Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1696
(Chrysanthemum Leucanthemnm) en soms
ook de blauwe korenbloem, antwoord geven
op de vragen die de vrouwelijke jeugd stelde.
De vorm van dit orakel is overal zooals
Goethe in Faust beschreven heeft. De bloemp
jes worden n voor n afgetrokken, terwijl
Gretchen zegt: Hjj bemint me Bemint
me niet Bemint me," en de uitspraak die
op bet laatste bloempje valt, zal als ant
woord gelden op de vraag aan .bet orakel.
Aan den hemel en op de aarde zochten
de menecben naar teekenen van het lot,
voorteekenen der toekomst. Met hartstocht
wierp men zich op het spel, met
dobbelsteenen en kaarten wilde men onderzoeken of
men gelukkig was. Miljoenen Engelschen
denken orer weinig hoogers dan wedden
schappen op paarden, en met even groote
razernij toont het Spaansche "olk belang
stelling in wedden op den afloop van het
pelotaspel.
Om het l)t te dwingen, zoowel ale om
het vooruit te kennen, neemt men zijn toe
vlucht tot de kunstgrepen der tooveijj.
**.*
Shakespeare was het er over eens met
Calderon, dat het leven een droom ie. De
hoogste wijsheid ligt in de erkenning dat
we een droom doormaken. Zoo vaak wordt
de illusie getouden voor de werkelijkheid;
daarom zoekt men in droomgezichten een
afspiegeling der verborgen waarheid. In
Zweden droomt men van den aanstaanden
echtgenoot, door het gebrnik van de negen
klassieke tooverkruiden, die in den Sint
Jansnacht onder het hoofdkussen gelegd
worden. In het Noorden van Engeland plaatst
een meisje in den nacht van Kerstmis,
Nieuwjaar, Sint Jan of Allerheiligen, drie
emmers water in haar slaapkamer. Op haar
hart legt ze drie hulstblaadjes. Nu is ze
overtuigd, dat ze zal wakker worden door
het hooren van een drievoudigen gil, gevolgd
Joor een driedubbelen lach. Daarna zal^zy
den vorm van haar toekomstigen man zien
en deze zal, indien hjj een blijk wil achter
laten dat hij haar innig liefheeft, de drie
emmers van plaats verwisselen. Ook kan z\j
in den nacht van Sint Lukas haar borst
bestrijken met een tooverzalf van goudsbloem,
marjolein, ty'm en wormkruid en driemaal
prevelen:
St. Luke, St. Luke, be kind t o me,
In dream let me my trne love see."
Dezelfde formule kan dienen op
Valentijnedag, die in Engeland nog algemeen van
beteekenis is voor liefdesverbintenissen en
voorspellingen.
Als er veel hazelnoten z\jn, zullen er veel
buiten-echtelyke kinderen geboren worden,
verzekert men in Bohemen. Men heeft dit
gezegde willen verklaren uit het feit, dat de
jeugd van beiderlei kunne de hazelnoten in
het wild, in de bosschen, gaat zoeken. De
hazelaar is een tooverboom en ook de note
boom die gewijd was aan Jupiter en aan
den Slaviechen dondergod Peroen heef t in
de magie een belangrijke rol gespeeld. De
oorsprong van het geloof in de bevruchtende
beteekenis der noten, ligt veel dieper dan
in het zoeken van hazelnoten door jongelieden
in het bosch. In het kanton Kernevet in
Bretacje, geeft men hazelnoten aan de biuid
in den eersten huwelijksnacht. Bjj deRomeinen
was de noot een symbool van het huwelijk,
en men verklaart dit op grond van het dub
bel omhulsel, dat aan de vliezen van den
foetus herinnert, ook wel aan ingebakerde
zuigelingen of aan het kind in de wieg. De
hazelnoot had bij de K alten een andere
symbolische beteekenis en wordt meestal
beschouwd als een voorstelling der testicnlae.
De noot moest een erotisch eymbqpl wor
den. Eros is het mysterie der bevruchting:
in de noot ligt de noteboom besloten, een
kiem is het beginsel van een wereld, die
? zich ontwikkelen zal. De noot is een plant
aardig ei, dat de geheimen van het heelal
omvat, zooals het Ei van Brama. The
wbole universe is in a nutshell". De symbo
liek der noten wordt nog versterkt door het
feit dat ze olie bevatten. Olie is vloeibaar
vuur.
Ia Duitschland werpt men noten naar een
pas getrouwd paar. Men slaat den noteboom
in Schwaben, indien hij weinig gedragen heeft.
Zoo zal de boom leeren vruchtbaar te worden.
Op Kerstavond bevestigden jongelieden in
Bohemen kleine kaarsjes in de schalen der
eerste noten die men op dien dag gekraakt
had. Deze notedoppen kregen namen en
werden daarna te water gelaten. De jonge
man, wiens notedop het eerst n der meisjes
nadert, wordt de man van dat meisje. Doch
men zegt, dat de meisjes by dit spel de be
hulpzame band bieden aan het blinde toeval,
doordat zy de huwelijksbootje» wegblazen
die haar onwelkom z\jn, en zich slechts laten
naderen door het symbool van den uitver
korene baars harten.
De appel van Eros is een bekend liefde
symbool. Als zinnebeeld van vruchtbaarheid
in Europa, als inkarnatie der vruchten van
ons klimaat, heeft de appel in de Eva-legende
de Oostersche vruchten vervangen. Die appel
gaf den onsterfelijkheidsdrank aan de
Noorrche goden en spreekt dezelfde taal in de
Hesperiden-mythe. In Boven-Oostenrijk wordt
het eerste badwater van een zuigeling op een
vruchtboom uitgestort op een appelboom
voor een jongen, op een pereboom voor een
meisje en deze boom zal Levensboom voor
het kind zyn. Bruid en bruidegom moesten
volgens de wet van Solon samen een appel eten
en in het Hooglied lezen we: Onder den
appelboom heb ik u opgewekt, daar heeft u v
moeder u met smart voortgebracht."
In Schotland ziet een meisje haar toe
komstigen bruidegom, door een appel te eten
terwy'l zy in een spiegel staart. In het
Ertsgebergte gaat een meisje naar de kerk, op een
feestdag, met een appel in haar hand, die den
vorigen Kerstnacht on:er baar hoofdkussen
heeft doorgebracht. De eerste jonkman, dien
zij aanschouwt, en die niet tot haar bloed
verwanten behoort, zal haar aanstaande zijn.
In Serviëplaatst een jongeling een appel op
de tafel, wanneer hy zyn aanzoek gaat doen.
Wanneer het gesprek met de ouders van het
meisje afgeloopen it, wordt het antwoord
kenbaar gemaakt door het al of niet wegnemen
van den appel. Neemt men den appel, dan is
de verloving beklonken. Hetzelfde beeld komt
voor in de turksche en hongaarsche volks
poëzie: Ik gaf je een appel, en je heb: dien
niet genomen!" Elders wordt een appel op
een stok plechtig vóór de bruid rondgedra
gen in den bruiloftstoet. In China is de perzik
symbool van liefde en huwelijk: Een meit-je
nam een perzik van een versmaden minnaar
aan. Toen de vrucht met haar boezem in
aanraking kwam, ontvlamde zij intoonlooze
hartstocht voor denzelfden jonkman dien
zjj afgewezen had. De buitengewoon snel
groeiende komkommer, die bovendien een
veelzadige vrucht is, werd door de Romeinen
beschouwd als een middel tot bevordering
van vruchtbaarheid der vrouw.
B. P. VAN DEK Voo.
Steenen schepen.
Met eerbiedige verbazing hebben vrome
geschiedschrijvers uit den cuden tijd ons
medegedeeld, boe eens een aantal heiligen
op steen en vaartuigen u'.t Schotland en Ier
land den Oceaan overstaken, om in Amerika
het evangelie te gaan verkondigen.
Thans wordt deze oude legende door de
wetenschap in daden omgezet. Het Journal
des Debat» berichtte onlangs, dat de Itali
aan scb e ingenieur Gabellini, in opdracht der
regeering, begonnen is een groot kolenschip
te bouwen, geheel van steen vervaardigd.
Sinds jaren heeft Gabellirji het idee, om
steenen schepen te bouwen, uitgewerkt, en
sijn proefnemingen hebben bewezen, dat deze
schepen veel weerstandsvermogen paren aan
groote zee waar dightid. Het kolenschip, dat
hij thans bezig is te bouwen, heeft stalen
ribben en een stalen kiel. De eerste zyn zóó
aangebracht, dat ze een soort geraamte vor
men,, welks openingen met vlechtwerk van
ijzerdraad opgevuld worden. Het geheel wordt
dan overdekt met cement, dat een buiten
gewoon lichte en absoluut waterdichte
rompbekleeding vormt, die daarna nog zoo glad als
marmer gepolijst wordt, zoodat er zich geen
mosselen of andere zeedieren aan kunnen
vasthechten. Evenals de romp, zijn ook het
dek en de brug uit cement vervaardigd.
Zoo'n steenen schip verdient niet alleen
de voorkeur om zyn grooter weerstandsver
mogen, maar ook wegens de grootere zeker
heid, die het biedt ten opzichte van brandge
vaar. Bij de samenstelling toch wordt absoluut
geen brandbaar materiaal gebruikt. Gabellini
heeft een maatschappij in het leven geroepen,
die reeds verscheidene steenen aanlegsteigers
heeft doen bouwen in den Po en den Tiber.
De steenen schepen, waarmee ook reeds
proeven zijn genomen bij de Amerikaansche
rivierscheepvaart, zijn door cement wanden
verdeeld in een aantal waterdichte ruimten,
zoodat er, mocht de scheepsromp eventueel
beschadigd worden, minder gevaar is voor
zinken, dan bij vaartuigen van staal en hout.
N.
Nienw'e uiteen.
Verslag aan de Koningin betrekkelijk den
dienst der Rijkspostipaarbank in Nederland
over 1908. 's Gravenhage, Gebr. van Cleef.
Vriend of Vijand? Een leesboek voor de
Lagere School.
Bibl. van Nederl. Letterkunde, No. 10, P.
C. HOOFT'S BEATO, oft oorsprong der
Hollanderen. Treurfpel.
H. 'ZoNDKKVAN, Het Wereldmrkeer in woord
en beeld.
W. STEUIK en W. J. JOKGEJAN, De Franeche
Taal A. B. en handleiding.
PAOLA LOMBEOSO, De Vrouw. Haarlem, P.
Visser AZD.
FKANSISCO FEEBEK, Zijn Leven, Zijn Werk.
Amersfoort, P. M. Wink.
Voorheen en Thans. Drie lezingen gehouden
voor ambachtslieden, door A. W. WBISSMAN.
Amsterdam, B. Wolf Jzn.
P. G. BEUKERS, De macht van het kleine.
Zutfen, W. J. Thieme & Co.
G. MANNODRY, Methodologische* und
Philosophischei zur Elementar-bfalhemalik. Haarlem,
P. Visser Azn.
Jonkvr. H. RAPPAED, Goede manieren. Haar
lem, P. Visser Azn.
Mevr. VAN LEETJWEN-FEANCKEN, De kunst
om goed en goedkoop te t ten. 't Hertogenbosch,
C. P. Tieiie.
Vrouwenjaarboekje voor Nederland, 1910,
bewerkt aan het Nationaal Bureau voor
Vrouwenarbeid, door MAEIE HEINEN
(adjunc:directrice) 6e jaargang. Gouda, Joh. Mulder.
Mr. J. A. VAN HAMEL, Het onderzoek naar
het daderschap. Haarlem, H. D. Tjeenk Wil
link & Zn.
Proeve van een Wetsontwerp, regelende den
Rech'stoestand der Burgerlijke Ambtenaren
(samengesteld door het Bondsbestuur in
1903) zooals dit thans in verband met aan
genomen wijzigingen luidt, Januari 1910.
Verkrijgbaar bij den secretaris W. J. Mey'er,
Prinsengracht 39, Amsterdam.
Arti et Industriae, Jaarverslag 1908.
Inbond m Tijdschriften.
De nieuwe School, No. 12 : Plattelandsonder
wijzer, Schoolmeestersbespiegelingen (slot).
Tbijssen, De verlichte Colenbrander (slot).
Ubink, Aan R. Casimir. Bol, Korte beoor
delingen (Taalboek Stamperius). Bol, Aan
tekeningen. Tbijssen, De nieuwe School,
De Natuur, afl. 12 : Dr. A. J. C. Snijdere,
Het ontstaan van den Bouwgrond. D. 8.
S., Het Proudfit"-boek. G. L. Lorentz,
De Interferometer. A. D. Hagedoorn, Het
jongste Noordpoolonderzoek (-dot). N. J.
Kollewijn, De moderne Benzine-Automobie
len, enz.
Op de Hoogte : Frontispiece, mr. W. F. van
Leeuwen. Feiten van den dag. W. F.
Winter, Benige gebeurtenissen uit het jaar
1909. Onze schilderachtige Heerlijkhe
den. Aty Brunt, Een praatje over Louis
Apol. J. P. D. Lokhof, Eureka. F. Reea,
Een Kerst-Verhaal. Uit de Natuur.
Albert van Waasdij k, Tragedie van een
Musch. Op den Uitkijk. K. Hoogland,
De beteeienis van het spel voor het kind.
Feestdagen. Voor onze Vrouwen. Onze
Camera Obscura". J. H. Rössing, Van
en op de planken. Voor onza Jeugd.
De Aarde en haar Volken, No. 3 : G. Bosch,
Yorkshire (vervolg). Dr. M. Greshcff,
Een vergeten hoekje van Spanje.
Schedelkorwars.
iiimmiiiiMiiin
mmiiimmmiMumiiMii
L.J.KRUGER,
87f Noordeinde,
'8-GKAVENHAGE.
Moderne Schilderijen
en Aquarellen.
?II"
?II"
lul
?!!?
F. 450.?F. 500.
£N 725. GULDEN
COMPLETE MODERNE
WONINGINRICHTINQfc N
£OER BESTAANDE UIT
SALON - EETKAME R
EN SLAAPKAMER
VRAAQT PRIJSCOURANTEN.
MEUBILEERINO M Y.
HOLLAND"
AMSTERDAM - TEUEF. MM
N Z. VOORB.W. 274 «H. .......M
? [[?
?!?
? ?
? ?
LARENSCHE KUNSTHANDEL,
Afd. Amsterdam, Heerengrachl 495.
TENTOONSTELLING VAN HET WERK
VAN
A. L. KOSTER en H. M. SATEIJ.
HET NIEUWE ABONNEMENTSJ1AR
GAAT IN l JAMÜARI1910. ZIJDIEZICH
NU ABONNEEREN KRIJGEN AAN
STONDS TOEGANG EN RECHT OP DE
PREMIE:
GEZICHT OP MAASTRICHT,
EEN FRAAIE ETS DOOR J. S. VELDHEER,
WELKE IN ONZE SALONS GEËXPO
SEERD WORDT.
ABONNEMENT ? 4 PER JAAR.
ELK LID VAN HET GEZIN MEER ? 1.
Rijke keuze Nieuwigheden
Luxe-Papier
en Corresp.-Kaarten
QTUMPflf ?W ln artistieke
01 ft 111 ift L Uil uitvoering
B. VAN MANTCEM,
HOFLEVERANCIER
SINGEL 562 koek VIJZELSTR.
DE PHOENIX
MEUBILEER- INRICHTING
' SPUISTRAAT :
DAMRAK. - 76
': AMSTERDAM.:
VRAAGT BEGROOTING
VOOR COMPLEETE HEU=
BILEERING EN - RESTAU=
REEREN VAN ENKELE
VERTREKKEN. «««««
ORIGINEELE MODELLEN
EIGEN ATELIERS. GROOTE
VOORRAAD. OUDE EN
NIEUWE STIJLEN. XXX
Il
»
BINNENHUIS
,*«5ï\
MEUBELS
RAADHUI55TRAAT4S-50
AMSTERDAM
l ETSEN
VAN
t MODERNE MEESTERS.
^ Ongeëvenaarde keuze
4, in alle prijzen.
t KUNSTHANDEL
| GEBROEDERS KOCH,
4 KALVERSTRAAT 158.
Definitief sluiting 31 December.
Het panorama Jernsnlein is wegens
verandering nog slechts deze maand te be
zichtigen, Plantage tegenover Artis, Amsterd.
Turfkoord
voorkomt bevriezen van
Waterleidingen.
Isoleert Stoomleidingen.
Teotmisoli. BuirecfUL .
MOENS & BECK,
te Bloemendaal.
-:- KUNSTHANDEL
-:J. C. SCHÜLLER.
MODERNE SCHILDERIJEN en AQUARELLEN -:- -:- -.- -:-
-.-:- -:- -:- -:- -:- -:- ETSEN, GRAVURES, ENCADREMENTEN
DEN HAAG ZZHZ__ PLEIN 22».
MODERN
Innst-Aïriewerk
naar bekende ontwerpers.
Oegstgeest bij Leiden.
Filialen: Amsterdam, Ealverstr. 149; Den Haag, Passage 6; Rotterdam, Hoogste. 244..
NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP
AMSTERDAMSCHEWEG, ARNHEM.
Fabriek van Kunstaardewerk,Vazen,
Jardinières Bloempotten etc.
Kunsthandel B. L. VOSKTJIL Jr.,
Spui 15, 17 en 19, Amsterdam.
Tentoonstelling van Schilderijen en
Aquarellen, door
J. ISKAELS, J. en W. MAKIS, MA.ÜVE,
A. NEUHUYS e. a.
VOSKÜIJL& VAN DER LOOS,
Meubelfabrikanten, Heerengracht
244 b/d Hartenstraat, Amster
dam, leveren Moderne Woning
inrichtingen, b.v.: Massief Eiken
Huiskamer, Italiaansch Noten
Salon en Pitchpine Slaapkamer
voor 485 GLD. =
Vraag catalogus. Telefoon 6940.
Meubelfabriek
Nederland".
J. A. HUIZINGA.
BINNEN BETIMMERINGEN,
BEHANGERIJ,
MODEL tAMKRS.
Groningen.
WESTKRSINGEL. TKI.KF. 118.
KHANCO LKVKK1NQ.
KUNSTHANDEL
Molenstraat 65, 65* en 6?
GEVESTIGD 1889.
VAN
Schilderijen en Aquarellen
van moderne meesters.
8RA7ÖRES, ETSEH, ENCADREMENTEK.
Inrichting roor het reatanreeren en
Tin Schilderden.
ttoh met het honden TUI kan»tT«ilir,jwo
T»n collectiën uit nalatenschap ;»?&. «nv
DROUOT
?f ?¥WKS8KB A C*. «? 4»
? LAS6E HOUT8TKAAT 7 * S *
? - - Den Hctajf « ? ?
. . TBI-«r«OH UTTBBC. BV4 . .
GROOTSTE INRICHTnTO VOOB
COMPLETE MEUBILEERINO ss
m ALLE STIJLEN = = = =
ANTIQUITEITEN = = =
EIGEN MEUBELFABRIEK