Ka 1680 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. irvDT vnvw VUT wnvw V KlilitltilU tiJl illilllilM zgn het er over eens, dat de MACGI Producten in iedere keuken voortreffelijke diensten bewijzen. MAGGI's Aroma verbetert oogenblikkeiyk den smaak van zwakke soepen, bouillon, groenten, sausen enz. MAGGI's Bouilloi Blokjes. Deze dienen voor de bereiding van eenen beerleken kop bouillon. HlAGGi's Soepen in Tabletten geven in korten tijd, slechts met water ge kookt, aangenaam smakende en voedzame soepen. mmmmmMiiHttMiHiniiiiimiiiiiiiii IIIIIIIIIIIIHMIIHIIHHIIIIIHIIIIIIIIUIIIIIHHHIIIIMnillllllllllllllllllllllllllllllllllllUllllllllllllllllll III IIIIIIIIIIIIIIIICIIIIIIIII Illllllllllllllllllllllinmillllllll 111 Illll Ittlll Toen de Franseae Senaat in November het vorig jaar, de verkieBbaarheid van vrouwen ala Prad'hommes (femmes) procla meerde, de«d zij niets aniers dan aan de vrouwen terug te geven, wat zij ze in het jaar 1791 bad omtnomen. Het Boek der Beroepen van Etienne Boitean, den grooten prevpst onder den heiligen Lodewtyk, toont dit o a. aan. ' Het reglement waaraan de beoefenaars der verschillend* beroepen waren onderworpen, spreekt even goed van vrouwelijke als man nelijke juryleden. Des* leden waren belast met bet waken óver den goeden gang Van zaken op finanwl (ebied, ' Tevens hadden tij toe te zien op de waarde der grondstoffen, gebruikt voor het vervaar digen der verschillende voorwerpen. , In geval van vorschil van gevoelen tneschen arbeiders en patroon, maakten ly bet scheidsgericht ait. ,' In alle oprichten waren vrouwen en mannen aan deselfde wetten gebonden. Voor de vrouwen werden toen nog niet zooveel ? nitiondetingswetten gemaakt, om haar aan banden te leggen op allerlei wijzen, zooals door de kerkelijke beer en der schepping in OHM dagen wordt gedaan. De weefsters van zijden en andere stoften hadden pni'femme» over baar gesteld Niet zooals na, waar in Vele gemeenten zelf*- op Christelijke naai- en breischolen enkel mannen ia bet bestuur zijn t ' 1 Een poosje geleden las ik in de cou ranten 'dat er een Vereenigin? waa of zon worden opgericht, tot opleiding van Beservediaoo*es*en. In het bestuur zaten niets dan mannen.... Commentaar overbodig.... Van onze kerkelijke overheid hebben we niett voor de maatschappelijke verheffing der vrouwen te hopen-1 In de middeneeuwen dacht men blijkbaar anders over d» zaak en bleef ieder meer op *yn terrein l . Leden ia het bestuur der Vereeniging tegen de . Proctitntie 'stoeten uitsluitend tnoitm» .zjfn, en toch zijn de slachtoffers uitVTOWM» l voortl Hoogstens mogende em\«dW»«8iendB' «te». uitbrengen. naar dte duistere ? middeleeuwen ter d^ te kfeefen. Alle corporaties hadden hun vroawelgke en mannelijke juryleden. Voor de vakken waarin mannen en vrouwen werkzaam waren, werden evenveel mannelijke mis vrouwelijke juryleden aangesteld In alle beroepen mocht de vrouw wanneer cij dit begeerde den man na zijn dood op volgen. Dat die corporaties een groote macht hadden, bljjkt nit het aantal dat tijdens de Revolutie, alleen i» Parijs 1500 vrouwelijke chefs van ateliers waren waaraan vierduizend naaisters waren verbonden. fuiiiriiiinHiiiniiiiiiiiiiiiiimiiHiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiniii UIT DENATUU^. CCCLXVIII. Over Geologie. Ergens moet toch het begin zijn?" Mag ik met deien laatst en regel van het vorig opstel dit nieuwe be ginnen, zonder er dadelijk antwoord op te geven? Ik sop, gaarne -vóór een enkelen keer eens met my'n lezers redeneeren, zond«r wat te ver tellen. Dat zoeken, dat doordringen in het verledm van onze aarde, om daaruit het heden te ver klaren, dat is de taak van een jonge wetenschap, de geologie; de ge» schiedenis der aarde of de aard kunde zooals onze Staring ze kortweg noemde. Het is een weten schap van ontzaglijken invloed op de meeste andere, doordat ze belooft, de materieele en positieve grondslagen te leveren voor de denk processen; die van oudeher 's menschen geest hebben bezit? gebonden en die in direct verband staan met zijn levensbeschouwing. Daarbij is het een historische wetenschap die tegelijker tijd van groot practisch nut is, die dadelijk bruikbare resultaten geeft in stoffel\jken zin, een geschiedenis en een broodwinning tevens. Of daar nit de diepte klei of mergel wordt gedolven, of er geboord wordt naar steenkool of petroleum, of gezocht naar ijzer, diamant of radinm-ertp, of er een kanaal in het oude ?veen gegraven, of een tunnel in bet gebergte wordt geboord, elke dynamiet-ontploffing, elke spadesteek of houweelslag in d« diepte, al gebeurt het om winst en nut, lost vraag stukken op, of stelt nienwe, over de geschie denis van onze aarde; en, wie de groote denkers op dit gebied volgt of ook maar tracht te volgen, staat versteld over e scherpzinnigheid en logische denkkracht die dezehistorische studie vereisen t en voortdurend in 's manechen geest aan 't werk stelt. Het is Toen al die corporaties die mannelijke en Vrouwelijke beroepen vertegenwoordigend te groote macht dreigden uit te % oefenen, stelde Turgot in 1776 voor deze te verbieden. En «oo gebeurde het in 1791. Toen Napoleon in 1806 Lyon had bezocht, stelde hu een tribunaal in alle steden alwaar 'de industrie werd beoefend. Maar ongelukkig was Napoleon by het vormen . van besturen en scheidsgerechten, steeds vergeten dat er vrouwen in de wereld waren, en daarom werden nu ook de vrouwe lijke patroons en arbeidsters eenvoudig ge passeerd. Op het congres in 1889 gehouden, werd een voorstel ingediend, om ook aan de vrouwen het kiesrecht en de verkiesbaarheid te her geven in den raad der Prnd'hommes. Het voorstel kwam natuurlijk van vrouwe lijke zijde. Madame Vincent voerde het woord, doch werd op flinke wijze gesteund door de helaas na ontslapen feminist Leon Girand. Een man nam nu de zaak ter harte natuurlijk van de mannen moeten wig het hebben de heer Gaste gedeputeerde nit Bresv, had den moed in de Kamer te pleiten voor de rechten der vrouw. Op 12 Februari 1891, stelde genoemde heer bet volgende amendement: Mannen en vrouwen zijn kiezers en verkiesbaar voor den Baad der Prnd'hommes." In Maart 92 gaf de beer Gaste een historisch overzicht van hetgeen de vrouwen voor de revolutie op dit gebied hadden gepresteerd. Hg vertelde dat zij niet alleen als juryleden optraden in stedelijke maar tevens inprovinciale zaken en geheel dezelfde rechten hadden als de mannen. Het amendement van den heer Gaste werd aangenomen voor zooverre het betrof het kiesrecht. De verkiesbaarheid werd echter verworpen. Op 30 Apiil 1804 kwam de kwestie nog maals ter sprake en een amendement van Jean Macé, door verscheiden medestanders onderteekend, kwam ter tafel. Dit hield in, dat alle vrouwelijke patroons en arbeidsters gelyke rechten zouden hebben wat kiesrecht en verkiesbaarheid betrof alleen niet in de politiek l Zoo ziet men, zelfs de medestanders dienen mondjesmaat toe, nit vrees voor een mogelijke overheersching van het zwakke geslacht I Maar daar kwam Weer een kink in den kabel I ;Uet «tèkoude. 3**gnment de verstoring van hei 'vredig nkmilieleven, werd uit het antikiteiten museum te voorschijn gehaald Hoe zon het gaan?" vroeg de heer senator Demelé, met den vrede in de getinnen, ah de vrouw zitting zou nemen in den raad der Prn d'hommes?" Maar de andere senatoreu schenen nu niet zoo ijselijk bang voor het verstoren van dien vrede, en het kiesrecht werd aangenomen in 1906. Er was dus viy' wat ty'd voorbijgegaan, voordat de nonwen, een deel nog maar van het door haar gevraagde recht, konden krijgen. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiniiiiiii een nieuw en pas ontgonnen veld voor den menschelyken onderzoekin tsgeest. De geologia belooft de wetenschap der 20ste eeuw te worden, de oppervlakte der aarde heeft te Een geologisch profiel (gecon strueerd) met verschillende lagen en banien (couchefi), F rachts een beekje; (doorsnede), weinig onbekende deelen meer ter beschik king voor den wetenschappelyken ondernemingsdrang. Noord- en Zuidpool zgn ont dekt, of zoo goed als; de groote witte plekken vau Afrika, Aziëen Australiëzgn opgelost tot afzonderlijke vlekjes of ingekrompen tot onbeduidende stipjes ; de hoogten der hemelen en de diepten der aarde, dat zgn de deelen van den Koemo», waarheen nu ons geestelijk zoeklicht dwaalt, speurend naar kennis en waarheid. Astronomie en geologie, ze brengen ons de hoogte en diepte in, voeren ons terug naar den oer ty'd van hemel en aarde en leiden ons van daar naar het heden, soms naar de toekomst. Uit die donkere diepte van de aarde uit veen en zand, klei, nit kalksteen en graniet, haalt de mensch zgn dagelgksch brood maar ook zgn licht en warmte, letterlijk en fivnnrlgk, voor lichaam en geest. Maar voor den ingewijde wordt de daarbij ontsloten diepte tot een geschiedboek der aarde, waar van de verschillende lagen de bladzijden en Wintmle 1910, Cherchez la femme! Geen wonder dat de vrouwen na lang wachten den vinger gekregen hebbend, na de geheele band wenfch en l En zoo kwamen dan ook in 1907 de kwesties weer ter tafel. De beer Bénaret stelde een amendement voor om ook de verkiesbaarheid van vrouwen te verkrijgen. Maar weer werd dit in de zitting van 15 Maart verworpen! Mr. Viviani, minister van Handel en Nijver heid, ondersteunde het voorstel vanBéuaret en deelde mede dat een rapport in bewerking was om de verkiesbaarheid in den Baad der Prud'hommes, mogelijk ta maken. De heer Viviani,- een beproefd feminist, liet het niet bg woorden en 10 November 1908 werd de verkiesbaarheid van de vrouw in den Baad der Prud'homnaeB geproclameerd. Van 1889?1908 hadden de vrouwen on vermoeid m'eten strijden om het recht, dat zij in de Middeleeuwen., hebben bezeten en baar geheel willekeurig was afgenomen, te. heroveren. Men zou nu denken dat de Fran'che bladen met haar hadden gejuicht, hadden erkend dat de stry'd voor een goed doel gevoerd zoo glorierijk was gewonnen. Maar niets van dat alles gebeurde, juist bet tegendeel! De zaak werd «leekt» terloops meegedeeld, zoodat de meeste ajcbe^dstyers heelemaal niets van de behaalde overwinning afwisten toen ze dus van haar recht gebruik konden maken, wa* het meeren deel geheel onbekend ermee. Degenen, die het wisten, hebben echter flink gewerkt, zoodat bij efe verkiezing alwaar vier vrouwelijke candidaten waren gesteld, toch nog eene van haar, Clémence Jüsselin gekozen is. In Belgiëwerd het goede voorbeeld door Frankrijk gegeven, reeds op de zitting van 10 Dec. gevolgd, terwijl ook het voorstel van evenredige vertegenwoordiging het eerlijkst kiesstelsel werd aangenomen. Nu nog het politiek a recht veroverd! iiiiiiiiiiiiilHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiliiiirriMiiiiiiiiitiiiiimiiiitiMiiiiiiiiii wat die lagen aan eens levende, nu fostiele wezens omsluiten, de nummers en letterteekens zjjn. Deze geschiedenis der aarde zelf is niet minder leerzaam en verheffend dan de ge schiedenis der menschen, dan de historie van de planten en dieren die aan zg'n opper vlakte leven. En... hoe meer meuschen de groote denkers en onderzoekers op dit gebied uit de verte volgen, boe meer steun en belang stelling die werkers zullen ondervinden ; het geen hun werk ten goede moet komen, want bet is duur en zwaar werk. Maar het zal lang duren eer de aardkunde of alleen maar het onderdeel, de historische geologie, zoo populair wordt als de natuur lijke historie. Wie er in tracht door te dringen zonder er van jongs af in opgeleid te zijn, staat voor een orjjberg van andere taaie wetenschappen: kristallografie, mineralogie, palaeontologie, en menigeen, met voldoende volharding, leerlust en algemeene kennis is afgeschrikt door de massa feiten kennis op het gebied der genoemde weten schappen, die ondersteld wordt het eigendom te zijn van hem, die zich voor geologie gaat interesseeren. Toch is er, geloof ik, wel een middel, om ook de geologie bij ons populair te maken en zoodoende vele a in dit luilekkerland te voeren, zonder dat zij zich de zaak eerst tegen eten. En wel door eenvoudig om den brij berg been, een goeden weg te zoeken en te hou den. Natuurlijk is dat een omweg en das een verkeerde weg, zullen velen beweren, die tegen populari&ttie in het algemeen zijn. Toegegeven; als wy er maar komen, zy bet ook al dwalend met gissen en missen; niet wij zijn de onderzoekers en medearbeiders, wij wenschen alleen getuige te zijn en eens wat te mogen zien en hooren van hetgeen er al zoo gevonden is door de mannen van de weten schap; in zekeren zin heeft het publiek er recbt op. Maar de publicaties van de geologen zijn voor leeken zoo goed als onleesbaar. Mij dunkt het moet gelukken, als wümaar evenzoo te werk'gaan, als bij natuurlijke histo rie, waar het plan zoo goed geslaagd ia. Niet met bet abstracte, met de boekenkennis beginnen, maar met het tastbare, het voor de band lig gende, dat ieder zelf kan waarnemen, die er lust en tijd voor heeft. En bovenal niet haasten en liever een gemakkely'ken omweg maken, dan een steil pad nemen, dat alleen voor sterken en geoefenden begaanbaar is. Niet beginnen met het verledene en hypothe tische, maar met de tegenwoordige werke lijkheid, met eigen waarneming van bet be staande en van de veranderingen, die er onder onze oogen mee plaats grijpen. Daaruit moeten wjj onze kennis putten en met deze gewapend, in gedachten afdalen steeds iiiliimiiiiiiiiiiiiiiilimiiiiimiHiiiiiiitii IMMIIIMMIIIIIIHIIIIIIIIIIIIUIMIIIIIIIIII La en wüons niet te veel illuasies scheppen in dat opzicht, vooral wij Hollandsche vrouwen, na rechts voor de eerste vier jaren aan het woord is l D e n H a a g. H. v. D. MOER. ........ t ........ tilllliitliuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii ........ mi" ..... mi ....... til" Mw&kale koetje». Brieven van Solange Cletinger (dochter van Oeorge Sand). Madame Steinheil'» item. Mrs. Ada F. Ho wie, bestierster eener Amerikaansche boerderij is tot de ontdekking geko men, dat koeien zeer gevoelig zijn voor zachte, melodie u je liederen, gezongen met begelei ding op de mandoline. Mrs. Ho wie, die haar koetjes nog niet «p 't droge heeft, trekt profijt van denmnzikalen aanleg harer beestjes. Zij verklaart, dat elke koe 1/3 meer melk geeft dan gewoonlijk, wanneer men voor den bonten viervoeter concerteert terwijl zij gemolken wordt ! Uit het quantum melk heeft zij duidelijk leeren zien, aan welke liederen de koeien de voorkeur geven. Eéne koe is bij uitzondering verzot op het Toreador- lied uit Carmen ; wanneer dit meesleepend, vonkend lied voor haar wordt gezongen, dan is zij bizonder scheutig met haar melk. De andere koeien van mrs. Howie's boerderij worden opgewonden en nijdig, wanneer EU 't Toreador-lied hooren, die zijn waarschijnlijk familie-leden van in arena's gekwelde en gesarde stieren! Bon sang ne pent mentir. *.* Naar aanleiding van den dood van Gabrielle Sand, een der kleindochters der beroemde Oeorge Sand, komt Solange Clésinger, de eenige dochter der Fransche romancière, onder de aandacht van 't publiek, door nog eenige brieven, die thans van haar worden gepubliceerd. De epistels dateeren uit de laatste levensjaren van Solange Clésinger. De oude dame heeft nog precies den vlij mend sa rcastischen toon, den impériensen geest, die George Sand soms wanhopend maakten, en, die haar tot 't bitter besef brachten, dat er aan Solange niet veel viel op-U -voeden. Als eenige verontschuldiging voor Solange's nukken, en, dikwerf pijnlijke liefdeloosheid voor een zwakke moeder, die haar aanbad, is 't feit, dat zij geboren werd uit een paar menschen die elkander niet lief hadden; dat de hoogst bizarre levensomstandigheden der moeder, een bizarren wrong aan 't heftig karakter der dochter hebben gegeven. In een brief, gedateerd 4 Mei 1897, her haalt de oude vrouw Solange Clésinger, nog eens ; Verwonder u over niets, wat mij betreft; ik ben een geboren ongeluksvogel. Op een 13den kwam ik ter wereld. Ik ben de dochter van ouders, die elkaar niet meer konden uit staan ; mijn kinderlijk gekry't met vrees en beven door ben tegemoet gezien, was hun laatste, gemeenschappelijke huwelgksramp; mijn geboorte was een noodlottig incident. dat tot hun bittere teleurstelling, hun defi nitieve scheiding eenigszins vertraagde. Stel IIIIIMMIHMMIIIIIIIIMINIMMIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIMIIIIIIIIlllllllllllllllllllllll dieper in tijd en ruimte, om ook het onge ziene te leeren begrijpen; of, waar dat be zwaarlijk gaat, althans de verklaring en inzichten van deskundigen en vakmenschen te leeren verstaan en met gezond verstand te leeren onderscheiden tnsschen vaststaande feiten en onderstelde werkelijkheid. Wie nu beide vorige ops ellen heeft ge lezen, en dit derde tot hier heeft gevolgd, heeft ook al bemerkt, dat ik het voorbeeld aan de redeneering heb laten voorafgaan, en daardoor het inzicht heb verduidelijkt van hetgeen ik bedoel. Wie er niet op ver dacht was, zal echter niet hebben bemerkt en dit wat ook de bedoeling dat het geolo gische opstellen waren. Een populaire inleiding behoort zoo te zijn, dat de geleide langs grootendeels bekende wegen wordt gevoerd en toch in een vreemd land aankomt, dat dan echter niet vreemd meer schijnt. Er is evenwel een moeilijkheid; zoo'n A. B. C., zoo'n taal zon der gramatica is op den duur alleen goed voor niet-ontwikkelden n kinderen; want zoo wordt er wel veel wetens ivaardigs op aange name minier het eigendom van de lezers, maar het is onsamenhangende kennis; en van een uit breiden daarvan door lectuur kan geen sprake zjj u, daar de vak'aal met zijn technische termen ontbreekt. Nu zijn vooral bij de historische geologie technische uitdrukkingen onmisbaar; ze duiden vaak geheele begrippen, niet alleen voorwerpen aan, zooals in den regel bij natuur lijke historie het geval is. Toch zijn de geologische termen gemak kelijker voor de meesten van ons; daar ze in deze jonge wetenschap geen Latijn of Griek se ae zijn, maar van Fransche n, Engelechen of Duiischen oorsprong; soms gewone mijnwerkerstaai. Dit heeft wel een ander bezwaar ; namelijk, dat za niet zoo> rots- vast van beteekenis xy'n en ook niet steeds in alle talen gelijke begrippen aanduiden. In onze taal is, na Staring, maar weinig van beteekenis over geologie geschreden. Toch hebben wrj om alleen maar prof. Dubois en dr. Loriéte noemen, wel geologen van naam ; doch wie er wat over schreef, deed het in den regel in het Fransch, Duitech of Ennelsch, al naar het vak- tydschrift waarin het geplaatst werd. Maar nu wordt Staring's groote wónder-werk: De Bo dem van Nederland opnieuw uitgegeven en np to date gebracht (aet is 50 jaar oud) door J. van Baren. Eenig hou vast voor het gebruik van termen krijgen we daardoor *el, al zal het vaak noodig zgn en ook nivtiif, met het oog op de litteratuur vau nu «e. 'ie vreemde woorden, die in het buitenland in gebruik zijn, naast de onze te zetten. Een voorbeeld, In mijn vorig opstel heb ik, door eigei waarneming gesteund, een aanschouwelijke voorstelling trachten te geven vanhetperio diek aangroeien van den grond in het GeuliiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiniiiiiiiitiiiMliMiitiitiiimiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiMir a voor, den zegen uitgesproken over 't hoofd van dat lawaaiig kind l" In een brief, gedateerd 5 Juli 1897 geschre ven op baar buitengoed Montgivrag, zegt zy: Meent n, dat ik buiten -uitrust? tot meielf kom? Geen sprake van. Allerlei werklieden om me heen: metselaars, timmerlui, sloten makers. Zoodra ik mijn hielen licht, gaan ze zitten drinken, rpoken en redeneeren. Ze vinden me een uil, omdat ik ze aan 't werk wil houden, 's Avonds ben ik er ben van. Neergezakt pp een tuinstoel, houd ik dan de wacht bij mijn koe en haar pracht-exemplaar van een dochter. De omzichtige moeder graast er lustig op los, om melk te leveren, jonge juffrouw Fadette, 5 weken oud, springt rond, loert overal heen, heeft plezier in d'r leven, komt by me, om een liefkozing bedelen, snort dan weer heen als een pijl nit een boog." De openhartigheid waarmee madame So lange Clésinger zichzelf teekent in een brief, gedateerd 19 Januari 1898, gericht aan een vriendin uit haar prille jeugd, doet den ken aan de gedurfde waarheden, waarvoor onze landgenoote Belle de Zuylen, de latere schrijfster mevrouw de Charrière, ook niet terug deinsde. "-** Madame Steinheil, die 't door gevatheid en eindeloos woordgedaver, den president der Pargsche rechtbank, den heer de Valles, zeer lastig maakt, heeft een stem, waarvan de verslaggever van de Figaro zegt: Men moet die stem gehoord hebben, die angstige stem smorend in pijnlijk, droef gereutel, of in een luiden snik; die stem, die stijgt, trilt, sist, rauw wordt, klanken uitstoot als een verwoed dier; plots, heel zacht, harmonisch zachter en zachter wordt als 't wegstervend laatste nootje van een viool. Die stem heeft de streelende weekheid der ingénne, snerpt als een woedende feeks. Men moet madame Steinheil hooren wanneer zij al de verlokkin gen van haar muzikale stem ten beste geeft, om te gewagen van de loyauteit, de recht schapenheid, het geweten der experts en al haar ziedende haat uitbraakt over: Justitie, magistratuur en beschuldigingen". De sluwe vrouw, die zooveel belangstelling wekt, ia geen poesje om zonder handschoenen aan te raken! CAPKICB, *?* Hoe men kant watcht. De eenige goede manier om kant te wasschen is: over een ftesch. Men bedekt de flesch met een stukje wit katoen, naait de kant er om heen, terwijl men alle fijne puntjes en randjes hecht, dompel alles in sterk zeepsop (maar zorg voor goede zeepl) borax of amonia water is ook aan te bevelen. In schoon water eenige malen naspoelen. Pas als de kant geheel droog ie, mag men ze van de fiesch afhalen. Zijn er vlekken op de kant, zoo kan men alvorens de . flesch in zeepsop te dompelen, eerst citroen water gebruiken. Is de kant zorgvul dig opgenaaid geweest, dan zal ze na deze behandeling er geheel als nieuw uitzien. llllllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIHIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIimillllllllllliiiiiiHiiMi dal; eenige keeren per jaar komt er een laagje boven op, bezonken uit het overstroomingswater; zulke aanwassen, zulke vormingen. heet en in geologische taal sedimenten; bet zgn bezinksels; door zulke periodieke, door tijdruimte gescheiden afzettingen,vormen zich in dit geval laagjes, die later, als de grond verhard ia, meer of minder duidelijk te herkennen zullen zgn en daardoor hun oor sprong, als bezinksels in water, zullen ver raden; ook blijkt de oorsprong door de in sluitingen, de overblijfselen van planten en dieren, de rolsteentjes en het fijnere zand, al is dat alles later tot een rotsharde steen aaneen gebakken. Wisselen er nu tijden, perioden, van stilstand en werking, door welke oorzaak dan ook, in de vorming van deze sedimen<en,dan ontstaan er duidelijk afgescheide, in lagen van grootere dikte (Machtigkeii), die meer in het bijzonder lagen heeten (Schichten, Couches, Strata) en de bodem vertoont ge laagde sedimenten, is gestratifieerd, en ver» telt daarmee ziju outstaan uit het water. Wie zulke sedimenten duidelijk onderscheidt, al is het aan een steilen rotswand duizend meter boven zijn hoofd op een plezier-reis in bet gebergte, kan er zeker van zijn, dat ook die rotsen daar in -de hoogte eens langzaan laagje voor laagje, gevormd zy'n als bezinksel in diep of ondiep water, om daarna ook lang zaam zoo hoog opgeheven te worden door gigantische krachten der aarde. De gedachte daaraan zal het genoegen van de reis niet verminderen, wel de waarde er van verhoogen en de lust wekken, wat meer van geologie te weten te komen. Uit den aard der zaak komen zulke afge zette lagen op zeldzame uitzonderingen na volkomen waterpas te liggen. Ziet ge die breede bergbanden, op uw reisje indeHarz, Tbüringen, Ardennen, Schwarzwald of Zwitser land, schuin omhoog rijzen of dalen of zich ia bochten krommen, dan moet dat buigen of plooien of verschuiven gebeurd zy'n na de vorming, dan is de eens horizontale laagstructuur later aan storing onderhevig geweest. Op het figuurtje in mijn vorig opstel waar de vorming van bouwaarde door verweering en zonder tramport schematisch in een zoo genaamd ideaal profiel is voorgesteld ziet ge zulke gestoorde aardlagen aangeduid. Op het bijgaand figuurtje, waar ongelooflijk veel nit valt te lezen, zijn ze in oorspronkelijke ligging gebleven; hoogstens heeft later een uit de diepte opborrelende bazaltstroom ze eenigszins verschoven; hier is bovendien da verweering met transport in een profiel voor gesteld; het geeft zonder woorden een ant woord op de vraag in het vorig opstel: Waar vandaan ? Maar het begin is het nog lang niet. Ik kom er daarom nog wel op terug. E. HEIMA.NS.