Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAM M EU WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1695
THE BUDGET LEAGUE
THE DUKES.Hi there!come
THAT'SOURAIR
MINISTER LLOYD GKOBGE.
OUB MODEL SPEECH COMPETITION
- See Page 14.
Het Hooger Huis: Kom jij eens omlaag, dat is onze lucht!"
(Aanplakbillet van de radicalen).
BUDGET
WEEK BY WEEK
Kom, gchimmeltje, je hebt nu lang genoeg gegraasd, uu moet je maar
eeEseven helpen tiekken, den heuvel op!" (Aanplakbillet van de radicalen).
Vol. I. No. 17.
SATURDAY. DECEMBER II. 1909
Weekly
Engeland s populaire kanselier.
Les talentg sont rliatribués sans
gard anx généalogies.
't Was 1885. Ia het kleine vorstendom
Wales, woedde een kerkelijke strijd
tusschen de meerderheid van Dissenters
en de minderheid van Anglicanen. Ddzer
geestelijken weigerden hier en daar,
gener dooden in gevrijde aarde te laten
begraven. Dat gebeurde in zeker dorp.
Ben arme Dissenter had stervende ver
zocht op het kerkhof van de parish in
het graf van zijn kind te worden ge
legd. Maar de parish-geestelijke weigerde
daarin toe te stemmen, wijl de doode
het ware, door den staat erkende, geloof
had verworpen. Zijn verontwaardigde
familieleden en vrienden, wonnen den
raad in van een rechtsgeleerd geloofs
genoot, een 32-jarig solwitor. Wat
moeten wij aanvangen P" vroegen ze hem.
Den doode naar zijn wensch begraven,"
was het antwoord. En als het kerkhof
hek gesloten is?" vroegen ze verder.
-Breekt het dan open," klonk de raad.
Deze werd opgevolgd. De jonge procu
reur werd vervolgd wegens opruiïng tot
onrechtmatig geweld, doch door het ge
recht vrijgesproken. Ea sedert handelde
in Wales geen Anglicaansche geestelijke
zoo willekeurig meer.
26 jaren later. Chamberlain's oorlog
in Zuid Afrika was nog in vollen gang.
De pro-Boers weerden zich hier dapper.
Zij weigerden te deelen in de nationale
schande van dien oorlog en veroordeelden
ook de gruwelen der concentratie-kampen
ten sterkste. Barbaars h", noemde de
edele liberale leider, wij lenSir Campbell
Bannerman, ze. Diens bekende
partijgenqoten, Risebery, Asquith, Grey en
Haldan a deelden zijn meeniag niet en
gaven, door oprichting van den
imperialistischen Liberal League", daarvan
blijk. Maar Sir Henry werd bij het
protesteeren van dien oorlog, da p per ter
zijde gestaan door een vurig Welsche
afgevaardigde. Deze werd vooral het
mikpunt der opgewonden Jingo's. Doch
hij stoorde zich daaraan niet en waagde
zich zelfs in het hol van den leeuw",
Joe's woonplaats, om zijn protest te
laten hooren. Vrienden vreesden voor
zijn leven. Ga niet," zeiden ze. Doch
hij ging, onversaagd. Een vijan
delijk loeiende menigte wachtte
hem te Birmingham op. Ia groot
gevaar, begaf hij zich naar de
vergaderzaal. Daarop deed de
bende, huilend om zijn leven,
een aanval. Da politie moest de
sabel trekken. Een man werd
gedood. Maar de moedige apostel
van vrede en humaniteit ontkwam
levend, vermomd in het pak van
een politieman.
November 1907. Het Britsche
spoorwegverkeer, werd door een
algemeene werkstaking van het
personeel bedreigd. Arbeiders en
directeuren stonden onverzoenlijk
tegenover elkander. De staking
scheen onvermijdelijk. De span
ning was groot. Op het uiterste
oogenblik wist de minister van
handel en nijverheid vertegen
woordigers der beide partijen te
bewegen met hem over een
minnelijke schikking te onder
handelen. Da kans van welslagen
werd gering geacht. De onder
handelingen waren gerekt. Doch
na eenige dagen werd het vergelijk
onderteekend, tot instelling van
scheidsgerechten voor de spoorwegen van dit
land, die reeds goede resultaten ople
verden. Aldus ontliep Engeland de
tooneelen, te voren in ons land afgespeeld.
Zijn regeering handelde met mér tact
en beleid. Het succes was hoofdzakelijk
te danken aan de schranderheid van
den tusschen beiden gekomen minister.
Ea heel de Eagelsche pers zwaaide hem
daarvoor lof toe. De gansche natie is
hem dank verschuldigd," schreef een
conservatief dagnlad.
De solicitor, afgevaardigde en minister,
de lezer zal het wel al hebben begrepen,
was de right honourable David
LloydGeorge, eerst leider der Welsche natie,
thans van de Engelsche democratie en,
als tegenwoordig kanselier der schatkist,
de merkwaardigste, levende staatsman
van dit land, door de radicalen zoo be
mind, als nu door de conservatieven
gehaat. Hij heefc, met zijn ingrijpende
nieuwe belastingvoorstellen, de oplossing
van den strijd tusschen het adellijke
boerenhuis en de souvereine volksmacht
JACIITOPZIENER LANSDOWNB : U, vrienden van mijnheer
John Buil? Nou, laten we ons dan tot mijnheer zelf wen
den en 't hem vragen."
(Eertte pagina, van een der anti-ministerieele spotbladen}.
uitgelokt. Hij zal in dezen strijd de
hoofdrol spelen. Toen hij in 1890 voor
't eerst door de Welsche kiezers van
Carnavon tot Lagerhuislid.werd gekozen,
kende buiten zijn woonplaats niemand
hem. Thans klinkt zijn naam door heel
de wereld.
Engelsche ministers werden vroeger
uitsluitend uit de hoogste standen ge
kozen. Da tories zochten het talent der
staatkunde enkel bij den ad-sl en de
rijken. Vroegere liberale bewindvoerders,
deden dat min of meer. Sir Campbell
Bannerman sloeg een nieuwen weg in,
toen hem, op den St.-Nicolaasdag van
1905, de bewindsteugels werden in han
den gegeven, na het aftreden van
Balfour's ministerie. Op een morgen, kwa
men de heeren John Burns en
LloydGeorge, te zamen opgeruimd uit C. B.'s
woning. Toen wist men hier, dat zij deel
van zijn nieuwe regeering gingen uit
maken. Dat was een daad. Een gewezen
werkman en een kleine burgerman, aan
het hoofd van ministerieele departementen
te stellen, 't Schokte het En2» Isch
traditiegevoel een beetje. Maar C. B. was
het eens met bovenstaand ge
zegde van Prederik de Groote.
En als Napoleon, stelde hij de
staatkundige baan voor ieder
talent open.
De koopmanschap der City
keek verbaasd op, toen zij las,
dat de heer Lloyd George was
belast met de portefeuille van
handel en nijverheid. M«ar die
keuze was gelukkig. De Welsche
afgevaardigde had reeds als par
lementslid blijk van veel talent
gegeven. Geen kruiwagen hielp
hem voort. De zoon van een
schoolmeester, in 18C.S te Man
chester geboren, reeds op twee
jarigen leeftijd vaderloo^, in de
woning van een schoenmakenden
oom opgevoed, na zijn sshooltijd
in de loer gedaan bij een
sollicitor en in 1884 zelf als zoo
danig beëedigd, werkte hij zich
uit eigen kracht omhoog. Een
self-made man, naar het hart
van S miles. Que j'aime la
hardiesse anglaise", moet Voltaire
eens hebben gezegd. De heer
Lloyd-George is Welschman en
daar trotach op. Maar stoutmoe
diger dan eenig ander Engelsch
staatsman. En voor de
opwaaitsche beweging der Eagelsche
democratie, de meest geschikte leider.
Nauwelijks 24 jaar, voerde hij zijn
natie aan in een groote beweging, om
in Wales scheiding van kerk en staat
te verkrijgen. Gladstone kreeg respect
voor hem, vond die zaak wel recht
vaardig, aangezien de Dissenters verre
weg de meerderheid in Wales vormen,
maar moeilijk uit te voeren. De heer
George bleef op dat aanbeeld hameren.
Daardoor kwam hij zoo vroeg in het
parlement. Als 27-jarig lid, won "hij er
langzamerhand invloed.
De oorlog van Zuid-Afrika, bracht hem
met een sprong naar voren. Met Celtisuhe
vurigheid, wierp hij zich in de beweging
daartegen. Toen kwam in 1902 de con
servatieve regeering voor den dag met
de reactionnaire schoolwet, die de kosten
van het sectarisch onderwijs geheel ten
laste der openbare kas stelde, doch de
controle er over iu handen der kerkelijke
partij liet. Als Dissenter vocht
LloydGeorge hardnekkig daartegen. Zijn talent
als parlementaire debater, werd van alle
zijden erkend. Doch het kwam eerst goed
voor den dag, toen de heer Chamberlain
een jaar later het vraagstuk der tarief
hervorming ter sprake bracht. Heete en
belangwekkende debatten hadden daar
over in het parlement plaats. Joe was
een geduchte debater. En onder de liberale
freetraders was er maar n volkomen
tegen hem opgewassen. Namelijk, onze
Welschman. Hun beider debat, was een
lust om aan te hooren. Ik woonde het
enkele keeren in de lobby" van het
parlement bij, dat er werd geroepen:
Lloyd-George is up!" En dan vloden
de Lagerhuisleden vandaar naar binnen.
Het was Divid tegen Goliath. Cham
berlain, rank en tamelij k forsch; George,
kort en tenger. Maar deze had menigmaal
the best" van gene. Geen ander
freetrader, kon den grooten Birmiaghammer
zoo geducht in een hoek zetten. En op
zoo vroolijke wijs. Want de heer George
heeft, wat de Engelschen noemen en zoo
op prijs stellen: Senee of humor". Zijn
redevoeringen tintelen van geest. Men
kan dat uit zijn levendigen blik opmaken.
Die zachte gelaatsuitdrukking weerkaatst
ook zijn humaan gevoel. Hij spreekt
altijd vlot. Overtuiging spreekt uitiederen
zin. Kwinkslagen volgen elkander op.
Maar er zit altijd ernst achter. Hij im
proviseert meestal, soms met vooraf ge
maakte aanteekeniBgen. Hij schrijft zijn
redevoeringen niet, zooals Lord Rosebery
en zijn radicale geebtverwant en collega,
Winstpn Caurchill. Dezer stijl van spre
ken, is daardoor keuriger, klassieker.
Maar die van Lloyd-George, natuurlijker.
Het oogenblik inspireert hem. Zijn ge
dachten werden niet door geleerde studie
gevormd, maar in de school des levens".
Daardoor is hij zoo uitnemend practisch.
Tevens zoo ongekunsteld en overtuigend.
Nog zie ik hem daar staan, op de groote
meeting van verleden jaar in de Albert
Hall. De liberale vrouwenbond had hem
uitgenoodigd, als tweede minister der
kroon, het standpunt der regeering om
trent vrouwenkiesrecht uiteen te zetten.
Aan hem ligt het niet, dat zij die zaak
niet ter hand neemt. Hij is een vurig
voorstander. Toch maakten de suffragettes
hem het spreken in die meeting moeilijk.
AVel twintigmaal, snoerden ze, door he
vige onderbrekingen, zijn mond. Maar
hij hield voet bij stuk, verloor geen
oogenblik zijn kalmte en voleindigde ten
slotte zijn speech. Ook dat won hem
vele harten. En voor geen Engelsche
minister hebben de suffragettes zooveel
eerbied.
Nu wordt hij hevig door de tories aan.
BURGEB LLOYD GEORGE (tot de vtriordeelde aristo
crate»): Heeren, wjj zullen mild zjjn. Voor het gebruik
van da guillotine heffen wij van n geen speciale
belasting l" (Uit de niet zeer ministerieele Punch).
Het ezeltje, dat zichzelf erg slim vindt, voor het moeilijke
dilemma geplaatst, of hij drinken zal dan wel den heelen
emmer omver schoppen. (Budget Cartoon» van Reynoldt).
DOKTER LLOYO GEORGE (lot Lansdowne): Ja, wanneer u
geen medicijnen wilt innemen, zullen wij a wel een
lichaamsdeel moeten amputeeren l"
(Cartoon van The Morning Leader).
OfCLANDS
PROSPEK/T
'MURDERED BY A
Het boo^e duiveltje Lloyd George zit op 't graf
van Eneelands welvaart zich te verkneukelen.
(Spotblad van The Budget Protest Ltagué).