1672 DE A M S T E R D A M M E R WEE KUL At) VOOR NEDERLAND. AMSTERDAM. Enorme Uitbreiding. Enorme Liquidatie. Enorme Prijsvermindering. De door ons aangekochte Schoollokalen zijn tijdelijk, voor de liquidatie, met onze Magazijnen vereenigd. iiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiimiiiniiiiiHiiiiiiiiiiiiii Aan den avond van den 2den Juli j.l. heeft een aantal vrienden van Sarah Bern hardt, zich naar de Gare d'Orléans te Parijs begeven, om der onvermoeide artiste uitgeleide te doen, die lachend haar trouw escorte omhelsde en beloofde dat zij op -haar buitenverblijf BelleIsle haar vacantie aan rust en niet aan studie zou wijden. Ik geloof dat la divine Sarah" niet weet wat rusten is en indien zjj niet haar tartend quand même" tot levensmotto hadde gekozen, zon zij met Marnix kunnen zeggen: Repos auteurs". Even vóór haar vertrek, vernam Sa-ah Bernhardt, dat het gemeentebestuur van Parijs haar toestond, onder dezelfde voorwaarden als vroeger, den thans door haar gedirigeerden schouwburg opnieuw voor een termijn van 9 jaar in te huren. Indiea de onovertroffen UIT DE NATUUR CCCXXX. Kompasplanten. - Ieder wiens jeugd, evenals de mijne, samen valt met den bloei-tyd der Cooper en Aimardromans zal zich heiinneren, dat Vrijkogel, de Witte Biaon en andere beroemde pad vinders het kompas van den blanke gere geld hebben versmaad. Als die sympathieke helden in de eindelooze prairie de kluts k wijt geraakt waren, doordat zon en sterren hen in den steek lieten, wisten ze als altijd nog wel raad. Er groeiden immers in de prairieën van die merkwaardige planten,die de Groote Geest opzettelijk op de groote vlakte had geplaatst, om zijn roode kinderen ook bij somber'weer en bij nachtelijke duisternis voor verdwalen te behoeden. Die geheimzinnige gewassen wezen het opperhoofd op het krijgspad of den eenzamen, vluchtenden of spionneerenden Boodhuid even nauwkeurig de richting der hemelstreken aan, als het kompas dit deed aan den generaal van het Fraaeche fort. Die planten waren geen product van de rijke fantazie der schrijvers; ze bestonden in derdaad en groeien nog even goed als voor veertig jaar in de vlakten van Noord-Amerika; maar nu tus'.chen de tarwe- en maïsvelden. Het zijn werkelijk zeer bijzondere planten, niet wat vorm of kleur van blad en bloem betreft, maar alleen door den stand van hun bladeren. Deze bladeren maken een vreemden indruk, het lijkt wel of de plant al eens in het herbarium van een botanicus was platgedrukt en daarna weer in den grond werd gezet em weer te gaan leven en bloeien. Dit komt, doordat de groote bladeren van zulke planten in n vlak zijn geplaatst; hun blad vlak te staat niet horizontaal, of schuin zooals bij andere planten, maar verticaal omhoog gericht; door een kwartdraai van de bladsteel is het blad op zijn scherpe kant gezet; kan men bij een gewoon blad van boven en onder spreken, hier is alleen een ?vóór en een achter waar te nemen. Dit nu is op zichzelf al iets b ij zonder j en heeft zijn goede gronden; maar er komt bij de kompas-planten nog iets anders kijken; een heel zeldzaam verschijnsel in de plantenwereld. Die op hun kant gedraaide bladeren staan niet alleen in n vlak, maar dit vlak is tevens, de naam zegt het al, dat van den me ridiaan van de plaats; met andere woorden te zijn noord-zuid gericht. artis'e nu niet op al te gespannen voet staat met haar flnantiën, dan kan züin haar geliefd Belle-Isle een aangename villégiature" door brengen. Wühopen het van harte, want zulk een ondernemende, vlijtige, onvermoeide kun stenares als Sarah, heeft recht op zorgelooze ontspanning. * * Een behandeling waaraan de slanke Sarah Bernhardt zich waarschijnlijk nooit zal be hoeven te onderwerpen, is die van dr. Moritz tegen zwaarlijvigheid. Van deze nieuwe methode lees ik in de Juli-aflevering van dr. Van Hamel Roos en Harmens Maandblad het volgende: Door dr. Moritz zyn bij de bestrijding der corpu lentie goede resultaten verkregen door een uitsluitend melkrégime, een geneesmethode eenvoudig en gemakkelijk en overal toe te Toen dit ropdhuiden-kompas, Silphium lasciniatum is de wetenschappelijke naam, als werkelijk bestaande was erkend, hebben de plantkundigen van het midden der vorige eeuw ook in andere werelddeelen gezocht naar zulke meridiaan-planten; nog een drietal wer den er gevonden,die, hoewel niet zoo stipt, toch de windstreken met voldoende nauwkeurig heid aanwezen. Ook in Europa groeien er iiniliillimiiiiiiiitfiiiiiiiniiiiiiMnimmnimiiiMiiiiiMHiiMliiiiiiMMNi passen, zoowel thuis als pp reis. Ze neemt het gevoel van honger en dorst weg en ver schaft het noodige aantal caloriën voor de voeding." Zooals men weet, wordt het normale ge wicht bij benadering berekend door de lengte van een persoon met 100 cM. te verminderen. Het overblijvende getal geeft het gewicht in kilogrammen. Een normaal persoon van 170 cM. lengte, moet dus circa 70 K.G. wegen. Een der patiënten van dr. Moritz, wiens gewicht niet in verhouding ston'd tot zijn lengte, die vél te veel woog, onderwierp zich met succes aan de melkkuur. Gedurende 81 dagen gebruikte de stumpert niets anders dan 2 Liter melk daags, met het gewenscht gevolg, dat hy 21 K.G. in gewicht was verminderd. Er hoort heel wat moed en volharding mminiiimimiiiiiiiiiiiniiiMiiimMmiiiiiiiiiiimiimiiimiiiiHiiiiuiiiii twee; een er van een verwant van onze alledaagsche sla-plant komt ook, hoewel zeer zeldzaam, bij ons voor. Er werden diepzinnige verhandelingen ge schreven over deze wonderen der natuur; het spreekt haast van zelf, dat allereerst aan de zelfde oorzaak werd gedacht, die ook de mag neetnaald van het scheepskompas in de rich ting Noord-Zuid plaatst, aan het aardmagNederlandsche Kompasplant Lacsuca ecariola of wilde sla. toe, om in 3 L dagen niet te transigeeren met de laffe, weeëmelkvoeding. Zuigelingen-delicatesse mist op lateren leeftijd pit en substantie. De held van 81 dagen, kon in al dien tijd zyn gewone en zelfs moeilijke" bezigheden verrichten. Van welken aard die bezigheden waren, d£t vermeldt de historie niet. Duitsche kinderen, de handen ineen ge strengeld, dansen een rondje en zingen daarbij: Zeppelin hin, Zeppelin her, Zeppelin hat kein Luftschiff mehr; Zeppelin hoch, Zeppelin nieder, Zeppelin hat sein Luftschiff wieder; Zipp-Zapp Zeppelin, 's Luftachiff ist Echon wieder hin," iiiiiHiiiimMiiinmmiiniiimiiimmiiilMlimiillimmiiiiiMiimMUMllli netisme. Inderdaa i keert de plant zijn bladeren weer in den meridiaan, als men ze verplant om het blad in een anderen stand te brengen; steeds draait zich de bladvlakte langzaam weer zoo, dat men van oost of west naderend de blad vlakte ziet, van noord of zuid komend tegen de smalle randen, dus tegen de dikte aankijkt. Het waren dus magnetische planten. Hoe het aardmagnetisme dezen stand veroor zaakte, was moeilijk te verklaren; men veronderstelde, dat er ijzer in zat, veel meer dan in gewone planten; maar dat ijzer was niet aan te toonen. In elk geval het was nuttig voor den menech; aan een beteekenis voor het leven van de plant zelf werd toen nog* weinig gedacht. Dit veranderde in het laatste kwart van de vorige eeuw; toen het plantenleven om zich zelf werd bestudeerd en de planten-physiologie en de biologie ontzaglijke vorderingen maakte; tevens werd de proefneming, het experiment, de hoofdzaak by het weten schappelijk onderzoek. Zaailingen van de compasp'anten, gekweekt onder verschillende omstandigheden in de schaduw en in de volle zon, op vochtigen en voedzatnen, op drogen en dorren grond, bewezen overtuigend, dat er volstrekt geen magnetisme in het spel is. Wel een ander veel algemeener verschijnsel, zonnewending of heliotropisme, dat hier in een bijzonderen vorm optreedt. De kompas-planten, die in de schaduw in op voedzamen grond waren overgebracht, vertoonden den noord-zuid-stand in het ge heel niet of in geringe mate; alleen op zon nige, droge standplaatsten groeiden uit het zaad planten op, die hun kunstje in optima forma lieten kijken. Ook onze inlandsche kom pas-plant, de wilde sla, die in Zeeland en aan den Rijn op ruigten voorkomt, en vroeger ook bij Muiderberg, wijst alleen op droge zon nige plaateen juist het Noorden aan. De beteekenis is nu duidelijk genoeg; de kompas-planten zyn van oorsprong steppenplanten, welke door dien bijzonderen stand aan hun bladeren te geven, zich beveiligen tegen de felle zonnehitte en te sterke verdamping. Zy bieden hun oppervlak alleen aan den morgen- en avondzon ter beschijning aan. De volle middagzon treft den smallen kant; zoodat, als hun stand volkomen ie, de schaduw op dea bodem 's middags een enkele lijn wordt. Een dergelijke stand, maar dan niet zoo, dat de bladvlakte in den meridiaan komt te Onder het zingen der twea eerste regels wenden de kindereu zich van links naar rechts, en van rechts naar links; by de regels 3 en 4 hurkt het jonge goedje neer en rijst weer overeind; onder het galmen der laatste regels zit het jolig volkje weer op den grond. Muziekale composities en mode-artikelen zullen ons nog hél wat a la Zeppelin" brengen. CAFBICE. CORRESPONDENTIE. Aan den heer Ott da Vries, Gothersgade 129, Kopenhagen. Wil uw bezwaren tegen des Keizers Witz, aangaande het wasschen van leeuwen, onder de aandacht brengen van de Redactie der Frankfurter Zeilung. (Wochenblatt, nr. van 18 Juni.) CAPRICE. staan, vertoonen de bladeren van verschei dene hoornen, die in heete droge streken voor komen. Het bekendste voorbeeld voar Austra lië, is wel een Eucalyptus; de bosschen ge vormd door deze boomen, die meer dan hon derd meter hoog worden, bieden dan ook weinig schaduw. De vorm van het blad is lang en smal, ongeveer als van onze knot-en schotwilgen, maar veel stijver en vaak gebo gen als een sikkel. Ook op de Spaansche hoog vlakten groeien dergelijke planten met ver tikaal opgerichte bladeren; onder andere een schermbloem, Bupleurum, die overigens ge heel met de onze overeenkomt. Wie in zijn tuin of in een park in de buurt een zilverlinde heeft stian, een linde met groote bladeren.die aan de onderkant zilverwit zijn, moet eens opletten of hij een dergelijk verschijnsel ook bij dezen boom opmerkt. Als tegen den middag, op heete dagen, de zon den boom beschijnt, richten zich de bladeren op, tot ze bijna overeind Btaan en evenals de echte kompasplanten hun smalle zijkanten naar de zon richten. Ook dit is een middel om te sterke verhitting en verdamping te ontgaan. Opmerkelijk wordt het verschijnsel bij deze linde, doordat niet van alle takken tegelyk de bladeren zich oprichten; de bla deren die in de schaduw van een huis of een anderen hoogeren boom staan, blijven in de gewDne houding volharden en laten dus alleen den groenen bovenkant zien; aan de andere takken vertoonen de fel beschenen bladeren, die zich opgericht hebben, voor een deel hun witte onderzijde; zoodat iemand, die geen erg heeft op de oorzaak van dien vreemden stand, raar staat te kyken. E. HEIMANS. CORRESPONDENTIE. L. te U. e. a. Dank voor de vriendelijke aanwijzing van vindplaatsen voor depijpbloem, ik wist inderdaad niet dat deze Aristolochia nog op zoovele plaatsen in ons land te vin den is. Het aardigst is de vermelding van mevr. C. S. H. te Amersfoort, dat op haar buiten de plant in massa als onkruid opschiet en dat 25 jaar geleden de plek tot 7 a 8 M. boven de beganen grond werd opgehoogd met grond, afkomstig van de uitgraving der spoorlyn Amersfoort?Kesteren." Want de lijn Amersfoort?Kesteren loopt dicht langs de plek, waar nu nog dezelfde groep Aristolochia's staat, die ik in mijn opstel bedoeld heb. E. Hs.