Historisch Archief 1877-1940
l -J
\ ./--J!
8
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD V O O R NEDERLAND.
NO.
Het werk YBH Tholen ia van die eoort
hoedanigheid, waarbq de meening
berhaaldeiyk in wjjfeling laakt tot een definitieve
uitspraak. Deze bonding van het oordeel,
»ich neigend naar verschillende graden van
waardeering geeft echter reeds op nega
tieve wjjse een kenschetsing van het eigen
aardig gehalte eener kanstrerscb^ning. Men
kan ch met afkeuring onmiddellijk van iets
afwenden of wel, op slag ingenomen, er
over opgetogen sjjn. In beide gevallen heeft het
object een geprononceerden kant, die
ingenoaaroheid of tegenun wekt. En zoo kan
men inzien, dat achter deze uiting niet de
verroerdheid was, die de vervoerdheid in de
aanschouwing kan doen ontstaan weer. De
grondtoon in het karakter dezer kunstuiting
moet gezocht worden in gematigdheid, orde
en overwogeaheid. Niet gering te achten
eigenschappen en waarmee wat te bereiken
valt l Een schilderij van Tholen kan zich
langzaamaan inwerken in de waardeering van
den toeschouwer. Het oog zal er onverschillig
langs gigden, maar bfl langer aankqken kan
het ia het eerst schijnbare qle en wat matte
kleuraspect, erkennen.de «eer aannemelijke
voerstelling van een realiteit, eenvoudig en
klaar van wezen. Het werk heeft dikwijls
een overredend vermogen; het is devgdeljjk
en kieskeurig in strevingen. Er worden
tegenwoordig te veel schilderijen gemaakt
of liever opgesmeerd, die den leek het
recht geven te verklaren, dat het schilderen
toch zoo'n moeielqk werk niet is. De bande
loosheid van techniek en verwaarlooxing der
teekening zyn er niet gerechtvaardigd door
«enigen inhoud. Tholen's «ehilderjjen xjjn al
vaat respectabele werkstukken. Hjj zon volle
recht hebben op het meesterschap, zoo «Ut
brevet nog moest uitgereikt worden aan den
schilder, die rich zelfstandig wil gaan vestigen,
Maar hjj heeft meer; hg is tusechen de velen
van tegenwoordig een landBchapgchilder van
aristocratische neigingen, van een zelfs supe
rieure geestelijke beschaving. In zijn werk
kunt ge merken een zinnenden geest met
een gedistingeerden keuringszin; z'n land
schappen zijn doordacht bij den opzet; er is
betracht een logische ordening in den bouw;
de teekeaing kan luchtig en toch van strakke
gespannenheid zijn; de schildering is smaak
vol, lenig ook, van een smijdige dunne toets,
hoewel neigend naar het smeltende of donzige.
Delicaat geestig soms. Hij heeft iets van de
ingebondenheid en de klaarte van Gabriël,
doet ook'soms even aan den Franschman
Harpignies denken, maar... sqn werk mist
toch juist wat daar de kern uitmaakt, wat het
ontroeringwekkende element is op den toe
schouwer. .
En met alle erkenning van Tholen's eigen
schappen, met waardeering zijner verdiensten,
bljjven we toch dralen met onze bewondering
voor die gaafheid van zijn werk. Het kan
auiver, correct, beschaafd, smaakvol, wijs
zelfs zijn, ontroeringsrol is het maar zelden.
Het schokt niet, het vermurwt of verteedert
ook niet. Het is daartoe veelal te monotoon;
het is niet opwekkend, alleen voorbeeldig.
Het toont de vaste bestiering van een
kuastihmigen intellectueel, het evenwicht van een
vrome volharding, .',. .
Aan het wezen van zijn schilderijen ont
breekt wat ge kunt ontdekken in alles wat
waarachtig- levend is: de nerf. Ge kijkt óp
de verf, ze laat zich niet doordringen als
klenfnitdrnkking. De klaarte is te veel de
properheid van schoone .verf op een smette
loos doek gezet mét beleid en 'n sierlijke vaar
digheid. Daardoor ook veelal ongenoegzame
stofuitdrukking. Er broeit niets achter. Het
werk is niet dood of lusteloos of tam, maar
integendeel opgewekt te noemen; de opge
wektheid echter in het technisch streven
met knapheid en distinctie volbracht. Een
enkelen keer bijv. in de groot e
aquarelpapiermolen, wordt het te kil methodisch,
dor «elft.
Dit een en ander over Tholen's werk in
't algemeen, en 't geen wellicht voornamelijk
zijn laatste werk moet betreffen. Ik zie wel
ongelijkheid in dece samengebrachte werken;
verschillende, die van levender adem zijn. Zoo
treft Slagerij No. 26 door meer diepte en vol
heid van kleur, zijn er twee Wintergezichten
No. 31 en n, ongenummerd, die krasser van
expressie en gedegener van toongehalte zijn.
Kasteel No. 10, heeft in het gamma van rose,
klaar in 't grijze effene licht, een opmerkelijke
vastheid en rq pheid; een straat, in
Schevehihgen meen ik, is van een ruime openheid en
puntige uitvoering; zoo zouden er nog eenige
te noemen zjjn misschien, maar boven alle
lijkt mij verkiesbaar nog In 't boêch No. 15
om de innigheid van de uiting, de mooie
doorwrochtheid in toon en teekening waarmee
is gegeven de kilte in schemerende diepten
van een bosch. Ze mogen aangeduid zyn als
gunstige uitzonderingen.
Wat de portretjes betreft, ze laten onbe
vredigd weer, allebei. De techniek is hier
ganech en al geweten, stelselmatig van be
weging, de teekening is tamelgk vast, zoodat
alle vormverloop goed terecht is gebracht,
juist afgepast bij de indeeling der details.
Ze zijn ouk al weer in klenrvinding en be
handeling voorbeeldig, maar niet meer. Als
kunstuiting vrijwel neutraal.
De etsen van Tholen hebben dikwijls
meer kantigheid, zijn meer van een fonkelende
helderheid.
W. STEENHOFP.
Geachte Redactie l
rst heden kwam mij in No. 1690 van
uw weekblad het stukje van d*n heer 3. B.
Over den misdadiger bjj Homerus" onder
de oógen. Vergun müdaarop thans nog
even terug te komen. De heer J. H. en volgens
hem prof. Jelgersma eveneens, blijkt toch
minder goed op de hoogte. Ik vermoed zelfs
dat Lombroso beter bekend was met de
klassieken als de heer J. H. met de crimineele
antbropologie. Immers in zijn boek L'homme
criminel" toch wel eene, met de door ge
noemden heer geraadpleegde Uomo
delinqnens" (eicl) identieke vertaling, vond ik :
La nonveantéde nos concluaions les plus
combattues est-elle donc ai grande? Pas du
tont. Et vous tronverez des concluaions
analognes dans l'antiqnité, chez Hom ere quand
il fait Ie portrait de Thersite, chez Salomon
qnand il proclame que Ie coeur change les
traite dn méchant;" etc.
Gelukkig voor den heer J. H. heeft diens
brief Lombroso niet bereikt. Daardoor is hem
eene, wellicht welwillende doch zeker ver
diende, vermaning ontgaan.
Met dank voor de opname,
Uw dw.
A'd a m, 22 No v. '09. Dr. H. J. M. SCHOO.
Nieuwe Uitim
C. 8. ADAMA VAN SCHELTEMA, Uit Stilte en.
Striji.. Rotterdam, W. L. en J. Brnsse.
CAEEL SCHABTBN, De krachten der lotkomst,
I?II. Amsterdam, F. N. van Kampen & Zn.
Vóór we ilapen gaan. Versjes naar het
Engelach, van HELENA HAY WHITOBY, door NELLY
WXETJEN, plaatjes van JESSIB WILLCOX SMITH.
Zalt-Bommel, H. J. v. d. Garde & Co.
Zomer buitje» en Wintervlagen. Versjes en
prentjes. Geteekend door GEBTBUD CASPABI.
Amsterdam, P. N. v. Kampen & Zn,
Serie. De mooiste verhalen. 1. Robinson
Crutoë, vertal, van CLANDIKB BIENFAIT, met
8 gekl. pi. 2. Don Quichote, vertal, van NEIXY
WKBTJEN, met 8 gekl. pi. 3. Willem Teil, vertal.
van CLANDINB BIENFAIT, met 8 gekl. pi. 4.
Sprookje» van Andertin, vertal, van NELLY
WEETJES, met 8 gekl. pi Zalt-Bommel, H,
J. v. d. Garde & Co.
Klassiek letterkundig Pantheon: Overzich
telijke bloemleting uit Vondel. Uitgegeven en
toegelicht door G. H. WBEÜSTOJK 1/8. Zn t f en,
W. J. Thieme & Co,
BEBTBAND MILLAKTOYE, Anthologie des poelet
de Montmartre. Paris, Li br air ie Paul Ollendorff.
J. 3. MEERKERK, Adelbert van Hoorne.
Rotterdam, W. L. en J. Brnsie.
Herinneringen van ANNA DE SAVOENIN
LOHMAN. Amsterdam, P. N. van Kampen & Zn.
GABBIBLB D'ANMUNZIO, De Schuldeloote. Uit
het Italiaansch, door MAEY ROBBERS,
ZaltBomnel, H. J. v. d. Garde & Co.
TJEBBO FRANKEN, Studentenhaver, Amster
dam, Schellens & Giltay.
H. FIELDINO, Liefde^ eene onsterfelijkheid,
vertaald door FELIX OKTT. Amsterdam,
Scheltens & Giltay.
De gelijkenissen van een profeet. Verhalen
en gesprekken van TOLSTOY.
COBNELIE NOOBDWAL. De Winkeljuffrouw uit
L'Oiseau d'or. Een stuk Levensgeschiedenis,
3e druk. Utrecht, A. W. Bruna & Zoon.
AKTONIN RESCHAL. Oatiir» Maud. Vrouw van
de Wereld. Dievegge en Inbreker.
AIMEE. De Avonturen van een Danseres. De
Liefdes avonturen van den Chevalier dr. Faublas,
door LOUVET DE COUVBAY, met platen. Deze
vier boeken uitgegeven door de
UitgeversVennootschap Kultuur" te Amsterdam.
DIXI, Ephemeriden, 3e bundel. Rotterdam,
Nijgh & Van Dit m ar.
J. KUYTER, De Heraldiek ia bouwkunst en
aanverwante vakken. Amsterdam, L. J. Veen.
JOH. W. A. NABEB, Overheertching en Vrij
wording. Haarlem, H. D. Tjeenk Willink & Zn.
J. BOISSON DB LA RiviÈKi, De geheime leer
der Godsdiensten en wijsgeerige stelsels van Indië.
Dr. FBANZ HABTMANN, Magie of de wet van
den geest in de natuur.
JAMES ALLEN, Van Armoede tot Rijkdom, of
de verwezenlijking van voorspoed en vrede.
Alles te Amsterdam bij de Ver.' voor Psy
chisch Onderzoek.
IIIIIHMIItttlllllflIllllllllllll
Ryke keuze Nieuwigheden
Luxe-Papier
ra Corresp.-Kaarten
CT17MDI7T DM 'n artutleko
IJ l El flir Cl L Uil uitvoering
B. VAN MANTCEM,
HOFLEVERANCIER
SlNCEL 562 hoek VIJZELSTR.
KUNSTHANDEL Wed. B. DORENS & ZOON
ROKIN 56. AMSTERDAM.
STADSGEZICHTEN
VAN
B, BONGERS,
Groote collectie etsen
van Moderne Meesters.
Kleuretsen,
Photogravur en, Facsimili, Aquarellen.
SCHILDERIJEN
COPENHAGEN
PORCELEIN
Geopend y. 9 n.'s morgens tot 10 u.'s avonds
KUNSTHANDEL
Molenstraat 65,65' en 6?
'a-GR A VEN H AGE.
GEYESTI6D 1889.
VAN
Schilderijen en Aquarellen
van moderne meesters.
ftBAYURES, ETSEH, ENCADBEMENTEK.
Inrichting roor het restaureeren en rerniMen
ran Bchltdertfen.
Bal»«t iloh met het honden TUI knnttTeillmen
rut oolleotlén uit n*l»ten»chap pen, ens.
F. 450.?F. 500.
EN 725.?GULDEN
COMPLETE MODERNE
WONINOINRICHT1NQEN
IEDER BESTAANDE UIT
SALON ? EETKAMER
EN SLAAPKAMER
VHAAaT PRIJSCOURANT»!
MEUBILEERINQ MY.
H O L L A N D"
AMSTERDAM - TELCF. 8*74
NX VOORaW. 274 e*. ?.«.*?»?
DROUOT
* ?¥WBSSBB * C». <?????
? LAI6B HQUT8TKAAT I A l ?
UTTMC. »T4 . .
«BOOT8TK INBICHmrO VOOB
COMPLETE HXUBT-LEERTJro ss
IN ALLE STIJLEN = = = =
ANTIQUITEITEN ss = ss
EIGEN MEUBELFABRIEK
VOSKÜIIL& VAN DER LOOS,
Meubelfabrikanten,He«rengracht
244 b/d Harteustraat, Amster
dam, leveren Moderne Woning
inrichtingen, b.v.: Massief Eiken
Huiskamer, Italiaansch Noten
Salon en Pitcnpine Slaapkamer
= voor 485 6LD. =====
Vraag catalogus. Telefoon 6941.
Meubelfabriek
Nederland".
J. A. HUIZ1MGA.
BINNEN BETIMMiBLNÜitU,
BEHANGÉRIJ, "'"'.
'MODELKA1PR8. A * ?'
"
Groningen.
^TKLET. 118.
FRANCO LEV
ETSEN *
VAN
MODERNE MEESTERS. +
Ongeëvenaarde keuze * *
in alle prijzen. 4»
4 KUNSTHANDEL '',
| GEBROEDERS KOCH, t
KALVERSTRAAT 158. J
BINNENHUIS
/itiSx
MEUBELS
BE R LAG L
J AC- V-
DRAADHUIS 5TRAAT48-50
AMSTERDAM
P. C. PAERELS
+ Voor moderne meubileering +
Rokin 128 Amsterdam
Telefoon 4541.
Voor Inrichtingen in Oud Hollandsen n
andere stijlen ..?.;".' ?
Magazijn Oud Holland"
Rokin 130, - Telefoon 4541.
MODERN
Knnst-Aardewerk
naar bekende ontwerpers.
Oegstgeest bij Leiden.
kantoormeubelen geheel van geperst
staalplaat vervaardigd.
&0KETKASTEN.
ACTE KASrTEN.
BBIEVENÊASTEN.
AI.LSTEEI, KLEERENEASTEN.
ALI.STEEI, BOEKENREKKEN.
ALLSTEEL TAFELS., , .,,.,, ?«
ALl.SïEEI, LESSENAARS.
ALLSTEEL, BUREAUX.
ALLSTEEL Complete inrichting der kassa afdeeling.
MOENS & BEGK,
te Bloemendaal.
-:- -:- KUNSTHANDEL
-:[. C. SCHÜLLER.
X
MODERNE SCHILDERIJEN en AQUARELLEN -:- -:- ?:- -:-
-:.:- .> .:. .:. .;. .;. ETSEN, GRAVURES, ENCADREMENTEN
DEN HAAG ZZ=H_ PLEIN
NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP
AMSTERDAMSCHEWEG,, ARNHEM.
Fabriek van Kunstaardewerk,Vazen,
Jardinières Bloempotten etc.
L.J.KRUGER,
37f Noordeinde,
's-GRAVENHAOE.
Moderne Schilderijen
en Aquarellen.
^^?^^^^^???????^^^^^^^??I^Hi^^^^^BHMI^^^^^^^MHH^^H^^IHHI^^H
Voor het laatst Jerusalem.
Het panorama ?/efiisaleui, Plantage
tegenover Artis, Amsterdam, is wegens ver
andering nog slechts korten tijd te bezichtigen.
& CV»*/, overtffe tingen *»O Cent.
FUYT EU ZOMEN
? Meubellabrikanten (JTRECHT ' ' Behangers ? ?
COMPLETE AMEUBLEMENTEN