De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1909 5 december pagina 8

5 december 1909 – pagina 8

Dit is een ingescande tekst.

DE A M S T E R D A 'W MER W K E K ,B LA D V O O II N E DER L A N D. . 1694 delik blgkt naar een tekening, niet naar een foto te zjjn genomen. Nu heeft Barrille ver klaard, dat deze tekening totaal verzonnen" i& Wjj hebben op deze tocht geen enkel aneeawhnis gebouwd". De vqfde dag, 12 September, wordt be schreven in een nieuw hoofdstukje: Aan de rand van een arktieae hel; een nacht in een kuil op 14000 voet" (4270 M.). Het be gint nu aldoor gruweliker te worden. Het grootste deel van deze dag besteedt men om, steeds met behulp der houwelen, een jjahelling van 60°te beklimmen. En vcor men boven ia, valt de duisternis in. Met het oog op de verplichtingen tegenover ona zelven en onze families hadden we geen andere keus dan een gat te graven in de jjshelling van de berg en daar de nacht door te brengen. In deze bellingknil borgen wij ons secuur met het oog op de bewegingen in de slaap. Want als wij uit de kuil slipten, zouden we duizenden voeten door de wolken tuimelen, naar de nevelige diepten van een arktiese hel. Wij rolden ons op tot n bundel, met al ons hebben en honden, de zijden tent inbegrepen, en bonden de bundel toen vast aan de houwelen, die stevig ia het ys werden gedreven, en op die manier hielden wij het uit in de nacht. De fijne sneeuw joeg in onze nek en in de spleten van het gat, maar wg durfden ons niet bewegen uit vrees dat de sneeuw de opening zou vullen, ons eruit zon werken, zodat wij aan de houwelen zonden moeten gaan hangen om ons voor een dodelike val te bewaren. Lawinen donderden aan weerszoden dicht bg ons neer. De nacht was zeer lang en stormachtig. Er waren telkens openingen in d« wolken, waardoor wij sterrengroepen zagen, door zilveren nevelsluiers omlijst mooie beelden achteraf, maar we waren toen niet in een stemming om de heerlijkheden van ons uitzicht te WJfcrderen. We stelden meer belang in het aanbreken van de dag en in de kansen, een veilige plek te bereiken. De gedachte, naar de top van de berg te gaan, werd verjaagd door de ellende van die vreselike nacht. Wjj varen te dicht bijeen gebonden om handgemeen te worden (I) maar we brachten uren wakend door met zachte argumenten. Wjj waren het echter op twee punten eens: we moesten vasthouden, zo mogelik aan het ijs vastvriezen, en met het eerste daglicht naar het lage land gaan, het bergkli tnmen eraan geven en een beter leven aanvangen. Maar bjj het aanbreken van de dag met zijn opwekkende polaire glorie was de^e gehele ontmoedigde stemming van ver latenheid en gevaar verdwenen. Ons besluit tot de terugtocht loste zich nu op in het voornemen, naar de top te gaan." Hierbij hoort de plaat bjj blz. 209, die ook niet naar een foto, maar naar een tekening vervaardigd moet zijn, al was het alleen omdat men de bundel aanschouwt, waaruit de beide mans koppen,'ingewikkeld, te voorechyn komen, allen aan de houwelen vastgebonden, midden op de angstig steile helling. , Ouitremai dit afcelUs schreef thans Barrille: T^ai staat op pag?i 09 van dr. Cook'sboek ia verzonnen. Wjj zijn geen hellingen opge gaan, ook maar half zoo steil als daar staat aangegeven. Wjj hebben daar geen kamp gehad of er geslapen'; wij sliepen op vlakke terreinen.' 'Geen* wonder dat men na zo'n nacht, eenmaal boYen gekomen, een halve dag moet rusten. En dan begint maar weer een nieuwe dag en een, nieuw hoofdstuk: Glorie en ontzetting boven de wolken Van 16300 tot 18*00 voet" (5000?5900 M.). Hier zjjn de hellingen veel minder steil, maar de adem haling begint nu zeer moeilik te w orden en de i>acht is daardoor weer ellendig. Dan volgt de laatste dag, in het laatste en kortste hoofdstuk beschreven: Naar de top. De wereld is wit en de hemelen is zwart". Daarin dan het kulminatie-punt van r is en beschrijving. Eindelik l De ziel-beroerende taak was met de overwinning bekroond; de top van het vasteland was onder onze voeten. Wjj klapten in de handen, maar geen woord werd geuit. Wjj badden een gevoel abof we schreeuwden, maar we badden er geen adem voor. Wat mij het meest frappeerde, dat was het nobel karakter van Edward Barrille, de grootheid in hart en ziel van de man, die mij gevo'gd was, zonder een enkele klacht, door de hope loosheid naar het succes". Een verslag van onze overwinning werd, met een kleine ?lag, geperst in een metalen buis en achtergelaten ineen beschutte hoek op korte alstand onder de top. De hoeken werden rondom opgemeten met het prismaties kompa?. De barometers en ther mometers werden afgelezen en haastige aan tekeningen neergekrabbeld in onsnotitieboek. Het meest indrukwekkend was de lage donkere hemel, de schitterende helderheid der overvroren granietblokken, het neutrale grijsblauw der ruimte, het ijzige donkerblauw ?der schaduwen en bovenal, de slotfoto die ik nam van Barrille, met de vlag aan zjjn houweel gebonden, terwijl de aiktiese lucht de indruk deed verstarren tot een relief, dat geen woorden beschrijven kunnen". Hieromtrent verklaarde de no oele Barrille, steeds notarieel: Ik ben onafgebroken bij dr. Cook ge bleven, en het punt dat hij bereikt heeft, ligt op zijn minst nog 14 En «.mijlen (22,5 K.M.) van de werkelike top verwijderd [en slechts 3000 M. hoog, zooals Barrille een paar regels eerder verklaart]. Voor zover ik mij kan herinneren, zeide dr. Cook: wij zullen wat teruggaan en er een foto van nemen". Toen .gingen wij terug tot waar wy onze bagage hadden achtergelater. Dr. Cook haalde uit een der zakken een Amerikaansche vlag, gaf rny diéen stuurde mij naar hetzelfde punt ttrug om de vlag, aan een jjshouweel ge bonden, op te houden. Hierop nam Cook een foto en die foto is gereproduceerd tegenover b!z. 227 met het onderschrift: De top »an ons vasteland". Ik wees niet, wat dr. Cook zeide, toen ik weer naar beneden was gekomen; maar daarna werd in het dagboek veranderd, teneinde het zo voor te stellen, dat bedoeld punt de top was. Dr. Cook zeide my; dat het punt een goede top voor di Mt. Mc Kinley zou wezen". Het gebeurt meer, dat bergbeklimmers over hun afdaling veel korter zijn dan over de bestij gin g. Maar ook hierin is Cook hou der van een record. Hij kan bet in twee regels. De afdaling was minder moeilik, maar het kostte ons vier dagen om neer te buitelen naar ons kamp van uitgang." Zo schijnt zelfs het schrijven van reisver halen iemand te kunnen gaan vervelen; en eindigt een der meest grootse ontdekkingen met een korte, maar reusachtige buiteling. * * * Iets eigenaardigs aan dit boek zjjn ook de vier wetenschappelike bjjlagen, die er een air van degelijkheid aan schijnen te geven: A. Geologiese schets der Mt. Mc Einley Streek, door Alfred H. Brooks; B. Biologiese gegevens en specimina, verzameld door Charles Sheldon; beschry vingen door Wilfred H. Osgood. C. De inboorlingen van Cook Inlet 1), door Charles Sheldon. D. Spoorwegroutes in. Alaska, door Alfred H. Brookg. Men zal verwachten dat alfans de heren Brooks en Sheldon deel hebben uitgemaakt van Cook's expeditie». Dit is echter niet het geval. Hun namen worden nergens in het boek genoemd. Brooks, bekend Alaskavorscher, verklaart, dat zjjn geologiese schets voornamelik berust op zijn eigen waarnemin gen en die van Prindle in 1902. Bovendien maakte hjj gebruik van de u t komster, door andere leden der Geological Snrvey verkregen, en ten slotte ook van de aante keningen, verstrekt door dr. Cook's expeditie. M. Sheldon reisde, tegelijk met Cook, in 1906, maar aan de andere kant van de berg. Voor geld of goede woorden, of beide, hebben de heren Brooks en Sheldon blijkbaar be sloten, de opneming hunner uitkomsten in dit boek te veroorloven, menend dat ze daarmee in goed gezelschap waren, bij een groot explorator. Onwillekeurig herinnert dit alles aan de stichtelike geschiedenis van Douville, de grootste bedrieger ontdekker van alle tijden, die hier wellicht een ander n. aal in de her innering mag worden teruggeroepen. J. F. NIER.MKYKB. 1) Deze baai aan de Zuidkust van Alaska, vanwaar de expedities uitgingen, heet niet naar Fred Cook, maar naar de grote zee vaarder der 18e eeuw, James Cook. Een Ditüw doiioospel. Tot de weinige spelen, die bleken ook op den duur in den smaak te vallen, behoort nevens biljait, schaak en kaartspel ook hetdominospel. Het doel der spelers is hierbij tweeledig: l o. dtfemief, in zooverre er naar gestreefd wordt zijn eigen steenen zoo spoedig mogelijk kwijt te raken; 2o. offen&itf, in zoo verre men tracht z'jn tegenstander tot visschen van steenen te nopen en hem de mogelijk heid te ontnemen zich van zijn steenen te ontdoen. Gewoonlijk speelt men het domino in dier voege, dat aan een der beide uiteinden van de reeks uitgespeelde eteenen eenzelfde cijfer moet worden aangezet als dat waarmede de reeks eindigt. Stel nu bv. dit is een 3 en men heeft de keuze tusschea 3:5 en 3:2, dan zal men, indien men veel vijven en weinig tweeën rjjk is, eerstgenoemien steen aanzetten lo. omdat men voor de toekomst een 5 steen gemakkelijker kan missen, 2o. omdat er meer kans.bestaat dat de tegen stander geen 5 dan dat bij geen 2 bedt. De keuze draagt dus zoowel een defensief als een offensief karakter; en het cijfer, dat thans aan het einde komt te staan, nam. de 5, is zoowel een voordeel voor den speler als een naded voor den tegenspeler. Het is duidelijk, dat die omstandigheid het spel minder afwisselend van kans en daardoor minder spannend maakt. -' Dit bezwaar nu is vermeden in het zoo genaamd Euiiisch domino. Hier toch moet steeds worden aangezet niet het eindcijfer zelf, maar datgene, hetwelk daarbij opgeteld het cijfer 7 zou vormen, dus l aan 6, 2 aan 5, 3 aan 4 en omgekeerd. Bij de O is zoo iets natuurlijk niet mogeljjk, waar de 6 het hoogste cijfer in het spel is. Daarom heeft men als regel ingesteld, dat in dat geval een steen moet worden aangezet, op welks beide helften het aantal punten gezamenlijk 7 be draagt, dus l: 6. 2 : 5 of 3:4, bjj welke drie zoo genaamde rnatadors, die daarenboven ten allen t jjde en op alle mogelijke wijzen mogen worden uitgespeeld, als vierde matador met gelijke rechten is gevoegd de dubbelblank l' : 0. Nu is het duidelijk, dat er 6 steenen in het spel voorkomen, aan welke een matador moet worden uitgespeeld (nameljjk 1:0, 2:0,3:0, 4:0, 5:0, 6:0), waarbij nu echter nog dient gevoegd de zooeven genoemde dubbelblank, die natuurlijk evenzoo een matadorsteen vereischt. Bygerolg zijn voor deze 6 X l 1 kaneen slechts 4 l 3 matadorsteenen be schikbaar, waaruit zonder meer het buiten gewoon groote voordeel blijkt van het bezit van matadors, zoowel omdat deze steeds naar willekeur kunnen worden afgezet, als ook omdat de tegenpartij des te geringer kans daardoor heeft er zelf een te bezitten of te vifgchen ingeval hij er een moet aanzetten. In die laatste omstandigheid ligt dus wederom, evenals dit het geval was by de eerst besproken sptelwijze. een sterk hazardelement besloten, waarbij het toeval een te grooten en overwegenden invloed verkrijgt. Het is daaroGa, dal ik eeue speel wij ze wensen voor te stellen, die de voordeelea biedt van het Russisch spel met vermij ding zijner nadeelen. Deze bestaat hierin, dat men wel gedwongen blijft het complemen taire cijfer uit te spelen, maar dat men, ingeval het eindcijfer een blank is, daaraan (en andeten blanksteen ofzet, juist als in het gewone of Hollandech spel. De matadors vervallen dus bij deze speelwijze, die een combinatüis van de beide beschreven spelen. Zet hierbij iemand een defensief, d. i. met 't oog op zijn eigen spel gunstigen steen, d. w. z een dien hij ge makkelijk kan missen, dan heef c daarmede tevens de tegenstander groote kans een steen te kannen afzetten; zet hij daarentegen -ceteris paribus 'een tteen, die zijn tegen stander bemoeielijkt, dan ontrooft hij zich daarmede gewoonlijk zelf van een steen die hem in 't vervolg van het 3pel goed zou te paa komen. Immers het is uitermate on waarschijn lijk, dat hij ttrzelfder f'jd over veel tweeën en veel vijven, veel eenen en veel zevens, of veel drieën en veel vieren kan beschikken. Daarnevens wordt met het wegvallen der matadors het toevallige en sterke overwicht opgeheven, dat in deze besloten lag: een voordeel, aangezien in 't algemeen een spel des te edeler en zuiverder mag heeten, naar mate de kansen der spelers om te winnen, wat hun strijdmatemal aangaat, gelijk staan. De voorgestelde speelwijze kan ook inden vorm van het zoogenaamde kruisdomino ge speeld worden met zijn vier takken als de wieken van een molen. Naar myn ondervin ding wint daardoor het spel in levendigheid en afwisseling, niet slechts wanneer het domino gespeeld wordt met meer dan twee personen in welk geval het zeker de voor keur verdient maar ook wanneer slechts twee personen er aan deelnemen. De puntenberekening'kan ook hier eeschielen óf per verliezend spel, óf naar ieders overblijvende punten, óf door optelling van al die punten ten nadeele van den verliezer. In geval van kruisdomino verdient eerstgenoemde telling de voorkeur; en nemen daar slechts twee personen aan deel, dan is het wel het bes e dat zy ieder met een 7 tal steenen aanvan gen, terwijl slechts n steen behoeft te wor den gevischt zoolang het kruis niet compleet is of de molen draait. Vooral op die wijze heb ik de voorgestelde nieu«re ppeelmethode reeds geruimen tijd met den hesten uitslag aangewend zonder dat het spel eentonig werd of iets van z\jn aantrekkelijkheid verloor. C., J. WlJMAKNDTS Leiden, No r. '09. ?II" ?II" ?il» ?!!? F. 450.-- F. 500. EN 725. GULDEN COMPLETE MODERNE WONINGINRICHTtNÖEN IEDER BESTAANDE UIT SALON - EETKAME R EN SLAAPKAMER VRAAÖT PRIJSCOURANTEN. MEUBILEERINQ MY HOLLAND" AMSTERDAM - TEUEF. DO7« NA VOORB.W. 274 <+,. ......M* * »))? ?!!? LAIIIYMIII KUNSTHANDEL, Heereiigrachl 493, Amsterdam. DB TENTOONSTELLING THOT.EN SLUIT 15 DECEMBER. 17 DECEMBER OPENING VAN NIEUWE TENTOONSTELLING MET HET WERK DER HEBREN A. L. KOSTER EN H. M. S AVRY. HET NIEUWE ABONNEMENT GAAT IN l JANUARI 1910. Zu DIE zrcit Ntr ABONNEEREN VOOR 1910 KRIJGEN AANSTONDS VRIJEN TOEGANG EN HECHT OP DE PREMIE, DIE IN DE SALONS GEËXPOSEERD WORDT. ABONNEMENT ? 4.*-, ELK LID VAN HET GEZIN MEER ? 1.?. DROV/OT ?¥?*? WEUS8EB *.??,?«??*? ? LAJTGB HOurarBAAT T * t ? ? t. m Den M«M>H» - - ? »O« umtiie. »T4 - ? GBOOT8TE ISRICHTETO VOOB COMPLETE "M^ÜB&KERINO = IN ALLE 8T A B R I £ K «.?r yOSKOIJL&IM DER LOOS, Meubelfabrikanten, Heerengracht 244 b/d Hartenstraat, Amster dam, leveren Moderne Woning inrichtingen, b.v.: Massiet Eiken Huiskamer, Italiaansch Noten Salon en Pitchpine Slaapkamer ===== voor 485 GLD. = Vraag catalogus. Telefoon 6940. LJ.KRUGER, 87f Noordeinde, 's-GRAVENHAGE. Moderne Schilderijen en Aquarellen. JlBicÉg KUNSTHANDEL Molenstraat 65,65' en 67 'u-G R 4 V EXII AG E. GEVESTIGD 1889. VAN Schilderyen en Aparellen van moderne meesters. BRAYÜRES ETSENCiDREMENTEN. Inrichting voor het restsareeren eo TM Schilderyen. Bjl»«t eioh met het honden »»n kanitrcüingeB T»n colleatièn uit nalatenschap >«ji, ?oa. Turfkoord voorkomt "bevriezen van Waterleidingen. Isoleert Stoomleidingen. O EN S & B EG K, te Bloemersdaal. -:- KUNSTHANDEL -:J. C. SCHÜLLER. MODERNE SCHILDERIJEN en AQUARELLEN -:- -:- ?:? -:- -:-:- -:- -:- -:- -:- -:- ETSEN, GRAVURES, ENCADREMENTEN DEN HAAG HZZZ__ PLEIN 22*. Definitief sluiting 31 December. Het panorama Jeruatilvm is wegens verandering nog slechts deze maand te be zichtigen, Plantage tegenover, Artis, Amsterd. AMPHORft MODERN lunst-Aardewerk naar bekende ontwerpers. Oegstgeest bij Leiden. Filialen: Amsterdam, Kalverstr. 149; Den Haag, Passage 6; Rotterdam, Hoogstr. 244. HOLLAND NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP AMSTERDAMSCHEWEG, ARNHEM. Fabriek yanKunstaardewerk, Vazen, Jardinières Bloempotten etc. BINNENHUIS /*S^s. MEUBELS UAC-V-D-BOSCrt£/ÊlP RAADHLJI55TRAAT4S-50 AMSTERDAM ! ETSEN /Meubelfabriek Nederland". J. A. HUlZlTiGA. BINNEN BETIMMERINGEK, BEHANGERIJ, MODELKAMERS. Groningen. WESTERSINGEL. TELET. 118. FEANCO LEVERING. ^ VAN ? MOIHI5M ^ Ongeëvenaarde keuze £ + in alle prijzen. ^ t KUNSTHANDEL J | CEBROEDERS KOCH, t 4- KALVERSTRAAT 158. J + 4> Rijke ksuze Nieuwigheden Luxe-Papier en Corresp.-Kaarten ; QT17MDI?ÏUW In artistieke l l Dlllr EJLCJ1> uitvoering i B. VAN MANTCEM, HOFLEVERANCIER SINGEL 562 hoek VIJZELSTR.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl