Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1C6
Groote gebeeldhouwde eikenhouten groep, voorstellende een geknielde kanunnik
in gebede en beschermd door den heiligen Jeronimus, als kardinaal.
Wün-rood flnweelen baldequin voor een troonhemel bjj eene inkomste van Karel V,
met opgewerkt gouddraad. De versieritg stelt in het midden en aan de vier
hoeken voor den dubbelen gesroonden arend, terwijl een rand van bladwerk
fantastische leeuwen omschaduwt.
Uier ft ft.
Dinsdag 27 April zal deze veiling, die
wederom zeer uitgebreide en belangrijke
collectie's omvat, aanvangen. De veiling wordt
ingezet met de rubriek oude schilderijen,
afkomstig uit verschillende verzamelingen,
waaronder De Nesaalroda te Moseou en F. E,
Xintz te 's-3ravenhage. Het zijn meer dan
$000 nummers en een en ander merkwaardigs
en kostelijk» is daar weer uit te usscben.
Den, als altjjd royalen en met veel zorg be
werkten catalogus doorbladerend, zou ik na
al een lijstje, veel namen van oude meesters
die klinken, kannen uoteeren, meest Hollan
ders, enkele buitenlanders en een stuk of
wat primitieven. Onder de buitenlanders ko ut
zelfs Velasqaez voor met eea portret dat toch
hoogstens atelier-Velasqaez kan genoemd
worden, als bjj zoovele Nederlanders, bjjv.
Mierevelt. Bij een aoder stuk, voorstellend
een vluchtende kalkoen, woidt deze naam
ook genoemd wel wat stout al is het
een krachtig en levendig stak schilderwerk.
Eenigj ns 'n pièce de résistance" van deze
veiling is een op naam van Frans Hals geplaatst
schilderjj voorstellend een uitbundige
feestjool van jongelieden in een lusthof. Het stuk
bleef in schetsmatige» staat, maar het is bijzon
der boeiend om de in vele partijen schitte
rende bravoure waarmee het geborsteld
werd. Daarin is kennelijk de ruime slag
van een meester, al vertoont het dan
ook niet de evenwichtigheid van alle be
wegingen der r\jpe ontwikkeling. (Het zou
vroeg werk van Hals zijn). Er is een breedheid
en koenheid, in het landschap vooral, die
aan sommige groote Vlamingen doet denken.
Daarom ook lijkt me de attributie zeer ver
dedigbaar, en is het begrüpelgfc, dat het stak
eerder aan Frans dan aan Oirk Hals werd
gegeeen. Een landschap van den taonelgk
zeldzamen maar lang niet on belangrij keu
hollandschen schilder Dubois (richting
Ruysdael K oo wat) valt, ca het zien der repro luctie
in dencataiogu*,niet mee nogal schraal en
sehrielig geschilderd en met een zeer o
verwichtige lacht. Zeker waardevoller en met
mooie kwaliteiten, is een met J. W. gemerkt
landschap. Het werd niet aan Jan Wgnants,
maar, wat aannemelijk is, aan Jan Wouwer
man toegeschreven. Wél doet het in sommi «e
deelen even aan den eerste denken, maar
't zou dan een zijner pittigste schilderijen
zijn. Een paar kleine Primitiefjes .'.ijn curieus
maar ten deele bedenkelijk. Twee heel wat
meer kapitale (zoogen. Maitre de la Légende
de la Madeleinr) zijn van een middelmatige
soort, zeer gaaf overigens en in de kunst
wereld welbekend. Een portret van A. Cuyp
behoort tot de wat plompe soort van zijn
bloedrijke kunst, een kleiner schilderijtje met
paarden is veel fijner. Verder een Jan
Steen, voluit geteekeod, -wat de eenige maar
wat karige aameveliog voor dit schilderij
is; een zeer goede Saenredam; een scherp
en deugdelijk geschilderd «rouwenportret,
aan Santvoort toege't;hre?en («eer twijfel
achtig m.i. Santpoort schilderde niet zoo
dun en snedig); een goed zeestukje van Jaa
Blankerhof; een nog al groot, met zeer naer
zwaardige kwaliteiten, schilderij van een
onbekende: de Eooaasganiiers dit een en
ander onder veel meer, want, zooals ik zei,
van veel andare zeer bekende oude schilders
zyn er representaties, die ik niet alle vol
doende kon inspecteeren
Buiten de schilderden een ruime en weel
derige voorraad oude kunstvoortbrengselen
in verschillende genre's. Een aanzienlijke
collectie wapens, waaronder met kunstvolle
gevesten, een groote 'erzameling Ceramiek,
Chineesch, Japansch, Delftseh enz. glas- en
koperwerk, mm aturen, borduurwerk, tapijten
en kantwerken, eenige houten beeldjes ens.
In 't byzonder zy >iaaronier even vermeld
een baldak yn beain 16« eeuw, met fantastisch
gestyleerde dierfiguren, een zeer zeldzaam
werk dat in Bru;ge was o o de tentoonstelling
van het Gulden Vlies. Kijkdageu tot en met
Maandag a.s.
W. S.
I>iep bord en coq-dllt d'otuf, bekend onder den naam l'asslette A sept bordureg.
Kijk geciseleerd ijzeren gevest van een Louis X!II
Schaal, versierd en miux 4e let familie verte.
UMI MmillMHIIIfmtlMlimiflIftllHI MIMI MIMI" \IIHHIIIIIItII
UtricM. Joorje tonst'ytaliaaiiïclie scfelers
Tentoonstellingen van buitenlandsch werk
kunnen noodig zijn. Ze zijn van noode in
een tijd als deze. Ge kunt de overtuiging
hebben dat in ons land een zoete waan van
d'eigen voortreffijkheid voortgroeit die niet
alle recht van bestaan heeft en het kan
(nu zeker!) zeer waar zijn dat onze waan een
waan is, geen gedachte met werkelijk kracht
er achter. De kunst in ons land beweegt
zich niet meer naar een maximum zoo ge
haar hjn graphisch woudt voorstellen. De
heerschenie kunstrichting verloor haar over
tuiging. Het werk op leden-tentoonstellin
gen Ijjkt een week uit-kauwen van wat
eens gaaf was. Tegen deze waan, tegen deze
ledententoonstellingen kunnen
buitenlandBche werken hun nut hebben. Ze kunnen
ons overtuigen van de zwakte die de onze
is. Ze kunnen een fijner bloei toonen daa
wij hebben, ze kunnen rijker zwellende
ontroering duidelijk maken. Ze moeten
daartoe voldoen aan 't tweeërlei eischen: Ze
moeten of zijn van de belangrijke s^hil Iers
wier uitingswijze desnoods als de onze is,
maar die treffen door een nuance, door buu
geestelijk bezit, door een sehakeeren dat
verschilt door onze schakeeringea of te
moeten het werk van schilder» toonen die
in volheid bezitten wat wij missen, die
phantaisie te over hebben, oi' rijk zijn aan
weli^en of rijk zijn aan strakken
vorm; die een inzicht hebben in wat een
schilderij" is (dat is dus meer dan de
impressie alleen); die uit velerlei naakten
of gekleeden, of' van naakten en gekleedon
tezaam een dans van menschen kunnen
laten zien; die van lieflijke lichamen en
statig gebouwde figuren een teeder bepeisd
leven maken; die geven het te hoop loopen van
door harstocht bewogenen; die, in kleuren,
en vormen, beminden en mincenden,
hatenden, en weemoedigen, geven en deeeuedie
omziet, en den andere die voortgaat. Ten
toonstellingen die van zulke aard niet zijn,
kunnen gemist worden. Tentoonstellingen
die werk geven minder dan wat, hier
gekend werd, van dezelfde geaardheid, kun
nen nagelaten worden. Het zien van zulk
werk is niets meer dan een vermeerdering
van encyclopaedische kennis. Zulke t<
ntoonstttll ngen brengen niet en niet, wat ik wil, en
wou: nieuwe richting, nieuwe gedachten,
nieuw erkennen, sterk inzien van een waan
neerhalen van wat fout is, opbouwen
van wat goed is: rooien en daar-na zaaien.
* *
*
Deze tentoonstelling in Utrecht van:
foruara. Previati, Matjgi, Cinotti, MUIOMJ,
Prada. Merello, Focardi, Baracchun,
Benvenuti brengt werken waarin de invloeden
zeer duidelijk zijn van Segantini en van de
moderne IVanschen. Deze schilderijen hier
zijn niet van die kracht, van die elegance,
van die vormenschoonheid, dan dat zo hi^r
wat zouden kunnen wekken in het land.
De uiter te ontaardingen van het impres
sionisme zijn hier te gekend dan dat weer
er op gewezen moest worden. En wat het
werk hier geeft zoeken we juist niet inde
Italianen; we wouden in hen kracht en
breedheid van teekenen, wetdschheid van
lijnenspel, breedheid van de basementen in
een schilderij, we wouden in hen het ont
roerde machtvolle leekenen van Figuren
om m ons land met zijn angst, met zij a
bn--yerlij/,-f angst voor naakten, de glorie
daarvan woer eens duidelijk voor oogen te
brengen. -ILet is niet noodig in Holland de
minderen *an Segantin* te gever; beu die zijn
waardevolheid: de ethische overwegingen,
missen. \Va hebben het hier niet van noode
na Segantini gekend te hebben, om het
minder belangrijke van ziju techniek nog
weer een^ te zien, een techniek die tegen
het schoone schilderen in gaat. We hebben
hier niet noodig een Previati te kennen, die
altijd gesproken van het werk dat hier te
vinden is, wel romantisch blijkt te zijn,
maar niet krachtig romantisch, die roman
tisch is, maar niet de uotichalances, die niet
te dulden zijn en di-» uit zwakheid voort
komen. Kr is hier te veel werk dat lu de nauw
keurigheid van een lijn tegen de lucht
vorm lijkt te bereiken, terwijl het niets dan
niet meeningvolle contours geeft. (Zie o. a.
Pornara). Er is iets goeds in de lucht en
dea horizon vaa een Sneeuwgezicht van
Cinotti, maar de boomen en het geheel is
niet genoeg in harmonie daarmee gebracht.
Er is wel wat kracht misschien in Fornara,
wel wat weggestoken gevoel voor gratie in
de teekening van Focardi, iets phantastisch
soms in Merello, iets niet ongevoelds in den
hemel over de Begrafenis van een Meisje
maar in geen van deze werken op de ten
toonstelling is kracht, of buitensporigheid
van hartstocht, of den wpelgen vrede van
het schoon. De goede wil blijft te prijzen
ma»r resultaten zijn niet bereikt Waarom
houdt of Voor de kunst of de Rotterdamsche
kuustkring niet eens een tentoonstelling van
betere Italianen, of een karakteriseerende
van al de perioden van Mancini b.v.? Het
ware van meer belang.
PLASSCHAERÏ.