De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1910 23 januari pagina 3

23 januari 1910 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

Na 1700 DE AMSTERDAMMER WEEEBLAD VOOR NEDERLAND. i* EM niet du'delijk waarom in de ranwn die bet licht doorlaten een gele glas-rand is aan gebracht. Het vermindert ten eerste de lichtkracht, ten tweede veronzuivert het het licht. Het schilderij wordt daardoor niet geëerd. Een ander beswaar is dat de wanden waarWgea de schilderyen hangen, niet rustig zijn ate achtergrond, maar onrustig. Het schilderij dct de hoofdzaak was en is, wordt hierdoor niet geëerd. De eerste eiech is zooveel mogelijk zo»rer licht (zonder overmaat natuurlijk) en zooveel mogelijk rust. De versiering der wan den is wel ontstaan doordat de ruimten te veel gedacht zijn als kamer; het geheel heeft i e" s van een boerenhuis met souterrains. De souterrains of liever wat op souterrains lijkt ia het minst geslaagde deel van het geheel. De schilderijen geven den induik van ge kelderd te zijn, maar in tegenstelling met een w\jn die van teeder vurig wordt, worden de- schilderijen die daar geëxposeerd zijn (zooala de collectie Hoogendijk) van vnrig of preciens-flets te mat, en missen ze te veel licht. De schoonheid van het werk is er niet op zijn gemak; er is geen aangesaam gevoel van. ruimte voor den toeschouwer en de toeschouwer die voor zich zelven het schil derij herschept, overeenkomstig zich zelven, wordt in een toestand gebracht van niet op geruimd waarnemen. Dit, wat het gebouw betreft. PLASSCHASET. De Heilige Catharina van Siëna. Leven en Brieven (uit het Italiaanscb) door g. EKENS BOTIVY. (J. J. Romen en Zn., Roermond). Ee«ig« jaren geleden verscheen een roman van mevrouw E. Weggeman?Guldemont, die in den titel de strekking aangaf van haar boek: Kaiharvna ton Sëna, roman uit de geschiedeais van mystiek en occultisme. De schrijfster aanvaardde de overigens in redelijkheid moeilijk te loochenen wondervolle feiten nit het leven der ongewone vrouw, welke de roem van Siëna werd, maar trachtte ar een verklaring van te geven, door het steisel der theosophie, dat in wezen geheel «n al verschilt van bet katholiek geloof, waarvoor-da heilige Catharina van Siëna heeft geijverd en geleefd. Een goed antwoord op de poging van mevrouw Weggeman is het onlangs verschenen boek van mevrouw S. Erens?Bonvy: De Heilige Catharina van kiëna, leven en brieven (nit het Italiaanfcb). Iemands geest spreekt immers uit zijn werk n de beginselen, die een mensch beheerscht hebben, kan men nergens nauwkeuriger en zuiverder terugvinden dan in de boeken en in de brieven, welke bij naliet. Wie nu van Catharina den uit vier deelen bes'aanden Dialogo, een samenspraak tusschen God en de Ziel; wie haar Zesentwintig Gebeden en het Tractaat ovtr de ware volmaaktheid gelezen heeft; wie voorts, zij het maar enkele, van haar Brieven heeft ingezien en begrepen, zal onmogelijk kunnen ontkennen, dat Cat-arica in merg en bloed doortrokken was van het katholiek christendom en dat zij daardoor vanzelf niets gemeen had met het occultisme, dat, evenals volgens het juiste woord van S. Erens, het boek van mevrouw Weggeman, geheel in strijd is met den geest van het Katholicisme." Wie nooit iets over Catharirja van Siëna vernam, zelfs onder katholieken zijn er velen, die weinig meer van haar hoorden dan den naam. zal bij het inzien van de titels of adreseen der door mevrouw Erens vertaalde brieven, spoadig begrijpen, dat de schrijfster was een meer dan gewone, een, hoogstaande en invloedrijne vrouw, die een veelomvattende levenstaak moet hebben ver vuld. Zij schreef aan Pausen, aan vorsten en hoogstaande geestelijken, aan leden vanden adel en van den handwerkstand, aan ge leerden en aan kunstenaars. Wanneer men dan nog weet, dat zij tot aan haar dertigste levensjaar kon lezen LÖch schrijven en in haar drie- en dertigste over leed, dan moet men, dunkt ons, verlangen iets van haar levensloop te vernemen, ook si zou dat niet zoo noodzakelijk zijn voor het goed begrijpen van haar brieven. In de via Benincasa te Siëna ligt nog altijd het huis, waarin de ouders van Catbarina van Siëna, Giacomo Beninoasa en Lapa, dochter van den dichter Muzio Piagenti, hebben gewoond. De ongemeene en schoone renaissancegevel bewijst, dat de bewoners tot de welgestelde burgers behoorden; de half figuur van Catharina boven den ingang en het onderschrift Sponsae Christi Catherinae Domus" onderrichten den vreemdeling, dat hij zich bevindt voor de fullonica", het ververshuis, zooals de buurtgenooten de vroe gere woning van den verfmeester Benincasa nog altijd noemen. In het jaar 1347 werden aldaar als laatste van 26 kinderen de tweelingzusters Catharin lijkertijd branches van het huis te Frankfort in de voornaamste hoofdsteden van Europa. Anselm, de oudste zoon, zou hoofd der firma zjjn; hjj zou all* operaties leiden en, zoo noodig de handelingen zijner broeders con troleeren. Aan deze overeenkomst weri even wel niet strikt de hand gehouden, en hoewel Anselm gedurende zijn geheele leven in laam hoofd bleef, was zyn jongere broeder Nathan, die de handelsgeest zijns vaders geërfd had, de werkelijke leider van het Huis. Gedreven door zijn verlangen zyn weg door het leven te slaan, verliet Nathan het ouderlijk hnis op 22-jarigen leeftijd en opende in het jaar 1798 te Manchester een kleine zaak als bankier en geld-leener. Frankfort waar zijn vader juist verhuisd was uit de Judengasse, die door den dapperen Maarschalk Kleber tot puin gebombardeerd was had hij ver laten met niet meer dan een kleine duizend guldens in zijn zak; en met deze geringe gom, die nog geslonken moet zijn door reis kosten, zette hij zijn zaakje op. Na verloop van 5 jaren, in 1803, kwam Nathan van Manchester naar Londen, met £ 200.060. De roes van zijn bedrevenheid in linancieele ondernemingen de kunst bijna een kwart millioen te maken in de tijdruimte van 5 jaar was ook toen zeldzaam was den jongen Rothschild vooruitgegaan en hij vond talrijke vrienden op de beurs, voor namelijk onder zijn geloofsgenooten. Op groote schaal begaf Nathan zich thans in speculatieve ondernemingen, waarbij zijn geslepenheid en bijna intuilief voorgevoelen bij de beoordeeling van den toestand der geldmarkt hem in staat stelden groote win sten te behalen. Een voorbeeld van zijn ge zonde berekeningen (dat tevens n van de voornaamste voorvallen in zijn voorspoedige en Giovanna geboren; de laatste overleed spoedig, de eerste werd de glorie van haar geslacht en van haar stad. Haar levensbeschrijving meldt bovennatuurlijkegebeurteniesen reeds vanaf haar zesde levensjaar, o. a. het visioen waarbij haar broeder tephanus tegenwoordig was en het welk door den schilder Gigli werd vereeuwigd op een doek, dat zich nog in het vrouwen klooster van 8. Sebastiano te Siëna bevindt. In visionairen toestand leerde zij de levens kennen der heilige kluizenaars uit de woestijn en vooral dat van den heiligen Domiaicug, den stichter der groote orde, waartoe zij eens zon behooren, echter niet zonder zeer grooten tegenstand van hare familie, voornamelijk van hare moeder, vrouwe Lapa, die Baar met een familielid, een zeer goede partij, in het huwelijk wilde doen treden. Wanneer iemand deze feiten ongelooflijk mocht achten, bij bedenke, dat zonder deze een verklaring van het leven, de wetenschap, den invloed en de letterkundige nalatenschap dezer grootste vrouw van baren tijd, die eerst op haar dertigste jaar en op even won-' derhaarlrjke wijze leerde lezen, geheel onver klaarbaar wordt. Op vijftienjarigen leeftijd werd Catharina van Siëna opgenomen in de orde der Mantelateu, zusters van de derde Orde van den heiligen Dominicus. De leden dezer orde leefden niet in eigenlijke kloostergemeenschap; daarom kon Catharina verblijven in het huis van hare oudere. Nog thans wijst men den bezoeker het vertrek, door de heilige be woond, met de slaapgelegenheid, ruwe planken en een bouten blok, waarop zij haar hoofd als op een kussen ter ruste legde. In groote versterving en strenge boetedoe ning; biddend en vastend maakte zij voort gang in de ascese, steeg zij hooger en hooger in de volmaaktheid, tegelijkertijd uitbreidend den kring van haar arbeid. Eerst dient zij hare ouders en familieleden, dan haar geboortestad en haar vaderland en ten slotte de geheele christenheid. In baar brieven komt dat alles tot uiting en daarom hebben deze schrifturen behalve godsdienstige en letterkundige ook zuiver historische waarde. Het merkwaardige, wyl geheel ongewone, van deze brieven is, dat Catharina de meeste en de beste in den toestand van extase dicteerde. Zalf kon zy vóór haar dertigste jaar niet schrijven. In haar eerste jeugd had zij getracht te leeren lezen, maar het vlotte niet erg, zoodat zij in de poging bleef s'eken. In een visioen leerde zij toen lezen en schrij ven. Maar de gedicteerde brieven zijn niet minder om den fraaien stijl te roemen. Bij haar vertaling heeft mevrouw Erens eene verstandige keuze gedaan. De briepen, waarmede zij den Nederlandschen lezer doet kennismaken, geven een goed overzicht van het werk der heilige Catharina en een indruk van de veelzijdigheid van hare bemoeiingen. Wat het werk van mevrouw S. Erens be treft, om meer dan esn reden moet het worden geroemd. Op zichzelf is het reeds moeilijk de diepzinnige brieven van Catharina van 8iëna te lezen; er eece JN ederlandsche vertaling van te leveren zóó zuiver gehouden, zoozeer volgend den Italiaanschen tekst, zoo waardig tegenover den waardigen inhoud, getuigt niet alleen van een zeer ernstige op vatting, maar ook van veel kennis der Italiaangcbe en der Nederlandsche taal en voorts van groote wilskracht. In een dertigtal bladzijden laat mevrouw Erens het leven van Cataarina van Siëna" voorafgaan, iets wat onmisbaar is voor den gene, die de brieven der heilige met vrucht wil lezen. In den te?enwoordigen tijd, nu al te veel menechen alleen den materieelen kant van het leven nog kennen en zelfs uit de verte niet bevroeden, welke groote schatten van geestelijken rijkdom verwaarloosd worden, is de uitgave van een boek met het leven en een aantal blieven van een heilige Catharirja van Siëna een daad van menschenliefde en van karakter tevens. Jk zeg het dr. de Hartog, die in Nieuwe Banen het boek van mevrouw Erens zoo gunstig besprak, ten volle ca, dat men Roomsche heiligen niet misser; kan, ook al is men niet en zijn zij wél Roomsch. G i n n e k e n. Mr. A. C. B. ARTS. Een zonlerliDg plai. Zum Werke, das wir ernst bereiten, Geziemt sich wohl ein ernstes Wort. Nederland zal een nieuwen Van der Aa krijgen l Dr. Molhuysen heeft het onlangs medegedeeld in een vergadering van de Maat schappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden. Professor Blok en hij zullen het lang verwacate biographische woordenboek redigeerer, bij Sïjthofl's Uitgevers-Maatschappij zal het verschijnen. loopbaan bleek te zijn) was zijn eerste trans actie met het Britsche Gouvernement. In 1810, gedurende de da^en dat de oorlogs kansen zeer onzeier stonden, werden eenige wissels van Wellington, by elkaar tot een aanzienlijk bedrag, in Engeland aangeboden en de schatkist had geen geld ze te honoleeren. Sathan Rothschild, met zijn gewone sluwheid de kansen van Engelands over winning in haar worsteling tegen Frankrijk berekenend, kocht de wissels tegen een aan zienlijk disconto en na ze pari aan het Gouvernement over gedaan te hebben, ver schafte hij het geld om ze betalen. Het was een in ieder opzicht prachtige speculatie en volgens Nathan's eigen opinie n van de beste die hij ooit gedaan had. Van nu af aan trad het Gouvernement herhaaldelijk in intieme relatie met den nieuwen joodschen bankier, die zich ten volle bewust was van het geldelijke voordeel dat deze band hem bracht. Elk nieuwsbericht dat hij ontving vertegenwoordigde voor hem een waarde van duizende ponden op de benis, waar hij sijn manipulaties met een ongeëvenaard meester schap wist uit te voeren. Spoedig echter achtte de ondernemende speculant zelfs de informaties die hem van Gouverne mentsbronnen toevloeiden, ontoereikend en zon op middelen door eigen hulpkrachten nieuwstijdingen te ontvangen, welke beter waren dan die de Gouvernementsdienst ver schafte. Met dit doel organiseerde hij een staf van aktieve agenten, wier plicht het was de legert in Europa te volgen en dagelijks, zoo noodig elk uur rapporten te zenden van de meest belangrijke bewegingen, overwin ningen of nederlagen; deze werden in cijferschrift onder de vleugels van postduiven bevestigd. Aan het fokken dier postduiven Een verheugende tijding inderdaad, want zuik een werk is waarlijk een nationale onder neming em goed uitgevoerd, kan het een nationaal monument worden, een galerij, waarin elk, die zich ten opzichte van bet vaderland eenigszins verdienstelijk gemaakt heeft, hier beroemd, berucht of bekend ge worden is, op zijn tijd plaats neemt. Goed uitgevoerd. Waar mannen als Prof. Blok, de gelukkige voltooier van de eerste breed opgezette vaderlandscbe geschiedenis na Wagenaar, en de Leidsche cpnservator aan het hoofd staan, schijnt succes van te voren verzekerd. En tcch het plan, door den laatste ontvouwd, achten wy principieel zoo gebrekkig, gevaarlijk zouden we baast zeggen, dat we een woord van critiek en waarschuwing niet terug kunnen houden. De nieuwe Van der Aa zal een vijftien deelen van omstreeks 800 blzz. beslaan en elk daarvan een volledig alphabet bevatten. Tel kens, wanneer de redactie een stel levens beschrijvingen van A?Z bijeen heeft, zullen ze gepubliceerd worden; een register, dat telkens alle voorgaande mede omvat, zal 't zoeken gemakkelijk maken. Door deze wijze van behandeling, vernemen wij, wordt het voor uitgever en inteekenaar beiden zoo onaangename wachten op trage medewerkers vermeden. Bovendien gaat het idee van een zuiver alphabelisch woordenboek indepractijk toch verloren. De meer modernebiographieche lexica moeten immeis alle met een supple ment werken I Voor het Duiteche bedraagt het aantal supplementedeelen thans reeds ongeveer 20 pCt! (De berekening is van Dr. Molbuysen ) De redacteuren, aldus is ons medegedeeld, ontleenden het ontwerp voor het nieuwe biographiscbe woordenboek aan het plan voor het Italiaansche Dizionario-bio-bibliograflco. Hierin meenen wij de uitwerking te zien van den Italiaanschen wind, die heden ten dage over de Leidscbe bibliotheek vaart. Men heeft lang aan den leiband der Duitsche wetenschap galoopen, en blijkbaar teleurge steld door het resultaat, gaat men het nu eens met het Zuiden probeeien. Op het punt van Leidsche lexicographie zijn we niet verwend. Als dr. Molhuysen van uit zijn academische werkkamer even den blik ter zjjde wil richten, zal hij het gebouw ont waren, waar de 45-jarige levens- en lijdensgeechiedenis eener gtootsch opgezette onder neming voor hem open ligt: het Nederlandsen woordenboek, het groote, Tbys de Vries' museum" tot een caricatuur verworden, een eenwigdurecd schotschrift tegen onzen wetenscbappelijken zin, een emet op onze hoog geroemde liefde voor de wetenschap, een grievende beleediging voor ons patriotisme een Atjehoorlog, in de boekenwereld. We vreezen met duizend vreezen, dat een nieuwe débAcIe voorbereid wordt, doch, al ware dit niet het geval, bet plan kan ons, zacht uitgedrukt, weinig bekoren. Dat het niet nieuw is, zooals de bewerkers verzekeren, doch in Italië, bediitgen wij ons niet, reeds vroeger toegepast voor een woor denboek van vermaarde achttiende-eeuwers, doet betrekkelijk weinig ter zake. Evenmin wenschen wij den lezer onze verwondering mede te deelen, dat men onder alle Europeesche landen juist Italiëgekozen heeft, in de bio-bibliographie (behalve waar het de klassieken geldt) volstrekt niet in de eerste rij. H'e nemen en verwerpen Int plan zooals het e f ligt. Ieder beseft, dat de eenheid, welke in een dergelijk werk bewaard dient te blijven, geheel verloren gaat. In plaats van n biographisch woordenboek ontvangt de inteekenaar er vijftien, in plaats van 20 pCt. supplement krijgen we 1400. Een boek van dien aard is niet te vergelijken met een standaardwerk over geschiedenis, technische of natuurhistorische wetenschappen, dat men van begin tot einde doorlezen kan. Raad plegen kan men het, terwijl het verschijnt, ook niet, want in den regel zou dit vergeefsch blijken, althans in de eerste jaren. Ver scheen het boek geregeld alphabetisch, dan 4C cnnts p«r reg«I. A2eiten:KOOPMOSeR[JINIER)AinstÊrflaffl. hecht te Nathan de grootste waarde en betaalIe dikwijls groote bedragen voor vogels van buitengewone kracht en vlugheid. Zich steeds dieper en dieper in speculaties op het succes der engelsche wapenen stekend, werd hij dikwijls ontevreden, zelfs over den spoed van zijn gevleugelde boodschappers en by meer dan n gelegenheid haastte hij zich zelf naar het Continent om den staat van zaken en de ontwikkeling der oorlogsverrichtingen gade te slaan. Toen Napoleon van het eiland Elba terugkeerde, kende zijn ongedurig heid geen grenzen en gedurende de Honderd Dagen stak bij over naar België, waar bij Wellington's leger op den voet volgde. Er naar verlangend de eerste berichten der voorvallen te vernemen die, zooals hij voelde, het lot van Europa voor vele jaren ia de toekomst zouden beslissen, deinsde hij zelfs niet terug voor de gevaren van het slagveld. Op den morgen van den 18 Juni 1815 reed Nathan Rothschild over het veld voor bet Kasteel van Hougoumont, dicht bij het dorp Waterloo. Hij had zich aangesloten bij een gezelschap officieren en diplomaten van Wellington'e staf en hield zich dicht in de buurt van Baron Muffling, belangstellend informeerend naar de kans van de aanstaande worsteling. Helaas waren zij onzeker, en over het lot van het engelsche leger en van het huis Rotschild zou binnen weinige nren beslist worden. Den geheelen dag lang, op den gedenkwaardigen 18en Juni, stond Nathan op den heuvel van Hougoumont om den uitslag van den grooten kamp gade te slaan. Hij zag de fransche gelederen oprukken en terugtrekken en wederom oprukken en terugtrekken. Terwijl stond Napoleon op den heuvel van Rossomme, de uitgeslagen terreinkaart op BOUWT te NUNSPEET. Inlichtingen brj het bouwburean Ar t i", aldaar. , v AMSTERDAM l, \ \ tl* Stadhouderskade // , en Zilversmeden] C. H. VAN DER TELDEN, Fa. fl. 1. BOSCH, HoJJnr. KALTERSTR. 153, b/h Spui, Amsterdam. Tel. 2645. Piano-, Orgel- en Muziekhandel Heyroos «f? Halshoven, ARNHEM KONINGSPLEIN. VLEUGELS en PIANO'S in Koop en in Huur. REPAREEREN STEMMEN BUILEN Burgers E. N. R. (ïeen onderdeel, of het heeft al onze aandacht. Het geheel wordt voortdurend bestudeerd. Wij kunnen U het mooiste, eoliedste, fijnste, snelste, lichtste, duurzaamste rijwiel leveren en blijven met onzen firmanaam er borg voor, dat U beter waar voor uw geld krijgt dan ergens anders. Eerste Nederlandsche Rijwiel- en Machinefabriek voorheen H. E L'ROERS, Deventer. Ho/leverancier. STOKPAARDJES LELIENMELK-ZEEP maakt uw huid zuiver en zacht met jeugdig frissche rose, verblindendschoone teint, verdrijft zomersproeten, puisten enz en alle verdere huidonreinheden. Verkrijgbaar * a 50 cent per Stuk bij Apothekers, drogisten, en coiffeurs. De FOXGERS RIJWIELEN munten uit door hun gezonde en weldoordachte constructie, waaraan zij, naast de zorgvuldige uitvoering daarvan, hun goede eigenschappen dankenWeinig rijwielen worden van zulk uitstekend materiaal, met zooveel zorg en nauwkeurigheid vervaardigd, als de FONGERS RIJWIELEN. Bij weinig rijwielen kan men op zooveel goeds in de constructie ?wijzen. Weinig rijwielen zijn dan ook zoo duurzaam en betrouwbaar. Koopt UITSLUITEND BOTER OIVDER RIJKSCONTROLE. De STAAT GARANDEERT U een OUTVERVAL-SCHT product, Boterhandel ZUIDL,AREN", PRINSENGRACHT 313. TELEFOON 8935. 11 Mimi iiiiiimiiiiiMiiiiiimiilinmiiiiil een veldtafel naast zich. Napoleon op den heuvel van Rossomme, Nathan Rothschild op den heuvel van Hougoumont het schouwspel zou een schilderij waardig zijn l Van twaalven tot zes uur 's avonds was het ganscie slagveld gehuld in dikken witten rook en toen deze ten laatste optrok zag men de troepen van den franschen keizer in vollen aftocht. Het liep tegen zonsonder gang; Nathan zag onmiddellijk dat de groote slag van Waterloo gewonnen was ge wonnen voor hem! Zonder een oogenblik tijd te verliezen zette hij zijn paard de sporen in de zijden en reed naar Brussel. Hier stond een rijtuig gereed om hem in allerijl naar Ostende te brengen. Bij het aanbreken van den dag, op den 19en Juni bevoad Nathan Rothschild zich aan de kust tegenover Enge land, doch gescheiden van de Thames en de Stock Exchange1' door een woedende zee met hoog opspattende golven. Tevergeefs bood de bankier 500, 600, SOO francs om van Ostende naar Dover over het Kanaal ge bracht te worden. Ten slotte riep bij nit, dat hij 2000 francs wilde geven en op den koop werd ingegaan door een armen visscher die om deze som voor vrouw en kinderen te verdienen, «ijn leven wilde wagen. Het fragiele scheepje, dat Caesar en zijn fortuin droeg, spoedde vlug over de golven, terwjjl een plotselinge verandering van wind naar het oosten de vaart tot een onver wachte snelheid opvoerde. De zon stond nog steeds boven den horizon toen Nathan Rothschild te Dover landde en zonder verwijl de snelste paarden huurde om hem naar de metropolis te brengen. Een sombere stemming heerschte in Threadneedle Street en somber was het in de harten der menschen; doch somberder d«\n iemand keek Nathan Roth schild toen hij op den morgen van den 20sten Juni tegen zijn gewone pilaar geleund stond op de Stock-Exchange." Eenigen van zijn intiemste vrienden fluisterde hij toe, dat Maarschalk Blücher met zijn 117 000 Pruisen ' door Napoleon in den grooten slag te Ligny, gevochten ged arende den IGen en I7en Juni, verslagen was de Hemel alleen wist wat er geworden was van het handjevol onder Wellington! Als een loopend vuurtje ver spreidde zich de treurmaie en de fondsen daalden op een geweldige manier. Nathan Rothschild's bekende agenten verkochten met de groote massa mee, meer verlangend dan iemand anders zich te ontdoen van hun voor raad, dech Nathan's onbekende agenten koch ten elk stukje papier dat te krijgen was en lieten niet na te koopen tot den avond van den volgenden dag. Niet vóór den namiddag van den Sisten Juni, bijna twee dagen na de aankomst van Nathan in Engeland werd het nieuws van den grooten slag van Waterloo en de vol komen nederlaag van Napoleon's legerscharen bekond. Stralend van vreugde was Rothfchild de eerste, die zyn vrienden op de beurs van het gelukkig wapenfeit in kennis stelde, het nieuws een kwartier voor het 't groote publiek ter oore kwam, meedeelend. Onnoodig te zeggen dat de fondsen sneller rezen dan zij gevallen waren, zoodra de offlcieele rapporten omtrent den slag van Waterloo gepubliceerd werden. Waterloo verrijkte het huis Rothschild met ongeveer twaalf millioen, en legde den grond slag van een macht als die van een der Europeesche mogendheden voor de nakome lingen van Meyer Amschel, den armen make laar van Frankfort aan den Main.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl