Historisch Archief 1877-1940
DE A M S T E R D A 'W MER W K E K ,B LA D V O O II N E DER L A N D.
. 1694
delik blgkt naar een tekening, niet naar een
foto te zjjn genomen. Nu heeft Barrille ver
klaard, dat deze tekening totaal verzonnen"
i& Wjj hebben op deze tocht geen enkel
aneeawhnis gebouwd".
De vqfde dag, 12 September, wordt be
schreven in een nieuw hoofdstukje: Aan
de rand van een arktieae hel; een nacht in
een kuil op 14000 voet" (4270 M.). Het be
gint nu aldoor gruweliker te worden. Het
grootste deel van deze dag besteedt men om,
steeds met behulp der houwelen, een jjahelling
van 60°te beklimmen. En vcor men boven
ia, valt de duisternis in. Met het oog op
de verplichtingen tegenover ona zelven en
onze families hadden we geen andere keus
dan een gat te graven in de jjshelling van
de berg en daar de nacht door te brengen.
In deze bellingknil borgen wij ons secuur
met het oog op de bewegingen in de slaap.
Want als wij uit de kuil slipten, zouden we
duizenden voeten door de wolken tuimelen,
naar de nevelige diepten van een arktiese
hel. Wij rolden ons op tot n bundel, met
al ons hebben en honden, de zijden tent
inbegrepen, en bonden de bundel toen vast
aan de houwelen, die stevig ia het ys werden
gedreven, en op die manier hielden wij het
uit in de nacht. De fijne sneeuw joeg in
onze nek en in de spleten van het gat, maar
wg durfden ons niet bewegen uit vrees dat
de sneeuw de opening zou vullen, ons eruit
zon werken, zodat wij aan de houwelen zonden
moeten gaan hangen om ons voor een dodelike
val te bewaren.
Lawinen donderden aan weerszoden dicht
bg ons neer. De nacht was zeer lang en
stormachtig. Er waren telkens openingen in
d« wolken, waardoor wij sterrengroepen zagen,
door zilveren nevelsluiers omlijst mooie
beelden achteraf, maar we waren toen niet
in een stemming om de heerlijkheden van
ons uitzicht te WJfcrderen. We stelden meer
belang in het aanbreken van de dag en in
de kansen, een veilige plek te bereiken.
De gedachte, naar de top van de berg te
gaan, werd verjaagd door de ellende van die
vreselike nacht. Wjj varen te dicht bijeen
gebonden om handgemeen te worden (I) maar
we brachten uren wakend door met zachte
argumenten. Wjj waren het echter op twee
punten eens: we moesten vasthouden, zo
mogelik aan het ijs vastvriezen, en met het
eerste daglicht naar het lage land gaan, het
bergkli tnmen eraan geven en een beter leven
aanvangen. Maar bjj het aanbreken van de
dag met zijn opwekkende polaire glorie was
de^e gehele ontmoedigde stemming van ver
latenheid en gevaar verdwenen. Ons besluit
tot de terugtocht loste zich nu op in het
voornemen, naar de top te gaan." Hierbij
hoort de plaat bjj blz. 209, die ook niet naar
een foto, maar naar een tekening vervaardigd
moet zijn, al was het alleen omdat men de
bundel aanschouwt, waaruit de beide mans
koppen,'ingewikkeld, te voorechyn komen,
allen aan de houwelen vastgebonden, midden
op de angstig steile helling. ,
Ouitremai dit afcelUs schreef thans Barrille:
T^ai staat op pag?i 09 van dr. Cook'sboek
ia verzonnen. Wjj zijn geen hellingen opge
gaan, ook maar half zoo steil als daar staat
aangegeven. Wjj hebben daar geen kamp
gehad of er geslapen'; wij sliepen op vlakke
terreinen.'
'Geen* wonder dat men na zo'n nacht,
eenmaal boYen gekomen, een halve dag moet
rusten. En dan begint maar weer een nieuwe
dag en een, nieuw hoofdstuk: Glorie en
ontzetting boven de wolken Van 16300 tot
18*00 voet" (5000?5900 M.). Hier zjjn de
hellingen veel minder steil, maar de adem
haling begint nu zeer moeilik te w orden en
de i>acht is daardoor weer ellendig. Dan
volgt de laatste dag, in het laatste en kortste
hoofdstuk beschreven: Naar de top. De
wereld is wit en de hemelen is zwart".
Daarin dan het kulminatie-punt van r is en
beschrijving.
Eindelik l De ziel-beroerende taak was met
de overwinning bekroond; de top van het
vasteland was onder onze voeten. Wjj klapten
in de handen, maar geen woord werd geuit.
Wjj badden een gevoel abof we schreeuwden,
maar we badden er geen adem voor. Wat
mij het meest frappeerde, dat was het nobel
karakter van Edward Barrille, de grootheid
in hart en ziel van de man, die mij gevo'gd
was, zonder een enkele klacht, door de hope
loosheid naar het succes".
Een verslag van onze overwinning
werd, met een kleine ?lag, geperst in een
metalen buis en achtergelaten ineen beschutte
hoek op korte alstand onder de top. De
hoeken werden rondom opgemeten met het
prismaties kompa?. De barometers en ther
mometers werden afgelezen en haastige aan
tekeningen neergekrabbeld in onsnotitieboek.
Het meest indrukwekkend was de lage
donkere hemel, de schitterende helderheid
der overvroren granietblokken, het neutrale
grijsblauw der ruimte, het ijzige donkerblauw
?der schaduwen en bovenal, de slotfoto die
ik nam van Barrille, met de vlag aan zjjn
houweel gebonden, terwijl de aiktiese lucht
de indruk deed verstarren tot een relief,
dat geen woorden beschrijven kunnen".
Hieromtrent verklaarde de no oele Barrille,
steeds notarieel:
Ik ben onafgebroken bij dr. Cook ge
bleven, en het punt dat hij bereikt heeft,
ligt op zijn minst nog 14 En «.mijlen (22,5 K.M.)
van de werkelike top verwijderd [en slechts
3000 M. hoog, zooals Barrille een paar regels
eerder verklaart]. Voor zover ik mij kan
herinneren, zeide dr. Cook: wij zullen wat
teruggaan en er een foto van nemen". Toen
.gingen wij terug tot waar wy onze bagage
hadden achtergelater. Dr. Cook haalde uit
een der zakken een Amerikaansche vlag, gaf
rny diéen stuurde mij naar hetzelfde punt
ttrug om de vlag, aan een jjshouweel ge
bonden, op te houden. Hierop nam Cook
een foto en die foto is gereproduceerd
tegenover b!z. 227 met het onderschrift: De
top »an ons vasteland". Ik wees niet, wat
dr. Cook zeide, toen ik weer naar beneden
was gekomen; maar daarna werd in het
dagboek veranderd, teneinde het zo voor te
stellen, dat bedoeld punt de top was. Dr. Cook
zeide my; dat het punt een goede top voor
di Mt. Mc Kinley zou wezen".
Het gebeurt meer, dat bergbeklimmers
over hun afdaling veel korter zijn dan over
de bestij gin g. Maar ook hierin is Cook hou
der van een record. Hij kan bet in twee
regels.
De afdaling was minder moeilik, maar het
kostte ons vier dagen om neer te buitelen
naar ons kamp van uitgang."
Zo schijnt zelfs het schrijven van reisver
halen iemand te kunnen gaan vervelen; en
eindigt een der meest grootse ontdekkingen
met een korte, maar reusachtige buiteling.
* *
*
Iets eigenaardigs aan dit boek zjjn ook de
vier wetenschappelike bjjlagen, die er een
air van degelijkheid aan schijnen te geven:
A. Geologiese schets der Mt. Mc Einley Streek,
door Alfred H. Brooks; B. Biologiese gegevens
en specimina, verzameld door Charles
Sheldon; beschry vingen door Wilfred H. Osgood.
C. De inboorlingen van Cook Inlet 1), door
Charles Sheldon. D. Spoorwegroutes in. Alaska,
door Alfred H. Brookg.
Men zal verwachten dat alfans de heren
Brooks en Sheldon deel hebben uitgemaakt
van Cook's expeditie». Dit is echter niet
het geval. Hun namen worden nergens in
het boek genoemd. Brooks, bekend
Alaskavorscher, verklaart, dat zjjn geologiese schets
voornamelik berust op zijn eigen waarnemin
gen en die van Prindle in 1902. Bovendien
maakte hjj gebruik van de u t komster,
door andere leden der Geological Snrvey
verkregen, en ten slotte ook van de aante
keningen, verstrekt door dr. Cook's expeditie.
M. Sheldon reisde, tegelijk met Cook, in
1906, maar aan de andere kant van de berg.
Voor geld of goede woorden, of beide, hebben
de heren Brooks en Sheldon blijkbaar be
sloten, de opneming hunner uitkomsten in
dit boek te veroorloven, menend dat ze
daarmee in goed gezelschap waren, bij een
groot explorator.
Onwillekeurig herinnert dit alles aan de
stichtelike geschiedenis van Douville, de
grootste bedrieger ontdekker van alle tijden,
die hier wellicht een ander n. aal in de her
innering mag worden teruggeroepen.
J. F. NIER.MKYKB.
1) Deze baai aan de Zuidkust van Alaska,
vanwaar de expedities uitgingen, heet niet
naar Fred Cook, maar naar de grote zee
vaarder der 18e eeuw, James Cook.
Een Ditüw doiioospel.
Tot de weinige spelen, die bleken ook op
den duur in den smaak te vallen, behoort
nevens biljait, schaak en kaartspel ook
hetdominospel. Het doel der spelers is hierbij
tweeledig: l o. dtfemief, in zooverre er naar
gestreefd wordt zijn eigen steenen zoo spoedig
mogelijk kwijt te raken; 2o. offen&itf, in zoo
verre men tracht z'jn tegenstander tot visschen
van steenen te nopen en hem de mogelijk
heid te ontnemen zich van zijn steenen te
ontdoen.
Gewoonlijk speelt men het domino in dier
voege, dat aan een der beide uiteinden van
de reeks uitgespeelde eteenen eenzelfde cijfer
moet worden aangezet als dat waarmede de
reeks eindigt. Stel nu bv. dit is een 3 en
men heeft de keuze tusschea 3:5 en 3:2,
dan zal men, indien men veel vijven en
weinig tweeën rjjk is, eerstgenoemien steen
aanzetten lo. omdat men voor de toekomst
een 5 steen gemakkelijker kan missen, 2o.
omdat er meer kans.bestaat dat de tegen
stander geen 5 dan dat bij geen 2 bedt. De
keuze draagt dus zoowel een defensief als
een offensief karakter; en het cijfer, dat
thans aan het einde komt te staan, nam. de
5, is zoowel een voordeel voor den speler als
een naded voor den tegenspeler. Het is
duidelijk, dat die omstandigheid het spel
minder afwisselend van kans en daardoor
minder spannend maakt.
-' Dit bezwaar nu is vermeden in het zoo
genaamd Euiiisch domino. Hier toch moet
steeds worden aangezet niet het eindcijfer
zelf, maar datgene, hetwelk daarbij opgeteld
het cijfer 7 zou vormen, dus l aan 6, 2 aan
5, 3 aan 4 en omgekeerd. Bij de O is zoo
iets natuurlijk niet mogeljjk, waar de 6 het
hoogste cijfer in het spel is. Daarom heeft
men als regel ingesteld, dat in dat geval een
steen moet worden aangezet, op welks beide
helften het aantal punten gezamenlijk 7 be
draagt, dus l: 6. 2 : 5 of 3:4, bjj welke drie zoo
genaamde rnatadors, die daarenboven ten allen
t jjde en op alle mogelijke wijzen mogen worden
uitgespeeld, als vierde matador met gelijke
rechten is gevoegd de dubbelblank l' : 0. Nu
is het duidelijk, dat er 6 steenen in het spel
voorkomen, aan welke een matador moet
worden uitgespeeld (nameljjk 1:0, 2:0,3:0,
4:0, 5:0, 6:0), waarbij nu echter nog dient
gevoegd de zooeven genoemde dubbelblank,
die natuurlijk evenzoo een matadorsteen
vereischt. Bygerolg zijn voor deze 6 X l 1
kaneen slechts 4 l 3 matadorsteenen be
schikbaar, waaruit zonder meer het buiten
gewoon groote voordeel blijkt van het bezit
van matadors, zoowel omdat deze steeds naar
willekeur kunnen worden afgezet, als ook
omdat de tegenpartij des te geringer kans
daardoor heeft er zelf een te bezitten of te
vifgchen ingeval hij er een moet aanzetten.
In die laatste omstandigheid ligt dus
wederom, evenals dit het geval was by de
eerst besproken sptelwijze. een sterk
hazardelement besloten, waarbij het toeval een
te grooten en overwegenden invloed verkrijgt.
Het is daaroGa, dal ik eeue speel wij ze
wensen voor te stellen, die de voordeelea
biedt van het Russisch spel met vermij
ding zijner nadeelen. Deze bestaat hierin,
dat men wel gedwongen blijft het complemen
taire cijfer uit te spelen, maar dat men, ingeval
het eindcijfer een blank is, daaraan (en andeten
blanksteen ofzet, juist als in het gewone of
Hollandech spel. De matadors vervallen dus
bij deze speelwijze, die een combinatüis van
de beide beschreven spelen. Zet hierbij iemand
een defensief, d. i. met 't oog op zijn eigen
spel gunstigen steen, d. w. z een dien hij ge
makkelijk kan missen, dan heef c daarmede
tevens de tegenstander groote kans een steen
te kannen afzetten; zet hij daarentegen
-ceteris paribus 'een tteen, die zijn tegen
stander bemoeielijkt, dan ontrooft hij zich
daarmede gewoonlijk zelf van een steen die
hem in 't vervolg van het 3pel goed zou te paa
komen. Immers het is uitermate on waarschijn
lijk, dat hij ttrzelfder f'jd over veel tweeën
en veel vijven, veel eenen en veel zevens, of
veel drieën en veel vieren kan beschikken.
Daarnevens wordt met het wegvallen der
matadors het toevallige en sterke overwicht
opgeheven, dat in deze besloten lag: een
voordeel, aangezien in 't algemeen een spel
des te edeler en zuiverder mag heeten, naar
mate de kansen der spelers om te winnen,
wat hun strijdmatemal aangaat, gelijk staan.
De voorgestelde speelwijze kan ook inden
vorm van het zoogenaamde kruisdomino ge
speeld worden met zijn vier takken als de
wieken van een molen. Naar myn ondervin
ding wint daardoor het spel in levendigheid
en afwisseling, niet slechts wanneer het
domino gespeeld wordt met meer dan twee
personen in welk geval het zeker de voor
keur verdient maar ook wanneer slechts
twee personen er aan deelnemen. De
puntenberekening'kan ook hier eeschielen óf per
verliezend spel, óf naar ieders overblijvende
punten, óf door optelling van al die punten
ten nadeele van den verliezer. In geval van
kruisdomino verdient eerstgenoemde telling
de voorkeur; en nemen daar slechts twee
personen aan deel, dan is het wel het bes e
dat zy ieder met een 7 tal steenen aanvan
gen, terwijl slechts n steen behoeft te wor
den gevischt zoolang het kruis niet compleet
is of de molen draait. Vooral op die wijze
heb ik de voorgestelde nieu«re ppeelmethode
reeds geruimen tijd met den hesten uitslag
aangewend zonder dat het spel eentonig werd
of iets van z\jn aantrekkelijkheid verloor.
C., J. WlJMAKNDTS
Leiden, No r. '09.
?II"
?II"
?il»
?!!?
F. 450.-- F. 500.
EN 725. GULDEN
COMPLETE MODERNE
WONINGINRICHTtNÖEN
IEDER BESTAANDE UIT
SALON - EETKAME R
EN SLAAPKAMER
VRAAÖT PRIJSCOURANTEN.
MEUBILEERINQ MY
HOLLAND"
AMSTERDAM - TEUEF. DO7«
NA VOORB.W. 274 <+,. ......M*
*
»))?
?!!?
LAIIIYMIII KUNSTHANDEL,
Heereiigrachl 493, Amsterdam.
DB TENTOONSTELLING THOT.EN SLUIT 15
DECEMBER.
17 DECEMBER OPENING VAN NIEUWE
TENTOONSTELLING MET HET WERK DER
HEBREN A. L. KOSTER EN H. M. S AVRY.
HET NIEUWE ABONNEMENT GAAT IN
l JANUARI 1910.
Zu DIE zrcit Ntr ABONNEEREN VOOR
1910 KRIJGEN AANSTONDS VRIJEN TOEGANG
EN HECHT OP DE PREMIE, DIE IN DE SALONS
GEËXPOSEERD WORDT.
ABONNEMENT ? 4.*-, ELK LID VAN HET
GEZIN MEER ? 1.?.
DROV/OT
?¥?*? WEUS8EB *.??,?«??*?
? LAJTGB HOurarBAAT T * t ?
? t. m Den M«M>H» - - ?
»O« umtiie. »T4 - ?
GBOOT8TE ISRICHTETO VOOB
COMPLETE "M^ÜB&KERINO =
IN ALLE 8T
A B R I £ K
«.?r
yOSKOIJL&IM DER LOOS,
Meubelfabrikanten, Heerengracht
244 b/d Hartenstraat, Amster
dam, leveren Moderne Woning
inrichtingen, b.v.: Massiet Eiken
Huiskamer, Italiaansch Noten
Salon en Pitchpine Slaapkamer
===== voor 485 GLD. =
Vraag catalogus. Telefoon 6940.
LJ.KRUGER,
87f Noordeinde,
's-GRAVENHAGE.
Moderne Schilderijen
en Aquarellen.
JlBicÉg
KUNSTHANDEL
Molenstraat 65,65' en 67
'u-G R 4 V EXII AG E.
GEVESTIGD 1889.
VAN
Schilderyen en Aparellen
van moderne meesters.
BRAYÜRES ETSENCiDREMENTEN.
Inrichting voor het restsareeren eo
TM Schilderyen.
Bjl»«t eioh met het honden »»n kanitrcüingeB
T»n colleatièn uit nalatenschap >«ji, ?oa.
Turfkoord
voorkomt "bevriezen van
Waterleidingen.
Isoleert Stoomleidingen.
O EN S & B EG K,
te Bloemersdaal.
-:- KUNSTHANDEL
-:J. C. SCHÜLLER.
MODERNE SCHILDERIJEN en AQUARELLEN -:- -:- ?:? -:-
-:-:- -:- -:- -:- -:- -:- ETSEN, GRAVURES, ENCADREMENTEN
DEN HAAG HZZZ__ PLEIN 22*.
Definitief sluiting 31 December.
Het panorama Jeruatilvm is wegens
verandering nog slechts deze maand te be
zichtigen, Plantage tegenover, Artis, Amsterd.
AMPHORft
MODERN
lunst-Aardewerk
naar bekende ontwerpers.
Oegstgeest bij Leiden.
Filialen: Amsterdam, Kalverstr. 149; Den Haag, Passage 6; Rotterdam, Hoogstr. 244.
HOLLAND
NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP
AMSTERDAMSCHEWEG, ARNHEM.
Fabriek yanKunstaardewerk, Vazen,
Jardinières Bloempotten etc.
BINNENHUIS
/*S^s.
MEUBELS
UAC-V-D-BOSCrt£/ÊlP
RAADHLJI55TRAAT4S-50
AMSTERDAM
! ETSEN
/Meubelfabriek
Nederland".
J. A. HUlZlTiGA.
BINNEN BETIMMERINGEK,
BEHANGERIJ,
MODELKAMERS.
Groningen.
WESTERSINGEL. TELET. 118.
FEANCO LEVERING.
^ VAN
? MOIHI5M
^ Ongeëvenaarde keuze £
+ in alle prijzen. ^
t KUNSTHANDEL J
| CEBROEDERS KOCH, t
4- KALVERSTRAAT 158. J
+ 4>
Rijke ksuze Nieuwigheden
Luxe-Papier
en Corresp.-Kaarten ;
QT17MDI?ÏUW In artistieke l
l Dlllr EJLCJ1> uitvoering i
B. VAN MANTCEM,
HOFLEVERANCIER
SINGEL 562 hoek VIJZELSTR.