10 DE A M S T E R B A M M E R W E E K B L A D- VOOR NEDERLAND. No. 1695 bestaande overeenkomsten niet uitvoerbaar, maar zou ook uit een economisch standpunt, zoowel als met 't oog op een e rijzing der koffie-pryzen overbodig zijn., want in verband mat de minder gunstige oogstverwachtingen voor 1910/11 zal naar men vertrouwt voor alle voorradige koffie gemakkelijk plaat sing zijn te vinden. Het vasthouden aan de beperkende bepa lingen voor den uitvoer wordt van sommige zqden op den duur ondoenlijk geacht op grond van verschillende nadeelen, die daaruit voortvloeien, waaronder vooral de belemme ring, die gedurende de helft des jaars de handel, de spoorwegen in Braziliëen de gtoomvaart-ondernemingen daardoor onder vinden. Bjj den gewjjzigden toestand der markt heeft de consumptie grootere eischen, dan door de 500.000 zakken, die de Valorisatecommiasie tot l Juli 1910 ter harer beschik king stelt, kunnen worden bevredigd. Deze commissie, d. i. het groot-kapitaal in den kofflebandel, heeft thans de markt vol komen in handen. De valorisatie ging uit van de veronderstelling, dat meestal tegen over meerdere middelmatige of slecht* oogsten n groote oogst staat eu men tegen over de nadeelige uitwerking van voorbij gaande overproductie niet werkeloos behoeft te blrjven. Die veronderstelling is juist gebleken en de grootkapitalisten-belanghebbenden, die geen inmenging van anderen büde door hen vastgestelde maatregelen gedoogden, oogstten, doordien zij de markt-positie juist beoordeelden, door een vry bela&gryke rijzirg van den koffie-prys, rijke vruchten, terwijl het meerendeel van de .kleine kooplieden, door de valorisatie angstig of voorzichtig geworden in verband met de kritiek, door de bladen daarover uitgesproken, de gunstige conjunctuur grootendeels ongebruikt lieten. Wanneer nu in een niet verre toekomst, LI in de meerdere behoefte der consumptie te voorden, moet worden overgegaan tot vermeerdering van het export contingent, zal men op eenige moeielijkheden stuiten. Van de £ 15,000,000 Jeeningeu n.l., voor de valorisatie successievelijk aangegaan, hebben de Duitsche emittenten voor de door hen overgenomen £ 2,000,000, in 1908 a 921A pCt. in Duitschland uitgegeven, de reserve ge maakt, dat de regeering van San Paulo geen wijziging mag brengen in de export-limite. Dit bezwaar, is echter te overkomen, wan neer de regeering gebruik maakt van het recht, dat zij zich heeft voorbehouden, om met een opzeggingstermijn van zes maanden de obligatiën op een van de vervaltijden der coupons a pari af te lossen, in welk geval zjj, wanneer niet van andere zijde dezelfde eisch omtrent het onveranderd behouden der export-limite wordt gesteld, zou kunnen vol staan met de in Daitschland geëmitteerde obligatiën aflosbaar te stellen. In aanmerking echter nemende, dat de bedoelde 5 pCt. San Pauio-leening reeds 1V2 pCt. boven pari is en de supplementaire belasting van frs. 5 per baal export-koffie de daarvan verwachte gunstige resultaten oplevert, is het niet waarschijnlijk, dat de belanghebbende houders vervroegde aflossing zullen verlangen, die vóór l januari 1919 niet kan geschieden, tenzij door aankoop wanneer de beurskoers beneden pari is. 17/12 '09. V. D. S. miiMiiiiitiiiMiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuMiiiiiiiiiiiiiiMiiniMiiniMiiniin De .Mier.inroliilitdU- en oniemoms yerzebring in lerscfiillemle landen. Terwijl op het gebied der beschermende arbeidswetgeving in de verschillende lauden betreffende werktijd-bepalingen bv, in de laatste jaren zoo goed als geen voor uitgang is te bespeuren, zijn er ten opzichte van de ouderdoms-voorziening en hulp bij invaliditeit althans eenige verbeteringen te eonstateeren, die doen zien, hoezeer ook op dit gebied van arbeidswetgeving Neder land langzamerhand buitengewoon achterop geraakt. Hieronder volgt een beknopt overzicht van den stand der invaliditeits- en ouderdomsverzekering of-voorziening in verschillende landen, waaruit opnieuw blijkt, hoezeer de laatste jaren een kentering ten opzichte van het Duitsche stelsel van dwangverzekering is waar te nemen. In Frankrijk bestaat, krachtens do wet van 18 Juni 1850, een nationale ouderdoms rente-kas. In deze kas stort de Staat een jaarlijksche subsidie, en wel tot een vijfde deel van hetgeen elke renteverwerver daarin heeft gestort, nadat hij 70 jaar oud is, en kan aantoonen dat hij 25 jaar larjg zijne bedragen heeft gestort. Deze ouderdoms rente-kas is tot groote uitbreiding geraakt. In het jaar 1908 betaalde ze uit aan ongeveer 300.000 rentetrekkers, tot een bedrag van circa 43 millioen francs. In dezelfde mate als aan deze kas, wordt pok, onder bepaalde voorwaarden, aan particuliere onderlinge verzekeringskassen deze staats-subsidie toe gekend. Verder verzekert de sedert l Januari 1909 in werking getreden wet aan eiken Franschen staatsburger in behoeftige om standigheden, wanneer hij het 70ste levens jaar voleindt heeft of invalide is, aanspraak op ondersteuning, die minstens 5 en hoog stens 20 pCt. per maand bedraagt. De kosten daarvoor worden gezamenlijk door Gemeente, Departement en Staat gedragen. Op dit oogenblik is opnieuw bij de Kamer aan hangig gemaakt de reeds 23 Febr. 190G door haar aangenomen, maar sedert door den Senaat gewijzigd teruggezonden wet op een eigenlijke ouderAoms-verzeJceririg voor werklieden, gebaseerd op bijdragen van werkgevers, werklieden en Staat. Het zal de vraag zijn, of thans deze zoozeer heen en weer gekaatste wet inderdaad nog tot werkelijkheid worden zal! In Belgiëbestaat een ouderdoms-rentekas, overeenkomende met die in Frankrijk. De staatssubsidie voor elke rente regelt zich naar de hoogte van elke bijdrage. Het aantal deelnemers bedraagt ongeveer 85000; het vermogen dezer kas ruim 100 millioen francs. Italiëverkreeg door de wet van 17 Juli 1898 een nationale kas voor ouderdoms- en invaliditeits-verzekering voor de arbeiders. Ook zelfstandige handwerkers (klein-in dustrie) en landbouwers kunnen tot de kas toetreden. De staatssubsidie bedraagt tot aan 10 lire per rente en per jaar. De ouder domsrente kan reeds op 55-jarigen leeftijd, na minstens 10 jaren bijdrage, toegekend worden. Gedurende de eerste 6 jaren van haar bestaan is het aantal deelnemers aan deze verzekering tot ongeveer 150.000 ge stegen. Spanje heeft, krachtens de wet van 27 Febr. 1908, een vrijwillige invaliditeits-en ouderdoms-verzekering, door staatsambtenaren geadministrateerd. Tot toetreden zijn ge rechtigd alle loonarbeiders en beambten met een salaris, lager dan £000 fr. De Staat geeft büde renten, die tot 1500 fr. kunnen gaan, subsidie. In Denemarken wordt de ondersteuning aan ouden van dagen geregeld door de wet van 9 April 1891, en wordt deze onder steuning verleend buiten de eigenlijke armenzorg om. Keent op ondersteuning hebben Deensche staatsburgers, die 60 jaar of ouder, en niet meer in staat zijn, voor zich en eventueel voor de hunnen te zorgen. De bedragen der ondersteuning zijn niet in de wet genoemd; zij verschillen naar gelang der grootte van de gemeenten, en worden ook door de besturen der gemeenten geregeld. De kosten worden gedragen ge zamenlijk voor de helft der gemeenten, voor de helft door den. Staat. In Australiëhadden reeds vóór de tegen woordige wet bestond, die den geheelen statenbond omvat, eenige staten een eigen voorziening in het lot der ouden van dagen. De eigenaardigheid der wet bestaat thans vooral daarin, dat zij, die op ondersteuning krachtens ,de huidige wet recht hebben, daarvoor geen bijdragen behoeven te storten. De wet stelt als beginsel en uitgangspunt: Dat het een billijkheid is, datiechtschapen personen, die gedurende de kracht van hun leven daartoe hebben bijgedragen, de lasten van hot rijk te helpen dragen door het betalen van belasting, en de hulpbronnen van het rijk door hun arbeid en bekwaamheden nebben doen ontsluiten en doen vloeien, op hun ouden dag een rente ontvangen." Gerechtigd -tot het trekken van rente zjjn mannen die hun 65ste, en vrouwen die hun 60ste jaar hebben "bereikt. Voorwaarde is, dat de rentetrekker minstens 25 jaar in den Australischen statenbond woonachtig is, zijn burgerrechten ongeschonden heeft, en niet een vermogen van meer dan ?5000 bezit. Een invaliditeitsrente kan elkeen bekomen die sedert 5 jaren in een der Staten van derf Bond woonachtig is, 60 jaar heeft be reikt, en niet meer in staat is te werken. De rente, die voor elk bijzonder geval door de daarvoor aangewezen autoriteiten wordt vastgesteld, mag een som van J 312 niet te boven gaan. De ouderdoms-voorziening in Engeland, thans algemeen bekend, is het meest over eenkomende met die in Australië, hoewel niet in die mate gunstig. Recht op puderdomsuitkeering heeft elke persoon die den 70-jarigen leeftijd heeft bereikt, en minstens 20 jaren de Engelsche Staatsburgerrechten bezit. Uitgesloten van de rechten pp uit keering zijn slechts wie een jaarlijks in komen van ?378.?(530 sh.) of meer heeft, gevangenisstraf heeft ondergaan, of in een krankzinnigen gesticht verpleegd wordt. De rente bedraagt: bij een jaarlijks inkomen tot aan 420 sh. 5 sh. per week, van meer dan 420 tot aan 473 sh. 4 sh. per week, van meer dan 473 sh. tot aan 525 sh. 3sh. per week, enz. De ontvangst dezer renten ontneemt aan den ontvanger geenerlei burgerrecht. De kosten worden door den Staat gedragen. Hieraan zij nog toegevoegd, dat in Oosten rijk een verplichte verzekering naar Duitsch model in voorbereiding is; dat in Finland een wetsontwerp tot invoering eener dwangverzekering is ingevoerd, en ook in Zwitser land. Zweden en Noorwegen het vraagstuk is ter hand genomen door benoeming van commissiën met opdracht, ontwerpen in te dienen. In Nederland .... staat de zaak weer blanco! S. Al loopen onze trams en treinen nog niet door tunnels, toch is de volgende uitvinding wegens zijn kinderlijkheid en listigheid ver meldenswaard. De uitvinder wil de zijwanden van tunnels behangen met series levende beelden". Terwijl gewoonlijk de beelden snel achter elkaar geprojecteerd worden en door ons oog en hersenen gecombineerd tot een bewegend geheel, staan in dit geval de beel den stil en beweegt ons oog zich snel langs de heele serie. Door. de trein-wielen wordt telkens een stroom gesloten dia n beeld door een lampje verlicht, juist wanneer het zich voor het coupe-raam bevindt. Gevolg: de stinïerigste en somberste tunnel wordt veranderd in het interessantste deel van de reis. Daar het een Arnerikaanache vinding is, en Kipling reeds de opmeiking maakte dat hij zijn oogen niet af durfde houden van Je Amerikaansche tunnel-wanden, u t angst dat de boel in elkaar zou zakken bij gebrek aan zijn moreele steun, vermoed ik dat deze vin ding uitmuntend geschikt is om de aandacht af te leiden van minder gewenscate toestanden. v. I.ST. * * Het ni-nwe Aieriïaalsclie mariDeiesclmt, Dit geschut, dat bijna gerne i i-t voor de grootste Amerikaansche oorlogschepen van het Dreadnought-tyjje, is op 't oogenblik het krachtigste wapen, zooals wel blijkt uit de volgende opgaven van zijn afmetingen en vermogens. Het geschut heeft een monding van 5 cM., zoodat bet projectiel dat er uit komt dezelfde middellijn heeft. Het geheele stuk geschu* weegt 64,000 Kg. Elke lading bevat 180 Kg. (dus 't gewicht van twee volwassen menschen) aan rookaloos kru.t, dienende orn het pro jectiel met een gewicht van 700 Kg. (onge veer 't gewicht van tien menscheu) uit de loop te jagen. De stoot die deze kogel krijgt is voldoende om dat enorme gewicht een baan van 40 KM. te laten doorloopen; de afstand Amsterlam?Enkhui.en is in rechte ly'n ongeveer zoo groot. In een gevecht zal echter het liefst gebruik gemaakt worden van een afrtaad van ruim 8 kilometer. Op deze, toch al groote, afstand is bet proje;tiel in staat een plaat van uit muntend Krupp-staal ter dikte »an 32.5cM. giad te doorboren. Wanneer de kogel de mond verlaat is hij zelfa in staat een staal plaat van 56 cM. te doorboren, en bij de monding zal de kogel een arbeidsvermogen hebben, voldoende om 22,000 Kg. l meter omhoog te heffen, d. w. z. ook voldoende om alle inwoners van Amsterdam als zij op een grootplatform staan, ongeveer anderhalve meter omhoog te duwen. Daar de maximale dikte van de bepantsering der oorlogsschepen ongeveer 27,5 cM. is, zal het fjjd worden deze platen door heel wat dikkere te vervangen om dergelijk geschut te kunnen weerstaan. Het nieuwe geschut-type heeft nog een ander voordeel boven het vroegere; het kan ruim drie maal meer schoten afvuren zonder ernstige inwendige loop-slytage te veitoonen, dan het tot nu toe gebruikte 80 cM geschut. v. O. ben. Mijnheer de Redacteur! In een uwer vorige nummers (1693) lees ik een klacht over de zich in ons laad thans openbarende behoefte aan wijsgeerige kennis, naar aanleiding en ter inleiding van een kritiek op de groote Denkers" der Hollandia drukkerij. De schryver, de heer Grondjjs, acht die wijsbegeerte niet verwerpelijk m»ar wel de wijze waarop zij z:ch openbaart, in het verlangen naar populair in den volk&toon geschreven werkjes, en in vereeaigingen voor wjjsbegeertf, die niet allijd op de boogte van hun taak staan. Aangezien ondergeteekende gerust mag zeggen (lyn leeftijd 'geeft hem daartoe de vrijheid) een grooten stoot tot de oprichting der vereenigingen vcor wijsbegeerte te hebben gegeven en daarin evenalt in de uitgave der kleine boekjes groot belang gtelr, zou hy niet gaarne zien dat de instemming die gezegde vereenigingen hier en daar onder vinden en de pogingen tot veralgemeening der wijsbegeerige kennis schade leden en belemmering ondervonden door het woord van een gezaghebbend man als de heer Grondijs zonder twijfel ig. Dat de kritiek bet goed recht heeft, elke uiting, ook die van de behoefte aan wijsbe geerte, te onderzoeken staat boven bedenking, maar'dat geefc nog geen recht tot minachting van bet verschijnsel als zoodanig. De wijsbegeerte is in, den laatsten tijd ge lukkig op de spraak gekomen. Zoolat'g de godgeleerdheid heerschte bemoeide men zich niet met haar, maar naarmate deze haar gecag zag vermindererj, »ooral na het fiasco der moderne theologie, keek de goegemeente naar andere voorlichting uit. En daartoe bood de wijsbegeerte zich aan. De een kwam met Spinoza, de ander met Hegel, een derde met Hartmann aandragen ; was het wonder dat nu de heilsbegeerige menigte ook meer van anderen wilde weten? En al was dat dan ook vaak nieuwsgierigheid, of eigl. weet gierigheid, vaak vermengd met een soort ijdelheid om mee te kunnen praten, de heer Gróndijs zal toch niet ontkennen dat ontel bare malen nieuwsgierigheid of weetgierig heid tot wijsheid- liefde of begeerte voert. Zijn zielkundige ontleding van liefde en begeerte deel ik niet. Hij vergeet: In 't worstelperk der eer ig 't streven zelfs reeds schoon. En niet dat ik het alreeds gegrepen heb, maar ik streef er naar, zooall Paulug zei. Moet men dat streven nu ontmoedigen door als 't ware in onzen hof een boom der kennis te planten met het opschrift: Deze vruchten zijn voor u te hoog. Hiervan zult gij niet eten." Dat baat niet en deugt niet, zooals Genesis ons geleerd heeft. De colleges van prof. Bolland, die de schrijver als het allerbeste middel om tot wijsheid te komen beschouwt, kunnen toch niet door een ieder bijgewoond worden. Mogen anderen dan niet proflteeren van de kruimkens die daar afvallen van den diach der groote denkers? Hoe weinige overigens intelligente geesten, hebben den tijd de boeken der wysgeeren te doorgronden, moét men hen dan maar in de buitenste duisternis laten en zegten: Odi profanum vulgus." Dat blijkt toch ook niet de leuze van prof. Bolland te zijn, die de heilige muren der uuiversiteit duchtig wijd durft open te zetter. Zat ze uit de kerk dus roept gij uit, zou ik tot den heer Grondijs willen zeggen, maar dan ook: Zet liever gy uw kerk wat uit. Blusch den geest niet uit. In het stellige huis der verouderde dogmi's is eindelijk een frissche wind geblazen en zy'n de nieuwlichtere met stoffers en bezemen ingetreden. Zeker zal daarbij wel hier en daar een baeldje breken als 't in de 16s eeuw is voorgekomen, ook zal wel nu en dan een leelijke houten poo in plaats van op zo'.der weer in de pronkkamer terecht komen, tengevolge van de onkunde der restaurateurs, maar 's men schen geest zal ten slotte toch door deze geestelijke revolutie verhelderd worden, en een jonger geslacht de vruchten plukken van wat in onzen ty'd schoorvoetend misschien onhandig is begonnen. Ook de hervorming der kerk heeft hare vruchten gedragen voor het vrije denken der menschbeid. Daarom blusch den geest niet uit! Ver oordeel zooveel ge wilt verkeerde uitingen van den geest der reformatie die thans onze maatecbappy bezielt, maar roep alle handen aan 't dek om den nieuwen koers te houden, en zie niet laag op 't kleine neer. De wijze veracht de kleine dingen niet. Er is een wijsbegeerte die 't heelal beschouwt als een samenstel van atomen. Dat behoef ik u niet te herinneren! Laat niemand die gean vrede meer heeft met de denkbeelden die van 300 1800 onse maatschappij beheerschten, zich laten af schrikken door den berg van wetenschap waarheen de wijsbegeerte ons voert, maar laat büuit echte wysheidsliefde geen moeite ontzien om van die wetenschap te bemach tigen wat hij kau. Elke Btap hooger brengt ruimer uitzicht. Laat ons dit niemand mis gunnen. W. MEIJSB. Inbond m Tliüscürilten. Europa, efl. 12 : Johannes Reddingius, In tieme Verzen. O. van Hulzen, Zwervers. A. Rol and Holst, Verzen. Frans Coenen, Herlevingen. Dirk Coster, Over Karel v d Woestijce. Neëra, Novelle in decenniën. Ellen, Een vriendschap. H. C. van Houten, Het toonee). Over nieuwe boeken. De N-ieuwe Tijd, No. 12 : H. Roland Holst, De vooruitzichten der kiesrec tbeweging, I, De Revisionistische taktiek in den strijd voor het algemeen kiesrecht. W van Ravesteyn Jr?Samuel Gompers, een dienaar di r Amerikaansche kapitalisten. H. Roland Holst, De Püilosophie van Dietzgen'en haar beteekenis voor het proletariaat. Dietzgen's plaats in de ontwikkeling van het denken. A. van Collem, Liedjes van Huisvlijt. Th. v. d. Waerden, Modern Bedrijfsbeheef.?W. v. Ravesteijn Jr., Internationale verhoudingen. Koloniale Propaganda, (ilot). J. Saks, Het geval- Leeuwenburg. Ome Kunst, No. 12: Dr. C. Hofstede de Groot, Nieuw-ontdekte RembrandtP. Arnold Goffio, De prijsbarnp om het monument der onafhankelijkheid te Buenos-Airee. Moleschott, No. 24: Dr. Pinkhoff, Het hoogte punt van den tuberculosewaanzin. J. van der Breggen, Beknopte mededeeling der voor naamste stelsels tot afvoer van faecaliën, andere onreinheden en water, en s. Eigen Haard: Eigendom, door De Meerulaer, III, slot. Oudejaar-avond, door E. v. O., I. Mej. L. A. J. de Neve, (Lonise B. B), door Ju», de Vries, met portret. Een Javaansch schilder, door S. Ka! ff, met af b. Deli Schetsen, door X. L. 2, met afb. Groentetutntjps bij Den Haag, door Jer°. de Vries met aft), naar de schilderij van J. Marls. Feuilleton. Eigen haard is goud waard. De Nobelprijs. J. L. Bienlait fEen bezoek der justitie, enz. enz. Gids voor Buitenlandsche Hotels. GEN L A. GENUA. Hotel Kojal (Aquila). Tegenover het station en nabij de haven. Electr. licht. Centr. verwarm. Alle comfort. Hollanders ten zeerste aanbevolen. Eigen. GEBES. KODIKO. GENUA. Ilot«-i de laVillc. Naar het zuiden gelegen met prachtig uitzicht op zee en omgeving. Vroeger Palazzo Fiesco. Duitsch Hotel Ie K. ??Met alle comfort. Dnitsche Eigen. IVALTHEB & OESTEKLK. Wiesbaden. - HOTEL NASSAU. Ie Bang. Prospect c»«en franco door de Directie. Dit blad ligt in bovengenoemde Hotels ter lezing. PREMIE-UITGAVE. Ten einde kennismaking met onze Wijnen te bevorderen, bieden wij vanaf heden tot 31 DECEMBER a.s. eiken kooper van ? 2O.?of meer aan Wijnen of van een der onderstaande proefmanden, GRATIS een exemplaar aan van HOYTEMA's K VI1MH II De Kalender wordt uitsluitend geleverd bij be stellingen op Wijn (dus niet op Gedistilleerd). Eene volledige lijst der merkt n, waarop deze aanbieding van toepassing is, is in onze defóïs verkrijgbaar of wordt op aanvraag toegezonden. Bij bestelling gelieve men naam en adres duidelijk te vermelden. Elke kooper kan slechts ón ex. van den Kalender ontvangen. De verkoop ge;chiedt uitsluitend a contant. Flesechen worden :\ 5 et. berekend, doch tot denzelfden prijs teruggenomen. I'ÜOKFJUMIO AAKIM.I Mt\ EES EX. UA DE.N k.UEMER OATYAMT: Xo. 1. O U. S(. EMlèphe Modo e No. 2. 6 11. Cbatean Malleret IHHH O » Clialean Jlalleret HH^^ 4 St. Kinllion /1D1Q 3 " Ou<le WHte PortwUii yinrin 2 » Extra r,nile Witte Portwfln ' lu.lO 3 Oude Roode Portwüii / 1D./U 2 ., ExtraoudeRoodePortwyn Wat de Pers zegt van HOYTEMA's Kalender: HET NIEUWS VAN DEN DAG 22,0ctober 1909. Sedeit een ge jaren reeds heeft de kurstenaar T. van Hoytema, bekend door zijn teekeningen uit het dierenrijk, tegen den aanvang van het nieuwe jaar een wandkalender vervaardigd, waarbij e!k der 12 langwerpige bladen een voors!elling geeft met groepeeringen van fraai geteekende dieren. Zoo ook thans voor het jaar 1910. Van Hoytema heeft zijn teekeningen zelf op steen gebracht, waarna de rijk versierde bladen in kleuren werden gedrukt. Men heeft hier dus een kunstwerk dat zich gunstig onder scheidt van vele kalenders, die hun ontstaan danken aan reproducties en dikwijls onaangenaam aandoen door harde en schreeuwende kleuren Het kunstwerk is werkelijk een lust voor het oog. DE TELEGRAAF 21 October 1909. Hoyteuja'g kalender voor 19LO is een buperuur kunstwerk De wandkalender bestaat uit 12 bladen van 21 X ' 47 cM. Het zijn dierfiguren in buitengewoon mooie kleuren en in stemmig passend kader gebracht Het is een goede gedachte van de Firma Ferwerda & Tieman, het kunstwerk niet door reclame te ontsieren Door een kunstwerk aldus onder het bereik harer afnemers te brengen, maakt de lirma een inderdaad mooie reclame van goeden huize. ; ALGEMEEN HANDELSBLAD 21 October 1909, j Opnieuw verblijdt Van Hoytema zijn vein vrienden met zijn scheurkalender. En die van 1910 be'at bladen, mooier misschien dan hij er ooit teekende. . j DORDRECHTSCK NIEUWSBLAD 20 October 1909 Van bet Januari-olad met zijn pau -vmotieven tot het ineengedoken loodborstje dat tusscnen de berijpte takken in December een onvoldoende schuil plaats zoekt, biedt elke plaat, door den kunstenaar zelf op steen geteekend. een oogenlust van zachte kleuren en sierlijke lijnengroepeering DE AVONDPOST 22 October 1909. 'n bijzondere reclame, zonder overdrijving gezegd een kunst-reclame, brengt, de Firma Ferwerda & Tieman in toepassing Zij toch heeft voor 1010 het recht van uitgave ver kregen van den bekenden Hoyterr.a-kalender. 'n Onbe twistbaar kunstwerk van de hand van den dierenteekenaar, die hem weer zelf op steen heeft geteekend. De kalender handhaaft Hoytema's reputatie weer ten voile Al beeft de firma Ferwerda & Tieman nu al de uitgave gekocht, de kalecder is en blijft in den boek handel verkrijgbaar maar en dit is het voordeel voor de afnemers der lirma wie voor ?20.?aan wijnen koopt ontvangt bet kunstwerk gratie NIEUWE ARNHEMSCHE COURANT 21 Octcber 1909. Over Huytema's mooie kunst, in 't uit beelden van vogels en dieren, behoeven wij wel niets te zeggen. Hij is daarin als meester erkend en deze kalender is er een prachtig staaltje van PROVINCIALE GRONINGER Ct 21 October 1909. wat een mooie kalender. Wat een ge not, dien te bezitten l En toch kan men hem onder zekere voorwaarden voor niets krijgen als men klant van de firma Ferwerdü& Tieman is. Waarlijk, indien n reclame zuiver artistiek is, dan is deze het IYIIDDELBURGSCHE COURANT 21 October 1909. Een reclame van tieel bijzonderen en zeer artistieken aard wordt toegepast door de bekende wijn firma te Amsterdam, Ferwerda & Tieman Aan elkeen die vóór 31 December voor ? 20. of meer aan wijn. of een van haar proefmanden koopt, wordt gratis gezonden, zoolang de voorraad strekt, een exemplaar van den Hoytema-kalender voor 1910. de bij kunst?rienden terecht zoo hoog aangeschreven jaarlijksche uitgave van den bekenden dierenteekenaar FERWERDA & TIEMAN, U UMI