1669 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. - verzekering van de veiligheid der bewoners op iet land en een einde te maken aan het rooven «n plunderen van dat gedeelte der bevolking, ? dat afkeerig van arbeid zich tot rond zwervende benden had gevormd. . l Een goed ingericht staatsbestuur viel dit niet moeilijk: het was een kwestie slechts van tjjd en geld en daartegen zag men te Weenen niet op. Tegelijkertijd werden de toegangswegen tot de dorpen verruimd, straatwegen aangelegd ? en spoorwegverbindingen tusichen de voor naamste plaatsen ontworpen en tot stand gebracht. Daarmede was reeds veel gewonnen. OostenrijkBche ambtenaren, voorzien van de noodige middelen om de voorschriften der over heid te doen eerbiedigen, aanvaardden het bestuur en al spoedig maakte de toestand van wanorde en willekeur plaats voor een van orde, gegrond op erkenning van individneele rechten. Waar tegenwerking of verzet van de vroe gere mach t hebbenden werd ondervonden, werd dezen ernstig duidelijk gemaakt, dat ook zjj zich naar den nieuwen staat van zaken hadden te gedragen en aan de verdrukking van de massa een eind was gekomen. Mot vaste hand werd voort ge werkt aan het ?cultiveeren der bezette provinciën, die in betrekkelijk korten tijd zich onder het nieuwe régime beter schenen te gevoelen, dan onder het vroegere wanbeheer. Van het oogenblik af, waarop het Oostenrijksch bestuur in de plaats van het Tqrksch «chqngezag was getreden, werd Bosni -Herxegowina bescbou <rd als tot het OoitenrpEch? Hongaarsch tolgebiqd te behooren. De pro ducten uit het bezette gebied konden in de monarchie ingevoerd en tot betere prijzen verhandeld worden. De invoer van varkens «n hoorn vee, vroeger om gezondheidsredenen bemoeielykt, kon nu onder behoorlijke «ontrö'.e ombelemmerd geschieden. En dit 'is het voornaamste' export- artikel, dat thans den Boaniërs jaarlijks millioenen kronen op brengt. Paarden, vooral door Italiëgezocht vo>r het leger, worden in groot aantal gere geld uitgevoerd. Door deskundigen voorgelicht, gingen de veefokkers zich er op toeleggen zoowel het aantal als de hoedanigheid van den veestapel te verbeteren. Bosnische pruimen worden thans eveneens in veel grootere hoeveelheden dan vroeger uitgevoerd, terwijl Herzegovina veel meer tabak en wqn oplevert, dan vóór de bezetting. Producent en leverancier van dit alles is de boer, maar zijn relatie is niet meer uiteluitend beperkt tot den koopman win kelier in de stad en tot den eigenaar van den grond. H\j heeft thans nog verschei dene andere afnemers en - wat 't voor naamste is hjj ontvangt voor de opbrengst van zqn arbeid gereed geld, dat hij vroeger zelden of nooit onder de oogen kreeg. Dank zg de verkeerswegen, onder het Oostenrijksch bestuur tot stand gekomen, brengt de boer nu zijn vee ter markt, ver koopt zjjn wijn en gedroogde kwetsen, of levert zijn tabaksoogst aan de kantoren van Inkoop af, alles tegen contant geld. ? :? Daartegenover heeft h|j ook uitgaven, die hij met geld moet bestrijden, de belasting wordt niet meer in natura voldaan, de in koop der iraiaseiyk* beaoodigdheden evenmin. De oer-toöttand thsftait niet meet «n heeft voor een geregelde geld-circulatie plaats gemaakt» In het huishouden der boeren hebben «veneens groote veranderingen plaats gevon den als ge Volg van hun geregeld verkeer met de steden, waar het aantal bewoners is toegenomen en waar de toestanden, door de vestiging der buitenlanders, eveneens ingrypende wijziging hebben ondergaan. In iedere «tad, fabriekscomplex of spoorwegstation kan de ' boer nu gevogelte, eieren, melk, brand hout, varkens, schapen enz. verkoopen. Waar fabrieken zijn, werkt een gedeelte der mannelijke bevolking als fabrieksarbei ders en ontvangt in het eind der week zijn loon in geld. Het bespoedigd en gemakkelijk vervoer van de producten des lands komt den boer teti goede. Er zijn reeds vele boeren, die een flinken handel drijven in vee, varkens en hout. Over 't algemeen is de economische toestand enorm verbeterd door de openbare veiligheid, die thans in het land beerscht, de kleediug der hoerenbevolking vertoont de duidelijke kenmerken van een zekere wel vaart, die er vroeger onbekend was. Als gevolg van deze gewijzigde toestanden, heeft ook het krediet-wezen een geheele ver andering ondergaan, waarran de boer thans in veel grootere mate dan voorheen moet gebruik maken. Zij n ho«ve ziet er nu geheel anders uit, de behoeften zijn toegenomen en hy heeft geld noodig voor den aankoop van melk- en fokvee, landbou«gereedschappen, wagens eaz. Voorts moet de woning beter ingericht, schuren en loodsen gebouwd en in overeenstemming met den nieuwen toe stand het gezin beter gevoed en gekleed worden. Hij heeft geld noodig om zijn handel te drijven en zoo mogelijk door aankoop van hoeve en grond zelf eigenaar te worden. Ten deele is 't nog altijd de koopman winkelier in de stad, tot wien de boer zich uit oude relatie aangetrokken ge roeit, die in deze geldbehoefte voorziet, maar als gevolg van de concurrentie zijn de voorwaarden minder bezwarend geworden. Een der nuttigste instellingen voor den boer is thans het districts ondersteuningsfonds, een staatskas onder beheer van den districts president en een commissie, uit de ingezetenen gekozen, die den boeren geld, zoo noodig graan verstrekt tot matige rente, ongeveer 5 a 6% 's j aars. Het voorschot moet na den oogst worden terugbetaald en wordt bij wanbetaling evenals de belasting langs ad ninistratieven weg geïnd. Deze staats-krediet-instelling wordt zeer streng en serieus beheerd en is het voor naamste element van het tegenwoordig kre diet-wezen in Bosnië, haar kapitaal neemt met ieder jaar geregeld toe. Door t usschenkomst der regeering heeft bet ondersteu ningsfonds krediet bij de grootere bank-instellingeu van Oostenrij i-Hongarjje. Meer en meer erkennen en waardeeren de boeren de hulp van deze ondersteunings fondsen, die zich geleidelijk tot zelfstandige krediet-instellingen ontwikkelen. Vele boe ren hebben zich tijdens de bezetting reeds kunnen loskoopen van de Turksche grond eigenaren, waarvoor de hypotheek-banken de helft van de koopsom verstrekken als leening op langen termijn, maar voor de andere helft moeten de boeren zei ven zorgen. Men is echter tot de overtuiging gekomen, dat de afkoop op deze wij ;e te langzaam gaat en acht het in 'c belaag van de volks economie, de vrijmaking der Kmeten" van de grondbezitters te bespoedigen en hen eigenaren te maken van den grond, die» zij bebouwen, om hun ijver en ondernemings geest te prikkelen. Nog altijd werkt de bepaling, dat de boer het derde gedeelte van zyn oogst aan den land-eigenaar moet afdragen, belemmerend. Het denkbeeld, hoe meer hij werkt, des te meer de eigenaar ontvangt, schijnt den boer bepaald te ergeren, vooral wanneer die eigenaar tot een ander geloof en nationaliteit behoort. Die tegen dn zit den Kmeten" in 't bloed en het eenige middel om de lan delijke bevolking tot meer naarstigen arbeid 4JB bewegen zal zya de zekerheid, dat zij zelve daarvan de vruchten plukt en eigenaar van den grond geworden de opbrengst daarvan niet met anderen behoeft tedeelea. Dit is alleen mogelijk door den boer de geheele afkoopsom op langen termijn tegen matige rente onder hypothecair verband te leenen. Tot dit doel beoogt de regeering de oprichting van een speciale bank-instelling, die zich met dit soort hypotheek-zaken zal bezighouden en waardoor de verdere ontwik keling van de landbonwerE-bevolking in de ge annexeerde provinciën zal worden bespoedigd. 18/6-09. V. D. 8. telegrafie (eerst was het anti-democratie) te bewijzen, zich beroept op het gevoelen van een verstard conservatief,als de heer Chevalier. Men leze diens artikelen om te zien, welke democratische bedoelingen bühem voorzitten; hij wenscht namelijk toestanden van voor 30 jaren terug. Men zal daarbij ook kunnen opmerken, hoe volslagen onbekend deze oud directeur blijkt te wezen met hetgeen in de laatste jaren gebeurde; hij wenscht bij v. een corps ambtenaren in te stellen, dat reeds 4 jaren bestaat en spreekt over een batig saldo van den postdienst, waarvan in de Kamers duidelijk bleek, dat het fictief is. Ik heb altijd gemeend, dat democratie onvereenigbaar is met reactie en onwetend heid; vergis ik me daarin, dan is mijn democratie slechts schijn". Dankend, A. . X, Y.'s antwoord is kort inderdaad, maar... ook verward en allerminst zakelijk. Zeker, we spraken eerst" van anti-democratie; doch we herriepen daarvan later geen letter. "We gaven zelfs meerdere motieven voorde gegrondheid van dit ons oordeel. Alleen kwalificeerden we als hoogstens in schijn democratisch den maatregel, tot openstelling der hoogere rangen, uit welken maatregel door Y. .gepoogd was een argument te distilleeren om onze meening omtrent de would-be democratische allures van het Hoofdbestuur der P. en T. tegen te spreken. En voor deze kwalificatie allén zochten en vonden we steun büden heer Chevallier, oud-directeur van het postkantoor te Am sterdam. Wanneer nu zelfs een verstard conserva tief" zooals deze heer doorY. wordt genoemd, ons dien steun verleent, dan behoeft, meenen wij, bij ras-echte democraten, als hoe danig Y. zich presenteert, omtrent de juist heid der uitspraak toch. zeker geen vrees meer te bestaan? En of behalve reactionair, de heer Ch. ook zóó ter zake onkundig is, als Y. ons wil doen gelooven, betwijfelen we alweer zér ernstig; en dit wel op grond van den ambteiyken loopbaan, door den heer Ch. in dienst der administratie afgelegd. X. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiMiiMiiiliiiiimiim Posttoestanden. Geachte Hetr Redacteur, Een kort antwoord zij mij vergund op X.'s repliek en wel dit: dat hij, om de schijndemocratische richting bij posterijen en laar ojengewertttêJionses goei Toar zün. De Lokalanzeijer heeft een gewichtige ont dekking gedaan: de opengewerkte blouses, die door jonge dames sedert ongeveer zes jaar veel gedragen worden, dragen er toe bü, dat het leger meer manschappen krijgt l Men leze, hoe de uitnader (aoe jammer dat de man geen patent genomen heeft, eer hij haar der verbaasde wereld bekend maaktél) dit motiveert: Van militair standpunt beschouvd, doet de opengewerkte blouse bij veel jonggezellen een onbeschrijfelijk verlangen, j a bepaald heim wee ontstaan; want het is door de statistieken besvezen, dat in de zes jnen, sedert de open gewerkte blouse tot een lust der oogen werd, elk jaar het aantal huwelgken bij honderden is toegenomen en dat er in eea tijdperk van 5 jaar 1000 jongens geboren werden. Dat maakt in 20 jaar 2(>.000'soldaten, dus een legerkorps. D» werkirrfc der opengewerkte blouse is onbetaalbaar."-);: e " De ietwat vreemde stvjl bJjjft voor rekening van den Lokalanzei</ert alsook de duistere vorm van den zin over de 1000 jongens. Volgens de conclusie: 20'000 man in 20 jaar, zouden er elk jaar 100/3 'jongens meer dan anders moeten geboren worden, we moeten aannemen dat de schrijver dit bedoelt. Het maakt den indruk, of hij zelf zjjn ont dekking ernstig neemt?'maar voor hemzelf is het te wenschen, dat. hjj bedoelt te zijn: droogkomiek. IMIIIIIIMIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIUHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIMMIIIIItlili verzoek voldoen, en spoedig deze partijen volledig opnemen in de rubriek. Opl. van pr. No. 138, door den zetter abusievelijk weggelaten. W 28-23,37-31,43-39, 48-43,42-37,50-44,45:11 Een fraaie opsluiting met zeer natuurlijke stand! Probleem No. 110, van den auteur W. Koeman, Zaandam. Zwart (6 schijven en l dam.) 8e Jaargang. 20 Juni 1909. Be 1.: C. H. BBOEKKAXP, .Damrak 59 Amst. Verzoeke alle mededeeliugen, de ze rubriek betreffende, te richten aan bovenstaand adres. CORRESPONDENTIE. V. d. B. te R. Gaarne willen wy aan uw Wit (9 schijven). Oplossingen moeten binnen 14 dagen wor den opgezonden aan bovenstaand adres. Oplossing van pr. No. 139 van den auteur: w 44-39, 29-23,35 30, 33:4,4:46, 47:29! Wij ontvingen ook de volgende oplossing: w 44-39,29-23, 47-41, 35-30,33:4, 4:47,47:26! Wij willen wal aannemen dat wit in den eindstand kan winnen, maar v e'zoeken den inzender dezer oplossing, ons de voornaamste variant nog toe te zenden. NATIONALE SIMULTAAN-WEDSTRIJD. PER CORRESPONDENTIE. A. B. C. D, F. H. verloren. G. remise. E. z. 11-17. w 10 5. Zwart moet spelen, Oplossing blad-probleem Coe" w 37-31, 48 43, 14 9, 23-23, 23:3! P.8. Schijf 2, had op ruit 5 moeten staan. Van dit blad-probleem, ontvingen wij ook onderstaande oplossing, welke o m hare curio siteit geplaatst wordt: M.! Daar ik niet bekend ben met No. op het dambord, ben ik genoodzaakt dit op myn eigen wijze te doen. Wit offert eerst 2 maal achtereen 2 brikken en ten slotte alle brikken op een na. Eindelijk schuift wit tusschen en slaat dam, die zoo komt te staan, dat hij twee kanten kan uit slaan, en zwart niet kan verhinderen, dat hij verliest." (Volgt handteekening). Hoewel eenigszins af wijkende van de gewone manier van invullen, blijft er aan duidelijk heid toch weinig te wenscben over. UIT DE DAMWERELD. Zondag 13 Juni 1.1. is de Intern, wedstrijd te Pa/ijs aangevangen. Deelnemers zijn de heeren: Balédent, Molinard, Fabre, Weiss, Bizot, Dumond, Baitefeld en De Haas. Er worden 3 partijen per dag gespeeld. Vrijdag sluiting van het concours; Zaterdag uitreiking der prijzen. Zaterdag 12 Juni 's avonds, ope ning van het concours handicap. Zondag 13 Juni sluiting. Zondag 20 Juni a.s. worden de laatste par tijen gespeeld in den Nat. Club-wedstrijd, om het kampioenschap va* Nederland, uitge schreven door den Alg. Ned. Dambond. De wedstrijd heeft plaats in de groote bovenzaal van Caféde Pool" Damrak, Amsterdam, waar 24 spelers te gelijk den strijd zullen voortzetten. De speel-uren zy'nvan 11 tot 2 H en van 4 tot 7H uur. De prijzen, zijnde een gouden-, zilveren en bronzen medaille, benevens twee fraaie premies, zullen dien dag op de speelzaal ter bezichtiging neergelegd zijn. GEWIJZIGDE CENTRUM-OPENING. VII. Stand na 41-36 van wit. (Zie vorige rubriek). Indien zwart nu 5-10 speelt, dan wit 49-44, welke variant straks volledig wordt uitge werkt. Wit mag echter dan niet afruilen met 27-21 enz., daar dit minder krachtig is. Zon zwart 8-12 spelen («e diagram), dan volgt: 2721 16:27 31:11 6:17 2822! Slaat ztfart nu 17:28 (*), d»n volgt een der vele schoone slagzetten, welke gedurig in dit spel ontstaan, b.v.: 17:28 33:22 18:27 32:21 26:17 3429! 24:31 36;?7 25 34 40:7!! (*) Zwart is dm verplicht om 18:27 te slaan, waarna volgt w 32:21 met de betere stelling.' Da zet 6 11 (de diagram) is slecht,omdat hierop onmiddellijk zou volgen: 27 21 16:27 32:12 23.41. 12:23 28:37 36.47 19.28 30:10 en 33:22,1 Z)U zwart afruilen mat 24-29 (zie diagram), dan ontwikkelt zich weder een schoone slagzet, als volgt: 33:24 20:29 27 2 L 16:27 31:11 6:17 37 31 26:37 ? 32:41 23:32 34:21 25:34 39:30!! , Zwart is dus verplicht, om 17-21 te spelen (zie diagram), waarop evenwel volgt: 27:22 18:27 31:221 Zou zwart nu 8-12 (A) spelen, dan volgt weder een schoone slagzet, b.v.: 37 81 26:37 32:41 23:32 38:27 21:32 3429 25:23 43 38 32:34 40:71! (A) Op z 2429, volgt: w 33:24, z 20:29, w 39-33, z 14-20 of 8-12, om geen schijf te verliezen. Op deze variant komen wij breed voerig terug. (A.) Er blijft dus over den zet 6 11, waarop wit vervolgt met 49-44! Nu is zwart verplicht, om af te ruilen met 24-29 (»), want 11-17 of 8-12 doet onmid dellijk een schijf verliezen, hetgeen duidelijk is te zien, en op z 5 10, volgt weder een brillante slagjet, b.v.: 510 37 31 26:37 32:41 23:32 38:27 21:32 2218 13:22 33 29 24:33 39;6 (Wordt vervolgd.) J. M. SOHMIDT, Opticien. Wijde Kapelsteeg N°, \, GEBR.SIMOHS Kweekschool. H. B. S. Gymnasia. Hooger Onderwijs. Boekhandel W. TEN MVE, KALVEESTKAAT 154, b/1 SPUI. AMSTERDAM. Telephoon 4066. Koninklijke Stoo^vi-rvcrij > n Chemische Wasscherij F. P VAN HAM, Utrechtstóraat« *? '*<<?;*5'j:H236, AMSTERDAM'. WILLEM BIJLMER, Pédlcure, N i w c; E i, 159. Spreekuur lederen Werkdag van S tot 3 uur. baar bfj allesoli»d« hand»laren ia ?chrtjfb*hoeftea. De 3 WA N" Ynlpen honder. Geschikt TOOT ELKE HAND k wereldbe roemd als DE BESTE. Prrjs vanaf/6.80. Wacht PENALBUM op aanvrage gratis. Hoofd Agenten GttPOUï, Vlissingen. Gebr. KTTSTERS, 5545 telefoon 5545. ~1 Electrische Linieerinrichting, 7J BOUKBINUERIJ [Nieuwe Achtergracht j A M S T E R P ichting, f7 EtIJ. |T l en lIT! AM. | BOEKVERKOOPINGEN BURGERSDIJK en NIERMANS Tetnplttm Saloinoitls", LEIDEN. I. 29 Juni?2 Juli van een waardevolle verzame ling periodieken, standaardwerken, nieuwere handboeken, zeldzame werken en curiosa op het gebied der Klassieke Letterkunde en geschiedenis der Oudheid, Reehtseii Staatswetenschap, Staathuishoudkunde, IVederlandscke geschiedenis en plaatsbeschrijving, ge schiedenis van het huis OraDje]%assau,E-iropeesche geschiedenis, Azië, Afrika, Amerika, Godgeleerdheld en Wijsbegeerte, Nieuwere letterkunde en Kunstgeschiedenis (2200 nrs.) II. 5?9 Juli eveneens b ij zonder belangrijke ver zameling (waarbij zeer recente werken) op het gebied der Geneeskunde en aanverwante vakken (geschiedenis der geneeskunde, curiosa medica en oude schrijvers, anatomie, physiologie, darwinisme, bacteriologie, chirurgie, obstetrie, ophthalmologie, enz. enz.) Chemie en Pharmacie, Phy sica, Mathematiek, Astronomie, Zoölogie, Botanie en Geologie (2000 nrs.) waarbij een keurig onderhouden verzame ling (181 nrs.) van medische instrumenten, microscopen enz., groo tendeels afkomstig van Dr. A. GEYL, vrouwenarts te Leiden. ffl^T" B 3ide catalogi bevatten o. m. de bibliotheken van DR. H. MULDER, conrector van het Gymnasium te 's-Gravenhage; MR. P. C. VIJZELAAR, te Leiden; B. BAGGERMAN VAN HOU WENINGEN, oud burgemeester van Medemblik; DR. L. VAN 'T HOFF, arts te Rotterdam; DR. JOHAN BELTMAN, oogarts te Haarlem; DR. JAN BELTMAN, dermatoloog te Amsterdam en DR. A. L. ZAALBERG, leeraar in de wis- en natuurkunde aan de H. B. S. te Alkmaar. SUF" Catalogi verkrijgbaar. Toezending tegen 15 cents. B^F]1 Duidelijke opgaaf welke catalogus verlangd wordt, ia ge wenscht. W* Te zien 25, 26 en 28 Juni. Grand CaféRestaurant AMSTELSTRAAT 1?7. Wie deze zaak bszoekt, zal verbaasd staan over de prachtige inrichting, de ruime, luchtige, rookvrije zalen (te zamen plaats biedende voor pi. m. 14OO bezoekers), de eerste klasse consumptie, veel billijker dan in soortge lijke zaken en de toepassing van alle comfort, die eea cafétot gezellig ver blijf stempelen. Beeds de gevel aan de zijde van het Bembrandtplein, geeft een idee hoa het geheele gebouw zal zyn, wanneer het met Augustus klaar is, daar er in dien zelfden trant wordt door gebouwd tot aan de Paardenstraat. 2 uitstekende muziekkapellen zorgen steeds voor afwisselend muzikaal genot, terwijl de zaal aau de zyde van het Rembrandtplein, zich bijzonder leent om te lunchen of te dineeren. Er wordt steeds gezorgl voor smakelijke bereiding en billijke prijzen. Voor de 2e ETAGE zyn nog groote Zalen te huur voor Sociëteiten, Kantoren of iets dergelijks, met prachtig uitzicht op het REMBBANDTPLEIN, beide Etage» worden door een Electrische lift verbonden. Aanbevelend, DE DIRECTIE ongeëvenaard in soliditeit; mooie modellen, licht loopend. De keltinglooze komt de volmaaktheid naby'. Vertegenwoordiger: G. J. VAN TEETHOLEN, Singel 403, AMSTERDAM. HET NOORDEN", gevestigd te GRONINGEN Maatschappelijk Kapitaal: Een Millioen Gulden. DIRECTEUREN A. Ridder. Dr. R. de Waard. Werkzame Agentessen en Agenten gevraagd. Gebruikt cteed» DÜYVIS & Co's prima Rijststijfsel. KOtflNHÜLIJKE Rijststijfselfabrieken D T K E II T.