De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1909 27 juni pagina 7

27 juni 1909 – pagina 7

Dit is een ingescande tekst.

No. 1670 DE AMSTERDAMMEE WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. weldra kon het ternauwernood de 200 halen. Daar kwam op 17 Maart 1876 de blijde mare, dat de 2e Kamer der S. GK het behoud der Groninger hoogeschool had bevestigd, weldra bekrachtigd in de wet van 28 April 1876. De oude stichting van hooger on der wijs een rijksuniversiteit. Het aantal professoren opnieuw vermeer derd, alléacademische inrichtingen ver groot, verbeterd en uitgebreid. Het moet dankbaar worden erkend, dat de opvol gende regeeringen na 1876 op loyale en royale wijze de hooger onderwijs-wet ten opzichte van Groningen's hoogeschool hebben ten uitvoer gelegd. In de laatste dertig jaren zijn geleidelijk niet minder dan negen laboratoria in eigen daarvoor ingerichte gebouwen verrezen. Volgens de hoogste eischea der moderne wetenschap zij a deze gebouwen ingericht, enkele zijn model-inrichtingen van Europeesche ver maardheid geworden. Waarlijk de ont houding van vóór 1876 heeft zich gewro ken. Immers juist dientengevolge moest en kon bij de zooveel later verrezen laboratoria nu aan de nieuwste inzichten worden voldaan. E a de gezegende uit werking is niet uitgebleven. Terstond na 1876 is het getal der studenten weder gestegen. Een aantal van 500 is reeds weder eenige malen bereikt, eene inschrij ving van 100 nieuwe studenten als in de 17e eeuw heeft zich opnieuw vertoond. Nog altijd wordt hiervan het grootste contingent door de drie noordelijke pro vinciën geleverd. Steeds grooter wordt echter de aanvoer uit de meer zuidelijke gewesten. Wat hiervan de reden mag zijn? Naast het bes taan der drie leerstoe len voor de zoogenaamde moderne talen zijn belangrijke factoren de uitstekende inrichting van alle laboratoria, de groote roep, welke er van het onderwijs aan het nieuwe ziekenhuis uitgaat, en eindelijk, niet te vergeten, de levensstandaard der studenteninaatsohappij. Te Groningen studeeren betrekkelijk weinig rijkejongelui, het studentenleven is er daardoor een voudiger en goedkooper; het felle licht van nabijgelegen groote steden kan hier minder aantrekkingskracht uitoefenen en doet dientengevolge ook niet zoovelen in de kaars vliegen, de kans van welslagen is er (de statistiek kan dit bewijzen) grooter. Het is reeds meermalen opge merkt, hoe kenschetsend groot het aantal onzer staatslieden, hpoge magistraten en professoren is, dat zijne opleiding aan de Groningsche hoogeschool heeft genoten. Doch wij spraken reeds met een enkel woard van het nieuwe ziekenhuis, welks opening aan het jaar 1903 is verbonden. De geschiedenis van deze instelling loopt v.rijwel paralel met die van de ziekenver pleging in 't algemeen. In het begin der 19e eeuw (1803) werden twee zie kenkamers, , elk m^t vier kribben, voor het medisch onderwijs als een zaak .van de uitnemendste nuttigheid" geoor deeld, juist 100 jaren later wordt in dezelfde stad (welke zich trouwens in inwonertal had verdriedubbeld) een aca demisch ziekenhuis geopend met 350 bedden. Academisch, in zooverre alles mede is ingericht ten bate van het me disch onderwijs, de eigenlijke naam is evenwel Algemeen provinciaal, stads en academisch ziekenhuis". Immers door de samenwerking dier drie corporatien en met groote geldelijke opofferingen van de gemeente en de provincie Groningen (bouw en inrichting vroegen twee millioen guldens) is het complex van ge bouwen verrezen, welke samen het vol gens paviljoen-systeem ingerichte nieuwe ziekenhuis vormen. Bij zijne opening in 1903 was dit het meest modern en up to date ingerichte ziekenhuis van Europa, zoodat in de eerstvolgende jaren buitenlandsche medici uit allerlei oorden een kijkje kwamen nemen. Geen wonder dan, dat de aanwas van vreemde studenten voor een groot deel de a.s, artsen betreft. Zoo naderen wij den noodlottigen avond van 30 Augustus 1906. De indruk van den machtigen brand van het academie gebouw is nog te levendig, om hier opnieuw te worden weergegeven. Het statige gebouw,waaraan het thans levende geslacht van oud-studenten door zoo talrijke herinneringen was gehecht, in eenige uren vernield. Droevig maar grootsch staken de zes hooge zuilen, in hun geschondenheid trotscher dan ooit, als een ruïne der klassieke oudheid, boven de muren omhoog. Het kostbare geschenk van Groningens burgerij aan hare geliefde academie tot een bouwval vernederd. De verslagenheid was groot. Doch het ligt niet in den aard van het noordelijk ras, sober in zijne uitingen van vreugde en droefheid, bij de pakken te blijven zitten. Met groote voortva rendheid werd de zaak van den weder opbouw door de curatoren der univer siteit aangepakt. Zij wisten te bewerken, dat reeds in December van hetzelfde j aar de Regeering aan de Staten-Generaal volledige plannen tot wederopbouw kon overleggen. De Kamers hechtten hieraan zoo goed als onverdeeld hunne goedkeu ring, daarmede de enkele stemmen in den lande het zwijgen opleggende, die in den ramp van den brand aanleiding hadden gevonden van het wenschelijke der opheffing van de Groninger acade mie te reppen. Doch hoe zoude het nieuwe gebouw uit zijne puinhoopen verrijzen ? Het was na den brand gebleken, dat de funda menten niet in het minst hadden ge leden en dat ook binnen- en buitenmuren ongeveer tot de eerste verdieping bewijzen hadden geleverd van de degelijkheid, waarmede vijftig jaar geleden was ge bouwd. Er waren er velen, die het ge bouw uiterlijk onveranderd als het oude academiegebouw, waaraan de herin neringen van zoovelen waren gehecht en dat zoo uitstekend den tempel der wetenschap aanduidde, wilden zien her rijzen. De pas eenige maanden tevoren als rijksbouwmeester bij de gebouwen vaa onderwijs opgetreden architect J. Vrijman, dacht er anders over. Zijn plan toonde een machtig gebouw in den stijl van de jaren der oprichting van de Groninger hoogeschool. De eigenaardig heden, van de ontwikkeling van den renaissance-bouw in de noordelijke stre ken des lands, Groningen, zoowel als Emden en Bremen kenmerkend, moesten in den gevel worden weergegeven, een slanke toren moest reeds van verre buiten de stad aanduiden, waar zich de trots van Groningen, haar hoogeschool, bevindt. Er was verdeeldheid in de meeningen. Men mag echter cpnstateeren, dat nu de papieren plannen in eene werkelijkheid vaa steen en kalk zijn omgezet, het aantal van hen, die zich met het nieuwe gebouw hebben verzoend, zeer groot is. Te betreuren blijft het, dat de nieuwe gevel de bestemming van het gebouw niet zoo duidelijk afficheert als het oude dit deed. De oningewijde kan niet aan stonds zien, of hij voor een academie, een raadhuis, een gerechtsgebouw of een beurs is geplaatst. Doch grootsch is het febleven, zoowel door zijn omvang als oor zijne goede onderlinge verhoudin gen, het geheim eer er goede bouwkunst. De strenge lijnen der deftige klassiek hebben plaats gemaakt voor de sierlijke spelende vormen der renaissance. Inwendig zijn de veranderingen min der groot. De voorhal, de lange gang aan weerszijden met de daarop uitko mende collegekamers, senaatskamer (iets vergroot) en curatorenkamer zijn geble ven. De aula met hare vele gebreken is verdwenen en vervangen door een sierlijk trappenhuis; een nieuwe aula is op de verdieping in het midden van het gebouw ingericht. De chemische en zoölogische laboratoria zijn uit het nieuwe gebouw gebannen, zij hebben plaats gemaakt voor meer collegezalen en werkkamers, aan de voorzijde op de verdieping vindt men thans examen- en faculteitskamers. Zoo wacht het gerenoveerde, schooner uit zijn asch herrezen academiegebouw van Groningen op de plechtige inwijding, gelukkigerwijze samenvallende met de herdenking van het 295jarig bestaan der hoogeschool. Wederom zullen als bijna drie eeuwen geleden na de wijding in de Martinikerk autoriteiten en belang stellenden zich van de kerk naar het nog altijd in dn Broerstraat gelegen acade miegebouw begeven. Niet zes als in 1614, doch 41 professoren zullen aan den op tocht deelnemen; doch bovenal zal de hoog gewaardeerde tegenwoordigheid van Hare Majesteit de Koningin-Moeder en van Zijne Koninklijke Hoogheid den Prins-Gemaal daaraan eene hoogere beteekenis geven. Een nieuw tijdperk van blijvenden bloei zij daarmede voor de hoogeschool van het noorden des lands geopend! Groningen. J. A. FEITH. Inbond yan Tüfiscliriften. De Beweging, Juni '09: Ale*. Gut teling) De Oden van Klopstock, I. Maurits yldert, Gestalten. Dr. G. Busken Huet, De Oor sprong van hetFransche Volksepos Albert Verwey, Varia. J. Molenmaker, Invaliditeitg- en Ouderdomsrerzekering. Albert Verwey, Boeken enz Is. P. de Vooyg, Boekbeoordeelingen. De Nieuwe Tijd, No. 6: W. van Ravesteun Jr., Internationale Verhoudingen. 8. de Wolff, Na 75 jaar. Jo8. Loopuit, Een geschiedenis der Christelijke Arbeiders beweging. W. »an Rivesteyn Jr., Het Revisionisme tegenorer de Internationaliteic naar R. Hilferding. H. Spiekman, Uit het Fransche agrarische Debat. J. Saks, Van Hassan en de vogel Roei, aan F. M. Wibaut. Europa, No. 6 : A. Roland Holst, Verzen. Helene Lapidoth Swarth, Blijde Verwach ting. Hendrika Boer, Verzen. Pauline Ie Roux, Twee Schetsjes. P. J. Kooijman, Avond. P. V., Prinses Maleine. L. N., Van wat voorby ging.' Cornelis Veth, De snikken en grimlachjes van Piet Paaltjens. J. de Meester, Dina van Rooien. Oyer nieuwe boeken. Groot Nederland, No. 6 : Helene Lapidoth Swarth, Verzen. Frederik van Eeden, De Nachtbruid. Dr. R. A. Kollewyn, Neder landse Literatuurgeschiedenis. Dr. J. A. F. Orbaan, Oude Italiaanscbe dagboeken. Stephanie Vetter, 'n Verloren dag. Ren de Clercq, Liederen. Dramatische Kunst en Literatuur. Onze Eeuw, No. 6 : Prof. dr. B. H. O. K. v/d. Wyck, Darwins Eeuwfeest. Prof. C. Snouck Hurgronje, De Hadji-politiek der Indische Regeerinu. D. Logeman-v/d. Willigen, Naar de Lofoten en Lapland Mr. W. v/d. Vlugt, De Britsche Tuchtschool. Dr. J. de Jong, Marco Enrico Bossi. U. E. V., Verzen. Joh". Snellen, Verzen. ' De Katholiek, No. 6 : B. Ad. Julianam, Reginae Batayorum Filiam. Fr. A. Koenders, Over het kerkelijk Drama in de Middel eeuwen. Dr. J. Sassen, Het Regeeringssysteem van Willem van Holland, Roomsch Koning, en zqn beoordeeling, II. Jos. Cremers, De Vleermuizen in Limburg. G. van Poppel, Esperanto. L. R., Naar 't Licht. Vrede. Over Bijbel en Bijbelkunde, VI. Ome Kunst, Juni '09: J. de Bosschere, De Zeeschilder Louis Artan. J. Schmalzigang, Kunst van Heden. S. v H., De Wieg aan H. M. Wilhelmina, Koningin der Nederlanden, door de Vrouwen en Meisjes van Amster dam geschonken. Het Hui» Oud tn Nieuw, No. 5: Rijnsburg, door N. C. C. J. B. yan Loenen, Her vormde Kerk te Oegstgeest. Toelichting bjj de platen. W. V., Bali en Lombok. No. 6: M. v/d. Vegt, Het eiland Texel. J. E. Jasper. Benige proeven van Indische Houtsnykunst. Rieten meubelen van het atelier Het Huis." Caecilia, Juni '09: S. van Milligen, Joseph Haydn. William Davids, Muziek en Dicht kunst der Troubadours. b. van Milligen, Een zonderlinge Tooneelvoorstelling. J. Selders, Uitstapjes door muziekaal nergensland. J. D. C. van Dokknm, Romantiek en Humor in het Kunstenaarsleven. Tentoon stelling van Muziekinstrumenten, Muziekberichten. De Vrouw en. haar Hui», No. 2: Marie, Het Lied van de Zee. A. de Hoottuz, De beteekenis van de Kamerverkiezingen. C- A. Worp-Roland Holst, Huishoudonderwya. J, C. van Lanschot Hubrecht, Ziekenverple ging, I. P. W. Macdonald Reynvaan. Oud Engelsch, Crewel-Werk. H. Stuten van IJsselstein, Speelgoed. C. L. v/d. Veen-Bochardt, De Ontwikkeling van bet Kind naar lichaam en geest. Oato Neeb, Kindermutsjes. Zomertoiletten. M. de B. N. S., OrerBabykleeding,!!. Bagatelle, O rer niets en iets, enz. De Nieuwe School, No. 6: P. J. Bol, Lief en Leed in het Gooi. De Boer, De gids Rij p m a, I, enz. Eigen Haard, No. 25: Marie Hildebrandt, Oom Barend's uitstapje, III. J. A. Does burg Lannooy, Oude Amsterdamsche poortjes, II. W. P. J. M. v/d. Heuvel, Het oude 's Hertogenbosch der 20e eeuw. Mareile, Cosma, enz. No. 26: Cosma, door Mareile, II. Zwolle en Omgeving, door L. Nooter, I, met af b. De Oranje-Nassau"-Collectie van mt. Th. Stuart, met aft>. De Visscherjj op de Zuiderzee, door P. Fransen Jz., I, met foto's, van A, Dekema en A. Heerdiug. «Verscheidenheid. Feuilleton. De Middenstands-Tentoonstel ling. Feesten te Paranaribo. Bezoek van H. D. H. Prinses Thekla van Schwarzburg-Rudolstadt. Reclame-tentoonstelling te Haarlem. De Fransche Normaalschoolleerlingen te Amsterdam. Generaal-Majoor H. F. Scharp. f Zeer eigenaardige foto van bliksemstralen. Een byzondere wereld reis. Amsterdam's strand, alles met afb. /AAI s o n DROUOT ?+ -h WESSBB & Co. ?»- +? * LANGE HOUTSTBAAT 7 A 2 . » - - Den Hang- ... . - TKLEFOOM IXTBHC. »74 - GROOTSTE INRICHTING VOOR COMPLETE MEUBÏLEERING = IN ALLE STIJLEN = = = ANTIQUITEITEN= = = EIGEN MEUBELFABRIEK 'T BINNENHUIS. RAADHUISSTRAAT 48?50 AMSTERDAM WONING INRICHTINGEN VAN H. P. BERLAGE EN \ JAC. V. D BOSCH EIGEN MEUBELMAKERIJ, BEHANG- EN STOFFEERDERIJ GLAS-, AARDE- EN METAALWERKEN KUNSTZAAL KLEIJKAMP FILIAAL TE ROTTERDAM. NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP AMSTERDAMSCHEWEG, ARNHEM. Fabriek yanKunstaardewerk, Vazen, Jardinières Bloempotten etc. t kantoormeubelen geheel van geperst staalplaat vervaardigd. + AIX8TEEL LOKETKASTEN. + AUL.OTEEL ACTE KASTEN. LLSTEEL BRIEVENKASTEN. + ALLSTEEL, KLEERENKA8TEN. AL.LSTEEL, BOEKENREKKEN. AL.LSTEEL TAFELS. AIXSTEEL, LESSENAARS. ALLSFEEL, BUREAÜX. + ALLSTEEL Complete inrichting der kassa afdeeling. 1 nOENS&BECK te Bloemendaal. 4 4i FUYT EU ZOMEN - Meubelfabrikanten UTRECHT - - Behangers - COMPLETE AMEUBLEMENTEN ANPHORA HOLLAND MODERN ?Konst-Aardewerk naar bekende ontwerpers. Oegstgeest bij Leiden. VOSKUIJL& VAN DER LOOS, Meubelfabrikanten,Heerengracht 244 b/d Hartenstraat, Amster dam, leveren Moderne Woninginrichtingen, b.v.: Massief Eiken Huiskamer, Italiaanse!) Noten Salon en Pitchpine Slaapkamer voor 485 GLD. Vraag catalogus. Telefoon 6940. KUNSTHANDEL Molenstraat 65, 65' en 67 6ETB8TIOT) 18S9. VAN Schilderyen en Aquarellen vin moderne meesters, &BA«3, ETSEN, ENMEMENTEI. Inrichting TOOT het rettaureeren en T«rni*Ma TM Schilderden. BeU«t iloh m«t het honden TUI kuutT«Uln|«i nut oelleetién alt nalaten schap pe». ??*. Meubelfabriek Nederland". J. A. HU1ZINGA. BINKEN BKT1MMEK1ISGEN, BEHANGKKIJ, MODELKAMERS. Groningen. ELEF. 118. FHANGO LEVKUING. ?II" ?i" ?II" ?II" F. 450.?F. 500. EN 725.?GULDEN COMPLETE MODERNE WONINGINRICHTINGEN IEDER BESTAANDE UIT SALON - EETKAMER EN SLAAPKAMER VRAAGT PRIJSCOURANTEN. MEUBILEERING MY. H 0 L L A N D" AMSTERDAM - TELEF. 0074 NZ. VOORB.W. 274 O/H. .V.B.KM ? {]? 5|5

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl