De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1909 12 september pagina 8

12 september 1909 – pagina 8

Dit is een ingescande tekst.

8 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1681 Hofraad". Teekening van Jantje. Hoe Jantje zich een hof-fraat" voorstelt. gestoelte, om den heer Boëte vragen of hjj indertijd niet een mooi meisje was, wat deze plichtmatig glimlachend toestemt. En aan de rechterzijde zit de heer Schokking in zijn eentje met lodderoogen in een droevige stemming nit den treure te neuriën: Toe toch schipper, vaar mjj over, met ont zettende uithalen. Maar als de heer Mees op het afdak van de perstribune springt, en met zy'n geweldige bromstem roept, dat hy een vroolyk wijfje wil zingen, buldert Van Kol, dat het tyd wordt voor ernstige zaken, en dat men de Lekdijk moet doorsteken, om aan te toonen dat de Stelling van Amsterdam een mnizenval is, en de heer Lely springt hem aanstonds big, beveelt het plan aan, als een eerstenrangs ingenieurswerk. En de voorzittershamer valt: aldus besloten l Dan begint in ijzige stilte het werk der afbraak. De heer Lucasse stelt voor, de galg in onze strafwet te herstel len. De voorzittershamer valt. Aldus besloten. De heer Pierson stelt voor, alle invoer rechten af te schaffen. Aldus besloten. De heer Plate, de ongevallenwet in te trekken. Aldus besloten. De heer Nolting, die trots alles opbouwen wil, vraagt een spoorweghalte bij de Amsterdamsche gasfabriek. Hij wordt uitgejouwd. Laat mij ten minste een waterweg bouwen van Dordrecht naar zee, schreeuwt de heer van Gun. Plate vraagt het woord. 'Maar Sam van den Bergh is hem al voor geweest, en vraagt? intrekking van de boterwet. Aldus besloten. Zoo gaat het voort, tot de heer Koëll zelf zich opricht in het voorzittersgestoelte, en met een stem, zoo ranw als men nooit van hem heeft ge hoord, de vergadering toeroept: Ik verklaar het nederlandsche wat er staat are eb t voor afge schaft, en zijn hamer den heer Regne naar het hoofd smijt, die juiet verzekert, voor geen gezag meer te willen bukken. Wij moeten dien zeventienden September niet hebben. Daar komen ongelukken van. Z. Z. Z. Hooggeachte Redactie, Mag ik nog even den Verrezen Doodt, by de hand houden? De heer Boxer is een oolijkerd, een man van fantazie, een man, die een genoegelyk lugnberheidje met een graciease volte tusschen het publiek weet te doen springen, zoodat wjj, tegenwoordig alles voor ernst opnemende menschen van schrik uit elkaar stuiven. De heer Boxer heelt de Tales" van den grooten Amerikaanschen lugubrist Edgar Allan Poe niet zonder vrucht gelezen en weet op voortreffelijke wjjze z\jn meester na te rolgen. Het verhaal is kostelijk. Kostelijker echter de ingezonden stukken die het gevolg war en van zjjn onthullingen". Inzender X ernstig en waardig maakt zich bezorgd, dat nu een groot aantal lieden zullen gaan experimenteeren op doode medemenschen, dat Hilde Wangels onder ons b.v. meiejes-studentjes in de medicijnen met een snijkamer cadaver dergelijke macabere grappen zullen uithalen.... Inzender Willems Czn., de pijnlijk ver ontwaardigde, de zoo lichtgeloovige en licht te bespokene, de man wiens naaste omgeving heel wat zou kunnen vertellen" indien zij geen stilzwijgenden eed met belofte van tong afbijten gezworen had, de man der huivering wekkende adjectieven, is van oordeel dat er een soort... heiligschennis is gepleegd. Inzender Eclectus bezweert de redactie ten behoeve van zijn geschokte gemoedsrust licht, mér licht te verschaffen in deze ijzing wekkende duisternis. Inzender M. snapt de mop en schept er een voortreffelijk genoegen in de zaak met nog wat waarschijnlijkheid aan te dikken : de man is het om zijn humor waard dat hij niet meer in zjjn oorspronkelijke woonplaats zit... En nu wij. Geliefde medereizigers door het groote on bekende! Men heeft de verleden 19e een w wel eent genoemd: de eeuw der kritiek. Het zij mij, die in genoemde eeuw levens- en redelicht ontving, geoorloofd het verhaal van den voortreffelijken heer Boxer kritisch te beschouwen. De inleiding van het verhaal, de mededeeling dat de aan het geheim deelhebbenden overleden z\jn en de schrijver dus nu de zaak veilig kan onthullen, is een zoo gewone truc bij dergelijke geheimzinnige vertellingen (zie de Sherlock Holmes reeks), dat zij niets voor de waarheid van het verhaal bewy'st maar integendeel exempla docent aan duiding geven, dat het verhaal, evenals tallooze soortgelijke, behoort tot de gelukkige fantazie van den auteur. Na deze inleiding wordt het milieu be schreven, waarin het ijzingwekkende dat straks komt plaats had. Het gewone milieu Edgar Poësque November, jagende wind, wolkensomberheid, razende dorre bladeren etc: een spookdag, een dag zooals die, waarop de middeleeuwen geloofden dat de zielen der afgestorvenen in wilde jacht door het lucht ruim renden, een dag zooals die, waarop die zelfde middeleeuwen den nooit-eindigenden slag tusschen Attila en de volken van het Westen, die begonnen was op de Catalaunische velden, den grooten Hnnnenslag zagen voortzetten in de hooge luchten. In de woning van den dokter, waar de wind loeide door den ichoorsteen en de reten der slecht sluitende deuren en vensters van het oude huis . . . spookstemming, vide The fall of the House of Usher" etc; idem de opkomende maan, die in al dergelijke ver halen den wind aanwakkert. De personen: 2 dokters om der waarschijnlijkheidswille, en de vertellers. Het lijk van den schipper begint te ontbinden. Het lichaam van den schipper was eens zóó slecht nog maar geschikt tot het bevatten van 's schippers zie), dat deze vluchtte. Toen ging het in ontbinding over, geen orgaan dat niet aangetast was, het had blauwe plekken. Wat moest Attilla met zulk een in ongereede geraakt instrument doen ? Hoe werd dit zoo maar ineens een gezond lichaam? Ook uit andere feiten ec titer afgezien van de mogelijkheid of onmogelijkheid van de reïncarnatie van den geesel Gods" in 't schipperslichaam is de onwaarschijnlijkheid van 't verhaal voldoende op te maken. Meer echter nog uit den stijl waarin 't geschreven is, een stijl die gemeen is aan al die heerlijke romantische luguberhedenl Maar nu nog iets. De goede heer Boxer is wel te beklagen; de arme, die geen ge moedelijk Bpookverhaaltje kan schrijven, geen goddelyken onzin bij elkaar kan verzinnen zonder au sérieux genomen te worden. Mundus vult decipi, decipiatur ergo een spreuk door welks toepassing wij vaak de genoegelijkste oogenblikken hebben genoten, na er zelf óók weleans ingeloopen te zijn. Is de wereld veranderd? Helaas! University extension, verernstiging, ernstigekwesties-fokkerij! We gaan met stoom naar het jammerdal, waar het lachen en grappen maken verboden is. De goddelijke dwaasheid in oneere.... Worden we bijgeloovig? De vraag is gewettigd. Astrologie, occultisme, chiromantie, Bosenkrenzerei etc. vinden niet geringen aanhang. Droevig maar niet onverklaarbaar: de gevolgen van materialisme en monisme! Door wie wordt het verhaal van den heer Boxer geloofd ? De beantwoording dezer vraag, te lang om er hier mee te beginnen, leidt tot een belangrijk resultaat. De rechtzinnige geloovers aan God glim lachen over het spookverhaal. Terecht. Hun glimlach is heel wat eerbiedwaardiger en redelijker dan de angst voor eo het geloof aan de mogelijkheid van het feit. Gelooven wil de massa wat; gelooft ze niet meer aan God, dan gaat ze gelooven aan spoken en geesten. Het 20ste eeuwsch intellectuaille de gevernisten, de lijdenden aan algemeene ontwikkeling", de onmatigen in de begeerte naar schijn-weten, de halzen van het primum philosophari deinde cogitare", de ontwikkelings-maniakken en beschaving?- ( = beperkÏBgs-) nooddruftigen is ernstig, neemt alles ernstig op... laat zich op alle mogelijke manieren mystificeeren. Rondom ons ligt het materiaal voor een nieuw Eneominm Moriae bij stapels voor het grijpen. Wie waagt er zijn welversneden pen eens aan? Waar blijft onze Erasmus! Wien krieuwelt er nog een dosis spotlustige humor tusschen de hersencellen om ons nog.eens fijntjes te doen lachen? Den heer Boxer een dankbare handdruk. TJw d w. dnr., A m s t., Sept. EIDBAMUS. lllllllllllllltlllllllllllllllllllllfflHIllllllllllimillllllllllltllllllllllMIIIIIIIII D, ROKIN 44 AMSTERDAM. OUD JAPANSOHB D D KUNST D SCHILDER IJ EN ANTIQUITEITEN ICLJC1HI&S VOOR ZW7IRTZ EN DRJBKbBURl&MDRUK, IN KOPBU. E>M ZIP1K. [FT1 ONTWERPEN VOOR, RBCL^/MB ITT] Alp. Kunst- en SIERKUNST' ienwe Spiegelrtr. 82. SUdkomd«rsk«4« «i. KUNSTVOORWERPEN, ANTIQUITEITEN, Meubelen enz. RUDOLF ELION ft Co. DRKSCHIIflBEL XXM STER D A f^V OP KOPER EN ZIN IS KEIZER5GRACMT52<r CLICHÉS \m , VOOK DETUDSOWTPEKS ELEFSeWOLF: Onderstaand - merk garandeerd be trouwbaarheid AMSTERDAM TELEFOON 7574 Oude Prenten en Teekeningen. GROOTE VEILING onder Directie van FREDERIK MULLER & Co. November 19O9 in de nieuwe Veilingzalen DOELENSTRAAT 1618. Collectiën: ^VIOTZ Vfifl ASJVIAHD SASSE^, e. a. Voor bijvoeging uit nalatenschappen of privaat bezit adresseere men DOELENSTRAAT 16-18. -:- KUNSTHANDEL -:L C. SCHÜLLER MODERNE SCHILDERIJEN en AQUARELLEN -:- -:- ?:- -:- -:-:- -:- ?:- -:- -:- -:- ETSEN, GRAVURES, ENCADREMENTEN DEN HAAG Z^=^__ PLEIN 22*. J. K. C. SNELTJES, HAARLEM, KENNEMERSTRAAT i. i METAALWERKEN - KUNSTBRONSGIETERIJ KOPERSLAGERIJ Fabriek van Gas- en Electrische-Ornamenten. Alle Koperwerken voor huishouding en luxe. _ Metaalwerken voor het Bouwvak, Technisch Bureau MOENS & BEGK, Importeurs vans Amerikaansche wille Tuinhekken en Terreinafscheidingen van geweven Staaldraad. Merk ACME" en PAGE". Page" afrastering. Sierlijk:, C3-oec3Lk:oo]p ez3.H)TjL"CL]?zgLa.m. Gemakkelijk aan te brengen. Geïllustreerde prijscourant gratis op aanvraag. tBINNENHUIS AMSTERDAM MEUBELEN EN-MUISRAAD COMPLETE WONING-IN «RIChTINGEN. Meubelfabriek Nederland". J. A. HV1Z1NGA. BINNEN BETIMMERINGEN, BEHANGERIJ, MODELKAMERS. Groningen. WESTERSINGEL. FRANCO LEVERING. TELEF. 118. B. W. VAN DELDEN. 4 Moderne t t Schilderijen en t Aquarellen. 93. 4TELEFOON 8562. J * AMSTERDAM. LJ.KRUGER, 37f Noordeinde, 's-GRAVENHAGE. miiiniiiniiiii Moderne Schilderijen M en Aquarellen. 1] ftmmm^mmmmmmmm^tmmmi^mm^mmmfmmmm^mjf D.DEBIÈEEBIESAART ACHTEE ST. PIET EB 16 -> -s- Utrecht -:- -sKAQAZIJH V ABT COMPLET! MJU BELEfiRIWQ E5 STOFÏEEBIHG <m VEKHUIZraGEJS, TRASSPORTta, BPJSCIALJ5 AFDEELIHG AHTIQUl SS KUH8TVOOBWKKFK3 J.J.BieÉg KUNSTHANDEL Molenstraat 65,65* en 67 's-GK AVEM H AGE. GEVESTIGD 1889. VAN Schilderijen en Aquarellen yan moderne meesters. GRAVURES, ETSEN, ENCADREMENTEN. Inrichting voor het restaureeren en vernissen van Schildergen. Belast zich met het honden van kunstveilingen van collectiën uit nalatenschappen, enz.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl