De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1909 13 juni pagina 9

13 juni 1909 – pagina 9

Dit is een ingescande tekst.

No. 1668 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. yerdere verloop van veel minder opgewekt heid getuigde. Over 't algemeen waren hier ook nu weer ?de verkoopers in de meerderheid en werd van het verhoogd koersniveau, waarop enkele «oorten ach bewogen, gebruik gemaakt om winst te nemen. Het aanbod van de Atchison Topeka aan hare aandeelhouders in de a.s. uitgifte van 4 pCt. convertible bonds a 104 pCt, in ver houding van 12 pCt. van het aandeelen-beat, deed de vraag naar common Atchison's toe nemen, die begin der week tot 116 pCt. opwaarts gingen, doch allengs tot 114% rea geerden. De oude 4 pCt. convertible bonds werden verkocht en gingen allengs van 113 % (na 112 K) tot 111% pCt. terug. Daarentegen begon de verbetering voor Union's eerst in de tweede helft der week, toen ze in navolging van New-York van 190% tot 193H avanceerden. Enkele lichtere soorten, die eerst meer belangstelling ontmoetten op de hoogere New-Yorksche koersen, waren later] meer aangeboden. Erie's o.a., die wij de vorige week op 36%, na 35%, verlieten, openden Maandag 1.1. op 38, om allengs tot 36% te verflauwen. Rrock's, die in tegenstelling met de meeste shares Dinsdag 11. zeer gewild waren en tot 33 K opliepen, gaven in den loop der week het a vans grootendeels veder prijs. O ver 't algemeen trokken de lager ge prijsde aandeelen-soorten in 't midden der week weinig aandacht en werden ze tot afbrokkelende koereen afgegeven. Ten slotte echter werden van New-York weder hoogere koersen geseind, vooral voor -de zwaaidere aandeelen. De Indnstriëele shares kinden zich aan de -algemeene neiging om winst te nemen even min onttrekken, vooral niet toen ze in NewYork minder op den voorgrond traden. Common Steel's, die op den laat s ten benrsdag der vorige week reeds l % waren terug gegaan, behaalden eerst nog eenig avans, hoewel 't animo merkbaar minder was, doch reageerden daarna van ca. 67 tot 65%, in navolging van Londen, op 't gerucht, dat zich bjj de voorgenomen introductie te Par u's moeielrjkheden voordeden. Later kon de koers weer eenigermaté, nl. tot 66% herstellen. Car & Foundry's gingen van 57% tot 55%, Amalgamated van 88 tot 85%, MexicanLight -& Power van 74% tot 71% X terug. Voor de Amerikaanwsh-Mexicaansche waar den was op Londen niet veel animo te be speuren. De aand. Mexico Tramwayzjj n zelfs van 146% tot 141 K in de afgeloopen week verminderd. Inmiddels is een nieuwe Amerikaansche Industrieele «hare dezer dagen aan onze beurs geïntroduceerd en wél de certif. van 6 pCt. -cumul. pref. en van gewone aandeelen der Internat. Steam Pump Co. te New-York a 44% resp. 88 pCt. waarvoor MJ de eerste kennismaking het enthousiasme niet groot was. Heer belangstelling dan de Internationale Staatsfondsen, waarin omzet en koerswijziging over 't algemeen weinig belangrijk waren, trok weder de lokale afdeeling, niet 't minst de Indiéche Cultuur- en Bank Instellingen, ?die op nieuw niet onbeteekenende koers verheffingen ondergingen,zooals onderstaande opgave aanduidt: 5'Juni 10 Juni Amsterd. Eubber Cultuur . 108% 130 Badas, snikerfabr 95 100 Barge & Moormann ... 142 143% Vorstenlanden, gew. aand. 103% 166 % (oa 170) pref. 214% 230 (na 238) winstbewijzen ? 89.90 ? 92 (ua ? 95) Koloniale Bank 120 128 Ned. Ind. Handelsbank. . 167% 175 . Sentensn Lor 195 199 H Brieven van Oom Jodocos. XLVI. Waarde Neef! Er zijn geen menschen in ons lieve vaderland wien ik meer hartelijke sym pathie en warme bewondering toe draag dan de mannen der journalistiek, het edel penvoerend gilde, waartoe jij, mijn beste ook behoort. Telkens zeg ik het tegen Tante: Lieve, begrijp jij het, hoe komen ze overal zoo achter, waar halen zij het vandaan?" Zij zien, zij hooren zooveel meer dan wij gewone menschen, dat het je weinig moeite kost hen zoo maar onder de buitengewone te zetten, en ik doe dat dan ook met graagte. Vooral na de laatste maanden. Want wat eigenlijk maar gewone bewondering was, is daarin gestegen tot extase. Wat ware er van onze vreugde, van ons enthou siasme terecht gekomen zonder hen ? Ja als ik dan ook naast dominee Gerritsen gestaan had toen hij zijn preek maakte voor ons gedoopte Koningskind, dan had ik hem zeker geraden om die zoo schoone, van historisch inzicht zoo treffende passage: zonder Juliaaa van Stolberg geen prins Willem van Oranje; zonder Prins Willem, geen vrijheidsoorlog; zon der vrijheid geen Nederland", nog met deze woorden te verlengen: zonder Nederland geen Nederlandsche pers, en zonder die pers geen vreugde als die De gedeeltelijke reactie der Vorstenlandenwaarden was een gevolg van winstneming op de hooge koersen van Woensdag 1.1. Aand. Nederl. Handel-Mjj. zijn eveneens 2% gerezen. Uit 't verslag over 1908 blijkt dat de winst ? 4.131.233 heeft bedragen, weinig verschillend van het winstcijfer van 1907, doch toen moest ca ? 1.400.000 voor verlies op effecten worden afgeschreven. Daarentegen hebben de inkomsten thans ca ? 800.000 minder bedragen en is ? 550.000 voor speciale reserven bestemd geworden. Op de aand. Ned. I ad. Hontaankap wordt 8 % dividend ver wacht, de Ned. Ind. Escompto Mq. zal 8, de Ned. Ind. Handelsbank 10 % aan hare aandeelhouders nitkeeren. Aan de inschrijvers op ? 160.000 aznd. Kotterdam-Tapanoeli Cultuur-Mij (caoutchouc) a 106 wordt 60 % toegewezen. Het fonds werd met Vs a % % agio verhandeld. De Indische Petroleum-aandeelen, die de week te voren weder in vaste houding sloten, hebhen over 't algemeen een gedeelte van 't in die week geleden verlies kunnen herwinnen. Bjj de opgaande koersen ontwikkelde zich meer vraag vooral voor de aand. Koninklijke, die geleidelijk van 416% tot 430 verbeterden, terwijl Sumpal's van 153 tot 158 avanceerden. Moeara'0, midden der week 189% na 188%, blijven 188 %. Perlak A/B wonnen 3 pCt., Zuid Perlak echter, van 170 tot 172 verbeterd, waren in de tweede helft der week weer wat zwakker, nl. 169%. Preferente DordtschelSS 185?184 X. De aand. Holl. Rumeensche zetten de rij zing van pari tot 1041/2 % voort. De verkoop van de bezittingen voor / 275.000 en 6 % royalty werd door de. vergadering van aandeelhouders met algemeene stemmen goedgekeurd. Aand. Internat. Rumeensche ondervonden meer belangstelling, waardoor de koers van 28% tot 32 pCt. verbeterde. Ook Nederl. Rameensche hebben daardoor een rijzing van 11 tot 15% pCt. ondergaan. Russian Fusl's verflauwden 3 a 5 pCt, Bibi-Eybat en pref er. Schibaieff's daalden 1% pCt. Indische Mgnbouw-aandeelen waren mee rendeels ongeanimeerd, Ketahoen's werden tot dagelijks teruggaande koersen verhan deld, de gewone reageerden van 298 tot 286, de preferente van 467% tot 414 pCt. Redjang's noteeren 15 pCt. lager, hoewel het gerucht van schade, door aardbeving veroorzaakt, werd tegengesproken. Aand. Tetok moesten van het ayana van 145 tot 149 weder een gedeelte prijsgeven, nl. tot 147 pCt. Veel handel was er in C o bar's en even eens waren de koersvariatie's van beteekenii. Begin der week van 126% tot 121% terug gegaan, werd het verlies in de tweede helft der weak herwonnen en verbeterde de koers verder tot 127%. United Coppers zijn op vraag tot 11% opwaarts gegaan, doch daarna weer tot 11% pCt. verminderd. In de Tabak-afdeeling bleef 't stil en luste loos; evenals de omzetten zijn echter ook voor het meerendeel ditmaal de verliezen van geringe beteekenis geweest, met uitzondering van aand. Deli Batavia en Amsterdam-Deli, welke 7 a 9 % teruggingen. Aand. Senetnbah zijn van 382% tot 392 96 opgekomen en aind. Besoeki konden 4 % avanceeren. Scheep vaart-aandeelen waren bij beperkten handel meerendeels wat vaster. Op 'c bevre digend jaarverslag werden preferente aand. Zeeland a 55 na 52 % gedaan. Aand Oostzee noteeren 57% na 51 %. Opdeaand. Koninkl. Paketvaart wordt 8% % dividend uitgekeerd. Aand. Holl. Spoor 88% na 88 %, In verband met den lageren geldkoers, die als gevolg van de voortgezette realisatie'a van Amerikaansche waarden in de afgeloopen week weder van 2% tot 2% % is terugge gaan, waren onze Nationale Schuldsoorten, wat drieën betreft, \\ % aangenamer. Iawelke ons sedert drie maanden vervult". Want nietwaar, als wij niet alles hoor den en lazen tot in de puntjes, dan was het, tot schade van land en volk, met die vreugde ook gauw gedaan, in den sleur van het gewone zou ze verdwijnen, nu krijgt ze dagelijks nieuwe voedings stoffen en blijft ze even jong en frisch. Zelden heb ik dat duidelijker gevoeld dan Zondagmorgen, toen ik het verhaal las van den doop onzer lieve Juliana. Als er zoo iets hél gewichtigs aan de hand is, moet je weten, dan koop ik altijd alle bladen die ik krijgen kan, en dan genieten Tante en ik samen van de lectuur, en van het meest volledige ver haal der gebeurtenis. Want, hoe voor treffelijk ook, n journalist kan weer niet alles zien, maar als je ze allen bij elkaar neemt, dan behoef je niet bang te wezen dat je iets ontsnapt. En zoo is ons ook deze keer niets ontgaan. Maar misschien ben jij zoo gelukkig niet, en dus wil ik je wat staaltjes geven van onze heerlijke moderne journalistiek. Daar is de Niemve Rotterdammer, die besluit de beschrijvingen van het bin nenkomen van de vorstelijke personen zóó: Terwijl er in de gezichten van het jonge ouderpaar een ontroerende blijheid door vromen ernst werd be dwongen." Welk een opmerkingsgave heeft die man! Niet alleen dat hij den vromen ernst" ziet, hij ziet ook nog de blijheid" die al bedwongen was, en hij ziet die zóó, dat ze hem nog ontroerd bovendien. Dat is den anderen dan ook ontgaan. Zelfs de man van de Standaard heeft het niet gezien: hij vond het binnen komen bescheiden," en van de heele japon van H. M. vertelt hij slechts dat zij enkel gesierd was met een ordelint." De Nederlander echter was op dat punt weer nauwkeuriger: Het toilet van H. M. de Koningin was, zoowel wat den hoed als het costuum betreft, style empire" en vooral het kleed is een prachtig-zachte nuanceering der champagne-kleur." De hoed is een stukje kunstwerk van haar, die al van de eerste jeugd-jaren der Koningin de Koninginne-hoeden" heeft gemaakt. Deze hoed, voor de plechtigheid van den doop bestemd, is in 't model Turban Empire" en gemaakt van champagnetegralen ondergingen onbeteekenende koers wijziging. Voor de volgende week zijn een 2-tal be leggingefondsen ter inschrijving aangekondigd, nl ?353.000.?4 % Schuldbrieven ten laste der gemeente Groningen en ? 500.000. 3% % Oblig. der Mij. voorGeneentecrediet a 96%, resp. op 16 en 15 dezer. 10/6 '09. V. D. S. "*? De economische toestand in Bosnië, vóór en tijdens de bezetting door Oostenrijk. *) De annexatie van Bosnië-Herzegowinadoor Oostenrijk, die in het vorig jaar de politieke gemoederen zoo lang ea heftig in beweging bracht, legt de monarchie den ernstigen plicht op, het door haar 30 jaren geleden begonnen hervormingawerk in dit vóór de occupatie schromelijk verwaarloosd gebied te voltooien. Reeds lang was de welvaart verdwenen, die in deze provinciën heerschte tijdens het bestuur der Romeinen, toen cultuur en land bouw op een voor dien tijd bevredigenden trap van ontwikkeling stonden, evenals de betere toestanden in de middeleeuwen, toen de bewoners van Venetiëen Ragusa dit ge bied tot het terrein hunner commercieele werkzaamheid hadden gemaakt. Vooral gedurende de 25 jaren, die onmiddelijk aan de Oostenrjjkache bezetting zijn voorafgegaan, was het land aan de grootste verwaarloozing ten prooi. Tamelijk ver verwijderd van de Turksche hoofdstad, waar men zich weinig om het vilajet Bosniëbekommerde, zonder spoorof straatwegen, bleef het verstoken van de voordeelen der beschaving, die de meeste provinciën, in de nabijheid der Middellandsche zee gelegen, reeds lang genoten, zoodat het uit een economisch oogpunt zeer ach terlijk was. Toen de Oostenrijkers in dit gebied vasten voet verkregen, vonden zij d£ar een soort natnurstaat, zooals die vele eenwen geleden in de beschaafde landen reeds niet meer bestond. De boer oogstte niet meer dan h\j voor zijn gezin noodig had en daar de voeding bijna uitsluitend uit cucurua-brood bestond, be perkte hij zyn werkzaamheid tot het ver bouwen van deze graansoort. Het verbouwen van andere producten zon hem weinig voordeel hebben opgeleverd, hij kon ze toch niet verhandelen of vervoeren: verkeerswegen waren er niet, het vervoer door middel van lastdieren op slechte binnen wegen was te moeieiyk en te ttfdroovend, zoo niet onmogelijk. Bovendien waren de dorpen zoodanig tegen de berghellingen gebouwd, dat zij bijna ontoe gankelijk waren.een veiligheidsmaatregel tegen roof en plundering, waarvan een aantal rond zwervende benden haar dag-, of juister, haar nachtwerk van maakten. Die onveiligheid was een uitvloeisel van het regeericgsstelsel, dat de ver afgelegen gedeelten van het rijk niet in zijn macht had, waar dan een soort oligarchie ontstond, waaronderde hebzucht van vele kleine grooten een schrikbewind kon uitoefenen, waartegen over een groot gedeelte van de arme Turksche bevolking zich door rooveryen trachtte scha deloos te stellen. Het, gevolg van dit alles was, dat iedere economische bedrijvigheid werd verlamd, de handel was zóó onbeteekenend, dat 't dien naam nauwelijks verdiende. Wat was er ook te verhandelen, als de boer slechts zoo v «si oogstte als hij zelf kon verbruiken ea verder iedere industrie geheel ontbrak? Onder dergelijke toestanden kon zich na tuurlijk noch geld-circulatie, noch krediet stelsel ontwikkelen. Bij gebrek aan handel en verkeer, was er weinig of geen geld in *) Von Somogyi, Das boschnische Creditwesea." kleurige tulle met echte point d'Alengon," het geheel bekroond door een witte aigrette colonel." De firma Kuhne, zag aan hare ateliers de vervaardiging van het kostuum toe vertrouwd, dat evenzeer als een prachtyolle mode-creatie mag gelden. Ook dit is in heel zachte champagne-kleur, rijk en vorstelijk-deftig met d'Alenjon gegarneerd." Maar had de Standaard minder gevoel voor de champagne-kleur" en de Tur ban Empire" dan zijn meer hoffahige" coalitie-broeder, in andere opzichten zag hij toch weer dieper en dus mér; hij schrijft: Onder het publiek heerschte ernstige, plechtige stilte. Er trilde iets in aller hart, toen eindelijk de Koningin, met haar hooge gasten, het kerkgebouw bin nen trad; en toen na de predikatie het jonggeboren prinsesje werd binnengedra gen, was zekere ontroering óp aller gelaat merkbaar. Toch bereikte die ontroering eerst haar toppunt, toen de Koningin opstond, haar lieve kind uit de armen van de GrootMeesteresse overnam, en tot de Doopvont trad. Dat was het heilige oogenblik, waarin ieder roeide, dat er een kracht van Boven in het Heiligdom daalde.'1' Maar dit was dan ook de driestarredacteur die zoo tot in aller ingewand vermocht te blikken, de gewone verslag gever bleef meer aan de oppervlakte, en daar hij niet wist dat ieder die kracht van Boven had voelen dalen, moest hij wel denken aan de vele verdoemden die daar zaten. En i och toch was er bij dat alles een weemoedige gedachte," schrijft hij. Immers, hoe talloos velen waren er ongetwijfeld niet onder die, zegge drie duizend menschen in de Willemskerk, die de Kerk reeds lang den nek gegeven heb ben en zich om geen God of godsdienst meer bekreunen! Die allen hebben het ernstige woord van den prediker moeten aanhooren. Zij hebben het Woord Gods [niet gezocht, maar het is huns ondanks tot hen ge komen. En nu is het immers ook in dit geval, ook tegenover al die grootwaardigheidsbekleeders waar, dat Gods "Woord niet ledig tot Hem zal wederkeeren, maar dat het volbrengen zal datgene, waartoe Hij Het jongste ongeval van de Zeppelin II: het voorste deel ingedrukt. Göppingen op den terugweg van Bitterfeld. lltllllllllllllllllllMIIIIIIIIMIIIIIIIII omloop, men had er ook geen behoefte aan. De boer verschafte zich zelven de noodzake lijkste levensmiddelen, kleeding en ondergoed waaraan geen hooge eischen werden ge steld waren de voortbrengselen van huis industrie, zyn woning bouwde hij zelf, in Bosniëuit leemen tegels en hout, in de Herzegowina uit steenen. De tritina", de schatting aan den grondeigenaar, voldeed hij in natura evenals de tienden-belasting; werk tuigen en landbouwgereedschappen bad hu weinig of niet, de Bosnische ploeg was een stuk hout, in 't kort, de boer had hoogst zelden geldspecie. Bij dezen eenigermatéoer-toestand was er niettemin een soort krediet-stelsel, waarbij de koopman-winkelier in de stad de krediet gever was. In het voorjaar moest de boer, nadat hij met de zijnen in den winter den geheelen voorraad had verorberd, van dit krediet gebruik maken; hij had zaad noodig voor zijn akker en brood voor zijn gezin tot aan den oogsttijd; nu en dan was er ook behoefte aan katoen, eenig huisraad en aardewerk. Dit alles verschafte hem de winkelier, dien hij op marktdagen geregeld bezocht. De inkoopen werden eerst in den herfst betaald, niet in geld, doch in producten van den oogst en 't behoeft nauwelijks gezegd met niet weinig interest bovendien. Somtijds werd een schuld van 100 oka (125 Kg.) cucurus", in 't voorjaar aangegaan, in September vol daan met 100 oka gedroogde pruimen, die een 3 a4-voudige waarde vertegenwoordig den. En kon de debiteur in den herfst de geheele schuld niet voldoen, dan was er geen bezwaar hem bovendien een nieuw krediet te geven en zoo bleef hy jaren lang steeds de schuldenaar van den winkelier, dien hij met producten betaalde, daar geld tot de zeldzaamheden behoorde. Had h\j geen trekvee, de winkelier leende hem ossen, ook een soort krediet, izor" ge naamd, had hij gebrek aan fokvee, alweer was de winkelier Ui de stad de reddende engel, die hem een paar koeien, geiten of schapen ter leen gaf, waarvoor de boer hem dan de helft van de kalveren, jonge geitjes en lam meren moet afstaan en bovendien de melk producten, wol enz. met hem moest deelen. Niemand bekommerde zich om den boer, behalve de winkelier in de stad. Zelf uit den boerenstand tot kleinen koopman opge komen, kende hij alle persoonlijke familie-, godsdienstige- en economische omstandig heden van den boer door en door, was zijn raadsman en helper in den nood. Natuurlijk werden die diensten ruim betaald, maar dit het uitzendt, zij het ten eeuwigen zegen, zij het ten eeuwigen vloek! Weemoedige gedachte, dat deze schoone dag in Nederlands historie wel licht een maal tegen menigeen getuigen zal!" Arme, domme paganisten dan ook, die verlokt door het interessante van de plechtigheid, zijt komen kijken, en die recht in den val geloopen zijt! Arme paganisten, moge het hun vergaan als het bedehuis zelf, waarin zij zaten. Ge bouwd voor het wufte genot, als konink lijke manege, werd het op 23 April 1853 uit de hand des Konings aan de Gemeente geschonken voor den Heiligen Dienst op een treffend oogenblik inderdaad, juist in de dagen toen de welwillende houding tegenover Rome van den paganistischen Thorbecke den Aprilstorm ontketend had in den boezem der Hervormden en de Koning den paganist losliet om door deze kerk-gift zijn eenheid met die Hervorm den te bezegelen. Hoe treffend is die herinnering nietwaar, niet slechts voor de paganisten, dien wij toewenschen, dat ook zij van wufte maneges door koninklijke aanraking tot vrome bedehuizen mogen omgetooverd worden, maar ook voor de katholieken, die behalve minister Kolkman in wiens gezin, (lieve, treffende bijzonderheid!) een licht geval van mazelen was opgetreden trouw waren opgekomen. Toch schikken zij zich merk waardig in het hervormde karakter van het geval. Waarom ook niet ? Reeds bij de geboorte der prinses werd aangeduid hoe deze n van vaders- n van moeders zijde afstamt van de Heilige Elisabeth van Thuringen en van moederskant ver want is aan den H. Aloysius de Gonzaga. En nu bij den doop geeft De Tijd een stamboompje om te laten zien hoe ook van beide kanten de afstamming vast staat uit de H. Blanca van Castiliëen den H. Lodewijk IX van Frankrijk, uit het voorbeeld der moeders en uit den vo3rbeeldingen koning", zooals het blad zegt, en het geeft niet onduidelijk te verstaan, dat die heilige voorzaten wel een machtige voorspraak zullen zijn. Vooralsnog echter heeft het Prinsesje het was ditmaal het Handelsblad dat het heeft waargenomen, den anderen schijnt het ontgaan te zijn van dit alles weinig gemerkt, immers wij lezen: Al dit staatsielijk gebeuren liet de was nu eenmaal gebruik en de schuldenaar was van jongs af zoo gewend aan afpersing, dat hq niet beter wist of het behoorde zoo. Kwam hy met de overheid in conflict, de winkelier maakte het zaakje voor hem in orde, trof hem een ongeluk, de winkelier hielp en troostte. En dit was voor den boer, om wien zich toch niemand bekommerde, van groote waarde. Den ambtenaren was hy totaal onverschillig; het Turkeche regeeringsstelsel kende humaniteits- noch weldadigheids-instellingen, even min gezondheidsmaatregelen; het bemoeide zich niet met schalen, bon w-verordeningen of aanleg van straten en wegen, nam geen voorzorgsmaatregelen tegen overstroomingen of verwoesting door het water. Grond en opstallen waren het eigendom van den Tnrkgchen grondbezitter, het vee behoorde doorgaans den winkelier in de stad, niets was het eigendom van den boer als de noodzakelijkste kleeding, die hy droeg. De intellectneele ontwikkelingvan de boeren was nihil, zij waren allen analphabeten; de orthodoxe geestelijken, ook boeren, onder scheidden zich alleen van de leeken, doordat ze de gebruikelijke gebeden konden opzeggen. De vrouwen van die geestelijken droegen de kleederdracht der boerinnen, hare dochters werden aan boeren uitgehuwelijkt. De ortho doxe bisschoppen, doorgaans Grieken, konden op het zieleleven van hunne geloovigen en de lagere geestelijkheid geen invloed uit oefenen. ~Zg verstonden de taal van 't volk niet, voelden niets voor dat volk en hadden slechts n doel, nl. om zich te verrijken, waarin zy doorgaans slaagden. Een gunstige tegenstelling daarmede vorm den de katholieke geestelijken, de Franciscaner monnikken, ontwikkelde en beschaafde prie sters, die zelven in armoede leefden en die onbaatzuchtig op geenerlei wijze de katholieke boeren trachtten te brandschatten. Zy waren dikwijls de bemiddelaars tnsschen de onderdrukten, ook niet-katholieken, en de machtige pachas'a ea landheeren; hunne groote kennis en rijke levenservaring, alsmede hunne belangloosheid kwamen menigmaal de arme bevolking ten goede. Maar in economische en staatkundige be teekenis waren de katholieke boeren de lotgenooten van de orthodoxe. Het krediet, dat de koopman-winkelier verleende, moest door allen duur worden betaald, maar op zijn beurt werd hy' eveneens door anderen geplunderd. Voor geld" moest gewoonlijk 4 a 5 % per maand worden betaald en tegenover de machthebbenden steeds in den buidel worden getast. 11/6 '09. (Slot volgt). V. D. S. llllimiMIMIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlllllltllHIII hoofdpersoon, het Kind, in verheven on wetendheid." Waarlijk, verheven is hier het juiste woord, voor de onwetendheid, als voor de heele gebeurtenis en voor alle hoofd personen; wat al verhevenheden waren in dit gezelschap, van onbesmet blauw bloed! Inderdaad zonder een scherpziend journalist zou niemand het smetje opge merkt hebben, nu danken wij der N. Rotterdammer dit toetsje: Tusschen de vorsten en de hofdignitarissen in, om het doopfont, stond indrukwekkend de slanke figuur der verpleegster in haar zwarte gewaad, zwart gesluierd, onder den stemmigen hoed het bleeke gelaat." Toch vraag ik mij af: hoeveel indruk wekkender'' nog zou niet een adelijke verpleegster geweest zijn? O, zoo'n serie van couranten over n gebeurtenis, het is een rijke mild vloeiende bron van genot! Ik schreef je al ver leden week dat ik er de verkiezingen om vergeet. Toch niet geheel en al, want ik heb er juist dezer dagen nog weer een ander of liever een dieper inzicht in gekregen: het is toch niet alles wereldseh gedoe. In een mij toegezonden verkiezingscourantje van christelijke huize vond ik dat er toch iets verhevens" is ook aan het kiezer-zijn. Ik lees daar: Maar wel leggen we er even den nadruk op, dat de beslissing voor a. s. Vrijdag van Godswege gelegd is in de handen van hen, die onder het Bestuur Zijner Voorzienigheid opgenomen zijn in, het Nederlandsche Kiezerskorps. Kiezer te zijn is dus een zeer ern stige zaak. Ook daarvan zal van ons verantwoor ding worden geëischt." Nietwaar, het verandert de zaak toch wel eenigszins als wij weten dat de kiezerslijsten ook hierboven en hierna maals worden bijgehouden! Ik in elk geval ga nu naar de stembus. Ach hoe hartelijk hope ik dat de uitslag zoo moge wezen, dat niet al te veel vaderlanders onze broederen toch, nietwaar door onjuiste invulling hunner billetten eenmaal zullen moeten afdalen ter helle. JE OOM JODOCUS.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl