De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1909 19 september pagina 5

19 september 1909 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

No. 1682 D E A M S i E U D A M M K U W E E K £ L A D , V O O R N li D E R LAN D. HET IS DIKWIJLS ONBEKEND welke voordeelen het gebruik van MAdljl S AROMA biedt. Niet alleen zwakke soepen en bouillon, maar ook sausen, groenten, salade enz. geeft eene kleine toevoeging ervan een onvergelijkelijk fijnen, geurigen smaak. Volledige gebruiksaanwijzing is bij elk fleschje. llllllllflllllllllllllllllllllllll o ^ Jus Suffragii, Orgaan van den Wereldbond voor Vrouwenkiesrecht, onder redactie van MASTINA G. KRAMERS, Rotterdam. Op nieuw ligt eenjaargang, thans reeds de derde, van Jus Suffragii, Orgaan van den Wereldbond voor Vrouwenkiesrecht, in zijn geheel voor ons. De verschillende nummers daarvan nog eens doorbladerende, vindt men er in bonte mengeling berichten uit niet minder dan 26 landen, waar de strijd om het bezit van politieke rechten voor de vrouw nu eens met meer, dan eens met minder goed gevolg wordt gestreden, hier en daar zelfs reeds gewonnen is. Men vindt er berich ten omtrent het eerste groote vrouwencongres in Rusland; omtrent het candideeren eener vrouw voor den Boheemschen Landdag; omtrent den strijd der volksvertegenwoor digsters in het Finsche Parlement om te komen tot een herziening van het huwely kagoederenrecht en om der moeder eenig aan deel te verzekeren aan de ouderlijke macht; omtrent het gebruik, dat de Noorweegsche vrouwen van haar pas verworven kiesrecht denken te maken; omtrent het communale kiesrecht der Deensche vrouwen; omtrent nog zoo veel meer, het een al dieper van beteekenis dan het andere. Maar het merk waardigste in dezen jaargang bluft toch wat wij daar lezen aangaande het verloop van den strijd in Engeland, een strijd rijk aan span nende momenten en dramatische verwikke lingen. Hierin vooral komt het aan het licht, (en in dit internationaal verband mogen wij er trotsch op zijn, dat de vrouw, die het blad op zoo uitnemende wijze redigeert, eene Nederlandsche is) dat Jus Suffragii blijft be antwoorden aan zijne bestemming om te zijn, niet enkel een communicatie-middel tusschen de leden van den Wereldbond onder ling, maar bovendien het middel om te komen tot vollediger, betrouwbaarder berichten dan de niet altijd onpartijdige dagbladpers die brengt. Feiten zooals ik hierboven noemde, zouden door andere bladen toch wel tot ons komen; de strijd om vrouwenkiesrecht is een te belangrijke factor ge worden in ons modern openbaar leven dan dat de pers zich niet zonde haasten iedere nieuwe phase van dien strijd ter kennis van het groote publiek te brengen. Maar de wijze, waarop de Is oningin der aarde op dit gebied haar berichten kleurt, is niet altijd te vertrouwen; zy geeft de feiten niet altijd volledig weder; de samen hang, het v e band tusschen oorzaak en ge? volg worden dikwijls door haar zooal niet weggedoezeld dan toch verzwegen. O zeker, ieder nieuw opzienbarend optreden der strijdbare suffragettes wordt ons haastig overgebriefd ; doch niet wordt ons in de groote dagbladpers gemeld door welke grieven zij tot zulk hartstochtelijk optreden werden geprik keld. Maar Jut Suffragii, in deze eene groote leemte aanvullende, leert ons, Nederlandache vrouwen, die aan zooveel zuiverder toestanden en verhoudingen gewend zijn, tot onze ver bazing aan hoeveel rechtsverkrachting de Engelsche vrouwen voortduren l bloot staan, of liever aan welk buigen van recht en wet, aan welk meten met twee maten, waar het mannen en waar het vrouwen geldt; omdat, UIT DE__NATUU^. CCCXL. Aan het Groene Strand. Het witte strand kent iedereen, het strand van Domburg, Scheveningen, Noordwijk, Zandvoort, Egmond. Langs onze geheele kust van Noord tot Zuid blikkert het geel witte duinzand en als de zee heel hoog gaat, slaat het grauwgrijze of schuimwitte water tegen den duinvoet; dan is er geen strand meer, alleen nog hier en daar een randje kust. Waar moet ik u dan het groene strand wijzen? In Noord-Brabant, waarde lezers, en wel vlak by Bergen op Zoom aan de Ooster Schelde. Waarschijnlijk zal een enkele geografisch aangelegde my al dadelijk op de vingers gaan tikken en beweren, dat ik hier oever" moet zeggen en geen strand"; maar die bediller heeft ongelijk. De Oosterschelde is geen ri7ier, zelfs- geen estuaire meer; er stroomt geen ziertje schelde water in; alleen sy'pelt er zoo nu en dan wat door de sluis by Wemeldinge, maar dat mag geen naam hebben. De Oosterschelde is een zeearm en Bergen op Zoom heeft een strand, een echt zee-strand, en dat is groen ; zoodat ik gelyk heb. En van dat groene strand wil ik wat vertellen; aan hen, die het al kennen ter ? herinnering; aan hen die het nog niet kennen ter aansporing, om spoedig die kennis te gaan maken; want het is de reis en de kosten waard. De natuur heeft maar n middel, om een strand groen, genuanceerd groen te kleuren, plantengroei, dat spreekt. Het kon gebeuren met zeegras, zeewier, zee kraal, zeepostelein en nog een paar andere zoutwaterminnende gewassen, en voor het strand van Bergen is geen van al die kleurmiddelen versmaad. Maar het meest gebruikte materiaal, als dekverf om zoo te zeggen, is gras. Eén heel bijzonder gras, een soort kweldergras, dat van zeewater houdt en tegen zeewater kan. Het groeit er onder andere geholpen door een merk waardige klaversoort, de aardbeiklaver , zoo dicht en zoo dik en zoo kort, dat op een paar kale plekken na, waar op de westerstorm het maar steeds weer verzien heeft, het strand n lange en smalle geraseerde weide is; hier en daar zwak golvend, ginder volkomen vlak. Zoo heel smal is de weide niet, minder smal dan het breedste strand bij lage ebbe ergens aan de- Noordzee; de lengte, een half uur gaans ongeveer, dus een gezicht ver, doet het evenwel smaller schijnen dan het is. Aan het zuidereind reikt een geïsoleerde heuvel zooals Engelaads Eerste Minister openlijk heeft verklaard: a man is a man and a woman is a woman." Ju» Suffragii leert ons ook beseffen, dat bij de beoordeeling der handelingen der suffragettes wel degelijk rekening moet worden gehouden met de onder een uiterlijk vernis van beschaving nog kwalijk verborgen ruwheid ?an zeden van het Engeleche volk, welks mannen zich ook niet ontzien het grauw op te hitsen om vrouwen te beschimpen, te bespuwen, ten bloede toe met steenen te werpen en woon wagens, waarin ijverige propagandisten het platteland afreizen, te bestormen en te ver nielen. De handelingen, waarvoor de suffra gettes worden veroordeeld mogen vaak weinig onze sympathie hebben, ons al te vreemd, soms te ruw, soms ook te kinderachtig toe schijnen, wij kunnen ons toch slechts erge ren, wanneer bij hare veroordeeling trots alle recht en wet de rechter weigert om door de beklaagden gedag Baarde en aanwezige ge tuigen te hooren; en wanneer, terwijl in Engeland de mannen bij politieke misdrijven alkrlei voorrechten genieten: worden vrij gesteld van dwangarbeid, hunne kamer mogen meubelen en uit eigen middelen zich beter voedsel verschaffen, de voor hare poli tieke bemoeiingen veroordeelde vrouwen altijd worden veroordeeld tot impiisonment as ordinary crimimals in the 2nd division," dat wil zeggen: worden gelijk gesteld mat misdadigsters van de laagste soort, verplicht tot dwangarbeid, onderworpen aan al de ont beringen van het gevangenisleven in zijnen hardst denkbaren vorm. Het is hare machtelooze verontwaardiging over de vernedering, die er schuilt in dat laatste bij herhaling en altijd opnieuw aan haar begane onrecht, dat de suffragettes in den laatsten tijd heeft doen grijpen naar een wanhoopsmiddel, dat het eerst in de Russische gevangenissen in toe passing is gebracht, namelijk de zoogenaamde hunger-strike," de hongerstaking, het wei geren van alle voedsel tot invrijheidstelling door de Regeering wel volgen moet, zal niet de Dood zelf de gevangenisbanden slaken. Wel mag ook bij de beoordeeling der suffra gettes worden bedacht welk tergend onrecht er ligt in die uitsluiting der Engelsche vrouw van het den Engelschman grondwettig toe gekende recht van petitionement. De Engel sche wet geeft deputaties van ten hoogste 8 personen freedom of access to the King or either House of Parliament," recht van toe gang tot den Koning, (of diens vertegen woordiger) en beide Huizen van het Parle ment. Maar zoo dikwijls als, zich houdende aan de letter der wet, eene deputatie van S vrouwen toelating vroeg, even zoo dikwijls is haar dit door den Eersten Minister als vertegenwoordiger der Kroon geweigerd. Toen op 29 Juni 11., zoo lezen wij in het Juli-nummer van Jus Snffragü, eene depu tatie van 8 vrouwen opnieuw werd af ge we sen niet alleen, maar gevangen genomen op de gebruikelijke beschuldiging van obstructing the police in the execution of their duty," van de politie hinderlijk te zijn by de uit oefening van baar plicht, volg ie op die eerste deputatie onmiddellijk eene andere HMMHimiimiimimilmiiiiiiiimiiiiiiiimiiiiiiimiiiimiiimiliiiiiHiiiii tot aan de vloedlijn, maar daarachter begint het vlakke strand opnieuw; en ge kunt doorwandelen, een uur ver bijna tot aan den spoordam over het Krekerak. Evenals van ons heele witte strand is de hoofdrichting Noord-Zuid en duinen zijn er ook. Als ge van de stadszijde komt moet ge Zeekraal. (Illustratie uit De Levende Natuur.) er tegen opklimmen.Ook die duinen zjjn groen, met gras, brem, asperges en eikenhakhout en met flinke eiken en populieren bewassen; die boomen leiden u in lange slingerende dreven en zonder vermoeienis naar boven ; tot ge op eens op den top staat, de kale afgebrokkelde zandhelling uw vaart stuit en ge de zee voor u hebt; een verbluf fend gezicht. Op het eerste oogenblik schijnt het watervlak eindeloos als de Xoordzee zelf; eerst als ge turen gaat en het oog den dijk en de duin-omlijsting rechts en links langs glijdt, bespeurt ge in het verschiet nog. de lichtgrijze kustlijn van Zuid-Beveland; maar met zekerhei i kunt ge niet zeggen of vlak voor u in de verte nog land ligt of dat daar de open zee begint. Aan de Noordzijde en weder eene, tot binnen den tijd van weinig meer dan een uur 108 vrouwen in hechtenis waren. Toen dezen bij het ver hoor er op wezen, dat ditmaal de politie in het ongelijk was, daar de vrouwen slechts gebruik maakten van haar grondwettig recht om deputaties te zenden, geraakte het hoofd der politie dan ook zoo zeer in twijfel, dat hij de behandeling der zaak schorste, en de vrouwen gaan liet in afwachting van nader instructies van hoogerhand. Deze zaak is nog altijd hangende. Voor ons, Nederlandsche vrouwen, die ons nog nimmer door eenig Nederlandsen minis ter eene audiëntie geweigerd zagen, is er iets verbijsterende in die hardnekkige weigeriag van de vertegenwoordigers der Engelsche Kroon om de vrouwen ook zelfs maar te woord te staan; en weinig waardig schijnt ons de houding van Engelands Eersten Mi nister, die, om toch maar eene ontmoeting met de vrouwen te ontgaan, zijne ambtswo ning in Downingstreet door politie laat afzetten en reeds sedert maanden, dag in dag uit, nu langs deze dan langs gene ach terdeur het Parlementsgebouw heimelijk binnensluipt, om dan weder opeen ongedacht oogenblik zyn op een binnenplaats verdekt opgestelden auto te bestijgen en in pijlsnelle vaart, den uitgang daar, de aem op wachtenden voorbij te snorren. Maar de vrouwen zyn vast besloten om, het koste wat het wil, tot hem door te dringen. The Social and Political Union, die in deze de beweging leidt, laat nu het Parlementsgebouw omsingelen dag en nacht, want gedurende de Augustusmaand werden de zittingen vaak gerekt tot lang na middernacht. Maar wanneer de Parlements leden ook huiswaarts gingen, laat in den avond of in den vroegen ochtend, steeds vonden zij de vrouwen op post aan den uitgang trots stroomenden regen, brandenden zonne schijn of ijzigen nachtwind. En ten einde goed te doen uitkomen, dat alle rangen en stan den van vrouwen het kiesrecht wenschen, laat de Union afwisselend de wacht betrek ken door onderwijzeressen, door arbeidsters met de attributen van naar bedrijf, door verpleegsters in costuum, door gedoctoreerde vrouwen in het in ingeland gebruikelijke academische gewaad van toga en barret: eene stille, zwijgende wacht, die door het enkele feit van hare tegenwoordigheid een indruk wekkend getuigenis aflegt. Het verdere beloop van deze dingen zullen de volgende nummers van Jus Suffragii ons leereo. JOIIANNA W. A. NABEE. Modes: Robe Jfo^ret; pamerg. Maillot. Onderkleeding, ? Gestreept Jluweel. Mode-tint. Kleine hoeden. De Poiret-robe is Ie dernier cri op mode gebied. De heer Poiret is een vijand van het slaafsche volgen der mode excentriciteiten. Dit bewy'st, dat^ de hervormer Poiret-, smaak en verstand bezit. Is 't niet om bij te schreien, of om 't uit te proesten (kwestie van tem perament en stemming) wanneer wij zien, hoe een aantal vrouwen zich bespottelijk maken, door onnadenkend om-en-aan te MiMiiiiliiiiMiiiiiiiHiiiiiiinniiiimmiiiunii mi i iiiiinmii breekt het eiland holen de lijst naar het oneindige; maar verder op is ook daar geen land meer te zien en de botters verdoezelen in de nevelige verte. Ge hebt daar boven van de duinen of van den hoogen dijk, die naar het zuid en de van elkaar verwijderde toppen verbindt, een uit zicht waarvan ik tot nu toe in ons land, de weerga niet gevonden heb. Vooral op den zuidelijksten heuvel van het Bergensche strand is het uitzicht in den vollen zin van het woord een rondzicht, een panorama; en n, dat brj de mooiste en belangwekkendste gerekend mag worden, die in een vlak land als het onze te genieten vallen. Ik hoop voor u, dat ge het treft en ge het eerste kijkje krijgt op een helderen morgen bij een flinken westenwind en vloed; dan hebt ge de zon achter u; dan blikkert en glinstert de wijde baai niet hin derlijk en stormt het water aan op het strand met lange en breede golven ; dan schuint het op tegen het strand en roept plasjes meeren en kreken te voorschijn op het groene strand. Hebt ge u moe gezien aan het levende water, kijk dan naar het zuiden, daar is rust voor 't oog; daar begrenst de spoordam naar ZuidBeveland het gezichtsveld. Ge onderscheidt nog even den trein zelf en volgt den rookpluim nog ver op het eiland, tot lerseke; en nog even, voor het bloote oog misschien, anders in den kijker, komt zich toren na toren boven het eiland uitrekken, tot ge heel in de verte er nog een schijnbaar uit het water ziet op komen. Dan dwars over het einde van het zichtbare heen, komt ge uit het verschiet, waar eens Reimerswaal lag, weer op duide lijker landgrenzen en langs de noordzijde onderscheidt ge de hooge Tholensche dijken, de stad met zijn torens en huizen in het geboomte. Tot ge aan de noordpunt van Ber gen op Zoom stuit op iets, dat vloekt met de omgeving, dat ontnuchterend werk', op iets dat een hartelijt scheldwoord verdiende, indien het niet zooveel menschen werk en brood verschafte, op de spiritusfabriek van Bergen op Zoom. 't Benige goede, dat ik van die groote leelijke fabriek weet te zeggen, is dat zijn eeuwige pluimen op de ontzaglijke hoogs schoorsteenen uren ver in het rond te zien zijn en ons steeds als wind-, weer- en weg wijzer dienden. Maar n valache toon bederft geen goede symphonie, niet waar? (!e behoeft er immers niet langer naar te kijken dan ge zelf wilt; glijd er over heen en keer u naar de landzijde, den oosterboog van het panorama; die brengt u dadelijk weer in goede stemming. Zie, hoe daar op de hoogte Bergen op Zoom voor u oprijst met zijn ouden toren, de huizen dicht o p een, saam ge drongen op een vluchtheuvel, veilig voorde zee. Hoog boven de boomen van de vlakke hangen al de buitenissigheden, voorgeschre ven door de sarcastische, zich door der vrouwen-zotheid sterk-voelende Madame Mode?! Poiret schrijft voor: robe princesse. Niet het verbreken van lijnen, door rok en corsage in tweeën te deelen. Robe princesse (altijd flatteerend) voor iedere vrouw. Doch, kleur en garneering van 't kleed moeten streng persoonlijk zyn. Geen twee vrouwen, kunnen in dat opzicht 't zelfde dragen, vol gens Poiret. De gestalte der vrouw; de kleur van hoofd haar en o ogen ; haar gelaatstrekken ; de uit drukking van het gelaat; haar houding ; haar gang, geven aan, of't kleed weelderig of sober moet gegarneerd zijn; bepalen materiaal en kleur der robe Poiret, die door vrouwen van eiken leeftijd gedragen wordt. De motieven voor de garneering worden door Poiret bestudeerd op oude en moderne doeken; de meest uiteen-loopende garneering herkomstig uit China, Japan, Indië, Egypte, Spanje en Italiëal te gader bakermatten van weelde en kleurschittering weet hy absoluut in stijl te brengen met zyn sujetten." Poiret en onze Hollandsche geneesheer dr. ThéT van de Velde, kunnen elkander broe derlijk de hand reiken. Beiden vertellen ons, hoe de vrouw, uit esthetisch en hygiënisch oog punt beschouwd, zich behoort te kleeden. De paniers" door Engelsche mode-autori teiten lang tegengehouden, de Engelsche zweert bij haar slankheid, zullen in 't aan staand najaar een niet onaanzienlijk gedeelte van 't modeprogramma uitmaken. Zoo iets getuigt van 's Levens cirkel-gang, dan is 't heel zeker de mode. *** Mooi gedrapeerde tunica's worden gelan ceerd door bij uitnemendheid elegante Parijsche tooneelspeelsters; tunica's, peplums en stola's geven een harmonisch, rustig geheel van lijnen, dat met de woelige onziiinigheden der laatste mode-bedenksels, niets te maken heeft. Die klassieke rustigheid en soberheid, voorspellen veel goeds voor de aanstaande najaars- en wintertoiletten. Wat garneering betrefc, zullen de schitte rende modieuse borduursels, verrukkelijk van tint, motieven en bewerking in 't aanstaande gure gety een voortzetting blijven van 't geen op dat gebied ons oog streelde in den vervlo gen bibberzomer van 't jaar 1909. Amerikaansche en Engelsche modemaga zijnen handhaven het oude, steeds nieuwe, altyd flatteerende wit-en-zwart. Met het verdwijnen der overdreven gemouleerde robe, sommige verdwaasde joffers geleken opgerolde regenschermen gestoken in schuttende hoes, zoo strak, zoo spannend dat men bij iedere beweging of buiging 'd ergste kon duchten!?komen voor smaak volle, verstandige vrouwen, keurige, echtvrouwelijke, lang verwaarloosde dessous" weer in de mode, Gelukkig! als 't maar mode" is fatsoenlijke Onderkleeding te dra gen, dan bestaat er kans, dat, zelfs zottinnetjes weer zullen begrijpen wat voor eerbare vrouwen betamelijk, of verwerpelijk is. Clowns, circus-ryders en rijdere»sen, balletpoldera, reiken de roode daken en torens uit, en over de diepe polders achter den dy'k golft het land verder door naar het zuiden, overal bebouwde of beboschte duinen, met dorpjes er boven op. Zacht stijgen de korenvel den op naar de daken en torenspitsen, een krans van heuvels en dalen tot ver in het zuiden; daar kijkt de stompe ruïne van Woensdrecht juist heen door den hollen weg tusschen de heuvels, waarin de trein naar Vlissingen ver dwijnt, om op den dam weer te voorschijn te komen. Die oude diluviale duinen, zij maken de schoonheid uit van het landschap aan de Oosterschei de bij Bergen op Z^om, dat eventjes aan Zuid-Limburg doet denken. Zij zijn het, al waren ook zij meer dan eens bedolven, die zoo vaak aan de zee het tot hiertoe en niet verder hebben toegeroepen; en waartegen later de wilde breede Schelde zijn kop stootte zoodat hij westwaarts een uitweg zoeken moest. Zij zijn niet, gelijk die andere witte duinen, de jongste kinderen van de zee, maar oude beproefde wachters, even oud als de heuvels van (Gelderland, Utrecht en de Veluwe.Waar de zee ze nu nog een enkelen keer bestookt en hun flank openrijt, zooals aan dezen zuidelijksten heuvel, waarop wij ons panorama genieten, daar hebt ge maar even te graven met uw plantenschep en groote steenharde roestkleurige brokken komen te voorschijn; het is ijzer, limoniet, dat in den heuvel gegroeid is en van zijn ouderdom getuigt. Laten we nu het rulle zandpad afdalen en het groene strand eens van nabij bekijken, het wordt een holletje als van een gewoon jong zeeduin en de schoenen raken vol roodgeel zand. Maar nu staat ge al p het strand. Treft het u niet, hoe hard de bodem is? Zoo hard, dat ge ondanks de golvingen er heel lekker fietsen kunt. Het gras is ook zoo kort, en het ligt boven dien plat neer; niet alleen het gras, alle plantjes, die er tueschen groeien eveneens. Als ge u bukt of even knielt, doe het gerust, het is er niet nat, zoo dicht bij het hooge duin en den dijk ziet ge overal fijne bloempjes: rose, witte, gele en paarse tusschen de ronde grassprietjes liggen, als groeiden ze zoo zonder stengels uit den grond; indien ge aan botanie doet, kunt ge hier smullen van zeldzaamheden; maar het is allemaal kleingoed, dat de groene kleur niet overstemmen kan. Het is of ge op geschoren gras wandelt; en inderdaad het is geschoren; door twee machten, die geen hooger opschieten van de planten gedogen; en het heet er naar, want ge loopt immer op een schorre. Die twee scherende, raseerende machten zijn de zee en de schapen. Daar komt juist de kudde aangehuppeld, Anita Stewart, de schatrijke Amerikaansche erfdochter, die onder veel praal verleden Woensdag in Schotland gehuwd is met Prins Miguel van Braganza. iiiimmiiiiiiiiiimMiiiiiMiiiHiiiiiiiiiiiiiiHimMiiimiiiimiiiiMiimmmi danseressen, (geen Duncan's), leeuwentemsters en. krachtmenschen die met gewichten werken, joffers die aan de trapèze zweven, hoofd omlaag aan n voet hangen, jongleurs, quilibristen, en hoe zij al te gader heeten mogen, die steken zich in maillot en tricot, c'est leur métier, maar een vrouw, die, pour conserver la ligne, daarin glipt, en de brutaliteit heeft daarover haar robe fourreau" aan te trekken dat is er eene, die nooit begrepen heeft, of, die totaal vergeten is wat Hollandsche netheid", degelijkheid en deugdelijkheid beteekenen. Die malle naode-maillot-dames hebben ge dreigd dat wij een pittige spreekwijze uit onze registers zouden moeten schrappen: Het hemd is nader dan de rok". Mooi van snit, van fijn materiaal, smaakvol gegarneerd zijn de modieuse dessous",waarop elke gedistingeerde vrouw zoo hoogen prys stelt, niet om er mee te pronken, want, dat is uitgesloten, maar, om de rustige, aange name gewaarwording van gesoigneerd-sijn, die 't dragen van onberispelijke onderkleeding wekt. Het Chineesche en Japansche modetje gehuldigd in snantung, tusfor en kimono, blijft zich voorloopig handhaven. Het ietsje zwart" blijft nog het pikante détail der elegante toiletten. Koningin Alexandra's lievelings tint mauve met zwart gegarneerd zal dezen winter opgeld doen. Soupel, gestreept fluweel in de nieuwste mode-tinten, zal by voorkeur 't materiaal zijn voor wandelcostuums. Nog een modenieuwtje dat Engeland'» koningin genoegen zal doen, is 't feit, dat de fine fleur der Parijsche modisten er zich op toelegt zulke snoezige, kleine hoedjes en toques te crceeren, dat de reuzenhoed der laatste jaren zoetjes aan in ongenade zal vallen. CAPRICE. een goede honderd stuks, met den bjjbehoorenden herder en den hond. Hoort ge dat scheren van de schapenbekken? En begrijpt ge nu hoe alle sprietjes, die, zooeven nog boven het tapijt uitkeken, verdwenen zijn ? Afgeschoren als met een scherp mes is het gazon; het gaat in snel tempo, haast dravend er over heen; wel grondig; maar er is ook niet veel meer te scheren. De groote rasémaakt de vloed een paar keer per maand, als zon en maan samen werken op het water en het zoute nat tot bijna aan de duinen raakt; dan scheren en schaven de ondiepe golven en laten alleen leven wat diep wegduikt en geen weerstand biedt. Alleen de planten, die tegen zeewater kunnen en plat liggen houden het uit, dat herhaalde geschaaf en gescheer. Dezen keer kwam de vloed niet zoo hoog; het is een gewoon getij en het kentert al. Ach ter de groene strook komt een golvende vlakte bloot, met rimpels en kuilen en plassen en ondiepe breede meren, diepe smalle kreken. Dat is de slikke, de grijze kleiige, hier en daar zandige slikke. Kaal is ze niet, kijk maar: overal staan nu op eens groene planten voor u, waar zooeven de zee woelde. Ze vormen geen aaneengesloten veld, ze staan bij hoopjes en afzonderlijk, die vreemde planten; de meeste zyn een twee tot drie decimeter hoog en hebben dikke sappige stengels, geen kenbaar blad; het is de zeekraal. Maar langs de kreken, waaruit het water nu weg loopt, en vooral op den door de zee uit gevreten hoogen buitenrand van de schorre, staan ook grooter en hooger planten, en mooi bloeiende zelfs, met trossen van fijne paarse bloemen; die stonden zooeven onder water, wat u de draden en vellen wier, welke er aan vastkleven, konden bewijzen, als ge het al niet voor uw oogen gezien hadt; dat zijn de lammetjesooren, die hier even als de zeekraal als sla gegeten wordt; ook heel bijzondere planten: zeepostelein met grijsgroen blad en geelbruin met goudbronze bloemen, ware liberty kleur, komen boven water. Verbazend, wat loopt het water snel en diep weg. Hoe is het tooneel zoo opeens veran derd ! Tot een gezicht ver reikt al de slikke; en de strandjutters zijn al aan het werk getogen. Jongens en meisjes, op bloote beenen, met groote grauwe zakken bij zich, pikken met de hand de groote krabben op, die bij honderden achterbleven; en massa's strandvogels strijken schreeuwend neer bij de kre ken: meeuwen, wulpen, scholeksters, strandloopers, alle komen ze aanzetten en ook zij eischen hun rechtmatige buit van dt zee. S. HEIMANS.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl