Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1689
CORNELIA HEKEIETTE VAN DE POLL. (Mr. Jacob van Lennep's grootmoeder),
echtgenoote van Mr. C. van Lennep, naar de echildery van Hodgee.
MR. CORNELIS VAN LENNEP, (Mr. Jacob van Lennep'a grootvader.)
Naar een kopergravure van B. van Yinkeler.
PHOF. MB. DAVID JACOB VAN LENNEP, (Mr. Jacob van Lennep'a vader.)
Naar een schilderij van C. H. Hodgeg.
Het leven van
mr. Jacob van Lennep
door jhr. dr. M. F. VAN LENNEP.
Johan Braakensiek's teekening in De
Amsterdammer, "Weekblad voor Neder
land" van 27 Aug. 1893 stelt voor: De
vijf-en-twintigste verjaardag van mr. Jacob
van Lennep in den letterkundigen hemel.
Op die teekening ziet men den roman
schrijver, mr. Jacob van Lennep, de
lange pijp in de hand, met Potgieter
en Busken Huet, een kaartje leggende,
terwijl Betje Wolf de thee presenteert,
die door mevrouw Bosboom-Toussaint
is ingeschonken. Een engeltje komt aan
vliegen met een deel van de Nieuwe
Gids". Het onderschrift geeft verklaring
aan het bezoek.
VAN LENS EP : Wat zeggen ze daar beneden
van me? Lezen ze me nog?
BODE : Ze hebben het vertellen, het
Robertsen en het lachen ver
leerd; ze doen alleen aan
Grroote Kunst.
BBTJK WOLFF : Kom, Ko, dat komt wel weer
terecht.
Betje Wolff heeft goed gezien. De
romans van mr. Jacob van Lennep be
houden populariteit en worden in vele
leesbibliotheken steeds gevraagd. Zelfs
het bestuur van het Leesmuseum te
Amsterdam heeft zich dit jaar, om de
groote en toenemende aanvraag,
genopdzaakt gezien opnieuw een volledig stel
van al zijne werken aan te schaffen,
daar n enkel al te onvoldoende bleek.
Lodewijk van Devssel heeft zich bij
de bespreking van Ferdinand Huyck, in
groote waardeering aangesloten aan die
van Busken Huet, Nicolaas Beets, Quack
en zoo vele anderen.
Van Klaasje Zevenster is voor luttel
jaren door Marius Spree op nieuw een
tooneelstuk gemaakt er bestonden
reeds vroeger twee, ja meer
tooneelstukken van waarvan de vertooning
honderden bij honderden naar den schouw
burg deed tpestroomen. De zeven oude
Akademievrienden" stellen over de
herkomst van Klaasje Zevenster nog
hetzelfde belang als zoo vele jaren vroeger.
In de klassiek geschreven Tafelkouf,
in De Gids van Mei 1909", brengt een
hunner aan een maaltijd te Hardestein,
met den ouden graaf Maurits van Eylar
als gastheer, wiens kleindochter Madeline
heet, naar het meisje dat hij eenmaal
lief had, de vraag over Klaasje": op
nieuw ter sprake.
De bekendheid met en de liefde voor
mr. Jacob van Lennep's werk is sterk
toegenomen bij de bescheiden herdenking
van den honderdsten wederkeer van zijn
feboortedag 24 Maart 1902. Een
goedoope uitgaaf zijner romantische werken
werd toen in eenige duizenden exem
plaren in Nederland en Zuid-Afrika
verspeid, als hulde aan zijne nagedachtenis.
Voor die gelegenheid speelde de leden
der Kon. Ver. Het Nederlandsch Tooneel
in den stadsschouwburg zijn nooit ver
ouderend, boeiend echt
oud-Amsterdamsche tooneelspel: Een Amsterdamsche
jongen of Het Buskruitverraad, dat om
de groote en vernieuwde belangstelling
vele malen achtereenvolgens gespeeld
werd en steeds op het repertoire blijft.
Mr. J. van Lennep's zangspel: Het dorp
aan de grenzen, geschreven als gelegen
heidsstuk bij het uitbreken der Belgische
onlusten werd in den Hollandschen
Schouwburg, passend versierd, alsmede
op den herdenkingsdag, vertoond, en uit
nemend, vooral door Mevr. Wilhelmina
v. d. Horst v. d. Lugt?Melsert, lustig
de oude liedjes zingend, en door den
heer Henri de Vries als de snoever. Deze
vertooning werkte ver
rassend, ze had uit
bundig succes en be
wees dat het
gelegenheidsstukje nog alle
levensvatbaarheid
heeft. Het werd dan
ook vele malen en ook
te Haarlem vertoond.
De overige
tooneelwerken van Mr. Jacob
v. Lennep zouden een
dergelijke proef min
der gelukkig door
staan, ten zij men
uitzondere: De stichting
van atavia, mits kos
telijk en kostbaar ge
monteerd, en Een dich
ter aan de bank van
leening.
Mr. J. v. Lennep's
De roem van twintig
eeuwen en Een Amster
damsehe Winteravond
na zijn dood nog
eens, en schitterend,
op een groot
Amsterdamsch Studentenfeest
vertoond zouden als
gelegenheidsstuk nog
in aanmerking kun
nen komen.
Op Mr. Jacob van
Lennep's vraa?: Leest
men mij nog," zou men
dus kunnen antwoor
den: Meer dan ooit,
want de lezers van
heden, houden als die
van vroeger van uw
aangename vertel
trant, van uw geest
en blijmoedigheid, van
uw ernst en jok, en
het ophalen van oude
en nieuwe tijden, in het
MR. J. VAK LENNEP IN 1849.
Naar de teekening van C. Hamburger, gegraveerd door. W Steelink.
licht der romantiek.
Mr. Jacob v. Len
nep's naam zal ook en
bovenal blijven voort
leven door zijne vol
ledige Vondeluitgave,
waardoor hij de ken
nismaking met en de
liefde voor Vondel
voor alle tijden heeft
bevorderd.
De Vondel-uitgave
is zijn levenswerk ge
worden. Hij heeft licht
in den chaos gebracht,
want de geheele peri
ode van Vondel heeft
hij to3gelicht, zijn ge
dichten bijeengebracht
en gerangschikt en
naar tijdsorde ge
plaatst, honderden
personen en zaken
beschreven, duizenden
woorden verklaard.
Na hem zijn wel
enkelen gekomen, die
veel in zijn uitgave
verbeterd hebben. Dit
kon niet anders, bij
zulk een reuzenwerk.
Maar de eer blijft hem!
Mr. J. van Lennep
heeft de voldoening
gehad de
Vondeluitgave te kunnen vol
tooien. Zijn dood viel
nadat deze volkomen
gereed was.
Mr. Jacob van Len
nep's geheele leven
is door Vondel
beheerscht. Als kind las
hij zijne werken, vijf
jaar oud zag hij
Gijsbreght vertoon en. Het
was zijn eerste bezoek
aan den schouwburg en hij behield er
een blij venden indruk van. Zijn vader,
Prof. David Jacob van Lennep en zijn
grootvader Mr. Cornelis van Lennep
waren vereerders van Vondel en citeerden
in het gewone gesprek menigen regel
uit een zijner werken. In de Rederij
kerskamer Achilles onder de zinspreuk
metter tijd wordt de spruit een boom"
bevorderde hij de liefde voor Vondel en
deed er in het voormalige Frascati" in
de Nes, Lucifer en Adam in Ballingschap
vertoonen, eens in tegenwoordigheid van
Z. M. Koning Willem III.
In zijn ijveren voor Vondel vrij
zeker is het dat een enkel lid zijner voor
vaderen met Vondel persoonlijk bekend
was moet men den grondslag zoeken
voor de latere, de huidige Vondel-ver
eering.
,* *
*
HET MANFAD. De Hofstede der van Lennep's by Bennebroek.
Geen mensch is meer populair geweest
dan mr. Jacob v. Lennep. Zijn persoon
lijkheid en zijne werken, zijn deelnemen
aan en getuigen bij alle gebeurteniseen
in stad en land werkten daartoe mee.
Zijn leven weerspiegelt een geheele eeuw
en zijne werken alle eeuwen.
In de levensbeschrijvingen over hem
in 't bijzonder die van A. J. de Bullen
Nicolaag Beets wordt dat uitvoerig
aangetoond.
Toch leeren zij mr. Jacob v. Lennep
niet volkomen kennen. Dit is eerst thans
mogelijk nu zijn kleinzoon, Jhr. Dr. M.
F. v. Lennep, al wat in familie-archief
berust, wat in familie-herinnering, in
verzamelingen ala die van Th. Hart
kamp, in bibliotheken enz. bewaard wordt,
in twee lijvige deelen elk van bij de
vierhonderd bladzijden toegelicht en
verklaard, en chronologisch geordend,
voorzien van afbeeldingen en reproduc
ties van handschriften, het licht doet zien.
De kleinzoon heeft dit met groote
piëteit, met veel kennis en met onpar
tijdigheid gedaan, en daarmede zich zelf
geëerd.
Ons werd toegestaan, nog vóór het
werk verschijnt, naar goeddunken, een
deel te ontleenen aan wat mr. J. v.
Lennep betreft als journalist en als lid
der 2e kamer.
*
Hoe intressant het nieuws omtrent
Mr. Jacob van Lennep als journalist en
als kamerlid ook zij, van de vele overige
hoofdstukken is het eene nog belang
wekkender dan het andere, handelende
over Mr. Jacob v. Lennep's jeugd en
studententijd,zijn verkeer met I. da Costa,
Bilderdijk, Beets, Aart en Willem Veder,
den Schoolmeester, Jan ter Gouw, e. a.;
zijn correspondentie met Multatuli over
Max Havelaar; zijn bezoek aan Victor
Hugo; zijn huislijk en maatschappelijk
leven; zijn ij reren voor de waterleiding,
voor het kanaal: Holland op zijn smalst",
stichting van het Amstel-hotel, enz.
Binnen weinige dagen verschijnt het
werk bij P. N. van Kampen en Zoon
te Amsterdam. Ieder zal het dan zelf
kunnen genieten, en de waarheid omtrent
Klaasje Zevenster" en zoo veel anders
te weten komen.
Mr. Jacob v. Lennep heeft zich vaak als
journalist doen kennen. De dichter A.
J. de Buil dankte aan hem het Redac
teurschap van: De Amsterdamsche
Courant", de Stadskrant , en deze opende
voor zijn beschermer gaarne hare kolom
men. Veel en over allerlei, heeft Mr. J.
v. L. in de Amsterdamsche Courant ge
schreven, en steeds glashelder, opgewekt,
meestal gekruid door een geestigheid,
o. a. over een geneesheer tevens buik
spreker, ruilhandel van boeken en
kunst