10 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1677 ooganblik in gehekeld worden, kunnen niet ndttten bet te leMn. En het blrjkt, dat zelf* de keiter er zich dikwijls mijmerend in weeryiBdt. Simplieissimus ia dus het stoutmoedigste blad van heel Duitochtand. Want het be paalt zich niet enkel tot het hekelen zijner regeering, doch valt zelfs den keizer aan. Er is geen twyfel aan of in al wat er in den laatsten ty'd in Daitecblaod is voorgevallen, in deze aigemeene beweging van kritiek en afkeuring, die zich rechtstreeks legen den keizer richt, speelt Simplicitiimut, naast de Zukunft van Maximilian Harden, een grooten, een zeer grooten rol. In dit land van stramme discipline en opzien tegen al wat ambtenaar is, waa Simplicissimus de eerste, die den per soon des Eeisers durfde belachelijk maken, en zjjnëhandelingen, zjjn wijze van doen, zijn manieën, en belachelijke kanten luide durfde te critiseeren. Sedert dien hebben velen het blad nagevolgd, vooral toen men zag, dat men geen gevaar meer liep. Zijne aige meene tendenz is vredelievend, anti-clericaal en liberaal; republikeinsch kan men bet niet noemen, daar men in Duitschland geen spoor van een repnblikeingchen geest vindt. Evenmin ia het internationaal, want meerdere malen was het «er bard in zyn oordeel o r er Frankiyk, Rusland en Engeland. Het ?atsiet niemand. Men voelt, dat er een geest van oprechtheid en vrijheid nit ademt. Op mün. doorreis naar München, wilde ik van dichtby deze kleine schare critici zien, die zoo goed de denkwijze weergeven van het intellectueele en onafhankelijke gedeelte van Duitschland en elke week hun licht zoo scherp op de gebeurtenissen van d«n dag en op de hoofdpersonen hierin doen stralen. Albert Langen, de onlangs overleden direc teur, die terzelfder!jjd organisatie- en adminfetralleftalent bezat, kwam het aerst op het denkbeeld van het saterieke blad. Hij verstond zich met eenige Müncbensche artisteu, met name Heine, Brono Paul, Reznicek,Thoeny, Schnlz, Wilke en twee letterkundigen: Thoma en Geheeb. tTit een roman van Grimmelhanzen over den Dertigjgrigen Oorlog koos hij den naam van den held, die Simplicissimus" heet, en dit werd de titel van het blad. Een vreeseiyke buldog, die van zijn ketting was losgebroken, vormde de eerste t eekening en bleef'het wapen en uithangbord van het blad. Sinds dien tijd zrjn der tig j w en verstreken. In het begin leidde de onderneming een kwijnend beettan. Dit afbreken van ministers, generaak en van de gebreken van het Duitscha volk, ja, zelfs van den Keizer, bracht de nationale Gemüthlichkeit van de wijs. Dat gaat zoo niet," dacht men algemeen. Het blad bracht het met moeite tot 20.000 exemplaren en werd verkocht tegen 10 pfennig. Maar Langen liet den moed niet zakken. Getroffen door zooveel goeden wil en zooveel durf, bemoeide de Pruisische Re geer in g er zich eindelijk mee. De teekenaars en de uitgever werden wegens Grober Unfug" voor de Rechtbank gedaagd uit kracht van artikel 361, paragraaf 2 van het Wetboek van Strafrecht, en van af dit oogenblik was het succes van Simplicissimus verzekerd. Ka het eerste groote proces steeg de oplaag van het blad tot meer dan 65.000 exem plaren. Er volgden nog meer processen en hierdoor steeg zy nog hooger, ja zelfs tot 100.000 wat zij op heden cög is a 30 pfennig. Hiermede was dus een groot succes en enorm geldelijk voordeel bereikt. Maar het was niet alles goud wat er blonk. Heine, de scherpste en bitterste der groep, werd tot tweemaal toe tot zes maanden ge vangenisstraf veroordeeld,!) die hij ook onder ging ;' Thoeny kreeg twee maanden die ook hij uitzat. Doch de uitgever Langen die met minstens twee jaren gevangenisstraf bedreigd, doch in tyds gewaarschuwd werd, en wiens vrijheid onontbeerlijk was voor het voortbestaan van het blad, wist te ontsnappen en ging naar Parijs van waaruit hij Simplicittimus vijf jaar lang redigeerde. Na verloop van dien tijd kon hu, daar de zaak verjaard was, naar München terugkeeren. In den loop van den avond, waarop ik met de redactie in het restaurant van het Maison des Artigtes" dineerde, zei de heer Langen tot mij: als we nu de dessins, die de Pruisische cen suur zoo vertoornden, nog eens onder de oogen krijgen, moeten we erom lachen. Ik zal ze u straks wel eens laten zien. Het is kinderspel bjj wat we tegenwoordig uitgeven zonder lastig gevallen te worden wat wel bewijst, dat men aan alles went, de censoren zoowel als de vorsten. Deze verdraagzaamheid begon na de uitgave van John Grand Carte1) Toen Heine tot zes maanden gevangenis straf werd veroordeeld wegens majesteitsechennis, werd er door het geheele intellec tueele Duitechland, ja zelfs door tegenstanders van Simplicissimus een verzoekschrift inge diend om te verkrijgen, dat de gevangenisstraf in vestingstraf werd veranderd. Het schijnt, dat gevangenisstraf in Duitschland iets vreeselijks is en dat fijner besnaarde naturen er niet tegen kannen. rei's boek over de caricaturen des keizers. Zooals ge weet werd eerstgenoemde geraad pleegd over het «l of niet raadzame der ver volgingen, die de vleiende en al te ijverige bureaucraten wilden instellen. Hij weigerde zich hierover uit te spreken, wat heel ver standig van hem was. Het was een goede les voor die platvoeten van censoren, die zich na dien tijd koest hebben gehouden. De teeken aars van Simplidisimut maken zich verdienstelijk met het hekelen van maat schappij en zeden, want zij beschouwen die als behoorende en passende bij hét kapita listische stelsel. Wij hebben van die hongerige herstellers van onrecht onder ons gekend, die zoozeer allen eerbied voor de machtigen der aarde misten, dat ze de zolen en bet bovenleer hunner schoenen moesten samenbinden, maar die, als ze zich roem en fortuin hadden verworven, bewierookten wat ze vroeger hadden gehoond. De artisten zfjn tegenwoordig volgens contract zooveel als aandeelhouders in hun werk, dat wil zeggen, dat ze met den uitgever de winst deelen, die zeer groot is. Ieder krijgen ze meer dan 30.600 mark per jaar. Zij verbinden zich maandelijks drie teekeningen te leveren, waarvoor hun een zekere som uitgekeerd wordt. Daarentegen wordt voor iedere teekesing die ze niet leveren een evenredige som van hun credit afgetrokken. Daardoor ver zekert de uitgever zich van een in de meeste gevallen regelmatige en ijverige medewerking van den kant van hen, die bei-act Dijn het welslagen van hun werk te helpen verzekeren. De namen der medewerkers van Simpliciwimiif zijn beroemd in geheel Europa. Thoma is Peter Schlemihl die in de rubriek Grobheiten," bijtende en smakelijke overzichten schrijff. Heine is het erkende hoofd der artis tieke bent. Zijn karikaturen zijn steeds nit de volle werkelijkheid genomen, doch de toon ervan is altijd zeer verheven; zyn onderschrif ten, die hij zelf samenstelt, branden als een zuur. Bruno Paul, de bij de j ongste artistieke generatie meest bekende artiest, heeft een werkzaam aandeel genomen aan de moderne versieringskunst-beweging, en niettegen staande zijn hoedanigheid van medewerker aan Simplicissinius, is hij directeur der Berlijnsche Academie van Versieringskunst. Hierin moet men geen bewijs van vrijzinnig heid zien van den kant der Pruisische regee ring. Werkelijk goede kunstenaars zijn in Pruisen niet dik gezaaid, zoodat het louter aan zijne vermaardheid en zijne werken is toe te schrijven, dat de keus van het bestuur der Schoone Kunsten op hem viel. Het is van belang, reeds nu te kunnen verklaren, dat zijn verdienste als decorateur nooit geleden heeft onder zijn hoedanigheid van satiriek teekenaar. Bruno Paul was specia liteit op 't gebied van militairen, boeren en ambtenaren. Zijn teekeningen bezitten een onvergelijkelijk relief. Raznicek, Oostenrijker van geboorte, evenals Langen kortgeleden gestorven, tèekende elegante vrouwen, cocottep. Hij woonds vroeger te Parijs en volgde de cursussen op de ateliers aldaar, wat de betrekkelijke luchtigheid van zijn teekenwijze, die men zoo zelden in Duitschland vindt, verklaart. Thoeny maakt karikaturen van officierer, boeren en werklieden. Doch zijn aantrekking is het paard. Niemand in Duitachland kan zóó paarden teekenen. De oorzaak hiervan is wel zeer merkwaardig. Hij reisde jarenlang rocd met het circus van Barnum, voor wien hij de reusachtige affiches vol dieren tèekende., Gulbransson heeft de verzameling van beroemde tijdgenooten gecreëerd. Hij is een man met veel vindingrijkheid en verbeeldings kracht. Schuh, dinhter en teekenaar, illus treert symbolieke, politieke en sociale dingen. Zijn talent is wel het rrnest typisch Duitseh van den geheelen groep.' Toen ik dien avond zoo met hem zat te praten, vroeg ik hem ook hoe ze werkten. Of zij hun op- of onderschriften maken naar aanleiding hunner dessins, óf teekeningen bij reeds tevoren opgemaakte op- of onder schriften. Theodore Heine weet van tevoren reeds wat hij maken wil en schrijft zelf den tekst. De anderen maken hunne teekeningen zonder tekst erbij, geven ze aan da redactie en dan wordt een der beste artisten, de heer Geheeb belast met het zoeken naar een toepasselijken tekst. Hierin slaagt hij wonderwel. Hij behoeft een teekening slechts eenige minutien lang aan te zien om de personen op volmaakt natuurlijke wijze te doen spreken. Ook vroeg ik hem naar hun af komst. Over 't geheel genomen kan men zeggen dat, waar zich te München het centrum der eatyrike productie bevind', het eigenaardig is, dat be halve Thoma, die een Beier is, alle mede werkers van /S' implicissinmt tot andere staten en zelfs andere landen behooren. Heine is een Sakser, Reznicek was een Weener, Gulbransson Noor en de andere ko men óf uit ds Rijnprovincie óf uit W rtemberg. Ik gewaag Ie straks van de achting en be wondering waarmee Forain en Sem van eenigen hunner Duitfche confraters spreken. Deze laatsten beantwoorden deze gevoelens volko men. Laat Forain maar eens te München komen, dan z«l hij zien dat wrj hem weten te ontvangen l" Caran d'Ache heeft zich hier beroemd ge maakt met zijn caricaturen van Wilhelm II, die de Figaro publiceerde. Het bezoek van den Tsar aan den Duitschen Keizer te Breslan heugt nog allen. Zy spraken er over als over een klassiek meesterwerk. Ook Sem en Steinlen worden zeer gewaar deerd. De laatste werkt zelfs mee aan het Müuchensche blad. Op zekeren morgen ging ik de redactie van Simplicissimus bezoeken in de Caulbachstrasse, een stil gedeelte in een van de buiten wijken der stad, dicht bij den Engelechen Tuin. De uitgever Langen had daar zijn redactiebureau, zijn revue Maerz" en zijn Simplieissimus gevestigd. Het was een man wien men nauwelijks veertig jaar zou geven; met zijn gladgeschoren gezicht, zjjn Ipvendigheid, zijn helderheid van geest, zijn durf in zaken, zijn zelfvertrouwen en gauwbesloten-zijn deed hij mij denken aan de mannen der Nieuwe Wereld, wien alles gelukt. Het redactiebureau is een klein zaaltje, welks wanden behangen zijn met grijsachtig linnen. Op den vloer een stof kleurig tapijt; het meubilair bestaat uit een boekenkast van licht bont, een tafel en eenige stoelen. Bovenop de boekenkast staat een gemuilkorfde buldog, die door Langen uit Parijs werd meegebracht. Deze hond is de oude SimpKcittimutl Daartegenover ziet men een in hout ge beeldhouwd stervend lam, dat, zoo men wil, de vrije kinst voorstelt, die omgebracht wordt door de censuur. Een eekhoorn op een tak stelt den eersten nitgeve; en stichter Langen voor. In een hoek staat een samovar. Op de tafel albums van Ga 7arni en Daumier, en een verzameling teekeningen nit Simplicissimus. Eiken Vrijdag scharen alle medewerkers zich om deze tafel. Zij laten de gebeurtenissen dier week de revue passeeren, bespreken ze, verdeelen de onderwerpen, bladeren in de albums met onuitgegeven teekeningen die nog op uitgave liegen te wachten, critiseeren ze en kiezen er enkele uit. Tegen den grijzen achtergrond van het behang, hangen de geëncadreerde teekeningen, die vervolgd wer den door de Berlijnfche censoren en die den artisten zooveel maanden gevangenisstraf bezorgden. Hier is er bijvoorbeeld een, die dateert uit den tijd van 's Keizer's reis in Palestina. In de verte ontwaart men den helmhoed des monarchen. Op den voorgrond Frederik Barbarossa en Godfried van Bouillon die in volle wapenrusting uit hun graf stijgen. De laatstgenoemde zegt: Lach toch niet zoo dom, Barbarossal Onze kruistochten hadden al even weinig zin of nut " Gevolg: Zes maanden gevangenisstraf. Een tweede, die bij den dood van Bismarck uitgegeven werd, stelt voor: twee eiken, de eene reusachtig en geveld; de andere erg klein en rechtop staande. Een adelaar, de Pruisische adelaar, zet zich neer op de door buigende takken van den jongen eik en het onderschrift luidt: De adelaar moet voor 't oogenblik zijn toevlucht wel nemen tot den nog zwakken boom." Ook hiervoor kreeg Heine zes maanden gevangenis. Klinkt 't niet ongeloofelijk? De teekening der Sieges allee (de bercemde allee der overwinning te Berlijn)" die W:lhelm II bevolkt heeft met standbeelden van alle Hohenzollerns, werd eveneens vervolgd door de domme censuur. Zij stelt een zoon des Keizers voor, die den lossen boord met omge slagen punten van zijn vader die de ronde doet, gegapt heeft, in de allee looden soldaatjes zet met kleine boompjes er tusschen en die onschuldig zegt: Ik speel Berlijntje!" 'Vat is precies de politieke richting van uw blad?" vroeg ik den heer Langen. O, die is eenvoudig en duidelijk," ant woordde hij. Wij strijden tegen de buiten sporigheden van het chauvinisme in Duitschland, tegen het verwoede, brutale militarisme waaronder Duitschland gebukt gaat, en dat onze ergste vijand is; tegen de Pruisische conservatieven en de protestant sche theolo gen. Maar ge kunt er verzekerd van zijn, dat we het tafereel, dat de Europeesche, ja, de wereldpolitiek ons biedt, niet vergeten. Nu en dan vindt onze teekenstift stof in Enge land, Frankrijk, Amerika, Rusland, enz. Heine zegt dikwijls, dat we den Nobelprijs nog eens zullen krijgen. Ziehier zijn redeneering, waar eenvoudig niets tegen te zeggen valt: de Nobel-prijs is gesticht om werken des vredes aan te moedigen. Wat is nu de grootste hinderpaal voor den vrede? Het militarisme. In welk land heeft het militarisme zich het sterkst uitgebreid?In Duitschland. Wie voert het hardnekkigst oorlog tegen het Duitsche militarisme? Simpliciifimus. Summum summarum verdient Simplicissimus den Nobel prijs te krijgen. Het moet u heusch niet verwonderen," ging de heer Langen half in ernst voort, als u nog eens hoort, dat wij hem, omdat we hem zoo dubbel en dwars verdiend heb ben, gekregen hebben ook." Welke nummers zijn het meest verkocht sedert de oprichting van uw blad? Onze speciale nummers die handelen over een algemeen vraagstuk, zooals de Oostersche quaestie, sport, automobilisme, waaronder, niettegenstaande hun titels, allerlei politieke toespelingen schuilen, gaan enorm. Wij geven er jaarlijks een dozijn uit. De teekening over Iret Centrum in den Rijksdag, en die door de politie in beslag genomen werd, houdt bet record. Wij werden vervolgd en wonnen het proces. De nieuwe oplaag haalde 200.C00 exemplaren. Eerst werd Simplicissimus te Leipzig gedrukt. Doch de Saksische rechters zijn erg streng voor persdelicten. Daaro n liet de heer Langen te Stuttgart drukken, daar de Zuid-Duitschers scherts, satire en het idee van vrijheid inderdaad beter begrijpen. Persovertredingen worden in Wurtemberg zoowel als in Beieren geoordeeld door de jury; in Pruisen en Saksen daarentegen door de oorrectioneele rechtbank. En waarom liet u het dan niet te Müncben drukken?" Dat zou wel kunnen. Maar de eenige drukkerij die bevredigende resultaten sou opleveren heeft verbintenissen met de regee ring, en zij, zoowel als wij zouden daardoor in last kunnen geraken. (Xaar het Fransch van den bekenden wereldleiziger-journaliit Jules Huret). 6e Jaargang. 15 Augustus 1909. Red,: C. H. BROEKKAMP, Damrak 59 Amst. Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek betreffende, te richten aan bovenstaand adreg. Probleem No. 144, van den auteur M. Coe, Amsterdam. Zwart (8 schijven en l dam). Wit (8 schijven en l dam). Oplossingen moeten binnen 14 dagen wor den opgezonden aan bovenstaand adres. Opl. van pr. No. 143, van den auteur J. Verdoner, A'dam: w 30 24, 25-20, (29:20), 28 22, 46 41,39:48, 41:5! Dit probleem heeft den heer de Jonge aanleiding gegeven, ona te wijzen op de vol gende in het boekje van Van Buuren" voor komende stand: Z. S, U, 10, 13, 14, 16, 17, 18. 19, 21, 30. W. 25, 27, 28, 32, 33, f.4, 36, 38, 39, 471 Opl.: w 25-20, 28 22, 47 41, 39-48, 41:5! Gaarne ontvangen wij hieromtrent nadere verklaring van den heer Verdoner. NATIONALE SIMULT AAN-WEDSTRIJD. PER CORRESPONDENTIE. A. B. C. D. F. H. z verloren. G. remise! E. z 12 21, w 34 30 Zwart moet spelen. GEWIJZIGDE CENTRUM-OPENING". XIII. Nu gaan wij de voortzetting behandelen, waarin zwart met den zet 5-10, de insluiting nog hechter tracht te maken. Wij behandelen deze voortzetting afzonder lijk, omdat hierin meermalen een scboone slagzet ontwikkeld wordt, waarvan het bestudeeren bepaald is aan te raden, teneinde bij voorkomende gelegenheden er van te kunnen profiteeren. Wrj spelen nogmaals bet spel tot en met den 9en zet 40-34 van wit, waarbij als 5en zet 7-12 is gespeeld. (Zie voorgaande studies). Nu tracht zwart de insluiting zelf^ onverbreekbaar te maken, met den zet 5-10, b.v.: 1520 3731 1117 4440 10 lö4237 1721 5041 410 besto 3126 17 4439 1014 2G:17 12:21 41 37 510 36 31 21 26 4641 4741 712 thans beter, dan 49 44 41 36 1217 A ,. '27 1) 4944! (*'? 1721 of ? 41 C6 711 2722 18.27 31:22 (1) Zie de varianten bij A, "?"'. De afruiling met 27 21 enz., is oak goed, maar geeft niet zooveel voordeel, hetgeen aanstonds zal blijken. Zwart kan nn op drie manieren het spet voortzetten, hetzij met 6-11, 8-12 of 24 29, en deze drie voortzettingen zullen wjj weder afzonderlijk uitwerken. Wij geven dus een diagram van de thans ontwikkelde stelling. Stand na 31:22 van wit. Ie voortzetting. (Zie diagram). 6 H 3731 2G:37 32:41 23.32 38:27 21:32 2218! 13:22 53 29 . 24:33 39:6!! 2e -voortzetting. (Zie diagram). 8 12 37 SÏ'i 26:37 32:41 23:32 £8:27 21:32 34 29 iets beter dan 43 38, omdat hiermede een beste tempo zet bewaard bly'ff, welke in het eindspel gebruikt kan worden! 25:23 4338 32:34 40:7!! 3e voortzetting (Zie diagram). 24 29 de beste. 33:24 20:29 3933 812! de beste, anders verliest zwart een schijf, terwijl 14 20 dam zou geven, hetgeen duidelijk is te zien! 33:24 12 IS of? 4339 18:27 3933! Hierna kan zwart weder drie varianten ontwikkelen, te weten: 3-3, 14-20 of 6-11, en wij achten het noodig ze allen uit te werken, omdat er nog veel schoons en leerjaams is uit te halen. (Wordt vervolgd.) LEERZAME OEFENINGEN. No. 2, nit de partij, door C. H. B. Stand ra 33:24 van wit. Zwart heeft op dit moment slechts n. goeden zet, te weten: 12 IS, en speelt bij dien niet, dan is zijn spel vrij zeker verloren. Als zwart dien ztt wei speelt, waarom ma» wit dan niet verbolgen met 44-39 en 39 33. oogenschijnlijk een beste voortzetting ? Zwart zou dan op serieuse wijze eenechijfen daarna hoogstwaarschijnlijk ook de partij winnen, als volgt: 1. 1218 C. 38.27 20:49! 2.4439? 18:27 7. 4842of?(l) 38' 3.3933?? 2631!! S. 42 38 of? 49:32 4.37:17 1420 9.27:38 16:27'! 5. 32:21 23:32 niet winstetelling! (1) Zou wit direct met 17-12 voortgaan, trachtende de damlijn te bereiken, dan volgde: z 6-11 enz.! Ook deze stelling wordt ontwikkeld in de Gewijzigde Centrum-opening'^ en geeft we derom een kijkje op het goede van het juiste positie-spel. Ook is hiermede een bewijs te meer geleverd, dat in het stand-spel, het combineeren van slagzetten volstrekt c iet uitgesloten is, en dat er in 't minst geen gewaagde zet behoeft vooraf te gaan, om dergelijke schoone slagzetten te ontwikkelen. Zie verder de Verhandeling dezer opening in de rubriek. G-ids voor Buitenlandsche Hotels, Pensions, Uitstapjes. BASEL beroemd om haar uitmun tende onderwijsinrichtingen als: Universiteit, gesticht 1459, Hlnziek-, Kunst- en Industriesckoleii. Prachtvolle Promenadewegen. Alle Hollandsche touriilen die Zwitserland bezoeken, officieren en beambten op hun reis van en naar Ned. Indie, wordt een oponthoud in Base! ten zeirsle aanbevolen, Aan 't Centraal-StatUn bevinden zich de met allen comfort ingerichte 4 Ie Rang Hotels: Hotel Univers. Hotel Euler. Hotel Victoria & National. Hotel Schweizerhof. GENUA. Centraal punt van midden i International Hötel-Telegraafcode voor kamerbestellen. Europa. Interessantste stad aan den Rjj'n. Hoofd-: stad der zijdeindustrie, 1 ka 1 1 1 2 kan 2 2 3 3 3 3 3 4 4 4 ^ i 4 ler 1 bei 2 per 2 bed 3 ers 2 3 4 3 4 5 6 7 4 5 C 7 ! 8 9 1 Alba. soonsbed. . . . Albaduo. Carid. ...... Calde. Danof. Dalag. Durbi. Kinderbed Kind. Salon Sal. Privaat badkamer Uat. Bediende kamer Scrv. GENUA. Hotel Royjil (Aquila). Tegenover het station en nabjj de haven. Electr. licht. Centr. verwarm. Alle comfort. Hollander» ten zeerste aanbevolen. Eigen. GEBBS. EODINO. GENUA. IlotrI de laVillo. Naar het zuiden gelegen met prachtig uitzicht op zee en omgeving. Vroeger Palazzo Fieseo.?Dtiitsch Holol Ie K. Met alle comfort. Duitsche Eigen. "WALTHEK & OESTEKLE. BAD HARZBURG. nïoïri"PflÜPÏnriTWatinTial Het di<=btsto b/h eikenw. gel. voorn. Familiën-Hotel. Pension, flUlul Dll fCllolUll ImLIUluU. met inbegrip van kamer, vanaf M. 5.50. In Juni on Sopt. ver minderde prijzen. Touristenkamers van af M. 1.50. Prosp. gr. en fr. bij eigen. H. BUOHIIEISTEB. AANKOMST. Tusschen 12 u. 's nachts en 7 u.: 7 uur en middag: middag en 7 uur: . 7 u. en 12 n. 's nachts; T E E B L IJ P. Eén nacht Meerdere nachten. Gramnatin. Matin, S- ra. Gransera. Pass. Stop. Afbestelling Caneel. Mooiste vry'e kamer Best. Goede Bon. Eenvoudige I'lain. I-ajjo .Haggiore "RoVkQT* Dn XVtJUBi »U L.OCARXO Zwitserland. 15°^JJen. Hotel Ie ang. Pension vanaf g fl.anc. 10.000 M.^ Schaduwrijk part. Geliefd Herfst- en Winterverblijf. Prospectus. Door Hollanders veel bezocht. + Schiller-Hotel garni nabij het Station, tegenover de nieuwe Kantonalb.-uik. Alleen kamers met ontbijt. Mooi, rustig gelegen. Lift. Centr. verw. Vestibule. Lees- en Damessalon. Electr. licht. Kamers met private badkamer. Kamers van 2?4 francs. Ontbijt fr. 1.25. Eiff. ED. LEIMGRUBER. M O N T R E U X. Familie Hotel. Modern comf. Tegenover de aankomst der treinen en in de nabijh. van 't station. Centr. ligging. Gr. Restaurant. Diverse bieren T, h vat, O. LEIBBBAND. Splendid-Hotel. GRAND HOTEL DES BAINS. Si P A (België). Restaurant francais du rocher de DU blad Ityt in fitte bovengenoemde Hotels ier tezing. -^^? WIESBADEN. l Hotel WILHËLMA. | Eerste rang. Termalbaden nit eigen bron.