1689 D.E AMSTERDAMMER WEEEBLAD T O O R N E D E R L A N D. om. ze pekkend te kannen voorstellen, terwijl hu toch overal de luchtigheid en losheid moet vasthouden, zonder welke jongens een boek al heel gauw vervelend of suf vinden. Het is dus, wit ik m*?r zeggen, in een bepaald vriendelijk waardeerende gezindheid, dat men de Donkere Dagen binnen-Ieest, gantch niet ongeneigd zicb, jeljjk van oude, neder te zetten aan de machtige schrjjrereJcnieën van J. Hendrik van Balen, die mooren en krankzinnige violisten met een gelijke .virtuositeit te behandelen wist. En het begin logenstraft onze verwachting ook geenszins. Het is da ietwat-nuchtere, ietwat vlakke jongensverteltoon, die wjj hooren, wanneer de schrijver z\jn held een luitenant bij de Oo»t Indische compagnie op dien September-avond van hetjaar 1740" door Batavia laat wandelen en door de burgerwacht voor het stadhuig in ongelegenheid doet geraken. Maar als we op bl. 16 lezen van die on gedwongen toon, welke zooveel aantrekkelijks heeft boven de conventioneele stijfheid onzer dagen", vinden we dat al een beetje raar en zoodra we de passage genaderd zyn, waar een gewis zeer historische uiteenzetting ge geven wordt van de wjjze waarop de ambte?artn der compagnie gewoon waren de Chineezen uit te persen... dan begrijpen we definitief dat Donkere Dogen niet.als een jongens- maar als een volwassen roman bedoeld werd. En dan zijn we schrikkelijk ontnuchterd op eens, pijnlijk gevoelende de ontnglyk aware verantwoorde!jjkheid, die een heusche historische roman. ..eenschrij ver oplegt en tevens schier instinctmatig beseffende, dat deze gewaardeerde sehrgver omx»r blende jeugd aan zoo iet» niet vol doen kan. Bij het verder lezen ontwikkelt zich dan uit dit instinkt de klare bewustheid, mits gaders «enige verbazing hoe iemand zich zoo vergissen ban. Want dit boekje ia nu vol strekt niets geworden, een leuterig, kinder achtig vertelseltje ven uit hun aard, zware, woest?, kleurige, geweldige gebeurtenissen. Ja, nog minder dan een kinderachtig vertelsel: een bafterbeuaelpraatje van lief-vinden en erg-vinden en dapper- en gemeen-viuden. Het is misschien, dat op den duur't schrijven van jongensboeken iemand geen goed doet. Zijn lezertjes worden groot, hu zelf daaren tegen wellicht al kleiner, en zoo is in dit boek een jongetje aan 't woord, die 't wüt val se h vindt, da ze die goeie Chineezen zoo pesten"... En myaheer Engelhart, dat is toch zoo'n dappere man l Maar die Imhoff, dat is een gemeecert! Die plaagt altijd maar. Valkenier, die toch over hem te zeggen bad, wat lekker, dat-i eindlyk opgesloten in een schip naar Holland teiuggestuurd werd ... Enz., enz. Zoo zegt 't jongetje, dat tegelijk een rare oudmannige lust heeft over de onzedelijkheden van den tijd te praten en die breed uit te mettn, zoodat men er schande over moet roepen, maar 't toch niet onplezierig vindt er mee bezig te zijn... Sja, sja... 't was wat te zeggen in die donkere dagen ! .. . Over 't geheel ziet dit malle boekje er uit cf de Echiy ver gelaarsd en gespoord te velde wilde trekken tegen de onnoozele school boekjes, die Neêrlands verleden in den Oost voorstellen als een ongebroken serie helden daden en bravigheid. Dat zal ik hun, wat sakkerloot l wel eens anders beduiden, heeft de schrijver gedacht en schreef in haast zijn bistoriscben roman". Maar nu kan men dezen, vanwege die groote onzedelijkheid in die Donkere Dagen, toch niet met voeg op de scholen invoeren", als ge schied enisleesboek. Voor kinderen is 't heuse h niets. Maar voor groote menscben" is 't hemen ook niets. Voor wie dan ? Wel, voor kinderlijke groote menschen, dat is duidelijk en daar zijn er nog genoeg van om een boek aan tien oplagen te helpen... als deze dan ook weer niet groot zijn. FRANS COENEN. Genetten. VOOR BIBIIOPHILSN. Te Dresden zal vercchynen een herdruk van Brief e eines Provenfahn an icin Ehegespons, een werk dat nagenoeg onbekend is, ofschoon het eene rijke geschiedenis achter zich heeft. Het verscheen in 1805 te Para's en weid op bevel van Napoleon door beulshanden verbrand. Een van de weinige van den vlammendood geredde exemplaren, diende als copie voor een in 1867 in Frankrijk ondernomen nieuwe HENRI JANMART, uitgave, die voor een kleinen kring van bibliophilen in 64 exemplaren werd gedrukt en niet in den handel kwam. Ook de nieuwe uitgave zal niet in den handel komen, maar in ten hoogste 600 exemplaren worden gedrukt en uitsluitend aan de inteekenaren worden geleverd. Zcodra dit getal is afgedrukt, zullen de platen en vormen worden vernietigd, zoodat van een nieuwe oplaag geen sprake kan zijn. De prijs van het werk is per stuk 25 Mark. De Vereiniging hollandischer Bibliophilen" te Budapest heeft de uitgave ondernomen van een prachtuitgave van bet welbekend werk Avs den Memoiren einer Sangerin, waarin het liefde-leven van de als tooneelspeelster en zangeres bekende Wilhelmine Schröder Devrient wordt behandeld. Deze luxe-editie zal verschijnen in 800 exemplaren van 2 deeier. De prijs van dit werk beiraagt 18 kr. BlBLIOGRAPBIE NATOLÉOXIENNE FHANf'AlSE, Guatave Davois is bezig aan een bibliogra pbie van fransche werken, betrekking hebbende op Napoleon, vóór 1908 ver schenen. Hy' wordt by' de samenstelling gesteund door verschillende leden van de familie Bonaparte en een groot aantal ge schiedkundigen, bibliothecarissen en verza melaars die zich voor het onderwerp inte resseeren, zoodat deze bibliographie vollediger zal worden dan elke daarvoor verschenen lijst van napoleontische uit ga ver. . GEOROK MEREDITH. Drie van de meest be langrijke manuscripten van George Meredith zijn voor 9600 gulden het eigendom geworden van den amerikaan J. Pierpont Morgan. Het z|jn de handschriften van Diana of the crosewayi, Lord Ormont and his Ami ta en The amazing mariage. Deze handschriften waren voor vele jaren door Meredith aan zy'n tuin man Frank Cole gegeven, met de bedoeling dat deze er na de dood van den schrijver esn voordeeltje aan zou hebben. CHRISTIAAN HUYGBNS. Het nummer van 30 ctober van het International ttochengchrift für Wissen schaf t, Kwntt und Technik, bevat het begin van een artikel van prof. D. J. Korteweg over Christian Huygen's wiesenschaftliche Lehrjahre. AXATOLE FEANOE. Het gerucht gaat dat dit M» jaar de Nobelprijs voor letterkunde zal worden toegekend aan Anatele France. Vroeger ont vingen dezen prijs: Snlly Prudhomme, Theodor Mommson, Björnsterne Björnson, Fr dérique Mistral, JoséEchegaray, Henrik Sienkiewiez, GiosuéCardncci, en, tot veler verwondering _ Eudyard Kipling. Het heeft de aandacht getrokken dat tot nog toe de onderscheiding aan geen enkel Euasisch schrijver is te beurt gevallen. VOLKSTUINEN. Het Comitévoor Volkstuinen verzoekt ons te willen berichten, dat de termijn voor aangifte nu gesloten is. Er zijn meer dan 600 aanvragen ingekomen, terwijl er vermoedelijk maar gelegenheid zal zijn voor ongeveer 250 tuintjes. Meer dan de helft der aanvragers zal dus moeten worden teleurgesteld. Intu-schen blykt uit 't groot aantal aan vragen, dat het verlangen naar een eigen tuintje veel sterker is dan men oorspronkelijk wel dacht. Binnenkort zal het comitévergaderen en daarta mededeelen, aan wie een tuintje wordt toegewezen. Errata. In het ingezonden stuk van den heer Lod. .van Mierop, in het vorig nummer verschenen, kwamen, in de tweede kolom, eenige zinstorende drukfouten voor. Alinea l, moet eindigen: hun door de vakgeleerden van dat gebied verstrekt, hetzij dat zij deze putten uit de handboeken en standaardwerken, hetzij voor een ander deel uit persoonlike mededelingen van die vakmensen." In alinea 2 luidt de zin, beginnende met hiertoe nodig", aldus: Hiertoe zijn nodig: scherp en onpartijdig oordeelsvermogen, helder, zuiver inzicht, logise redenering en Redelik begrip, in n woord, dit is een aangelegenheid van de wetenschap van het denken, nl. de fllosophie." De zin, die een tiental regels verder begint met Gaat hij echter" enz. moet luidt n: Gaat hij zich echter begeven op het gebied der AAtwiTjilosofie en komt hy met beschou wingen, verklaringen en op redenerend denken gegrond* uitspraken voor den dag, dan blijkt het hoe ... ." ..... iiiiiuiuiiii ..... in ...... iimimiii ..... i ...... i ...... ui ..... IIIMIIIIMIIIIIII 40 cents per regel BOUWT te NUNSPEET. Inlichtingen bij het bouwbureau A/rti", aldaar. C. H. YAN DER TELDEX, Pa. G. M. BOSCH, Hofjiw. KALYERSTR. 153,1) h Spui, Amsterdam. Tel. 2045. NomaafOnderfcleeilin van Prof.Dr Eenige Fabrikanten rW.BengerSöhne Stuitgart Hoofddepót te AMSTERDAM: Kalverstr. 157 K. F. DEÜSCHLE-BENGER. Vraagt lluolveerde T>iei Aalmjke nieit ? , waawider J/óblewTriumph ? * Amsterdam, Leidsche straat 82. TBLBPHOONNUMMEB 6928. ehang'erij - Meubelmakerij. RUIME SORTEERING LUXE MEÜBELTJES in £tllo srtijlera. - VOOR DE ST. I^IOOI.. A AS. Oud-HoUanclsch. Snijwerk. Namaak Antiek. tf Adres voor het Restanreeren van Antieke Meubelen en Gobelins. Westlandsche Hypotheekbank. 's-Gravenhage Amsterdam De Bank geeft 4 pCtfl. Pnndbrleven ntt tot den koers van 1OO p Cl. Ver krijgbaar b (J bovengenoemde kantoren, te Rotterdam, a/het bijkantoor: W||nhaven S8, en verder b|) Heeren Agenten en Commissionairs In Effecten. De Directie: J. HOOFT GRAlFLiNO. J. A.v.EBPERS ROM AARDS. Gids voor Buitenlandsche Hotels. G K NU A. GENUA. Hotel Royal (Aqiiila). Tegenover het station en nab(J de haven. Electr. licht. Centr. verwarm. Alle comfort. Hollander» ten zeerste aanbevolen. Eigen. QEBRS. EODINO. GENUA. Hotel de laVlllc. Naar het zuiden gelegen met prachtig uitzicht op zee en omgeving. Yroeger Palazzo Fiesco. Duitsch Hotel la K. Met alle comfort. Duitsche Eigen. WALTHEB & OESTERLE. Wiesbaden. - HOTEL NASSAU. Ie Bang. Prospectaxeo franco door déBirectta. Dit blad ligt in bovengenoemde Hotels ter lezing. Keunen's Turnartikelen en Schoolmeubelen HOLLANDSCH fabrikaat Amsterdam. Dir.: J. H. Keunen - W. G. Hasper. TANDMIDDELEN. L. POOL, & ZOJNE3V, Amsterdam. ODOL. : 1; l Flacon ? 0.80, 1/2 Flacon ? 0.50. (In Reform patent flacons). Overal verkrijgbaar. WANDen VLOERTEGELS. Jl UiUl l Vfc U II Item fora ml t pi ei n 35, AMSTERDAM. Zesjarig opmerkstertje: Maatje, als ik groot ben en ik ga trouwen, krijg ik dan net zoo'n man als vader?" Maatje (in gedachte): Ik denk het wel, Beppie." Beppie: En als ik groot ben en ik trouw niet, word ik dan net zoo'n tante a)s tante Fine?" Maatje: Misschien wel, Beppie." Beppie: Dan wil ik maarniet groot worden maalje, en veel liever uw kleine Beppie blijven." - Meneer Focus als Globe-trotter, door F. DE StNCLAIE. Geïllustreerd met 70 plaatjes van Chris Kras Kzn. Prijs ing. /"1.90; geb. ?2.25. Gebr. KUS TEE, S, B54,B telefoon KS43. ~~| EUctrische Linieerinrichting, l BOKKBINDERIJ Nieuwe Achtargracht ichting, [T sij. i_T l en lij AM. j Van dien tyd af maakte Bellows het zich tot een gewoonte van tijd tot tijd in St. Jamesgtreet aan te loopen en van Parker vijfsbilling te ontvangen. Maxwell was woedend over die afzettery, maar kon niet besluiten er een eind aan te maken. Eindelijk echter kwam hij op een morgen Ballows in eigen persoon tegen. Hy' was vlak bij zijn deur en wou juist zijn sleutel uit zijn zak halen, toen Bellows hem op zijn arm tikte. Maxwell keerde zich woe dend naar hem om; de herinnering aan al de ellende, die hy van dien man had onder vonden, maakte hem blind voor het bespot telijke van de geschiedenis. Waarom sluip je hier rond?" vroeg hy' barsch. Heb ik je niet gezegd, dat je niet terug moest komen?" Bellows begon dadelijk te snikken. U is erg hard tegen me, mijoheer," zei hij. U ia my'n, eenige vriend en al»ik u om hulp vraag, behandelt n mij als een misdadiger." De ondankbaarheid van die opmerking vau een man, die leefde van zijn giften, bracht Maxwell buiten zich zelf van woede. Hij pakte Bellows bij zijn kraag en schudde hem heen en weer. Het ongeluk wilde, dat er juist op dit oogenblik twee dames aankwamen, beiden kennissen van Maxwell, en voor de jongste voelde hy zelfs, al was het dan ook geen liefde, dan toch iets dat er heel dicht bij kwam. Evelyn Allicon was een jong meisje van twee en twintig «n heel bekoorlijk. Zg en Maxwell waren verwante zielen, beiden impulsief, beiden een weinig, geneigd zich met een andermans zaken te bemoeien, waar voorzichtiger lieden zich op een afstand zou den hebben gehouden, beiden dadelijk klaar met bun gevolgtrekkingen, Zij hadden elkaar op verschillende buitens ontmoet en Maxwell gaf meer om haar goede opinie dan hij zich wel wilde bekennen. Men kan zich miss Allison's verbazing voorstellen toen zij 's morgens twaalf uur mid den in St. James streel Maxwell ontmoette, bezig een zwak uitzienden, ejofel gekleeden man door elkaar te schudden. Bij dat schouw spel werd haar ridderlijk initinct dadelijk wakker en, haar vriendin achter zich latende, verhaastte zij haar tred en legde haar hand op Maxwell's arm. Foei, mijnheer Maxwell," zei zij, hoe kunt u zoo ruw zijn I U zult hem pyn doen!" Hem pijn doen!" riep Maxwell toornig uit. Ik zal hem zy'n nek omdraaien, den verwenschten kerel l" Maar toch liet hij los. Er was toch eigenlijk iets ridicuuis in een dergelijk tooceel op klaarliehten dag midden in St. Jameestreet. Zoodra BÖOWB zich vrij voelde, begon hij te snikken. Eve'yn's week gemoed werd dadelijk geroerd. O, mijnheer Maxwell," zei zy', wat ia u wieed I Kgk, hy schreit!" Hierop begon Bellows nog harder te huilen. Wat hetfc hij gedaan?" ging zij voort. Ik geloof, dat u van plan waïhem te slaan! Hoe kan u dat doen, mynheer Maxwell?" Maxwell zei niets. Hij had zijn gedras; meer dan voldoende kunnen verklaren, maar zijn woede was zoo groot, dat hij geen woord kon uitbrengen. Kom," zei Evelyu, waarom vertelt u het mij niet? U moeet het mij zeggen, vind ik." Maar Maxwell bleef zwijgen. Beliows evenwel. verrukt iemand te vinden, die hem goed ge zind wao, begon zlja hart uit te storten. Ik heb mijnheer Maxwell alleen maar gevraagd mij te helpen," snikte hij. Een half jaar geleden heeft hij me uit de rivier gehaald, toen ik trachtte mij te verdrinken, en nu ne<, toen ik hem zag, vroeg ik hem om hulp. Ik dacht, dat hij wel iets voor mij zou willen doen. Als hy er niet geweest was, zou ik nu dood zijn en niemand tot last." Stil!" zei Evelyn. Zoo moetje niet praten. Het is heel zondig jezelf van kant temaken!'' Ik had niets te eten," zei Bellows in tranen uitbarstend uit medelijden met zichzelf. Arme man!" zei Evelyn. Ea heeft mijn heer Maxwell je gered?" Ja, hij heeft me gered en nu wil hij mij niet helpen." :Evelyn wendde zich tot Maxwell met een edele verontwaardiging in haar mooie grijze oogen. Mijnheer Maxwell, ik schaam me over u," zei zij. Ik dacht dat u een beter hart had. U moet hem dadelijk wat geld geven." Veel te boos om uit te leggen of te pro testeeren stak Maxwell zijn hand in zijn zak, haalde er een beurs met govereigns uit en gaf die haar zonder een woord te spreken. Zelf geld aan Beliows te geven, zou een al te groote vernedering wezen! Arme Maxwell! Die beweging, die zijn trots redde, deed zich des te meer voelen in zijn beurs. Impulsief wierp Evelyn Bellows beurs en al toe. De beura was van goud, evenals haar inhoud, en ondanks zijn woede werd imiiiHiiiiiiiiiimiiimi Maxwell pijnlijk aangedaan, toen hij haar zag verdwijnen. En nu moet u hem nog de hand geven," ging Evelyn vriendelijker voort, om hem te toonen dat het n spijt zoo onaardig te zy'n geweest." Bellows stak een vuile hand uit. Ik wil wel," zei hij edelmoedig. Maar dit was meer dan Maxwell kon verdragen. Ik hang me nog liever op," zei hij stroef. Ook niet ah ik het u Traag?" zei Evelyn. Haar grijze oogen keken hem op dit oogen blik -meekend aan. Maar Maxwell was te nijdig er op te letten, te nijdig om in Ie zien, hoe dwaas het was den toestand au serieux te nemen. Neen," zei hij kortaf. Vaarwel danl" zei Eyelyn en met een koel snikje voegde zij ziuh bij haar nicht en beiden wandelden vojrt in de richting van Piceadilly. Maxwell keek baar verdwijnende gestalte na, smartelijk getrclfen. Nu had hij haar beieedigd. Niet tevreden met hem geld af te persen, moest Bellows hem ook nog van zijn vrienden vervreemden. Hij keerde zich oui, om al de bitterheid, die hy gevoelde, over dat individu uit te storten, maar Bellows was zoo wijs geweest zich uit de voeten te maken en was nergens te zien. Ken wraakneming echter stond Maxwell tan dienste. Evelyn AUison zou hem mis schien nooit geheel vergeven (en het is de pijnlijke plicht van den schrijver te zeggen, dat ze hem nooit vergaf). Parker m:cht zijn meestei's daden nog zoo ongunstig uitleggen, Bellows mocht een scène maken op de stoep en door de politie worden ingerekend, heele kolommen van de courant mochten gevuld worden met het verhaal van Maxwell's spon tane sprong in de rivier en zy'n te laat be rouw over die goede daad, maar n ding stond vast: geen geld zou Ballons meer uit zijn zak krijgen. Hij zou Parker dadelijk de noodige bevelen daartoe geven. Aldus deed hij en een weinig opgevroolijkt door die wraakneming, ging hij in zijn club lunchen. Eindelijk, dat voelde hy', was hij van Btllows af. Hij had Parker gezegd, dat hij geen woord meer over hem wou hooren, en Parker, die gewoon was zijn bevelen letterlijk op te volgen,zou er zelfs niet meer van reppen, als Bellows weer trachtte hem op te zoeken. Het noodlot wilde echter, dat Maxwell zijn vervolger nog eenmaal zou aanschouwen. Dit gebeurde op een avond in Mei, onge veer twee maanden ra de noodlottige ont moeting in St. Jamesstieet. Maxwell had' den avond in de Tweede Kamer doorgebracht, waar büuitzondering een interessant debat was. De galerij was stampvol en het was er smoorheet, en toen het eindelijk middernacht sloeg en de zitting verdaagd werd, was hij blij zich in de frissche buitenlucht te kunnen begeven. Het was een warme avond, maar een koeltje van de rivier bracht een aangename frischheid te weeg en om daar een oogenblik van te genieten,wendde Maxwell zijn echredennaar Westmister bridge. De maan scheen nog niet en in den zomeravondnevel verloor de lange rij lichten op de Embankment zich in de verte, terwijl aan den Surrey kant geïllumi neerde reclameborden van een of anderen whisky met tusschenpoozen van een halve minuut de duisternis verlichtten, om den toeschouwer er aan te herinneren, als die herinnering nog nocdig was, dat wij een laag by den grondsci volk zy'n. Maxwell liep tot het midden van de brug en keek toen e en oogenblik tegen de leu ning geleund, naar het zwarte water onder zich. Hij werd opgeschrikt door een stem, die zijn naam uitsprak. Hy keerde zich haastig om. Wie ben je?" zei hij, maar hij wist het maar al te goed. ..Kijk non eens," sprak de verfoeide stem van John Bello if. Dat is nou een man, die iemand uit het water haalt en in een half jaar tijds vergeet hoe hij er uitziet. Dat noem ik mooi! Maar" hier greep hij Maxwell bij den arm met al de kracht die dronkenschap geeft ala hij zy'n edel gedrag kan vergeten, IK niet. Al sla je me dood, ik kan het niet," zei hij met een hik. Maxwell maakte zich woedend van hem los. Luister eens, man," zei hij, ,ik heb ge noeg van je. Ik heb je telkens met geld ge holpen, maar je komt steeds weer terug. Je bent een ellendige, dronken vagebond en ik j wil niets meer met je te maken hebben." Zeg dat niet," insinueerde Bellows. Zeg dat niet, mynheer. Ik dacht, dat u medelijden had met een ongelukkigen armen man. Geef me een sovereign: meer vraag ik niet." Neen,," zei Maxwell op vasten toon. Dan vijf shilling," zei de man. MiiimiiimiiiiiMtiiMMiiitiimituiliMtiiiiiiiiiimiiiMHiiimiiimiiiiiHiiii Neen," zei Maxwell weer. Bellowg werd nijdig. Kijk eens hier," zei hij, u heeft me eens uit het water gehaald en ik hoop dat ik dankbaar ben." Maxwell lachte. Maar ik kan niet van de lucht leven. Als je me niet wilt laten ver drinken, geef me dan wat te eten. Dat is alles wat ik u vraag." Neen," zei Maxwell voor de derde maal. Heel goed," zei Bellows met een dronkenman's poging een waardige houding aan te nemen, dan spring ik eenvoudig in de rivier. Ik waarschuw u vooruit." Beate man," zei Maxwell op bitteren toon, spring wat my' betreft in de rivier, wnnneer en waar je wilt. Ik heb er voor altijd genoeg van iemand het leven te redden." Dat meent u niet," zei Bellows, hem van terzijde aanziende met zijn dronken oogen. U houdt me voor het lapje. U zoudt het niet over uw hart kunnen verkrijgen toe te zien, als iemand zich verdronk. U zoudt er niet het hart toe hebben." Ik zou er maar niet op rekenan, als ik jou was," zei Maxwell. Bellows klauterde op de leuning. Daar gaat hij dan," zei hy theatraal, terwy'l hij zich met moeite op den rand in evenwicht hield. Of hij werkelijk van plan was in de rivier te springen, of dat hij zich maar zoo hield om Maxwell zachter te stemmen, is onmogelijk na te gaan en Maxwell zelf is nooit bij dat punt blijven stilstaan. Een gernisch, een plons, en in een oogen blik, nog voor Maxwell een hand had kunnen uitstrekken, zelfs al had hij het gewild, en het lichaam was verdwenen in het mod derige water, dertig voet diep. Het toeval wilde, dat op dat oogenblik de brug geheel verlaten was. Zelfs de alom tegenwoordige politieagent was nergens te bekennen, en als Bellows werkelijk het plan had gehad zich te verdrinken, dan was het lot hem nu gunstig. Maxwell was een im pulsief man. Dien September avond was zijn impulsie in de rivier te springen; dezen avond in Mei was zijn eerste gedachte snel door te loopen. En dat deed hij.