10 t>E AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 169& b«bb«n fe exploiteer en en 8. bepalen op Welke voorwaarden de aandeelen en obligatiëri van maatschappijen zullen zijn uit te geven. Der lange Beden kurzer Sinn" hiervan is: de magnaten hebben de geldmarkt volkomen ij» hunne macht en kunnen derhalve in elk opzicht den Staat en diens onderdanen de wet voorschrijven. De crisis van 1007 is daar om de bewe ringen van het blad te staven, wordt hieraan toegevoegd. B<j deze sinistere uitlatingen denken wij onwillekeurig aan den ten VJiigen jare ver schenen roman van Mr. Willem Paap, de Doodsklok van het Damrak", in welk boek ook deze schrijver heftig te velde trekt tegen dezelfde magnaten en meer in 't bizonder tegen den, sedert overleden Harriman, welke toen algemeen als de man werd beschouwd die aan de touwtjes trok. Hij trad althans het meest op den voor grond brj de finantieele manipulaties. Ongetwijfeld kan veel van hetgeen door de Daily Telegraph wordt beweerd, onder schreven worden. Doch er zijn grenzen en wij mogen als verzekerd beschouwen, dat die magnaten zelve in de eerste plaats zich daarvan vol komen bewust zijn. Zoodat ze zich wel zullen wachten krachten te ontketenen, welke zich ten slotte ook tegen hunne scheppers zelve zouden richten en deze overmeesteren. Het economisch raderwerk in de Vereenigde Staten, het is van algemeene bekendheiden herhaalde klachte, loopt nog steeds zeer stroef. Op effectieve wijze in dit raderwerk in te grypen ia derhalve gemakkelijker dan in het zoo veel meer volmaakte systeem in het onde Enropa. Nu brengt voorts de buitengewoon snelle materieele ontwikkeling derVeieenigde Staten met zich mede, dat enkele zeldzame finan tieele talenten als 't ware eene autocratische regeering op economisch gebiei hebben geschapen. Doch de geschiedenis heeft geleerd, dat waar aan 't hoofd van eene autocratische regeering een edel man staat van on gemeenea wil en degelijke kennis, die autocratische regeerings-vorm tot heil van het volk kan zijn. Het lijdt geen twijfel, dat de Eockefeller'a en Morgan'a e.t.q. vele dier eigenschappen in zich vereenigen, doch al moge o. a. de oude petroleum-koning binnenskamers een vroom man zijn, daar buiten, im feindlichen Leben, kent hij niet het christelijk medelijden, doch gaat onverbiddelijk op zijn doel af, al moge het dan niet steeds rechtstreeks zijn. De strategie vereischt dikwerf omwegen. Toegegeven dus, dat die magnaten, indien noodig, niet schromen middelen te baat te nemer], die men van zeker standpunt als immoreel zou kunnen brandmerken, erkend dient teven» dat «ü, ondanks dat, de hefboomen van Amerika's opkomst zijn. Zij zijn de mannen van het initiatief; zij zijn het, die de stoutste stukken bestaan op gebied .van handel en verkeer. Om hunne ontembare ondernemings-zucht bot te vieren, grijpen zij somtijds naar wapenen, zü, Kietzchiaansche Uebermenschen, die het volk van de slaven-moraal verpletteren. Hoe funest of somwijlen hun invloed is, hunne giganteske grootheid dwingt bewon dering af. iEn die bewondering neemt toe, wanneer men de resultaten van hunne werken, de groote bloeiende spoorweg-systemen, de reus achtige handele-onderne mingen gadeslaat. Evenwel, als men weet, dat er bijwijlen ergens slagen vallen, dan zorge men niet in het gedrang te komen. Wij wezen er daarom reeds meermalen op, dat men tegenover die heeren steeds op z'n hoede dient te zijn. Want in de eerste plaats hebben ze Wallstreet in handen; zij dicteeren de koereen aan de New-Yorksche beurs, zij beslissen over hausse en baisse, al naar hun belangen het mede brengen. Natuurlijk worden ook zij voortgediagen op den stroom des economischen levens, zijn ook zij derhalve subject doch tevens object. Maar ze hebben de macht te debarkeeren en een dam op te werpen en wie op zoo'n oogenblik aan 't spelevaren is, loopt groot gevaar tegen dien dam verpletterd te worden. Men voorziet eene nog verdere rijzing der New-Yorkeche markt op grond van analogie. Amerika nl. heeft steeds fonds opgenomen tegen aanhoudend stijgende koersen, en wat men noemt het publiek, is buiten de opera ties gebleven. Want dat neemt er daarginds slechts op hoogst geringe schaal aan deel. En nu is herhaaldelijk reeds gebleken, dat Amerika die opgenomen waarden weder om afstaat aan Engeland en het continent op veel hooger koersniveau. Dua, analogisch geredeneerd, zal dit te zijner tijd ook nu weer plaats vinden. Doch ook deze Uebermenschen kunnen nog falen; ook zij kunnen nog buiten den waard hebben gerekend. Dut wil zeggen, als men hier hardnekkig zich blijft onthouden van terugname op hooger niveau, dan zou de last hun te zwaar kunnen worden en alsdan ware eene scherpe reactie onver mijdelijk. Met deze eventualiteit dient rekening ge houden. In de laatste dagen hadden op de New-Yorksche markt geene variaties van groote beteekenis plaata ; de grondtoon bleef echter vast en sommige waarden onder scheidden zich in verband met geruchten over controle als anderszins door verdere bevestiging, zoo bv. de Denver's en Wabashwaarden. Van de industrieele soorten konden Steels zich flink handhaven en valt eene aanmer kelijke koeraverbetering voor de United Cigara op te teekenen. Ook Pittsburgh Coal shares hadden een ferme houding. Wij geven hierachter de noteeringen der voornaamste soorten op : 16 Dec. 22 Dec. Amalgamated Copper . . 87M 88 Amer. Car & Foundry . . 72% 72% United Cigar 851A 92 United States Steel . . . 91 ya 91% Atchison Topeka .... 122 120 M Denver & Rio 49% 51M Brie 34M 33^ Kansas City Southern . . 4454 44 H Missouri Kansas Texas . . 49 X 48% Ontatio 48% 4SK Rock Island 43)4 44% South. Rails 32% 32 Southern Pacific . . . .13354 134 Union Pacific 204% 204% Wabash gew 21J4 21% pref 57 M 59 K In de locale markt was de stemming o ver 't geheel genomen niet geanimeerd. Cultuur waarden zwakker, daarentegen aand. van Indische Credietinstellingen beter, Kol. Bank, Ned. lad. Bank en Handel Mij. Myn-waarden zwak met uitzondering van Paleleh's aandeelen, toe te schrijven aan manipulaties, welke den koers ver bove« de intrinsieke waarde doen uitgaan. In verband met berichten, die doen gelooven aan preparatieven voor-de vorming van een kopertrust werden Great Cobaraand. ca. 6 pCt. beter afgedaan. Petroleum-aandeelen hadden almede eene zwakke houding, waaronder vooral de Perlak's en Sumatra Palembang leden. En van Tabaksaandeelen kan hetzelfde worden gememoreerd; vooral opvallend was de reactie in de aand. A en B der Langkat Tabak-My die van 52 pCt. en 36 pCt r«sp. op 38 en 20 pCt. kwamen. Zulks in verbaud met den oproep van aandeelhouders voor eene algemeene vergadering, waarop het bestu-ur kapitaalsreductie zal voorstellen en wel van 70 pCt. op de A's en 90 pCt. op de B's, waardoor dan het totale aandeelen-kapi taal van ? 2,100,000 tot ? 530,000 zou worden teruggebracht. Voorzeker eene drastische maatregel. Internationale Landsyndiciten liepen ca. ? 7 en aand. Port Arthur Townsite 5 pCt. terug. Van Spoorwegwaarden hadden aand. War schau-Weenen eene vaste stemming; Staats waarden kleurloos. De geldmarkt is iets ruimer geworden, waardoor de prolongatie-rente op 3 pCt. bleef. De Nationale Bank voor belaste waarden geeft ? 1,000,000 4 H pCt. obligaties uit tot den koers van 100 pCt.; inschrijving 28 Dec. a. s.; de 's Gravenhaagsche Algemeene Voor schotbank ? 500,000 5 pCt. Schuldbrieven tegen den koers van 101/4 pCt. 23 Dec. v. D. M. * * Grondstof voor de Britsche katoen-industrie. Amerika, de grootste katoen-pioducent der wereld, vindt in Engeland zijn grootsteu af nemer. Eeeds bijna gedurende een eeuw toch is de katoen-nijverheid de voornaamste der Briteche groot-industrieën «n overtreft zelfs de wol-branche in beteekenis, die reeds sedert een aantal jaren een wereld-reputatie geniet. De invoer van ruwe katoen in Engeland bedraagt in den laatsten tijd gemiddeld on geveer £ 55,000,000 per jaar en neemt onder de import-artikelen de tweede plaats in. Daar boven staat alleen de graan-invoer met een bedrag van ruim £ 00,000,000 jaarlijks. Tegenover dezen belangrijken invoer van grondstof staat een export van geweven katoenen goederen, ter waarde van ongeveer £ 87,000,000 en van katoenen garens tot een bedrag van ruim £ 10,000,000 per jaar; de eerste staan aan de spits van de Engelsche uitvoer-artikelen, in rang gevolgd door steen kolen, ijierwaren, machines en geweven wollen goederen. De enorme hoeveelheid ruwe katoen, die in de spinnerijen van Lancashire en Yorkshire wordt verwerkt, komt voor meer dan 80 pCt. uit n en dezelfde productie-bron, n l, uit het Zuiden der Ver. Staten van NoordAmerika ; de vroegere slaven-staten Virginia, Noord- en Zuid-Caiolina, Georgia, Alabama, Mississippi en gedeeltelijk ook Louisiana leveren de grondstof, die de fabrieken in noordwestelijk Engeland in beweging houden en honderdduizenden arbeiders werk ver schaffen. Behalve Amerika, komt alleen nog Egypte als katoen-leverancier van eenige beteekenis voor Engeland in aanmerking en vooral sedert den tijd, dat de Engelschen het: j'y suis j'y reste" ten opzichte van het land van den Khedive in praktijk hebben gebracht. De ondervinding had geleerd, hoe verkeerd het is voor een zoo belangrijken tak van nijverheid als de katoen-branche, nagenoeg uitsluitend afhankelijk te zijn van n land van herkomst; ns heeft de Britsche industrie daarvan het groote nadeel ondervonden, n.l. in den oorlog tusschea de noordelijke en de zuidelijke staten van 1861?65. Toen was, als gevolg van d« blokkade van de kusten der zuidelijke staten door de vloten van de Noerdelijken, de uitvoer van katoen eenige jaren lang gestremd en, daar vaa elders de grondstof niet was ie verkrijgen, werden wegens staking van het bedrijf-eenige honderdduizenden werklieden in het noorden van Engeland broodeloos en arm lastig, j Engeland zou, wat zijn staatkundig ge- j weten betreft, toenmaais misschien geen bezwaar erin hebben gezien met zijn oorloggbodems die blokkade te verbreken en zich ! de ontbrekende grondstof aldus te verschaffen, j maar en dit strekt den Brit ec jen arbeider ; tot eere ondanks den voor U«indroevigcn j tijd, was deze niet te bewegen, ten gunste van de slaven-staten tegen de Noordelijken partij te kiezen en de arbeidersparty in ingeland wees iedere poging, om een dus danige politiek te ondersteunen, niet ver ontwaardiging af. Dat een groot gedeelte van de overige Britsche bevolk ing die houding goedkeurde, bleek wél uit het feit, dat de (jids voor Buitenlandsche Hotels. GENUA. Hotel lioyal (Aquila). Tegenover het station eu nabij da haven. Eleotr. licht. Centr. verwarm. Alle comfort. Hollander» ten zeerste aanbevolen. Eigen. GEBES. KODINO. f^ f^lkT YT II Ilotel de laVllle. Naar het zuiden gelegen met prachtig uitzichi l .w Iv l l l\ op zee en omgeving. Vroeger Palazzo Fieseo. Dnitsch Hotel VI JM.L l \J JC&B Ie B. Met alle comfort. Dnitsche Eigen. W ALTHES & OESTESLE, GENUA. Ie Bang. Prospectussen franco door de Directie. Dit blad ligt in bovengenoemde Hotels ter lezing, ::ss: I ???????????????????????????????????????????????????.????????????????? ???????????????????????????????????????????????????????????????????i Hage-precïen ter Zee. Eén preekenbundel nimmer schaadt, Verwerpelijk is de overdaad. Doch de volmaakte gramophoon Bawaart beknopt den prediktoau. Vol vreugd hijscht men te Willemsoord De platen van den wal aan boord. Toch hetfc het stichtelijke «oor I Niet ieder evenzeer bekoord. Met list grift men ter weder zij Der preek tu-t heideneen Ringelrei:. Maar d'Opperdomir.6 der vloot Herkent zijn preek ternauwernood. 4Naar d' Antithese op de schijf Schiet, thans de vioot uit jdverdrijf. particuliere weldadigheid zich in dien tijd uitte op een wijze, zooals zelfs in Engeland zelden of nooit is voorgekomen. Zoo zou Engeland dus thans nog, evenals voor bijna 50 jaren, voor zijn grootste nijver heid van n enkel land van proiuctie afhankelijk blijver. Maar, doordrongen van de noodzakelijkheid om daarin te voorzien en in meerdere mate wellicht nog van het zeer winstgevende van ren uitgebreide katoen-cultunr in Efypte, heeft het particulier Britsen kapitaal zich in de latere jaren meer en meer daarbij geïnteresseerd en jaarlijks worden aanzienlijke bedragen in goud voor deze oogst-bewe&ing uit Engeland naar Egypte verzonden. Want het overig Afrika produceert weinig katoen en dan nog meerendeels inferieur e kwaliteiten. Van meer beteekenis is de productie ran Britsch-Indië, maar die wordt grootendeela in de koloniën zelve verwerkt. Wat de productie van de overige deelen der wereld betreft, deze is voor de katoenmarkt, zoowel wegens de kwaliteit als de kwantiteit, van ondergeschikt belang. Na 1865 "heefc de uitvoer van katoen uit de zuidelijke staten der Unie geen bslerriinering ondervonden, maar geruimen ty'd is Engeland werkeloos gebleven in het aan leggen van nieuwe katoen plantage?. Wél werd onder den eersten indruk van het ', doorgestane leed veel gesproken over de onmetelijke oppervlakten, die in de Brit sche koloniën aan dit doel nog dieastbaar kunnen worden gemaakt, maar daarby bleef het; uitgebreide katoen-aanplant zou krachtige staatshulp hebben noodig gemaakt, om den eersten moeielijken tijd door te koxen en sedert den dood van Palmerston wa,s de Britsche regeering niet geneigd vele mill oenen te wagen om economische of industri- ~ eele ondernemingen te bevorderen- en in stand te honden. In den lateren tijd is een andere generatie van staatslieden in Engeland aan 't bewind gekomen; Chamberlain bye. heeft als minister van koloniën plannen doan ontwerpen voor den aanplant van katoen in de koloniën, maar zijn radicale opvolgers hebben die plannen niet overgenomen. Onlangs na de sluiting van het parlement heeft de oppositie weder de aandacht op deze voor Engeland belangrijka aangelegenheid ge vestigd en haar leider Balfour heeft in eeu< openbaar geschrift de toezegging gedaan, dat, indien bij de a.s. verkiezingen zyn partij weder aan 't bewind mocht komen de aanplant van katoen op uitgebreide schaal met ondersteuning van staatswege zal worden ter hand genomen. In de Britsche koloniën en het door Engeland beschermd gebied in Afrika, WeetIndië, Guinea, Britsch-Indië, Ceylon en het noorden van Australië, zijn zeer uitgestrekte oppervlakten, die voor het verbouwen van katoen bijzonder geschikt zijn. Aan arbeids krachten is geen gebrek, er zijn millioenen inboorlingen, die willen arbtiden alïzij ervoor worden betaald. Door den planters in den eersten tijd vrijstelling van belasting toe te staan, de plantages door hulpsporen met de hoofdlijnen te verbinden, het transport per stoomschip zoo laag mogelijk te stellen en des noods op den invoer in Engeland een premie toe te kennen, zou men gedurende de eerste 5 of 6 moeielijke jaren al vele be zwaren kunnen overwinner. Amerika leveit in dit opzicht een navolgenswaardig voorbeeld. De katoen-industrie is d&ir steeds toegenomen, maar met elk jaar worden ook de eiscben van de binneniandsche consumptie grooter en vele uitge strekte terreinen, voor katoen- cultuur geschikt, zijn in de Ver, Staten niet meer voorradig. Voor een groot industrieel rijk als het Britecbe is dus de aanplant van katoen in zijn koloniën, tegelijk met de uitbreiding van die cultuur in Egypte, een aangelegen heid van het grootst belang gemorden, wil het ep den duur zijn ttxtiel-nijverheid van de noodige grondstof kunnen blijven voorzien. 24 12 '09. .ScMlflers zonder armen tn zfnóer penseel, Min of meer begaafde, echte en onechte kunstenaars", die een of meer lichaamsdelen missen, zijn er steeds geweest, vooral op het gebied der muziek. Een Oost-pruis zoi.der armen, die te Berlijn eenige malen is opge treden, speelt bv. piano-met de teenen?ja, er zijn, ook uit oude tijden, verhalen tot ons gekomen van mannen en vrouwen zonder armen en beenen, diescbreven metdetonp. Ergens irj Noord-Holland (ik meen dat 't te Zaandam was) moet zelfs eens een naaister geleefd hebben, die met de tong de naald hanteerde. Van schilders zonder armen hoort men echter eerst in onzen tijd. In 1896 gaf de Gartenlaube eenige reproducties van portretten en landschappen, door den niet onbekwamen Dueeeldorfsehen schilder Adam' Siepen met dan voet geschilderd. Ztlf be schreef hij op de volgende wijze zijn mardei van werken: Ik zit voor mijn ezel (die niet verschilt van die, welke door alie schilders gebruikt wordt) op een laag tafeltje, en be weeg mijn gchilderbeen" gemakkelijk en elegant, zonder lat of schilderstok, terwijl de palet op een lage stellage gemakkelijk voor den voet" ligt." Siepen stierf in 1905, 5 jaar na denFranechen schilder Charles Felu, die ook met den vcet werkte, OJK van een armloozen landgenoot van ons, (mij tot ru toe niet bekend) Richard HeimaiiR. was op de schilderijen tentoonstel ling in het Glazen Paleis te Müccben ia K'ljfi. een zei/portret tentoongesteld, wsarop hij was afgebeeld, in zijn atelier zittend. In Zuid-1'rankrijk werkte de schilder Jean de lleran, en in Genève de teeketaar.'ter Aimée Rapin eveneens met den voet. (Jok zijn er vier namen van schilders! 's vermelden, die, bij hun geboorte of door de een of andere katastrophe van den rechter arm beroofd zijnde, met de linkerhand het penseel hanteerden. Het zijn Montmorillon, Miranda, Mazolla en Prugendas. Deze laatste verloor slechts tijdelijk het gebruik van zijn rechterhand, en oefende zich toen in 't werken met de linker. Dat er ook schilders hebben bestaan die zelf a zonder penseel werkten, is bijna ongeloollijk maar waar l Onze landgenoot Keltel bv. beweerde dat hij alleen met den vinger kon schilderen, en later deed hij 't zelfs mot een teen. Hij was echter meer een zonderling, dan een schilder. ^TI Ook van den omstreeks 1650 geleefd hebbenden schilder Philipp Westphal wordt beweerd, dat hij op een altaarstuk, waarop de profeten waren afgebeeld, de figuur van Daniël met de vingers zou hebben geschil derd. De organist van de kerk, waarvoor de schilderij gemaakt werd, moet hem tot model hebben gediend... N.