerken. E. HEIMANS.