No. 1671 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. «teeds wel gehouden, iaveen oordaat en driftig, patriot. "?JoBDEHS (GK D.) schreiende reedenaar, foederalutische knikkebol, bevende aristo«ittat en liefhebber der Godinnen. KOK .(F. B) een pedant Ezeltje. KEIEGBR (J. A.) een man zonder begin selen,- die' door eigenbaat tot alles in staat ia als Zilversmit fabriceerder van Medailjeg, met de beeldtenis jan Willem en zyn wyf, waar mede hy zig zei ven versierde; als boekverkoper, drukker van den oranje Almanak; als representant eettt revolutio nair patriot,'zelfs in den beginne der Com missie van n-en-1 wintigen over de Con stitutie; vervolgens voorstander van den staatsraad, en van het foederalisme; laage vleier, blinde vereerer en laffe toejuicher van Bikker en van alle aristoeraaten en ioederalisten; de brutaalste spreeker in de geheele vergadering, hebbende het uitkyk van Jan t j en van Leyden, de gesten van een vis wyf, en de stem van een Turf-sjouwer de agting van alle braven in het represeniantsohap onwaardig. LANGE (DE) .een zagte jonge, vol slym; ?een elendig president, egter te goedaardig ?om met opzet kwaad te doen» LEEUWEN (J. D. VAK) een kundig en door patriot, die schoon een Geldersman de n heid verdedigde, dan wel eens wankelde, bestreeden door de listigste Aristoeraaten, ?die misbruik maken van zyne angstvallige iederheid in de6 Godsdienst. NIBÜHOF (B.)' misschien goed voor Professor, maar zeker een rampzalig staatsman. PROOI (J.) een braaf bedaard patriot. EHOEE (O. W. DE).Harderwykkonde deeze professor wel thuis gehouden hebben, hy is een goed man in de zamenleving en ?onder de geleerden, maar in' de Conventie kan men zelden merken, of hy al dan niet aanweezig is; hy bragt egter 't bekend ?rapport uit over de afscheiding der drie magten. SCHIMMELPENNISK (R. J.) een kundig man, die met een gladde tong redent, egter, om ayne gevoelens door te dry ven, by zyne welsprekendheid zulk een onbeschaamdheid voegt, dat hu woorden voor zaken, en argu menten wilden uitventen; die zig niet ge noeg voor verstandige oorei wagt; die patriot wil heeten, maar tevens de vriend der aristocraaten en foederalistea wil bly ven; die groot zoude geweest zyn, als zyn hart door een aangëhuwde familie en door zoge naamde Grooten, welke- hem Cliënten be zorgen, niet bedorven was; die onbegrypelyk veel nadeel door de van hem gestelde pro clamatie (den lld_e February 1795 te Am sterdam afgekondigd) aan het patriottisme «n de revolutie, toebragt; die een slegte ?Constitutie heeft helpen fabriceeren; die niet ontzag door voor oranje klanten te ieveren, en de oogmerken der patriotten met stoute trekken te d warsboomen; kortom zyn aanleg was goed, en hy bleef goed tot dat hy in de groote weereld kwam en zig zelven ryk wilde maaken; thands is hy gevaarlyk, om dat hy verstandig en tevens listig geworden is door de verkeering met deplomatischelntriguanten of mannen zonder Constitutie. BITTER (A. J. DE) een man zonder eer, «en schandvlek der Bataafsche represen tanten, die minder kundigheden bezit van Bikker en van Marie, maar zoo zulks mogely.k Was beiden overtreft en listige intrigues veragtelyke grondbeginzels en verrader) yke ?oogmerken. SYPKEHS (H.) zederd deze man representant van 't volk van Nederland is geworden, is zyn huisgezin zeer verandert in o/conomie, men hoopt dat de kieziers i D Stad en Lande niet zinneloos genoeg zullen zyn, om deezen dweepende belangzoekenden Geestelyken andermaal onder de Bataafsche represen tanten te plaatsen. TEDING VAN BERKHOUT (W. H.) zeer slegt, die dikwerf zyn schorre stem als een brutaal viswyf in de vergadering verheft, en wiens eloquentie in enkel raasen bestaat, een lastig maar onbeduidend weezen, 't welk de Delvenaars liever in een verbeterhuis hadden moeten plaatsen. TIP (W. B.) een goed eerlyk man, zoo lang hy alleen ging een goed patriot, maar zederd hy den leiband aankreeg, een el v mgast. VERHEES (H.) een Foederalist Hy ver staat de zeldzamer^kunst, om zyne landmeeters adviesen al zingende op te deunen. "Wij mogen wenschen, dat onze nieuwe Kamerleden een even openhartig, maar «pms zachtzinniger en beleefder biograaf mogen vinden! V. D. E. Mnettchen. Intern, tentoonstelling. MM, i. A. Tweeërlei wordt in Muenchen opnieuw duidelijk. Ten eerste dat te veel van het geschilderd werk geen kunst is, dat het de overtuiging van den kunstenaar mist. Ten tweede dat tentoonstellingen zooals deze te groot zijn, a. door de armoede van wat ge ziet, b. door hun niet voldoend langdurig bestaan. Kleine tentoonstellingen (of grootere retrospectieve) zyn de eenig mogelijke. Deze kleine exposities kunnen de aanleiding zy'a tot het doen rijzen en tot het doen stijgen ?van meeningen. Ze zyn daarenboven gewenscht omdat de schilderkunst zich langs «en dalende lijn beweegt. Er is velerlei mats en velerlei buitensporige. Er is velerlei oubakkens naast velerlei fioritnur. Allerlei zenuwschokken worden in woeste kleur over gebracht op het paneel, op bet doek, en deze werken en werkjes bezitten, als eenig goeds, soms iets van het schrijnende van het leven. Ze hebben daar-door iets dat niet zonder harte-aanroeren is. Ze doen zeer. Maar dit zeer-doen is aan kunst vreemd. Zjj is, iedereen wist het: rust, levensvolle rust. Pijn is niet meer in haar, leed is vóór haar, beven en verbeiden is vóór baar, maar züzelf geeft een gevoel van behaaglijkheid. Zürangschikt het ontroerende tot een vorm waarin de geest makljjk en rustig zich beweegt. Kunst is vol welige gemaklykheid. De tegenwoordige, zoo geheeten kunstuitingen, zijn vol en vol van allerlei stootends. Kunst is vol rijpheid. Te veel schilderijen tegenwoordig zyn wrang. Kunst is vol van een samenstelling, gemaklij k te overzien. Te veel der schilderyen zijn tegenwoordig schots-en-echeef door malkander gegooide ontroeringen en wenschen. Omdal de kunst vol rypheid is, vol bezinnen, zyn in ? baar alle vormen voldoende duidelijk en daardoor ontstaan grootere complexen van vormen, weer eenvoudig te overzien, weer gemaklijk, in groote trekken, te volgen. Daar door ontstaat de Bouw. Daardoor ontstaat een getloten eenheid. Daardoor gebeurt het dat ge by' een 'kunstwerk nooit het gevoel kunt hebben dat er een gedeelte is weggelaten. Alles is immers in evenwicht. Een schildery is een evenwicht van werkende krachten. De vor men zyn genoeg gedefinieerd ten opzichte van wat gewenscht wordt. En d aar-naast, naast al deze klaarheid en helderheden is er nog die daimonüche schemer, die het g i voel wekt van een diepen gemeenzamen grond waaruit alle ontroeringen, de onbe wuste, op eigen tqd, wellen. Die schemer is der ziel clair-obscur te noemen. Het duidt op een onbeheerscht zy'n naast de vele bewustheden die den kunstenaar sieren, en die ik de middelen noem. Die schemer is geen vaststaande grootheid. Misschien is hy zelfs door de middelen ton slotte op te heffen. Is dit zoo, dan kreegt ge den kunstenaar die ieder nnr naar welbehagen kon scheppen en die ieder uur vroolyk en wel-bereid de vrachten van den boomgaard der kunst kon plukken. Zoo iets zou boven woorden schoon zyn: de immer gereede kunstenaar. Hq zou het zyn die alle rhythmen kende waarop uitstorting van zjjn wezen mogelyk was. Het werk zon hem eenvoudig worden als het nemen van een penhouder in de hand, als het aanzien van koornbloemen in een glas vol wittig water. Dan zoozeer gereeden kunstenaar vond ik in theorie, maar niet op deze tentoonstelling. Wel weinig vond ik tevens van wat ik gaarne zoek, het boven even vermeld clair-obscur. B. In tegenstelling met de buitenlandsche kunst die op een andere wtfze den weg ver loor en in allerlei excessen zich wringt (de Klimt, en zie Hodler's dames in blauw badcostume, met de groepeering zonder werkly'k Rhythme) is wat bier van 't Hollandsch werk hangt door iets anders gekenmerkt. Het lijkt ov-bakken, suf. Er ontbreken te veel der beetre Hollandsche schilders dan dat ik de namen zon noemen van wie er niet zijn; daaren boven zyn sommige der besten slecht ver tegenwoordigd. Sommigen der andren zooals Fl. Arntzenius zonden een schilderg in dat, te groot voor hun krachten, niet grootsch is; waarby niet erkend is wat alle vroegere Italianen wisten. Het is niet voldoende een schilderij enkel grooter van oppervlak te maken. De afstand waarop een groot werk bezien moet worden brengt tevens mee, heeft tevens het gev»lg, dat de hoofdpartyen in grootere lijnen moeten worden gevangen, anders is het schildery niet zuiver te beheerschen bij het bezien van het geheel. Dit niet inzien is een fout van veel Hollanders. Gedeeltelijk komt dit misschien daaruit voort dat onze kamers zoo klein zyn. Het schildery van Arntzenius is tevens doordat htt te groot is voor het kunnen van den maker, zeer mat. De fouten in dit talent worden duidelijk. De Botter t voldoet beter aan de eischen, in sommige gedeelten. De wolken zyn echter te gedetailleerd tegenover de andere partyen maar het werk mist als altijd innerlijkheid in zyn kleur. Bg Breitner (den vroeger onstuimighartstochteiyke) hindren gebreken in de vor men; en mede, de kleur van verschillende voorwerpen op het gegeven met de schepen. Op bet schildery met de bezige- werklui hebben de figuren iets van leely'ke, gephotographeerde, omvallende, poppen. Ge ziet zoo iets eigeniyk verwonderd aan. Qe vraagt: heeft de vree» voor het akademieche heeft om niet te angstig gemaakt voor het eedlef De fout in deze i» dat er altijd ge dacht wordt dat het eedle een nabootsing moet zyn van het schoon uit een vroeger periode. Dit angstig zyn lijkt me een be kentenis van armoede, vol schamel vreezen. Zyn we zoo weinig inventief meer, dat we geen nieuwe scbakeeringen kunnen geven die de oude, geldende, wetten weer levend maken ? En by het zien van deze schilderyen van Breitner is er nog een andre vraag die rust: wie kiest de schilderyen en de schilders van deze tentoonstellingen? Zy'n de leiders blind? Hebben ze zoo weinig den trots hunner kunst dat ze, buiten en boven alle partijdigheid, het schoon niet kunnen dienen ? Breitner is hier slecht vertegenwoordigd. Willem Maris eveneens. Wie koos toch? Wie kiest? Er is in de keuze allerlei dat ik niet begry'p. Was er niets dan een schy'n-jury? Was het te veel moeite om, zoo sommigen niet ter beoordeeling inzonden, ze te gaan vragen wat te zenden, desnoods iets met hen uit te zoeken? De jury bestond toch niet uit pro curatiehouders? Ze vervulde wat ze te doen had t eb niet met de nonchalance van: er is toch niets goeds te maken. Ik ben niet iemand die voortdurend neer-lig, plat op den grond, voor bet Hollandsch werk van tegen woordig maar ik weet dat er een tien maal beetre tentoonstelling zou te houden geweest zyn bij persoonlijke tnsschenkomst van een commissie, of grooter eerlijkheid van een jury. Er zyn bier zooveel schilders niet of zwak vertegenwoordigd dat er twee onderstellingen mogelyk zyn, a. de samen stelling deugt niet, 6. de commissie, de jury heeft er maar wat van gemaakt; met een grapje hebben schilders zichzelven geschonden. Ik had* geen grappen verwacht maar meer hard heid gewenscht; minder werk; meer goeds; meer ijver voor 't slagen; minder vertegen woordiging der middelmatigen want zoo iets als hier is, is bij de kenners schue. Waarom geen beetre Breitner, W. Maris, Israëls? Waarom Reichert en niet Witsen? Waarom wel imitaties van Breton, hard als donker blik ? Waarom de karakteristieke niet meer dan de kunsthandel achtigen ? Waarom dit allegaertje en niet de feilen, de scherpen, de elegischen? Waarom prullen, en niet de werklyke schilders op hun best Is kritiek toch moeilijk? Is kritiek dan toch een gave? Ia eerlijkheid werk l ij k een zeldzame penning ? Een tentoonstelling als deze geeft den in richters van deze verzameling geen enkel recht tegen de kritiek. Is hun kunst eren vreemd als schoone hoogheid? Zy'n te veel kunstenaars, dan werkly'k niets anders dan fatsoenlijke procuratiehouders? Ik weet het anders ondanks deze verzameling. Er zyn nog kunstenaars, weinigen, eenzamen. Er zyn nog verbeetnen, die eerbied voor zich zelven hebben. Er zyn nog hooghartigen, die trotsch voortgaan. Tegenover deze is een kritiek een eerbetuigen, of eerbiedvoll a op merking. Tegenover de anderen zal het, op nieuw, worden: zweepen, striemen tot ze springen. Ik hoop een van de piqueurs te zyn in deze my gekende arena. Opnieuw Messienrs, on dansera ... C. Er zyn twee Buuer's. Bij de eene reikt een gekanteeld kasteel aan de eene zydetot boven aan de Igst. Er is een kleur niet zonder voornaamheid hier te vinden in dezen beïn vloeden kunstenaar maar de afsnijdingen door de Misten lijken niet altqd by hem iets noodzakelyks. Een tweede werk met grootere groepen van figuren heeft in de oplossingen van deze groepen iets dat aan Delacroix doet denken. De grond van Akkeringa is nooit ditp. Een reeks duinen lijkt maar n zode diep. De schaduwen zy'n nooit in een schoone ver houding tot de lichten; de Monnikendam mist het geslotene. Zeekre hoofdlijnenindecompolllllllllltlMllflIlllllllflHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIII KlSttaËD. KÜMTER ROKl» 44 AMSTERDAM. OUD JAPANSOHB D D KUNST D SCHILDERIJEN ANTIQUITEITEN 'T BINNENHUIS. RAADHUISSTRAAT 48?50 AMSTERDAM WONINGINRICHTINGEN VAN H. P. BERLAGE EN JAC. V. D. BOSCH EIGEN MEUBELMAKERIJ, BEHANG- EN STOFFEERDERIJ QLAS-, AARDE- EN METAALWERKEN IIHIIIMIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHII KUNSTZAAL KLEUKAMP FILIAAL TE ROTTERDAM. LJ.KRUOER, 37f Noordeiüde, 's-GRAVENHAGE. MiimiiiiiiiiiM . Moderne Schilderijen en Aquarellen. TEL 5725 I CLICHÉS VOOR ZWflRTZ' EN DRJE,KlbE.UIR.I&MDiR.LJK, BflNDSTB/MPBL.S IN KOPBR. EN ZINK. [ÏTI ONTWERPEN VOOR. RECbadE, [TT] Meubelfabriek Nederland". J. A. MU1Z1NGA. BINNEN BETIMMERINGEN, BEHANGERIJ, MODELKAMERS. Groningen. WESTERSINGEL. TELEF. 118. FRANCO LEVERING. tBPOW.PELIX MERITIS EIZER TEL. 2OO7 Magazijn Oud-Holland" Telefoon 4541. Directie : P. C. P A E R E L S. is verplaatst van DAMRAK 75, naar ROKIN 130, over de NEDEBL ANDSCHE BANK. (Perceel voorheen DE KLEINE MELKMOUT".) Atelier voor liet Yemarüip van (M-Hollantó snijwL Complete inrichtingen in Oud-Hollandsen en andere onde stijlen. « l J. K. C. SNELTJES, HAARLEM, KENNEMERSTRAAT i. l METAALWERKEN - KUNSTBRONSGIETERIJ - ? KOPERSLAGERIJ i Fabriek van Gas- en Electrische-Ornamenten. 4| Alle Koperwerken voor huishouding en luxe. Metaalwerken voor het Bouwvak. Technisch .Bureau MOENS & BEGK, Importeurs van: Amcrikaansche witte Tuinhekken en Terreinafscheidingen van geweven Staaldraad. Merk A.CME" en PAGE". Page" afrastering. Sierlij !kz, Q-oecLk:oo;p eirxIDuL-uirzaairL. Gemakkelijk aan te brengen. Geïllustreerde prijscourant gratis op aanvraag. CLICHÉS VOOK DETUD5CHNFTFERS ?m KUNS. i KECL/^ME g&29B BLSeWOLJ: Onderstaand - merk qarandeerd, t>etrouwbcicarheid AMSTERDAM BEUr\55TRAAT29 TELEFOON 7574 KUNSTHANDEL Molenstraat 65,05' en 67 '?-&R A VEN 11 AG E. 6ÏTB8TI6D 188». van moderne meesters. 8RA?«, ETSEi, ENCMIREMEXTEl Toor het rett»ur»er«n «n T«m1tnn B*lm*t rfofa m«t het hondm r*n knutrcOtafMi TUI ooQwrtiln alt mUUMernpPta. «om. SIERKUNSr Kienwe Splegelstr. 82. 8tadho*dergkai« 44. KÜNSTTOOFWBHPffl, ANTIQUITEIT3P, Meubelen enz. RUDOLF ELION ft Ca 444444 * 4444* 4 44444444 | H. W. W DELDEN. J t Moderne t t Schilderijen en t J Aquarellen. { 4 IDA-DVCR^L^l 93. 4 ^ TELEFOON 8562. ^ 4 AMSTERDAM. J **444f444444*44*44444 D.DüBIÈmEBIESiiRT AOETEB 8T. PIET EB 18 -:- -t- Utrecht -s- -»HAGAZIJV TAV COMPLETE MCU BKLEERDfQ EN BTOPFEERIHÖ_ TEEHTJIZDSQBH. TKANBPOETBI. SPECIALE ATDEELDra ABTIQUI TEiTÏA EH KTJHSTVOOBWEBPBH _j