4 DE AMSTERDAMMER WEEKBLADVOORNEDERLAND. No. 1678 hoogere eischen, vind het boek van mevr. Jeanne Eeyneke een middelmatigheid, ik tuimel" iemand neer die in de oogen van, het publiek goed staat aangeschreven, ik beperk" daardoor voortbrenging van zwakke producten, ik doe precies wat meneer Van Halzen zélf als eisch stelde, en tot dank word ik voorgesteld, ironisch, als iemand van durf, manhaftigheid, als een keffer, een bruller, een soort botterik, die niet snapt dat het publiek juist iets luchtige en ontspannends verlangt. Meent niet lezers, dat mjjn critiek op Couperas zachtaardiger was dan die op Jeanne Reyneke. Integendeel, ze blijkt neerhalender", losstormender", en veel keffender dan deze. Nu heeft ieder boek waarde", voor 't publiek dat 't koopt althans", als er voor dat werk publiek" is! Ben infamie! Toen moest de middelmatigheid-productie noodzakelijk beperkt, juist door de felste en hoogst-eifchende critiek. Nu had ik hoog moeten zwijgen." Over den criticus Querido, dien hjj nu zoo gaarne als een keffer voorstelt, schreef me neer Van Hulzen, eenige jaren terug, ook alweer naar aanleiding van een reeks zér afbrekende critieken, in dit Weekblad onder meer: Ik kan niet zeggen hoe blij ik ben, een critiich werker al» Querido (zjjn niet mindere roman-kwaliteiten blijven hier buiten be spreking) in onze literatuur te hebben. De be-hoefte deed zich sedert lang gevoelen." Ver der: Het moet voor een auteur dunkt mjj een genot, een voorrecht zjjn, door een zoo alomvattend, haarfijn uitpluizer alt Querido te worden berechtigd. Hensch, wien als schrijver zijn werk ter harte gaat en staat boven zijn eigen kleine ijdelheid, wordt na dergelijke critieken er niet minder op ' . Dit naar aanleiding van een bundel, waarin l ik Couperus, Frans Coenen en vóór een deel ook Robbers had neergehaald", meedoogenloozer dan ooit met Jeanne Reyneke gesc bied is. Verder: De waarde van Querido lijkt me j ais t te bestaan in dat in tent en bijna altijd raak grijpen naar de innerlijke vezelen van den werker... altijd speurt hg naar de kern.1' Moppig hè, voor zoon' bruller, zoo'n keffer, ZOO'D neerhaler, zoo'n uitbazuiner. Maar o, luister even. Moet ik nu een parallel trekken tusschen Querido en van Deyssel, dan vind ik ze vrijwel even sterk in de algemeene waardebepaling van eenig boek. Van Deyssel mag bet tweeledig zintuig missen, dat Querido zoo diep op een werk doet ingaan, zijn critische kunstenaarsgaven zijn zoo groot, dat hy het flair heeft, onbewust hetzelfde doet, wat Querido synthetiseerend naar boven brengt." En dan nog, o, luister even: En toch, on danks overdaad, het problematische dat wel eens ontnuchtert en verwarring sticht, be schouw ik Qnerido als een der knapsten van dezen tijd. Zijn spenrgave is sterk en alomvat tend, zjjn doordringskracht in het voelen en zien van anderen werkelyk enorm." Toch nog niet zoo heel stumperig voor zoo'n keffer, en brul ler en lawaai-branie, waarvan Holland een heel leger bezit. En dan, o luister even, zegt meneer Van Hulzen: Wat Van Deyssel beteekent voor de generatie van '80 lykt Querido me te worden voor de aera die nu gaat ver schijnen." O, profeet! die uw eigen mantel zoo viesj es besmoezelt! Luister nog even verder naar uw eigen woorden, elders geechreven. In vorige afleveringen hebben we reeds herhaal delijk geklaagd over SLAPHEID van critiek, die (Querido uitgezonderd) niet oordeelt maar napraat. Daarmee oorzaak wordt dat onze literatuur inplaats van zich te verheffen, opnieuw zal dalen." Liefelijk geleuter toch over dien uitgezonderden Querido," waar nu een heel leger van bestaat; ook van die dalende" literatuur, op grond van napratery, waar nu die de met-napratende en juist hoogelijk uit gezonderde critiek oorzaak wordt van verval. En dezelfde meneer die nu ironischschimpscheutig doet op de keffers, en het wagen durft mij als een der typen neerhalers" een lesje te lazen, schreef toen, reeds herhaaldelijk te hebben gewezen op de tlapte der critiek, Querido uitgezonderd". Wel een braaf hartje en een betrouw baar zieltje nietwaar? Ten slotte zegt hy nog over den criticus Qnerido, dat deze geeft: een frischheid en gemakkelijkheid van uitdrukking die meesleept, een scherpte van ontleding, waarbij men de diepte en ook de volharding van den criticus zelf bewon dert. En dan een fijnheid van zien, vooral in de détails, zoodat een critiek van Querido, ook al zou men het wat beknopter wenschen, altijd blg'ft een geestelijk genot zoowel voor literator alt voor leek". Ook deze lofwoorden zjjn geschreven naar aanleiding van de felst afbrekende en scherpste critieken, die ooit uit my'n pen gevloeid" z\jn. Uit deze enkele citaten blijkt, hoe belachelijk dwars meneer Van Hulzen tegen zyn eigen vroegere uitspraken i agaat. Toen moest voor leeken en literatoren een genot zijn, wat nu slechts is gekef, gebrul en nitgebazuin. Toen was neerhalende critiek noodig, kon ze nooit kwaad, noch voor den betrokken schrijver, noch voor de literatuur, noch voor het puHiek; nu is deze zelfde hooge-eischen-atellende critiek-methode oor zaak van publiek- afkeer en in-de-handwerking van prullaria-verkoop. Vroeger juist was de scherpe en neerhalende critiek oorzaak van beperking der boekenmarkt; tegenwaordig werkt ze de bnitenlandsche middelmatigheden in de hand. En de criticus Querido, die, naar ,$n algemeenen aard door meneer Van Hulzen getypeerd, alles omvattend" ziet, en wiens doordringsgaven, blijkens nadruk kelijke bevestiging, ontzaglijk" zijn, wordt nu echertsenderwijs voorgesteld als een schreeuwer, een br aller, vergeleken by een keffend 'hondje, ignobelen losstormer op zwakkeren. In verband met de schaamtelooze insinuatie, als zou ik voor mijzelf reeds lang de grens van het allergrootste meenen overschreden te hebben, gelijk van Hulzen beweert, diene, dat niet ik, maar meneer van Hulzen ge schreven heeft, dat Querido met de Kees de Strooper" figuur uit Menschenwee het allerhoogste" bereikt heeft: diene, dat niet ik, maar meneer van Hulzen alweer in dit Weekblad, eenige jaren geleden den beer Lapidoth getard" heeft, de weergade te vinden in het buitenland" in de literatuur der laatste jaren, van de huishouden-uit beelding van Kees de Strooper, en van een zóó geweldige zieletragiek" als Menschenwee geeft. En deze looze snateraars en publiekvoorlichters durven bij my' nog van een waan" te spreker. Inderdaad, de humor van meneer van Hulzen in z'n jongste artikeltje, heeft zijn eigen onnoozelheid tot middelpunt. IS. QüEEIDO. REPLIEK. Dat de heer Querido een grooten mond kan opzetten, dat wisten we reeds lang; ik zei het de vorige keer en hy bewijst het nog eens opnieuw. Vly'tig heeft hy nu bijén gelezen al wat ik voor gunstigs over hem schreef. Mag ik nu, wyl hij toch blijkbaar waarde daaraan hecht, er esn stukje bijvoegen? 't Een en ander geeft dan een volkomenheid. In het zelfde artikel toch schreef ik: Hy doet de dingen graag in het groot, zóó zelfs, dat hit wel eens rumoerig lijkt, wat harmonisch aangelegde men cben dan tegenstaat.... Of Querido de kritikns der komende tijden zal zyn? Dit hangt van hem zelf af. De hoedanigheden heeft hij, maar hij past ze te overdadig toe. Ik zou hem als beoor deelaar wat meer beknoptheid toewenschen en ook wat meer enkelvoudige klaarheid. Les défauts de ses qualitës aanvaardt hy al te gewillig. In de kritiek, veel meer dan in den Roman, schaadt overdaad van woorden. Voor elk betoog, Jyriscl-kritisch of analyzeerend, zyn eenvoud en helderheid eerste vereischten. Iemand, die een ander kritiseert, moet tegen zichzelf streng zyn. 't Bekende du muszt gegen dich gransam sein können" bly've aldoor voorop staan." Dat den heer Querido my'n vorige pisteltje niet zou aanstaan, is wel te begrijpen. Of het nu wysdoenerig is of onnoozel, dit had hij aan anderen moeten overlaten. Zijn oor deel is hier zonder waarde. Nu zal hy elders nog op my ingaan, bij voorbaat berg ik het veege lijf... een paar regels wilde hy schrijven, och arme l Dat myn meening er een was van toen en niet van nu, ik zou dit kunnen aanvoeren. Doch vooral hier en in dit verband stel ik er prijs op geen enkel woord terug te nemen. Als de heer Querido maar een weinig geduld heeft, zal hy zien dat ik de door hem met zooveel voorliefde herhaalde meening zelfs in een boek zal laten herdrukken. Aan lof zal hem niets te kort worden gedaan. Edoch, hier\had ik het niet over zijn kri tisch inzicht, docb over zyn manier om dat inzicht te publiceeren. Dat ik hem tot illuster voorbeeld stelde ... We', tegen groote kwalen groote remedies! Dat de leeuw dan maar brulle en zwaaie zyn geweldigen staart I Aletrino, Scharten... volmaakt juist. De laatste zegt de dingen soms zeer fijn, soms zeer slecht, en Aletiino geelt onberedeneerde stemmingen. De fo.ut is weer hier dat een kollega over een kollega oordeelt, brutaal en eigenwijs. De kwaal is algemeen... en het publiek wendt zich af. Hooggestemde dwazen zyn we, ik herhaal 't. Moet dit terwille van de kunst, wel, laten we een vaktijdschrift oprichten, we kunnen dan onze mouwen opstroopen, doch in de krant lichten we enkel voor! Ik vermoed, bén zeker, dat het Nederlandsen publiek het hierin met my eens zal zyn; meer dan genoeg heeft men er van. De heer Querido duide het my niet kwalijk, dat ik intusschen voortga met hetgeen ik meen te moeten zeggen. G. VAN HULZEN. Vind ik Aletrino's kritiek, b.v. over van Bekeren, onwaardig, dan zal de heer Querido zich verwonderen dat ik de N. Gids-redactie verzocht, naar Aletrino een paar boeken van mij te zenden. Dit verklaart dan meteen waarom ik het soms een voorrecht noem, op deze wyze te worden behindeld. Een genot op zichzelf I Zoover zyn we reeds gevorderd, dat men lacht om zyn kritikus! Wat iUet leren Mooie, vriendelijke Zondagmorgen. Rondom, wijd uitgebreid, dorpsstilte. Ik zie naar bui ten. De lange rechte weg streept zich voort langs het lange rechte kanaal. Geen mensen op den weg te zien. Niets dan de weg met de boomen, gerijd, en de vaart met de groene graskantenaan weerszijden. Boven het zachte luchteblauw en het gou dene van de Meizon. Zachte ontroerinkjes gaan door de lucht Ik zie naar bui ter. Vlak voor my'ne woning ligt een vaartuig, in Zondagsrust, na zes dagen heen en weer sleurens. Uit het achterpnder komt nu schipper met vyfjarig dochtertje. Gaan aan wal. Schipper ziet langs den langen rechten weg bylanga het lange rechte kanaal. Stil staan beiden, een moment bewegingloos. Niets beweegt. Alleen het blauwe rookkronkeltje uit schippers pijp, dat traag opspiraalt. Rondom de wijde morgenstilte. Maar daar klinkt het opeens, zwak, teeder, het vijfjarig kindje-stemmetje: Wat is het leven wonderschön . . . B. BIJMHOLT. Een twaalf-jarige pianiste, Een Franscb, twaalfjarig meisje is zonder praatjes" maar door de macht van haar zeld zaam muzikaal talent, dezer dagen gaan stryken met den Isten pry's voor klavierspel, uitgereikt aan het Conservatoire te Parijs. Het juffertje met haar Hollandschen naam: van Barentzen, begon haar klavierstudies eerst na haar 7de jaar. Tot haar twaalfde jaar stu deerde zij nooit langer dan twee uur daags. Over de techniek en de virtuositeit van 't kind is maar n roep. N iemand minder dan Faderewski, voorspelt der kleine pianiste eea schitterende toekomst als artiste. C. in alle afmetingen voor Huizenbouw en Industrie Ie Koop. Huizen met Tuinen en vrije Bovenhnizen te huur. Te bevragen bij C. BOESTDERMAKER, Kantoor: Overtoom 459, Amst. Tel. 4O45. De drie Magazijnen voor Horlogerie van Gebr.BREEN, Amsterdam, Rmacht 53, Mieiraïlt 112, Haarlemmerstraat 12 HORLOGES, PENDULES, KLOEKEN. GOUDENENZILVERENWERKEN. ERVEN KRAMER Wijde Kapelsteeg 4 bij het Rokin Amsterdam. Fabriek van Kantoorboeken mm ?'m Telephoon No. 266. ?"? Begrafenis-Onderneming J". X>. SI Prinsengracht 837. Telephoon No. 906. firma G. W. VOS SCHOUT ft ZOON, HAARLEM, AM8TEBDAM, »te HoatetrM* l«. Kalver»tr**t I «T. Kousen en Hygiënische Onderkleeding. x^*"*"""* Rameh Merk Z Crèpe de Sant* ?_*. LISSONE's Oida voor JParX/s en Omatreken. Prjj« ? 0.90. Gebonden f 1.25. IN IEDEKBN BOEKHANDEL VOOBHANDBH. A R ff H E H, schoonste gedeelte van Nederland. Restaurant r: lusis Sacmm van bet gebouw F. SIH O H, Directeur-Pachter. In de onmiddelijke nabijheid van het Vondelpark wordt TE HUUR AAIT GEBODEN een fraai, nitstekend onderhouden HEEBEffHUIS met TUIN. Huurprijs f1400.?. Br. onder lett. L B, bur. v. d. blad. LUXE-PAPIER . MONOGRAM STEMPELEU CEBR.SIMONS KAX.VERSTBAAT 124. 34. Hilversum. Voor uitvoerige inlichtingen omtrent te koop en te buur zijnde Villa's, Heeren- en Winkel» buizen, alsmede Bouwterrei nen, vrage men den Makelaar A. J. REEDEES, Stationsstraat 20, aldaar. Maandags 12-1M CaféPolen", Kalverstraat, Amsterdam. ceu/rai POLLEN & ZOON. ROTTERDAM. HET ANSTERDAMSCH ADMINISTRATIE- EN COMMISSIEKANTOOR, Damrak 86, Amsterdam, Telefoon 9247, belast zich met bet vormen van Vennootschappen, het bezorgen v»n Hypotheken, het sluiten van Verzekeringen op elk gebied «i het Admlnlstreeren van Particuliere Vermogens. In de laatste afleveringen van het Populair Geïllustreerd Maandblad DE NATUUR, komen o. a. 4e volgende opstellen voor: De tocht van Blériot over liet Kanaal, door Dr. Z. P. Bouman. Een onderzeesch vaartuig voor de Sponzeimsscherij, door Dr. H. F. Haieken. De uitvinding der Slingerunrwerken, door J. J. Taudin Chabot. De mededingers van Celluloïd, (Galalieth, Viskoïd, Celliet), door D. Stavorinus. De Eskimo in zyn dagelijksch leren, door A. D. Ha?edoorn. De moderne benzine-antoinobielen, door N. J. Kollewijn. Menschwording, door J. Hendrik van Balen. Iets over Vliegmachines, door Dr. Z. P. Bouman. Draadlooze telegrafie, door Radio's. Het brand en explosiegevaar van benzine, door F. C. J. Scheurleer. Eenvoudige proeven. (Trillende luchtzuilen. Het duuraccoord van de griffelkokers), door Dr. A. J. C. Snijders. Watergas, de brandstof der toekomst,door Dr. A. J. C. Snijders. Meteorologische Vliegers, door P. J. G. Nell. Tijdbespa ring en de automatische wisselomzetter in liet trambcdrijf, door T. E. van Putten. Ventilatie en verwarming, door Dr. Ch. Bles. Een paar bijzonderheden van den St. Pietersberg, door J. Sturing. Van nuttig bacteriënleven, door A. Marens. Gas- of electrisch glocilicht, door J. F. de Meyier Jr. JlaandelijkscMVeerbericht. Sterrenkundige opgaven, enz. De prijs van DE NATllR per jaargang is ? 120 Uitgaaf van J. GK B R O E S E te Utrecht. G. B A AU. Bootbouwery de Amgtel". Motor-, Zeil- en Koelr«*rtuljcen in hout en 8cheep*-moter«n. TKLEPHOOX 7191. OVKB HAUWÏQ t KALFJE, AMSTERDAM. Yruft VIJZELSTRAAT 5?18, AMSTERDAM. Koopt besebnit oy Uwen broodbakker. KEHKCNBESCHU1T por ttuk t et*. T HAAGSCHE BESCHUIT per 20 «tukt 10 «t TAFELBESCHUIT per 20 «tmta 10 l KAISER BESCHUIT 15 M CHOCOLADEBESemttTJES per 20 itiilu 10 ote. Al doe Kortea tya djtceiyk* nrwk rnkrqgbur ook bq extra boorgiBg ? TWltiom du rem lU -raorkeu torn* t»fc«t, wik» «bepaalden tqd ia bom ?(?» Wj winkelier» ia Ttomfti tUai. Aanbevelend, Tel. 1167. PAUL, C. KA1SEB. PHILIPPONA KETELAAR, Fottrnit*eitr <f« lm Cour, Kalverstraal 1CG, Atnsterd&tn* GRANDE 8PECIAUTÉPOUB Trousseaux & Layettes. Sur demande envoi franco de De vu et d« model»*. .Téliphoa* No. 5939 Eerste Jïat, Arb. Contr. en Ziekte Yerz. Mij. HET II001MC I4UIIS". Gevestigd te 's-Hage, Rijnstraat 11. Maatschappelijk Kapitaal ? l.OOO.OOO.?. Deze Mij. is de EENIGSTE die het algeheele risico der art. 1638e, x en y., hetzij afzonderlijk, of wel gecombineerd van den werkgever overneemt. NATUURLIJK PIT SALZ is datalleen echte Karlsbader Voor Namaak en vervalsching word l1 gewaarschuwd. NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP Begrafenis- Vereeniging TE AMSTERDAM. Administrateur: K. SAX Jr., adres P. C. Hooftstr. 38. Telephoon No. 941. De Raad van Bestuur: A W. VAN EEGHEN Jr., Voonitttr. Is. DA COSTA, Gedelegeerde. Werken van TOP (pas verschenen), DE STILLE BE Keurig gebonden ? S.9O. Uitgaven van VAN HOLKEMA & WAEENDORF, Amsterdam. PRIJS: Ingenaaid f S.50, Oud-Hollandsche Tegels. Delftsche Vazen. JIKJ1U11 VA) VJ tl Rembrandtplein 35, AMSTERDAM. Verschenen bij A. H. ADKIANI te Leiden: HET EVANGELIE. Eene vernieuwde poging tot aanwijzing van den oorsprong des Clnistendomn, DOOR Prof. BOLI, VXD. Prijs: /1.5O Henri J. Carels, DenHaagjPietHeinstraat 66, LEVEBT: SMAKELIJK BROOD.