8 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1699 De regie ging geheel baar eigen ganjr, nam eenige door mjj «anberolen. dingen (omtrent de opstelling der Reien) over, doch bordaarde Terder op elf n boa ja en eigen verantwoor delijkheid tot «*n MeiDingem, waartegen ik, gelyk men geafaa he»ft, jnwt ge«*arteaa«d had, «n tot «BB Tertooolag ia het laat ste bedrij, die inderdaad Wacbeljjk was: Er kwam «erat een manne j« oyer den taanr kjjken; tc*n DOR an; die wenkten elkaar toe dat da veste leeg wa», en daarop kwamen de d om iaën der vijanden het tooneeJ be stormen en tebléaa ouMcfnl Dag heel iets anders daa ik bad «aobefolen; het tegendeel nlfs ervan. De heer Böjftinf, die vut wat il betoogd had, pchoaf oadertasecbea onmiddellijk in het Nieuw» dan den Dag die matligheden in mijn echoenep. In mqn geljkt^diz mei het «iine verschenen artikel in de OprccAfa Beutri. Courant, waar aan ik toen meewerkte, gaf ik daidel$k te verstaan, dut dt aaxltleedmif gehiet itt» anderi wat dan ik had aangtgeten. En deed hem dat artikel toeiomen. Dit heeft den heer Boring evenwel niet belet, voort te gain me» Mjn «a sche leiintt over die mislukte vertooning. Ea baar tbaae>, na 18 ja w, oog eens op te dis» her. En hoezeer daarbf opset in het epei was heeft hijj, osdanha s$a listig «cbrjjfmethode, in dit jongste artikel verradten. Want terwöl «S eindigt met te pleiten voor een tooneebebikking, aioh aanstaitend aan het onventBderiqke, staande tooneel, (waarbq in^tossehen atlermalst een ISeeeowtche opstelling van de figuratie in het eerste bedrjjf in verband gebracht wordt met het staand tooneel vaa 1638, tóen al heelemaal bewegelijk gemaakt) en geatel gQW$ti|td, verzui ut hjj «eife meteen enkel woord ervan te gewagen koe juist door mij, allereerst, in mjjn inleiding t'ot de btkenue versierde rjabreght- uitgaaf van 1891, een gettyliiterde aan kleeding van dit tooneelspel, in verband met een vaststaand, gymbolieeerend tooneeJ, is uitgewerkt, in samenwerking met B ar lage en Derkinderen. Ook al was dag de mislukking van 189L te mijner verantwoordir g gckomer, dan zou eenvoudige g^ede trottw gcëischt hebben, dat bij dit mooi retboriscbe slot ook de ver melding gestaan had van hetgeen door mij, eenige jaren later, i niet in die gewecechte richting verdedigd waf, zooals trouwens ook van de verbeteringen in het optreden der reien, bij de bestaande vertooning, indertijd op mijn aandringen aangebracht. Maar allén te spreken van een belachelijke mislakking, waarvan de heer Rössing weten ion, weten moest, en witt, dat die Biet alleen niet voor mijn rekening kwam, doek tegen mijn aaniciftingtn inging, toont duidelijk genoeg de bedoeling van dezen zoogenaamden ge schiedschrijver. Ik zoo niet zoo uitvoerig over deze kwestie geschreven hebben, als het alleen om me jeif ging. Bévraag of ik in 1889/91 een tooneelscbikkiitg aangegiven zon hebben, die een migkikkin< ion gebleken zijn, is ten alotte van geen beteekenis. Juist door zijn veelslachtigtoid (half romantiek, half klassiek; half historisch spel, half gewijd drama) die voor mij de tterke tèventhraeht er «?» verklaart, ia de Oyibregkt een uiterst moeilijk te monteeren stuk, omdat die monteering alle kanten ervan tot zijn recht moet trachten te brengen, en toch tot een zuivere eenheid komen. Mijn aanwijzingen van 1894 zijn rijper geweest dan die van 1889; en als ik er me vandaag aan moest zetten, zon ik hoop hebben er nog wel weer iets zuiverder» en r g per s van te maken, aooals ik ook meen dat mijn smaak en oordeel in die 20, 15 jaar gerijpt en gesnirerd zijv. En ik zou me er g anschelijk niet voor schamen, toen iets bepleit te hebben, wat ik nu niet meer heel en al verdedigen wi'. Maar d&arom gaat bet dan ook niet. Doch wel om het zeer duidelijk opzettelijke pogen van den medewerker van die blad om zjjn lezers van mijn positie jegens de Gysbregktvertooningen een geheel valech beeld te geven, ha f door een waarheids- verwringing, half door een verzwijging. De heer Röising voert ook nog elders de pen, zoowel onder zijn eigen initialen alaanoniem, en zijn metbode om met een zoet braaf ioenerig wezen, onder den hem lieven «choonen schijn", bedekte gtooten toe te brengen, werkt zeer bedervend op de argelooze lezers. L. SIMONS. * * * KANTTEEKENING OP '8 HEBREN L. SIMONS MZ.,'8 BETOOG. Niet ingaande op de insinuaties van den beer L. Simons Mz, evenmin als op zijne gevolgtrekkii gen uit opmerkingen, waarmede aan geen enkele bijbedoeling gedacht werd of ken worden, blijf ik volhouden dat de vertooning van Gysbreght" in Januari 1892, aan het slot een belachelijken indruk maakte. Niet alleen op mij, maar op velen, die zich dit nog even goed ala ik herinneren. Om hier tegen op te komen en om het onbesproken laten van zijn artikel in de Haarl. Courant, is het geheele lange stuk van den heer L. Simons Mz. geschreven. Over de bewuste vertooning schreef ik: Door de merkbare toewijding van allen maakte de vertopning m haar geheel een gro >tschen, gewyden indruk, slechts ver stoord door het poppet j espel aan het begin en het belachelijk vertoon aan het slot van Gysbreght". Ik geloof niet, dat de schuld hier geheel aan de regie ligt, maar aan te overdreven en te angstvallige uitvoering der goede bedoeling van den schrijver van Be sproken Plaatsen, van den heer L. Simons Mz. Voor mg bedierf het noodelooze en niet fraaie bijwerk menig schoon gedeelte. Het slot werd er geheel door uit de stemming gebracht en verzwakte den indruk." De herinnering aan dien indruk kan ik niet veranderen. Het lachwekkende van het slot werd niet alleen veroorzaakt door het óp den muur gaan kijken enz., dat niet door den heer Simons was aangegeven dit was zooals de heer S. terecht opmerkt: geheel verkeerd en buiten zijn bedoeling maar ik doel op wat hrj wél heeft aangegeven : op den uittocht uit het slot. Deze, gelijkende op een begrafenis, veroorzaakte het lach wekkende. J. H. RÖSSING. CL fes en IE wilde n vertellen van wat ik hoorde en zag op een dwaaltocht, meegemaakt met een volkateller. Een tocht door een eigen aardige wijk van onte goede stad, waarin stemmig deftige hcerenhaizingen, «oquette villa'tjett staan in de onmiddellijke nabijheid van krot:erige hofjesbnizen, zoodat de teller de meetf «er chiliende messenen groepen te bewerken" krijgt. Want meen niet, dat de taak van den volkrteller in de rijke", de gestudeerde" baatten «en ainecuie is, dat bij slechts heeft in te »amel«n en te ordenen! Allerminst. Ook de statige gevels hebben geheimen verborgen van mannen en vrouwen, radeloos ntersttend bij degeel wit-oranje-rone invasie, ook in plechtige studeerkamers zijn zuchten, rn de plaatevervangers van deze bij- wat binaak ei e natnren, gt vallen, om de duisterheden van <tie paperaesenromtnel l" Zoo wan er - en 'l sprookje is waar. op mijn eer I" een dienstbode, wier kaart door het geiinshooid" ingevuld, als beroep aangaf; vemchtster van bnisaroeid, niet setfotandig, niet voor eigen rekening, wel alleen. Werkplaats; keuken en solderkamerl Elders luidde het oeroepsantwoord : Auteur, niet «oor eigen rekening; (arme loonslaaf). Werkplaats: mrjn scnr^f afeil Niet minder verwarmd werkte blijkbaar de vraag voor geanshoofden naar het aantal kamejs. De vraag op al e kaarten beantwoord te vinden, zoodat pa en ma de heertcbapprj bljjktn te doelen met dienstmaagd en baby is tcner;ng en inslag, enkel beantwoording op mama's kaart, mei volstrekte uitschake ling van den heer des buizi s, komt eveneens voor, maar bet toppunt van handigheid is zeker wel de kaart, waarop naawlettend voor ieder gezinslid een zeker aantal vertrekken is uitgetrokken, dalende van v\jf voor den haUheer tot twee voor de dienstbode. En welke z\jn wel de geheime roerselen des harten geweest, die het aantal vertrekken deden invullen als: drie; het aantal ver trekken direct in verbinding staand met de buitenlucht a s: elf? Is bet spotternij? Ja waarlijk vaak vragen wij, of-de invullers ook een grap hebben gemaakt van de onbegrepen gewichtigbeid. Een reclamelooper voor een groote firma geeft als werkplaats op : Alle straatte van de Haag"; een los werkman noemt zijn ar beidsveld : Gos vrije natuur." De kaanen van een niet bepaald kinder loos gezin geven als beroep aan, van stu dent" af tot fiöbelechooi" toe. Een kaart voor de huisvrouw noemt elders als ambt: alle huiselijke bezigheden, die de vrouw moet doen." En onderaan is als werkgever ingevuld: de echtgenoot! De tyran, laat ie bly zijn, dat zijn naam verdwijnt onder vjjf en een half millioen andere. Andera, wee hem! Humor! De dienstmeisjes, die minstens voor de helft zich zelf vergeten als naar vrouwelijke personen" wordt gevraagd. Gonst meheer, ik d'r ook bij ?" De huigknecht die het erg mdiakrtet vindt zoo alles na te vragen en die een heel direct verband zoekt tnsschen de godadienstvraag en het christelijk ministerie. Ja ook humor, maar van de soort die doet huiveren, is er in het antwoord van de por tiersvrouw op een onzer begraafplaatsen. Hebt u misschien ook logo's?" Logé's zat, maar die hou we der eigèkalm genog!' Maar ook, hoeveel levengellende schuilt er achter die dorre cijfers; starre soldaat j es over enkele jaren in eindelooze statistiekregimen ten. Wat een geestelijke en lichamelijke ver kommering opent zich voor de mannen, die enkele dagen huisbezoeken" bij allen. Een breed-wit boerenhuis. Kaarten voor l mannelijke en 4 vrouwelijke bewoners. Neem maar weer drie van die witte mee" zegt scireetiwerig de opendoende meidjuffrouw na de toelichting, een week gele j e heb ik de drie meide de deur uitgetrapt, ?.uk brutaal tuig I" Invulle? Ja meheer kan niet schrijven, die 's half verlamd en ik begrijp niks van die rommel!" Ongeduldig trekt de teller de deur dicht! Ongeduldig, verontwaardigd al na 3 minuten. En de half- verlamde... .1 Groote, kenrig-gelegen villa. Tal van gezinskaarten, een pension blijkbaar! De vrouw des huizes, weduwe met dochtertje, komt inlich tingen vragen. Moet ik op de kaarten van mijzelf al de kamers invullen?" Neen, alleen die, welke u persoonlijk ge bruikt l" Even een kleur! Ja, ziet u, maar ik heb eigenlijk geen vaste kamers, me dochtertje is heel de dag op school en hier speelt ze in de gangen en in den tuin of in de keuken!" En slapen?" Ja, op zolder ziet u...!" vult u dan maar twee in!" Buiten bekijkt de teller even de mondaine villa en mompelt: Drukke keuken en een zolderhoek!" Vlak in de buurt, een poortje door, rijen zich wrakkige hofjeshuizen, drie kamers elk keukentje en zolder-slaapplaats tellen immers ook mee , dikke pakken kaarten! Wel moeder, ia dat goed, acht mannelijke bewoners en zes vrouwelijke?" Gom, meheer, dat weet ik zoo niet, hoor. Dat mot 'k eerst 's natellen." En langzaam de vingers bewegend, murmelt het vrouwtje : Jan en Klaas en ... en me man en me vader, ja dal's goed, en dan Mina en Trrjn en ... en ik zei de gek, ja, dat's ook goed!" Even stil verwonderd staat ze en dan klinkt een daverende lach : U weet 't nog heter as ik en ik heb ze toch stuk voor stuk motte krijge l" Veertien mensehen, hoe slaapt u dan?" vraagt de teller, opeens z'n ambtenaar-zijn vergetend I Och, dat schuift nogal in, de eene komt en de andere gaat weg, met eten en met slapen ook! Me man is nachtwaker en me oudste jonge helpt 'm zoo'n beetje en dan de volgende die is bakker. Zie je, en die staane op, as de andere d'r onder kruipen. Nee, dat's 'n geluk. Dat gaat zoo wel l" Wat verder wacht al in de deur een kittig armoewrjfke, rebelsche trek om de mond hoeken, zenuwachtig de verrletste, dikomwalde oogen. Twee kaarten voor mannen en drie voor vrouwen?" Welnee, ik heb alleen me kleine jongen in huis, dal's dus een te veel." Bedenk u 'ns goed, juflrouw. Geen kost ganger, geen broer of zoo.? En kijk dan 's hier!" De teller wijst, nadrukkelijk, op de dreigende strafbepaling. Nog even hokt 't antwoord. Dan giert t los op h oogen hniltoon : Ja, ziet n, ik ben eige lijk van me man af, gescheiden, omdat ie niet op won passen. Maar toen is ie heelemaal onderop eekomme en nou legt ie maar weer zoo wat bij me thuis, voor noppesl En nog doet ie heelemaal wat ie wil", klinkt 't droe vig na. Maar de buurt gaat 't niks an!" de venijnige bijtrek ligt weer om den mond. Neen, juffrouw, dat is in orde, hoor l" De teller gaat al weer verder. Nieuwe cijfers balen, nieuwe ellende zien, onwille keurig ! Nog enkele weken, dan komen de cijfers. En achter elk cijfer staat een men'ch met zijn koramer en amarte, met zijn geluk ook l n dan vallen de losse cijfers weg en komen de groepen. Groupéa Tart, objecten voor in- en ni'legkunde! Wie denkt dan nog aan de menschen daar achter! W. O. A. KOSTER. 's-Gra ven b a ge, Januari 1910. BERNARD DE VRIES KUNSTHANDEL ===== N. SPIEGELSTRAAT 7C Tel. iiitere. 9739, AMSTERDAM Moderne Schilderijen - Aqua rellen - Groote collectie Etsen !- Platen - Kunstvoorwerpen ? ~ Encadrementen WWel D, OITEB ROKDf 44 AISTERDAJL OUD JAPANSOHH G a KUNST n a SCHILDER IJ EN ANTIQUITEITEN ilpB. tel- iffl SIERKUNSr HpleceUtr «. ta4k«*4«r*fca4« M KUNSTVOORWERPEN, ANTIQUITEITEN, Meubelen en* RUDOLF KLION 4 Oa nL.J.KRUGER, 87* Noordeinde, '?-GRAVENHAOE. Moderne Schilderijen j j en Aquarellen. | [ Meubelfabriek Nederland". J. A. HU1Z1MGA. BINNEN BETIMMER1NGJBS, BEHANQERIJ, MODKLEAMER8. Groningen. WESTERSINGEL. KKA^NCO LEVERING. TELKJT. 118. KUNSTHANDEL Molenstraat 65,65» en 67 'ft-GK^ VEMIIJLG E. 6ETE8TI6D 188». VAN Schilderijen en Aqnarellen van moderne meesters. BRA7URES, ETSEK, EHCADBEMEKTEI. Inrichting roor het re«t»nr*«ren en Tan Schilderijen. Bjl»«t rioh met het honden rui kanitYcilinfea rmn eolleotlén alt nAlfttenachapp«*, uu. P. C. PAERELS + Voor moderne meubileering + Rokin 128 Amsterdam Telefoon 4541. Voor Inrichtingen in Oud Hollandsen en andere stijlen r^ZZrrrzzzzzzrizrizr Magazijn Oud Holland" Rokin 130. - Telefoon 4541. Tnrfkoord voorkomt bevriezen van Waterleidingen. Isoleert [Stoomleidingen. Teottnisolfci BuLrearu. MOENS & BECK, te Bloemendaal. -:- KUNSTHANDEL -:- -:J. C. SCHÜLLER. MODERNE SCHILDERIJEN en AQUARELLEN -:- -:- ?:- ?> -.-:- -:- -: -:- -:- -:- ETSEN, GRAVURES, ENCADREMENTEN DEN HAAG PLEIN 22» BINNENHUIS MEUBELS RAADHUI55TRAAT48-50 AMSTERDAM i CLICHÉs VOOR ZWTÜR.T: m KOPBR. BW zirtK. OMTWBOPBn VOOR. RBCkOAlEi fTT] SP9£DLEV5RincEn Binnen TW/VILF uualj DRKSCHHflBEL OP KOPER EN ZINfS CGtE^ÜW.PELIX MERITIS" L».K PI7PD^./^D /\f UT. ?x.tl^ H. W, VA» DELDEH. t Moderne t Schilderijen en + Aquarellen. T3.AJMIH.A-I13I ©Q. ^ TELEFOON 8662. ^ * A BI S T B R » A M, -CLICHÉS 3 VOOK DETUDSCHNFIFERS l l ELERSsWOLF: r b Onderstaand - merk ff garandeerd be- ? trouwbaarheid AMSTERDAM S BEUR5STR/W29 TELEFOON 7574DE PHOENIX MEUBILEER- INRICHTING i SPUISTRAAT : DAMRAK. ? 76 : AMSTERDAM. : VRAAGT BEGROOTING VOOR COMPLEETE MEU= BILEERING EN ? RESTAU= REEREN VAN ENKELE VERTREKKEN. «XKXtt ORIGINEELE MODELLEN. EIGEN ATELIERS. GROOTE VOORRAAD. OUDE EN NIEUWE ? STIJLEN. XXX Itl