De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1909 11 juli pagina 7

11 juli 1909 – pagina 7

Dit is een ingescande tekst.

?No. 1672 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. nteiveiRi De honderd vatytt ttellfn voor de honderd in de 2e Kam»: veertif IAr.kt, tettig ReöhU, ^uiniiiiinilHiilliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiililiriiliiiiiiiiiiiiiiiiiiilliiillili en hei laatete 18 een veelal goe4e norm. ,>^ Bet oog «iet, of evenwicht al dan Wt Mmwwdg is. Het ia goed, dat w$ e^tiffei ?weg eten om evenwicht tebéwerkaUinflB. Stee<M daarna getoetst op het gevoel. I||ïb in fflifn werk: Over Evenw'cht" meèflne gevallen aangestipt. .'<. Intusschen ben ik den heerPlagsebCpnen <ien beer Berlage dankbaar, dat de opmer kingen mjj genoopt hebben om iet* te telgen ter voorkoming van miivatting. J. H. DB Gfioor. onopgemerkt chillende meneidene tongen, beweging. Als menschelijke alp van vroedSër" (de functies t Wel waargenomen (den veelzeggenden gint de eigenlijke iburger moet namerbij behooren we een peter en len noemt ze hier : waardigheidsbekteeuit te luiere,iw.z, OBtieieUe pesten TM ZeelaB, Hit der Frende Feierklange . Begrüszt sie das geliebte Eind Auf seines Lebens erstem G«fl Den es in Schlafas Arm begitfl ?ong Schiller in sfln overbekend iötd Von der Glocke". Zeker zinspeelt de dffnter hier op het gebruik in Duitsche dorptn om den vplke kond te doen, 'dat al WéflfTom een nieuwe Kampfer ums Daseiü" fch gaat voorbereiden tot den grooten /levensstrijd. Of die gewoonte nit Schiller* dagen nog in sommige afgelegen streken ffc Nederland bestaat, is mij onbekend: allén weet ik, dat in ZBeuwsch-Vlaanderen» Oostelijk deel (en wel het katholieke) dë.Jlokken haar koperen tongen" niet betuMfen te roeren bq een oppervlakkig zoo sjHedaageche ge beurtenis als de geboorte Vf|f een mensch 1). Meen echter niet, dat het blpt. O neen, het brengt schen op de been en vi al zijn het geen koperen, namelijk alles op de alge: manier Is geschied, mal j vrouw of dokter, en der eerste twee worden oo door een onbevoegde titel van bijwijf') ~ drukte. De nieuwe wei lijk gedoopt worden, en spreken over kathol meter tegenwoordig = Pitje»:;sn >a<je". . .. ders in dezen treden gtftroonljjk op de ouders, broers of zusters of fêfdere verwanten van de gelukkige gehuWden, en dreigt het kroost in talrijkheid dat van Abraham gezegender gedachtönigse naar de kroon te steken, zoodat «Ite familieleden hun beurt gehad hebben, dan Wordt de functie ook wel waargenomen door oudere broers of zusters van den jonggeborene. Een leeftijdsgrens is niet bepaald: pitjes" en mitjes" van twaalf jaar voldoen evengoed aan de eisenen als volwassenen en Qok ouden van dagen zijn van het ambt niet uitgesloten. Nog op den dag der geboorte of op den dag daarna zal de doopplechtigheid geschieden. De kleine wordt in een expresselijk voor deze gelegenheid bestemde uniform gestoken, en dan in ruitjes" armen gelegd, waarna hij bedekt wordt met een hagelwitte sprei. Nu gaat de tocht beginnen, welks einddoel de pastorie en de dorpskerk is. In Zondagskleeding en -stemming gaan peter en meter vertrouwelijk naast elkaar, de laatste belast en beladen met het dierbaar kleinood. 't Gebeurt echter ook wel, dat beide func tionarissen of n van beide verhinderd zijn de plechtigheid mee te maken en dat is zeker n der redenen, waarom in dezen geen persoonlijke dienstplicht bestaat, zoodat zij zich kunnen laten vervangen. Deze remplacanten staan niet zoo hoog in aanzien als de geremplaceeiden en dragen den minder vleienden naam van pitje-" of mitjelap". Somtijds en dit geldt als teeken van voor naamheid wordt het drietal peter, meter en jongmensch nog vergezeld door den vader van laatstgenoemde, alsmede door de baker (?voedster") 2), welke dan den kleinen last vervoert, zoodat de meter meer vrij is in haar bewegingen. Zoo'n optocht nu brengt eenige afwisseling in het stille dorpsleven: deuren openen zich en gordijntjes worden op z\j geschoven, naar gelang de vrouwelijke belangstellenden het geval met een buur vrouw willen bepraten of zich alleen verge noegen met het interessante schouwspel te zien. Het sprekende genus femininus maakt natuurlijk van de gelegenheid gebruik om de ab- en dependenten van deze heuglijke gebeurtenis aan een mondeling onderzoek te onderwerpen, daarbij niet verzuimende voor de zooveelste maal te .herhalen hoe moeilijk het ging bij haren oudste" en hoeveel malen er by haar de ijzers reeds bij te pas gekomen zijn." Maar intusschen ia het belangwekkende groepje, dat door de groote witte sprei reeds uit de verte kenbaar was, voortgetrokken en heeft de pastorie bereikt. In de stille dorpskerk, welker plechtig zwijgende eenzaamheid eenige oogenblikken het na eerbiedig vrome gezelschap omvangt, verricht de geestelijke, bijgestaan door zijn koster, de gebruikelijke ceremoniën van den doop, en dan is de plechtigheid bijna afgeloopen. Ik zeg bijna", want tot slot tasten peter en meter, als hunne middelen het maar eenigszins toelaten, in den zak 1) Nadat 't bovenstaande was afgedrukt, ver nam ik van een vriend, dat het luiden der klok bjj doopplechtigheden nog geschiedt in enkele dorpen langs de Belgische grens en in Vlaanderen. _ 2) In sommige dorpen langs de grens draagt dit belangwekkende wezen den naam van gaaiilaagster" of achterwaarster". om nu ja honni soit qui' mal y pense" meneer den poster" een fooitje toe te stoppen, zoo heel ter sluiks, 't Varieert van een gulden tot een rijksdaalder, en bij een deftigen doop" nog meer. Zuivere winst is dit echter niet geheel, want meneer de paster" laat zich ook niet onbetuigd en wil zijn gaeten, die hem zoo goed bedacht hebben, ook wel eens tracteeren. Waarmee en waar dit geschiedt, dat hangt ai van het bedrag van het fooitje", met wijn in pastoors zitkatner of met bier in de keuken. De kleine wereldburger wordt intusschen meestal aan de zorgen van des pasters huishoudster toever trouwd 3). Is de tractatie afgeloopen, dan vangt de terugtocht aan, maar meestentijds gaat men niet rechtstreeks met den kleinen wereld burger naar huis. De peter wil eerst nog wel even aan zijn galante verplichtingen ten opzichte van de meter, zijn gezellin, voldoen en noodigt haar dus op een paar pintjes bier of een zoet borrelt j e" in enkele herbergen, want men gunt liefst iedereen de klandizie. Gewoonlyk wil de kleine zich auf seines Lebens erstem Gange" wel rustig honden en pitje" en mitje" in hun gemoedelijk bedrijf niet storen. En wanneer de peter seine Schuldigkeit" gedaan heeft, zonder daarbij ook sichzelven ce vergeten, wordt de terugtocht aangevangen. Zonder ongeval landt het drietal in de woning aan, waar intusschen het doopmaal" is aangerecht, en nog enkele genoodigden verschenen zqn. Gelukwenschen worden gebracht en ontvangen, de kleine wordt bewonderd, gelijk het behoort en daarna door de voedster in zijn gewone plunje ge stoken om zijn dutje te gaan doen. Danneemt de feestmaaltijd een aan vang, waarbij alle eei wordt aangedaan aan spijzen en dranken; men vult verder den avond meestal met kaartspel en biertjes, en eerst vrij laat ge woonlijk gaat ieder zijns weegs. Dit doopmaal is echter slechts een voorproefje van wat er, büwie het eenigszins doen kan, gewoonlijk binnen 14 dagen na den doop, gebeurt. Een of twee dagen n.l. vóór de gelukkige moeder met haar kind den zoogenaamden kerk gang" houit, worden door haar een aantal, omstreeks twintig, gehuwde vrouwelijke ken nissen genoodigd op het kinderfeest" (kraam visite). Dit-is een buitenkansje voor de baker, die van iedere bezoekster het stereotiepe fooitje kr@gt, meestal een kwartje Zoo'n kinderfeest begint in den namiddag en duurt tot laat in den avond. Natuurlijk wordt er heel wat gewichtiga besproken en niet minder gegeten en gedronken, soms ook gekaart. Een gerecht, dat bij deze gelegenheid nog wel wordt opgediend is de zoogenaamde eigengebakken boerenbeschuit", aan ne waarvan men zyn maal wel zou kunnen doen, alsmede de znipes", een soort biersoep met veel eieren en suiker en foelie er in. Die wordt opgebracht in een groote terrien en door de baker aan de gasten rondgedeeld. Dez<s goede genius heeft echter gezorgd, dat er een paar groote beschuiten, van boven rijkelijk met suiker bestrooid, in het brouwsel dryven, en zij zorgt er wel voor, dat die baksels terecht komen op de borden van die vrouwtjes, welke zü, afgaande op uiterlijke kenteekenen, die aan haar scherpen blik niet ontgaan, verdenkt van ingezegende omstan digheden te verkeeren. Natuurlijk worden de verdachten met een algemeen gelach be groet, maar, de vermoedens van zich af wil lende wentelen, weten zij wel een stuk van haar zoogenaamde dikke brok" op het bord te smokkelen van een vriendin, die ook niet vrij uitgaat. Een zeer gewichtig moment, meestal tusschen de koffie en het maal. is bij zoo'n kinderfeest de ommegang van den kleine, om wien al die vreugde geschiedt. Ieder der gasten krijgt hem natuurlijk op beurt een oogenblikje van de baker in de armen, zoodat Z. Edele in de gelegenheid gesteld wordt de vereischte dosis bewondering in ontvangst te nemen. Evenwel onze moderne begrippen, die zelfs d«i afgelegenste uithoeken bereiken, doen ook hier hun invloed gelden en menig kinderfeest verliest zijn geur van archaïsme, doordat er de boerenbeschuit", de zuipes" en de dikke brok" als ouderwetsch verbannen zijn. Maar wat er blijft, is de vrooljjke ongedwongen geest, die er onder de bezoeksters heerscht en waarvan voor een goed deel de eer toekomt aan de gelukkige moeder, de heldin van den avond. En als z\j dan den volgenden, of den daarop vol genden dag voor het eerst met haar jonge spruit ter kerke is geweest om 's priesters zegen te onzvangen, en na haar kerkgang" büeenige harer vriendinnen de koffie, by andere het middagmaal heeft gebruikt, steeds met haar lieveling bij zich, dan is ook dit weefsel a/geweven, en gaat alles weer zijn gewonen gang. Voorwaar geen klokgebom had den volke kond gedaan, dat er een mensch was geboren op 't stille dorp, maar 't was niet noodig: de faam had andere middelen. Graanw. M. L. DB KEIJSEE. 3) In sommige gemeenten bestaat het geven van een fooi aan den geestelijke niet. Meubelfabriek Nederland". J. A. HU1Z1NGA. BINNEN BETIMMERINGEN, BEHANGERIJ, MODELKAMERS. Groningen. WESTERSINGEL. FRANCO LEVERING. TELEF. 118. ?!? ?II» lui ?!!? F. 450.?F. 500. EN 725.?GULDEN COMPLETE MODERNE WONINGINR1CHTINOEN IEDER BESTAANDE UIT SALON - EETKAMER EN SLAAPKAMER VRAAGT PRIJSCOURANTEN. MEUBILEERINQ MY. HOLLAND" AMSTERDAM - TB.EF. 6074 N.Z. VOORB.W. 274 O/M. K. r.*.M« , :: ?|| 5p 'T BINNENHUIS. RAADHUISSTRAAT 48?50 AMSTERDAM WONINGINRICHTINGEN VAN H. P. BERLAGE EN JAC. V. D. BOSCH EIGEN MEUBELMAKERIJ, BEHANG- EN STOFFEERDERIJ GLAS-, AARDE- EN METAALWERKEN iiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiniiiHiïi KUNSTZAAL KLEIJKAMP FILIAAL TE ROTTERDAM. VOSKUIJL MAN DER LOOS, Meubelfabrikante»,Heerengracht 244 b/d Hartènstraat, Amster dam, leveren Moderne Woning inrichtingen, b.v. : Massief Eiken Huiskamer, Italiaansch Noten Salon en Pitchpine Slaapkamer voor 485 GLD. *°? Vraag catalogus. Telefoon 6940. Afdeeling Amsterdam. H K K « K V «; II A « II T 40 S. TENTOONSTELLING VAN van FRANS OERDER. Entree ? O.5O. Leden vrtf. J. J, BieÉg KUNSTHANDEL Molenstraat 65,65a en 67 's-GKAVENHAGE. GEVESTIGD 1889. VAN Schilderijen en Aquarellen van moderne meesters. GRAVURES, ETSËNTMCADREMENTEN. Inrichting voor het restaureeren en vernissen van Schilderijen. Balast zich met het houden van kunstveilingen van collectiën uit nalatenschappen, enz. ZONEN Meubelfabrikanten UTRECHT ? ? Behangers ? COMPLETE AMEUBLEMENTEN Magazijn Oud-Holland" Telefoon 4541. Directie: F. C. F A E R E L S. ia verplaatst van DAMRAK 75, naar ROKIN 130, over de NEDERLANDSCHE BANK. (Perceel voorheen DE KLEINE MELKMOUT".) Atelier voor let veraarüip vi Oni-Hollaiiteli snpei Complete inrichtingen in Oud-Hollandsen en andere onde stijlen. Technisch Bureau MOENS & BECK, Importeurs van: Amerikaansche witte Tuinhekken en Terreinafscheidingen van geweven Staaldraad. Merk ACME" en PAGE". Page" afrastering. jlk:, Q-oecLk:oo;p ezxID-LLiJLr!3a.a.rQ., Gemakkelijk aan te brengen. Geïllustreerde prijscourant gratis op aanvraag. MODERN Kunst-Aardewerk naar bekende ontwerpers. Oegstgeest bij Leiden. NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP AMSTERDAMSCHEWEG, ARNHEM. Fabriek van Kunstaardewerk,Vazen, Jardinières Bloempotten etc. vocvt ccwvpfWie ww^wMlna PfiOEOIX. AMSTERDAM. DROUOT ?h H» WESSER & Co. 4- 4* * LANGE HOUTSTBAAT 7 A t * ? ? - Oen Haagr - - . . TELEFOON IHTKBC. »74 - GROOTSTE INRICHTING VOOE COMPLETE MEUBILEERING s= IN ALLE STIJLEN = = == = ANTIQUITEITEN = = = EIGEN MEUBELFABRIEK LJ.KRUGER, 37^ Noordeinde, 's-QRAVENHAGE. . Moderne Schilderijen en Aquarellen. u

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl