Historisch Archief 1877-1940
8
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1681
Hofraad".
Teekening van Jantje.
Hoe Jantje zich een hof-fraat" voorstelt.
gestoelte, om den heer Boëte vragen of
hjj indertijd niet een mooi meisje was, wat
deze plichtmatig glimlachend toestemt. En
aan de rechterzijde zit de heer Schokking
in zijn eentje met lodderoogen in een droevige
stemming nit den treure te neuriën: Toe
toch schipper, vaar mjj over, met ont
zettende uithalen.
Maar als de heer Mees op het afdak van
de perstribune springt, en met zy'n geweldige
bromstem roept, dat hy een vroolyk wijfje
wil zingen, buldert Van Kol, dat het tyd
wordt voor ernstige zaken, en dat men de
Lekdijk moet doorsteken, om aan te toonen
dat de Stelling van Amsterdam een mnizenval
is, en de heer Lely springt hem aanstonds
big, beveelt het plan aan, als een
eerstenrangs ingenieurswerk. En de voorzittershamer
valt: aldus besloten l Dan begint in ijzige
stilte het werk der afbraak. De heer Lucasse
stelt voor, de galg in onze strafwet te herstel
len. De voorzittershamer valt. Aldus besloten.
De heer Pierson stelt voor, alle invoer
rechten af te schaffen. Aldus besloten. De
heer Plate, de ongevallenwet in te trekken.
Aldus besloten. De heer Nolting, die trots
alles opbouwen wil, vraagt een
spoorweghalte bij de Amsterdamsche gasfabriek. Hij
wordt uitgejouwd. Laat mij ten minste
een waterweg bouwen van Dordrecht naar
zee, schreeuwt de heer van Gun. Plate vraagt
het woord. 'Maar Sam van den Bergh is hem
al voor geweest, en vraagt? intrekking van
de boterwet. Aldus besloten. Zoo gaat het
voort, tot de heer Koëll zelf zich opricht in
het voorzittersgestoelte, en met een stem,
zoo ranw als men nooit van hem heeft ge
hoord, de vergadering toeroept: Ik verklaar
het nederlandsche wat er staat are eb t voor afge
schaft, en zijn hamer den heer Regne naar
het hoofd smijt, die juiet verzekert, voor
geen gezag meer te willen bukken.
Wij moeten dien zeventienden September
niet hebben. Daar komen ongelukken van.
Z. Z. Z.
Hooggeachte Redactie,
Mag ik nog even den Verrezen Doodt, by
de hand houden?
De heer Boxer is een oolijkerd, een man
van fantazie, een man, die een genoegelyk
lugnberheidje met een graciease volte tusschen
het publiek weet te doen springen, zoodat
wjj, tegenwoordig alles voor ernst opnemende
menschen van schrik uit elkaar stuiven.
De heer Boxer heelt de Tales" van den
grooten Amerikaanschen lugubrist Edgar
Allan Poe niet zonder vrucht gelezen en weet
op voortreffelijke wjjze z\jn meester na te
rolgen.
Het verhaal is kostelijk. Kostelijker echter
de ingezonden stukken die het gevolg war en
van zjjn onthullingen".
Inzender X ernstig en waardig maakt
zich bezorgd, dat nu een groot aantal lieden
zullen gaan experimenteeren op doode
medemenschen, dat Hilde Wangels onder ons
b.v. meiejes-studentjes in de medicijnen met
een snijkamer cadaver dergelijke macabere
grappen zullen uithalen....
Inzender Willems Czn., de pijnlijk ver
ontwaardigde, de zoo lichtgeloovige en licht
te bespokene, de man wiens naaste omgeving
heel wat zou kunnen vertellen" indien zij
geen stilzwijgenden eed met belofte van tong
afbijten gezworen had, de man der huivering
wekkende adjectieven, is van oordeel dat er
een soort... heiligschennis is gepleegd.
Inzender Eclectus bezweert de redactie
ten behoeve van zijn geschokte gemoedsrust
licht, mér licht te verschaffen in deze ijzing
wekkende duisternis. Inzender M. snapt de
mop en schept er een voortreffelijk genoegen
in de zaak met nog wat waarschijnlijkheid
aan te dikken : de man is het om zijn humor
waard dat hij niet meer in zjjn oorspronkelijke
woonplaats zit...
En nu wij.
Geliefde medereizigers door het groote on
bekende! Men heeft de verleden 19e een w wel
eent genoemd: de eeuw der kritiek. Het zij mij,
die in genoemde eeuw levens- en redelicht
ontving, geoorloofd het verhaal van den
voortreffelijken heer Boxer kritisch te beschouwen.
De inleiding van het verhaal, de
mededeeling dat de aan het geheim deelhebbenden
overleden z\jn en de schrijver dus nu de
zaak veilig kan onthullen, is een zoo gewone
truc bij dergelijke geheimzinnige vertellingen
(zie de Sherlock Holmes reeks), dat zij niets
voor de waarheid van het verhaal bewy'st
maar integendeel exempla docent aan
duiding geven, dat het verhaal, evenals tallooze
soortgelijke, behoort tot de gelukkige fantazie
van den auteur.
Na deze inleiding wordt het milieu be
schreven, waarin het ijzingwekkende dat straks
komt plaats had. Het gewone milieu Edgar
Poësque November, jagende wind,
wolkensomberheid, razende dorre bladeren etc:
een spookdag, een dag zooals die, waarop de
middeleeuwen geloofden dat de zielen der
afgestorvenen in wilde jacht door het lucht
ruim renden, een dag zooals die, waarop die
zelfde middeleeuwen den nooit-eindigenden
slag tusschen Attila en de volken van het
Westen, die begonnen was op de
Catalaunische velden, den grooten Hnnnenslag zagen
voortzetten in de hooge luchten.
In de woning van den dokter, waar de
wind loeide door den ichoorsteen en de reten
der slecht sluitende deuren en vensters van het
oude huis . . . spookstemming, vide The
fall of the House of Usher" etc; idem de
opkomende maan, die in al dergelijke ver
halen den wind aanwakkert. De personen:
2 dokters om der waarschijnlijkheidswille,
en de vertellers. Het lijk van den schipper
begint te ontbinden.
Het lichaam van den schipper was eens
zóó slecht nog maar geschikt tot het bevatten
van 's schippers zie), dat deze vluchtte. Toen
ging het in ontbinding over, geen orgaan dat
niet aangetast was, het had blauwe plekken.
Wat moest Attilla met zulk een in ongereede
geraakt instrument doen ? Hoe werd dit zoo
maar ineens een gezond lichaam?
Ook uit andere feiten ec titer afgezien
van de mogelijkheid of onmogelijkheid van de
reïncarnatie van den geesel Gods" in 't
schipperslichaam is de onwaarschijnlijkheid
van 't verhaal voldoende op te maken. Meer
echter nog uit den stijl waarin 't geschreven
is, een stijl die gemeen is aan al die heerlijke
romantische luguberhedenl
Maar nu nog iets. De goede heer Boxer
is wel te beklagen; de arme, die geen ge
moedelijk Bpookverhaaltje kan schrijven, geen
goddelyken onzin bij elkaar kan verzinnen
zonder au sérieux genomen te worden.
Mundus vult decipi, decipiatur ergo een
spreuk door welks toepassing wij vaak de
genoegelijkste oogenblikken hebben genoten,
na er zelf óók weleans ingeloopen te zijn.
Is de wereld veranderd? Helaas!
University extension, verernstiging,
ernstigekwesties-fokkerij! We gaan met stoom naar
het jammerdal, waar het lachen en grappen
maken verboden is. De goddelijke dwaasheid
in oneere....
Worden we bijgeloovig? De vraag is
gewettigd. Astrologie, occultisme, chiromantie,
Bosenkrenzerei etc. vinden niet geringen
aanhang. Droevig maar niet onverklaarbaar:
de gevolgen van materialisme en monisme!
Door wie wordt het verhaal van den heer
Boxer geloofd ? De beantwoording dezer vraag,
te lang om er hier mee te beginnen, leidt
tot een belangrijk resultaat.
De rechtzinnige geloovers aan God glim
lachen over het spookverhaal. Terecht. Hun
glimlach is heel wat eerbiedwaardiger en
redelijker dan de angst voor eo het geloof
aan de mogelijkheid van het feit. Gelooven
wil de massa wat; gelooft ze niet meer aan
God, dan gaat ze gelooven aan spoken en
geesten. Het 20ste eeuwsch intellectuaille
de gevernisten, de lijdenden aan algemeene
ontwikkeling", de onmatigen in de begeerte
naar schijn-weten, de halzen van het primum
philosophari deinde cogitare", de
ontwikkelings-maniakken en beschaving?- ( =
beperkÏBgs-) nooddruftigen is ernstig, neemt
alles ernstig op... laat zich op alle mogelijke
manieren mystificeeren.
Rondom ons ligt het materiaal voor een
nieuw Eneominm Moriae bij stapels voor het
grijpen. Wie waagt er zijn welversneden pen
eens aan? Waar blijft onze Erasmus! Wien
krieuwelt er nog een dosis spotlustige humor
tusschen de hersencellen om ons nog.eens
fijntjes te doen lachen?
Den heer Boxer een dankbare handdruk.
TJw d w. dnr.,
A m s t., Sept. EIDBAMUS.
lllllllllllllltlllllllllllllllllllllfflHIllllllllllimillllllllllltllllllllllMIIIIIIIII
D,
ROKIN 44 AMSTERDAM.
OUD JAPANSOHB
D D KUNST D
SCHILDER IJ EN
ANTIQUITEITEN
ICLJC1HI&S VOOR ZW7IRTZ
EN DRJBKbBURl&MDRUK,
IN KOPBU. E>M ZIP1K.
[FT1 ONTWERPEN VOOR, RBCL^/MB ITT]
Alp. Kunst- en
SIERKUNST'
ienwe Spiegelrtr. 82. SUdkomd«rsk«4« «i.
KUNSTVOORWERPEN,
ANTIQUITEITEN,
Meubelen enz.
RUDOLF ELION ft Co.
DRKSCHIIflBEL
XXM STER D A f^V
OP KOPER EN ZIN IS
KEIZER5GRACMT52<r
CLICHÉS
\m
, VOOK DETUDSOWTPEKS
ELEFSeWOLF:
Onderstaand - merk
garandeerd be
trouwbaarheid
AMSTERDAM
TELEFOON 7574
Oude Prenten en Teekeningen.
GROOTE VEILING onder Directie van
FREDERIK MULLER & Co.
November 19O9
in de nieuwe Veilingzalen DOELENSTRAAT 1618.
Collectiën:
^VIOTZ Vfifl
ASJVIAHD SASSE^, e. a.
Voor bijvoeging uit nalatenschappen of privaat bezit
adresseere men DOELENSTRAAT 16-18.
-:- KUNSTHANDEL
-:L C. SCHÜLLER
MODERNE SCHILDERIJEN en AQUARELLEN -:- -:- ?:- -:-
-:-:- -:- ?:- -:- -:- -:- ETSEN, GRAVURES, ENCADREMENTEN
DEN HAAG Z^=^__ PLEIN 22*.
J. K. C. SNELTJES,
HAARLEM, KENNEMERSTRAAT i. i
METAALWERKEN - KUNSTBRONSGIETERIJ
KOPERSLAGERIJ
Fabriek van Gas- en Electrische-Ornamenten.
Alle Koperwerken voor huishouding en luxe.
_
Metaalwerken voor het Bouwvak,
Technisch Bureau
MOENS & BEGK,
Importeurs vans
Amerikaansche wille Tuinhekken en Terreinafscheidingen
van geweven Staaldraad.
Merk ACME" en PAGE".
Page" afrastering.
Sierlijk:, C3-oec3Lk:oo]p ez3.H)TjL"CL]?zgLa.m.
Gemakkelijk aan te brengen.
Geïllustreerde prijscourant gratis op aanvraag.
tBINNENHUIS
AMSTERDAM
MEUBELEN
EN-MUISRAAD
COMPLETE
WONING-IN
«RIChTINGEN.
Meubelfabriek
Nederland".
J. A. HV1Z1NGA.
BINNEN BETIMMERINGEN,
BEHANGERIJ,
MODELKAMERS.
Groningen.
WESTERSINGEL.
FRANCO LEVERING.
TELEF. 118.
B. W. VAN DELDEN.
4
Moderne t
t Schilderijen en t
Aquarellen.
93.
4TELEFOON 8562. J *
AMSTERDAM.
LJ.KRUGER,
37f Noordeinde,
's-GRAVENHAGE.
miiiniiiniiiii
Moderne Schilderijen
M en Aquarellen. 1]
ftmmm^mmmmmmmm^tmmmi^mm^mmmfmmmm^mjf
D.DEBIÈEEBIESAART
ACHTEE ST. PIET EB 16
-> -s- Utrecht -:-
-sKAQAZIJH V ABT COMPLET!
MJU
BELEfiRIWQ E5 STOFÏEEBIHG <m
VEKHUIZraGEJS, TRASSPORTta,
BPJSCIALJ5 AFDEELIHG
AHTIQUl
SS KUH8TVOOBWKKFK3
J.J.BieÉg
KUNSTHANDEL
Molenstraat 65,65* en 67
's-GK AVEM H AGE.
GEVESTIGD 1889.
VAN
Schilderijen en Aquarellen
yan moderne meesters.
GRAVURES, ETSEN, ENCADREMENTEN.
Inrichting voor het restaureeren en vernissen
van Schildergen.
Belast zich met het honden van kunstveilingen
van collectiën uit nalatenschappen, enz.