DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. 1688 tuurlijk! Welke edelman bracht niet zgn huisknecht mee om hem te bedienen. Ia de jonker niet tevreden met het huisraad ? Daarin is zeer gemakkelijk te voorzien. De gevangene is vrjj zijn eigen meubels te laten komen of er te huren bjj den meubel maker en tapytlegger van de Bastille. Mademoiselle de Launay, de latere Madame de Stael, doet de muren met koetbare tapyten behangen. De graaf de Belle-Isle heeft vier tapijten, twee groote spiegel?, twee paravents, leuningstoelen, een verguld achoorateengarnituur, tafels, kasten, zilver vaatwerk, een bibliotheek met meer dan driehonderd boeken, tien atlassen, enz. enz. De meegebrachte huisknecht wordt op kosten van de administratie onderhouden. Heeft men er geen, dan geeft men u er een, waarvan de koning het inkomen betaalt: 900 livres per jaar. Mishaagt het aan den gevangenen in ge zelschap van zijn huisknecht te leren, dan staat men hem toe een vriend te logeeren te vragen. La Banmelle verkreeg verlof op gesloten te zgn met abbéd'Eatrées (1753). Een dame (?de la Fontaine") kwam in 1693 voor dea tweeden keer in de Bastille. De eerste maal bleef ze alleen. Doch in 1693 had de luitenant van politie medelijden met haar en- gaf aan den echtgenoot verlof ook op het kasteel" te komen wonen. Za kregen zelf» een lakei om hen te bediener. Van een gevangenis-uniform ia geen sprake. Zy, die geen middelen hebben zich kostbare costumes te verschaffen, worden gekleed op kosten van de Bastille. En de administratie der gevangenis" is niet karig. Aan Latude geeft men. twee dozijn hemden, ieder van 40 francs het stak en zakdoeken van het fijnste , baptist e, kamerjaponnen met zijde gevoerd, enz. Alle eischen worden ingewilligd. Madame Sauvéverlangt een japon van witte zijde, gegarneerd met groene bloemen". De vrouw van den commissaris Rochebrune loopt al de magazijnen af om deze vreemde stof te vinden. Geen resultaat. Ze schrijft dan: Geen enkele costunmnaaister bezit deze stof; wat er het meest bijkomt, is witte zyde met groene streepen. Indien Madame Sauvézich daar tevreden mee wil stellen, zal men haar de maat komen nemen." Vasten deed men er ook niet l Wijnen, jonge groenten, fruit, gebak, niets is.tekostbtar. De Kardinaal de Rohan kostte aan de Bastille 120 francs per dag; de vijf maanden van den Prina de Courlande komen op 22.000 francs. Marmontel verhaalt hoe zijn eerste maal tijd hem beat smaakte: magere soep die heerlijk was (het was Vrijdag), witte boonen met frissche boter gestoofd, smakelijk bereidde zontevisch, goeden wijn. Terwijl hij van tafel opstaat brengen de gevangenbewaarders een anderen maaltijd binnen: fijn linnen, zilver couvert. Mijnheer", zeide Bury de slimme huisknecht, u heeft mijn diner opgegeten, sta toe, dat ik het nwe verorber". Dat is rechtvaardig" antwoordde Marmonte). En de huisknecht had niet te klagen : soep, een schijfje fijn ossenvleesch, wildbraad, artiejokken- spinazie, een peer, druiven, Bour gognewijn en goede Mokka tot elot. Marmontel is geen bevoorrechte l De reeds genoemde Renneville schrijft, dat bij had zee schotels en een heerlijke kreef tensoep". Elke gevangene ontving bjj iederen maslti/d twee flesachen Bourgognewyn of Champagne. Men' moest dan ook nog al eena den geneesheer roepen voor groote dronken schap of indigestie. De gevangenen' wandelden in de tuinen of op de binnenplaats der Bastille. Sommigen liet men zelfs vrij ui gaan. Tegen drie uur 's middags rolden de rijtuigen aan. Bussy Rabuten heeft dagelijks meer dan vijftien bezoekers. Voltaire ontvangt ieder, die zich in zijn opkomende glorie verheugt. Menige gevangene ontstak dan ook in drift als men hem zijne bevrijding1' kwam aankon diging. Sommigen vroegen verlenging aan van de straf", hetgeen onder anderen aan Etter de Sybourg werd verleend.... En tegenwoordig klaagt men over de te groote humaniteit, die men aan onze ge vangenen betoont! H. Een proces ora1 fle Yoltaire's wetten. Zoo'n proces werd onlangs gevoerd voor de hoogste Rechtbank te New-York. In Publishert Weekly worden daaromtrent de volgende bij zonderheden meegedeeld: Een zekere Pater J. Qaine had bij een boekhandelaar een volledige nitgaaf van Voltaire's werken besteld. Bg con tract werd vastgesteld, dat hij daarvoor de som van 200 dollars zou betalen, onder conditie dat de inhoud der boeken zóó zou zijn, dat iedereen ze gerust zou kunnen lezen. De boeken werden op tijd geleverd, maar toen de heer Quine ze nu inzag, vond hij dat ze aan de laatste bepaling volstrekt niet beantwoordden; hij achtte ze integendeel niet geschikt om aan zijn huisgenooten te worden voorgelezen", en dus weigerde hij zijn 200 dollars er voor te betalen. De firma wendde zich tot de rechtbank, maar haar klacht werd afgewezen. Nu ging ze in hooger beroep, en wel met dit gevolg, dat het eerste vonnis werd vernietigd, en de zaak, ter behandeling in tweede instantie, naar de eerste rechtbank werd teruggewezen. Interessant waren de" gronden, die voor deze terugwijzing werden aangevoerd, b.v. deze: dat het wetsartikel, waarbij het ver spreiden ea uitgeven van onzedelijke literat.ur strafbaar wordt gesteld, ten doel heeft, de verbreiding van voor de gemeenschap aanstootelyke lektuur tegen te gaan. Men zou echter het doel voorbystreven, wanneer men het wilde gebruiken om de uitgave en verspreiding van Voltaire's werken te be letten ; want, mogen ook de oordeelvellingen over Voltaire zeer uiteen loopen, niemand kan toch den invloed ontkennen, dien hu heeft uit geoefend ter bevordering van rechtvaardig heid en menschelijkheid en de meerdere heer schappij van het verstand in het openbare leven. Verder releveerde de rechter nog, dat het hier vernietigde vonnis niet het eerste was, dat Voltaire veroordeelde, en dat zelfs in 1786 een jonge man, op wien een exemplaar van de Dictionnaire philosophique" bevon den werd, te Parijs in het openbaar verbrand is geworden. N. Mond ran TlscMflen, Den Gulden Winckel, No. 10: Andréde Bidder, Ba Cyriel Buysse. Gerard van Bekeren, Kantteekeningen bij de Literatuur van den dag. (Herman Eobber's nieuwe boek). Jhr. dr. F. II. van Lennep, Frag ment uit een onuitgegeven van Lennepbiografie. Boekensehouw' enz. De Klaroen, No. 15 : Bewast nationaal leven. De Xuyper-Questie. De finantieele voorstelling der Regeering. De Natuur, afl. 10: C. L. de Veer, Wol kensoorten. De Kalihari en de wilde Watermeloenen (slot) : Mimosa. J. Oorver, Ventilatie en verwarming Dr. R. G. Rgkeng, Een nieuw-fotographiech atel-objectief. W. E. van Wjjk, De registreerende peilachaal. Dr. A. J. C. Snijders, Het ont staan van den bouwgrond* D. Starorinas, Onze brandstoffen. A. D. Hagedoorn, Het jongste Noordpool-onderzoek, enz. Tijdschrift voor onderwij» en handenarbeid, No. 6: A. Steijl Jr., 1879 Augustus 1909. Dr. J. H. Gunning Wzn., Begin ia het halve werk." J. C. Max, Licbaamsoefening en handenarbeid. J. P. Ponstjjn Jr., Wandkastje, enz. De Nituwe School, afl. 10 : Lota, Zorgera. P. J. Bol, Onrijp. A. Y. Tulp. Drie vliegen in a klap. Th. J. Thijsgen, De voorlich ter Colenbrander-Noyon, dr. Blerilr. De Aarde en haar Volken, No. 47 : Mej. D. Menant, By de Parsi's van Bombay en Gudsjerat- Ook een manier van doodenvereering. Naar Dauphin I Frans Wilhelm Junghuhn, Twee nieuwe expedities naar de Noordpool, enz. Mokschott, No. 17 : Dr. R. Bjjlsma, Een ge denkdag. Dr. G. W. Bi uinama, Verdelging der muggen van overheidswege, enz. Nijhoff's Index op de Nederl. periodieken van Algem. Inhoud, No. 2. Eigen Haard: Weerzien, door Certi Fines. Nederland voor honderd jaren, door Generaal Wüppermann, met afb. Het interessante kerkje van Hall, door Frederike J. van Uildriks, met afb. Onze vloot", als gast vrouw op 'sRijkawerf, door GOS. de Voogt, met afb. De Salon dea Variétéa te Amaterdam, door J. H. R., met afb. Veracheidenheid. Feuilleton. Het stoffelyk overschot van een Oranje-Prinses. Ten toonstelling van Schilderwerken van Gouwe, Hammes en Westerman. A. D. Löhning. H. J. Klüssener f T- Annie Besant. Het monument voor wijlen prof. P. Biesterveld. Prins Ito f. Hagenbeck te Amsterdam. Dingen, waard te weten, alles met afb. ! ETSEN ;; VAN MODERNE MEESTERS. Ongeëvenaarde kenze in alle prijzen. KUNSTHANDEL GEBROEDERS KOCH, KALVERSTRAAT 158. | J t BINNENHUIS /i^fes. MEUBELS DtRLAGL, RAADHUI55TRAAT48-50 AMSTERDAM Rijke ksuze Nieuwigheden Luxe-Papier m Korresp.-Kaarten £ T U M D f? l UW <" artistieke 01 Ei JU I ft L Uil uitvoering B. VAN MANTCEM, HOFLEVERANCIER SINGEL, 562 hoek VIJZELSTR. F. 450.?F. 500. EN 725.?GULDEN COMPLETE MODERNE WONINGfNRICHTINQEN EDER BESTAANDE UIT SALON -EETKAMER EN SLAAPKAMER VRAAGT PRIJSCOURANTEN. MEUBILEERINQ MY. HOLLAND" AMSTERDAM - TELEF. M74 Ni VOORB.W. 274 o/w.«.».?. u. ?" DROVOT * WESSKB * C». 4LAS6E HOUT8TK1AT 7 * « QBOOT8TBINKICHTINO VOOB COMPLETE MEUBILEERING as IN ALLE STIJLEN = = = == ANTIQUITEITEN = = = EIGEN MEJJBELFABBIEK VOSKUIJUVAN DER LOOS, Meubelfabrikanten, Heerengracht 244 b/d Hartenstraat, Amster dam, leveren Moderne Woninginrichtingen, b.v,: Massief Eiken Huiskamer, Italiaansch Noten Salon en Pitchpine Slaapkamer voor 485 GLD. = Vraag catalogus. Telefoon 6940. Meubelfabriek Nederland". J. A. HUIZ1NGA. BINNEN BETJMMERLNGEBf, BEHANGERIJ, MODEL KAMERS. Groningen. WESTERSINGEL. FKANCO LEVERING. TELEF. 118. J.J.BieÉg KUNSTHANDEL Molenstraat 65, 65a en 67 GEVESTIGD 1889. VAN Schilderyen en Aquarellen van moderne meesters. GRAVURES, ETSEN, EHCABREMENTE». Inrichting yoor het restaureeren en rernisien Tan Schilderden. Balast zich met het honden ran kunitveillngen ran colleotiin nit nalatenschappen, ens. LJ.KRUGER, 37A Noordeinde, 's-GRAVENHAGE. WHiniiiuiiui Moderne Schilderijen en Aquarellen. NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP AMSTERDAMSCHEWEG, ARNHEM. Fabriek yanKunstaardewerk, Vazen, Jardinières Bloempotten etc. Magazijn Oud-Holland" Telefoon 4541. Directie: F. C. P A E R E L S. is verplaatst van DAMRA.K 75, naar ROKIN 130, over de NEDERLANDSCHE BANK. (Perceel voorheen DE KLEINE MELKMOUT".) Atelier voor het yeraarüp m Onl-Hollanfeli snijieit, Complete inrichtingen in Oud-Hollandsch en andere oude stijlen. MODERN Kunst-Aardewerk naar bekende ontwerpers. O eg stg eest bij Leiden. Voor het laatst Jerusalem. Het panorama Jemsaletn<> Plantage tegenover Artis, Amsterdam, is wegens ver andering nog slechts korten tijd te bezichtigen. -:- KUNSTHANDEL -:J. C. SCHÜLLER. MODERNE SCHILDERIJEN en AQUARELLEN -:- -:- ?:- -:- -:-:- -:- -:- -:- -:- -:- ETSEN, GRAVURES, ENCADREMENTEN DEN HAAG H=Z1____ PLEIN 22*. ina OO/H Ie txxvr ccmvtxiWte MVZMMAMWI . FUYT EH ZONEN . Meubelfabrikanten UTRECHT ? ? Behangers - COMPLETE AMEUBLEMENTEN kantoormeubelen geheel van geperst staalplaat vervaardigd. AIJLSTEEL LOKETKASTEN. AttSTEEL, ACTE KASTEN. ALLSTEEL, BRIEVENKASTEN. "ÏIXSTEEL KLEERENKASTEN. AM.STEEI, BOEKENREKKEN. ALLSTEEL, TAFELS. AIJLSTEE1, LESSENAARS. AULSTEEL, BUREAUX. ALLSTEEL Complete inrichting der kassa afdeeling. MOENS & BEGK, te Bloemendaal.