De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1910 30 januari pagina 10

30 januari 1910 – pagina 10

Dit is een ingescande tekst.

r 10 D-E AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR N E D K R L A N D.N o. 1701 positie gedwongen aan de verleiding weer stand te bieden, maar de kleinere ambtenaren, zelfs de poiitie-beambten, verlieten door goudkoorts bevangen bijna tot den laatsten man hun post. Einde 1852 waren reeds meer dan 100.000 vreemdelingen in Australiëaangekomen; tusscben 1853 en 1855 kwamen nog 250.UOO daarby. De bemanning der aangekomen schepen deserteerde gewoonlijk terstond. De reusachtige goud-vondsten veroorzaakten een eporme stijging van de prij7,en fler levens middelen en maakten 't uiterst moeilijk, lieden te vinden, geneigd om gewone dagebjksche werkzaamheden te verrichten. Voer lieden, kooplui en hóïplhouders maakten prachtige zaken; een dezer laatsten, die eigenaar var. een'ge Lui/en n>>' ij -i<: ;_'r:u<! Telden wc?. b&tE->'..'« ir 7 u-i,v.ï!.-a '?' =l;.1853 £ 45.000 alleen voor trarsport vaa levensmid leien, huisraad en/. Leven en ber.it waren onder deze omstan digheden bedreigd; wie wat te verliezen had ging niet ongewapend uit en nam voor de nacht voorzorgsmaatregelen Rooverbendeu, gespuis van allerlei nationaliteit, zwierven overal rond en menigmaal moest het gewa pend escorte van goud-transporten naar Me!bourne ernstige gevechten aan d-) roover benden leveren. Zulk een bende maakte zich in 1852 selfs meester van een schip (de Nelson''), dat in Hobson baai voor anker lag en % milliocn gulden stofgoud aan boord had, en koos daarmede het ruime sop. Een oproar onder de gouddelvers bij Bellarat, ontevreden over de verhoogde belast ing, door de regeering van Victoria hen opgelegd en met gestrengheid geïnd, maakte het zen den van een detachement infanterie uit Vlel'bourne ncodig, dat voor de overmacht moest wijken, zoodat de regeering 300 man infan terie, cavallerie en politie op de oproerlingen afzond. Dezen hadden intusschen barricaden op geworpen en ontvingen de gtrijdmacht met een onverschrokken aanval. Een bloedU ge vecht ontstond, waarin 30 gouddelvers, l offi cier en 4 soldaten sneuvelden en velen ge wond werden. 1'20 oproerlinzen werden getangen genomen en voor dtn rechter gebracht, maar het publiek, dat op de hand der gevangenen was, wist hunne vrijspraak te bewerken. In Qneensland, West- en Zuid-Australië, alsmede Taamania werd eveneens weldra aoud gebonden en thana neemt, na Victoria, WestAustraliëde tweede en Queensland de derde plaats in. Tot 1886 werd in West-Austra ie betrekkelijk weinig goud gevonden, maar in 1903 bedroeg de productie meer dan 100 millioen gulden en tot 3 L Juli '908 hadden de goudmijn-maatschappijen in deze kolonie haren aandeelhouders totaal ongeveer 215 millioen gnlden aan dividenden uitgekeerd. In de laatste 25 jaren is naast de go adwinning in Australiënog de industrie tot ontginning van züvermijnen ontstaan, die niet minder winstgevend belooft te worden, In 1883 werd een buitengewoon rijke zilverlaag bij Broken Huls in New South Wales ontdekt door zekeren Charles Kasp, die eerst meende tin te hebben gevonden. Met 6 anderen, onder wie de Schot George Mc. Cnllocb, vormde bij een combinatie, om de tin"- lagen te ontginnen. Ieder hunner stortte £ 70, waarvoor 7 stukken grond, elk van 40 acres, werden gepacht. Dit terrein is de tegenwoordige Broken Hill-mine". Eerst waren de vondster nog weinig looaend en verschillende van de eerste eigenaren verkochten hunne aandeelen voor belachelijk lagen prijs. Iemand kocht drie O 4 aandeelen voor ruim £ 300 en verkocht daarvan weder twee. Maar een jaar later was het derde ongeveer £ 30.000 waard en na 6 jaren ver tegenwoordigde het met de inmiddels uit gekeerde dividenden een waarde van . ? . £ 1.200.000. Mc. Cullech, die kort na de ontdekking der my'n de helft van zijn aandeel in het spel had verloren, was niettemin toen hy in 1907 naar Londen ttrugkeerde meermalen millionair en liet, behalve een groot vermogen, een kostbare verzameling schilderijen na. Tot einde 1906 had de Broken Hill mine" een waarde, van ruim £ 46 millioen opge leverd en baren aandeelnouders niet minder Brieven van Oom Joüocus. LXII. W'inrde Neef! Je moogt dan vrij met alle professoren in de sterrenkijkerij en de verdere ge leerde wereld met een zekere minachting op je ouden oom neerzien, ik ben het niet met jelui eens, dat zoo'n komeet geen kwaad kan. In zulke dingen houd ik het met de eenvoudigcn als de kapper van wijlen Hildebrand, die, het is nu 75 jaar geleden bij hoog en bij laag beweerde, dat die komeet van Halley niet pluis was geweest en haar de scauld gaf van het zomerweer in den winter en het winterseizoen als er al gerekend moest kunnen worlen op warme dagen. Neen, zoo'n komeet is er niet voor niets en als ik je vandaag zit te schrijven tsrwijl de sneeuwjacht al de heerlijkheid bederft door Naatje bijgezet aan onze ramen ea stoep, dan stel ik dat lucbtgevaarte daarvoor zeker aansprakelijk, De Eeuw van den Paedagoog" (dit ia juister gezegd dan de Eeuw van het Kind") heeft ons geleerd van 't Kind de ziel te bespieden lastige kindervragen listig te beantwoorden schoonheid in speelgoed te betrachten dan circa & 12 millioen aan dividenden uit gekeerd. De totale waarde der schatten, welke Australië's bodem aan edele metalen, diamant, steenkool, olie, enz. tot begin 1908 heeft opgeleverd, vertegenwoordigt een bedrag van ongeveer £ 690 millioen en dit is, volgens de deskundigen, nog slechts een klein ge deelte van de rijkdommen, die dit werelddeel in z\jn grond hou U verborgen, terwijl de mijn-industrie er nog in het begin harer ont wikkeling verkeert. 28/1 '10. v. D. S. Nieuwe ELINE MARE, Cleemke's fortuintje. JULES RKNAED, Natuurlijke hiitorietjei. Ver taald door C. !-CHARTEN. Amsterdam, Maatscb. voor Goede en Goedk. Lectuur. Jhr. A. W. G. VAN RIEMSDIJK, Een ttem uit <fo bergen. Amsterd.. De Erven H.v. Munster & Zn. G. J. P. J. BOLLAND, Bet Evangelie. Een vernieuwde poging tot aanwijzing van den oorsprong des Christendoms, 2e uitgave. Leiden, A. H. Adriani. Dr. J. VAN DER VALK.Onze letterkunde afl.XV. Rotterdam, J. M. Bredee. r>e fehilderkunst in de 19e eeuw door LÉONCE BÉNÉDITE, afl. VII. Amsterdam, Uitgever» Maatschappij Elzevier". Brlefwistfbr g tustr.hen de gebrotdtrt Fan der 6oes( H59?1673), uitgegeven door C. J. GONKBT. 2e deel. Amsterdam, Jobannep Muller. C. K. FLOUT, De heeren in den Haag, met teekeningen van L. RAMAEKEBS, 2e reeks. Amsterdam. Srhe ten* *>n Gi rayj A. S CAEPENTIER ALTINO. De wereld van 't geheimzmn>ge. Srmarang, Soerabajje, 'sGravenhage, G. C. T. an Dorp & Co. Gedenkboek. Vijf en twintig jaren arbeida van den Nederlandechen Vrouwenbond tot verhoogii (j van het Zt-delyk hewustzijn. net zoo goed, als voor de overstroomingen in Parijs en al wat er verder voor onregelmatigs gebeurt. Tante is dat volkomen met mij eens: Het «s tegenwoordig een rare tijd", pleegt zij te zeggen, en zoo'n vurige figuur aan het firmament doet haar deuken aan het waarschuwend inm< tekel in h<;t paleis van Brlzazar. Die overstrooming in het zondige, moderne Babt4 leek haar een begin van uitvoering, en daar voel ik wel wat voor en ik houd mijn hart vast bij de gedachte, wat in 1912 de komeet van Ilalley /:elve wel voor verschrikkelijks brengen zal, wanneer deze kleine voorlooper reeds zooveel onheil met zich sleept. Temeer, of liever bovenal" zoo zeg ik het l)e tirlitH-hr Cmmnit na omdat wij weten, dat Uod regeert óók o v e r de staar ten der kometen". Want zoo is het toch niuar, mijn jongen ; toi-n de Waal Mali fijt nog redacteur van dat blad was, had hij het niet mooier kunnen zegeen. Ku wij moeten dus maar heel voorzichtig zijn, dat wij niets doen dat den Almachtige vertoornen kan, wanf het is -eer De WcA/.-rAr- die het ons stichtelijk voorhoudt ,,én wenk van den? Almachtige, ecu botsing niet een enkele der hemellicham MI en oczogansche aarde met wat er op en in is, vergaat." Nietwaar het i-t geen kleinigheid, en ik vind h^t derhalve ook geraden, dat elk zichzelven eti /ijns broeders hut-dor is in deze dagen. Zér heef'r tiet mij d:tn ook getroffen dat twee zulke voortrefüjke mannen, oudsten en leiders des volks, als dr. Abraham e:; mr. Lohman het onderstaan hebben zich to vcrtoonen op het Hofbal voorverlwJen week, en het wil mij maar niet uu hei hoofd, dat het verschijnen zoo dadelijk daarop vun de komeet in d.jn decoratiever en eenvoudi/symbolisehen vorm va e"n ster met cm hnf, zeer beslist tot waarschuwing van dr. Abraham, zijn intrede deed. AVant het is toch maar een zon lig bestaan zoo'n bal, of het, nu aan het Hof doo- coeducatie de gpglachten voor te bereiden op het later huwelijksleven do ontwikkeüng der spraak vrelensfihftppeïijk ra te gaan de groei te vergelijken met de schommelingen der graanprijzen den snoeper als een zieke te beschouwen A. J. DEEWES, Van ein gionitn steiger en van een klein huis. Ams'erdam, A. Akkeringa. Mr. S. VAN HOUTEN, Bedenkingen tegen het ontwerp-Nelisten tot bestrijding fan Zedeloosheid. Haarlem, H. D. Tjeenk Willirk & Zn. JoHANNES JÖRGEX8EN*, Lrve.nf.hviijfi' en levenswaarheid. Amsterdam. C, L. v. Langenhuystn. S. C. L HANKKN-PAKKKB, The motfier o'f the Houfe of Orange 's Gravenhage, .1. Cikot. Dr. C. MEIJER, Christian iScirnre (eenige nieuwe beschouwingen). Haarlem, firma Johe. Voogd. Kerk en Secte, serie III, No. 10: E. A. KLEINSCUMIDT, De Broedergemeente (Herrnhutters). Pro en Conti a, serie V, No. 10 : Hel Seroepigehrim van den Arts. Pro: Dr. H. PINKHOF. Contra: Dr. Cn. VALENTIXO. Uit onzen Bloeitijd, eerie II. No. l: WOU TER HurscuENRDYTER, Het Muziekkven. Baarn, Hollandia-drnkkerij. Welk weer hebben wy morgen? No. 1. Jon G. VAN BEUKENSLOT Jr. Gevoelsweerkunde. Levensvragen, serie IV, No. 6, Dr. J. EUTGERS, De ontwikkelingng'-schiedems vandemenxchelijke namenler.ing meer in het bijzonder van Matriarchaat ia huwelijk. Baarn. Holl. drukk. De quafslie over de Halten van het Medelijk Museum te Haarlem, oorzaak en gevolg toege licht door FRANS Vos. Amsterdam, H. M. van Zanten. Pnliti' ke en sociale stud-iën, IV, 6, prof dr. ANTON MICHELITSCH, de, Syllabus. Leiden, Uitg. Venrootechap Futnra". Prof. dr. H. KERN, W'reldgrtchiedenis, afl. 21/22. Amsterdam, Ditjr. My Vivat". De Makassaren. Herinneringen uit mijn diensttijd a!» controleur B. B. op Zuid-Celebes. Lezing gehouden door J. TIDEMAN, controleur B. B., voor d« Indologigoh» Vereeniging te Leiden op 23 November 1909. Haarlem, UitgeTerszaak Inpulinde". SVEN HEPIN, Transhimalaja, afl. VI. Amster dam, Ui'e. Mij Brevier". gegeven wordt of op de Zeedijk, het blijft even wuft. En wat is den man-van-Rechts mér tot ergerijsse dan wuftheid ? Ik kan dan ook met goedvinden, dat dezelfde Slicltxche Courant zou juist nog met zulk een warme instemming door mij aan gehaald, over dien misstap der beide oude heeren schrijven kan: Wij hebben wel eens gehoord, dat er op verre na geen tooneeïen voorvallen tls op andere bal?. Dit neemt niet weg ..dat volgens onze Gereforme< rde opvattingen het deelnemen aan danspartijen steeds ongeraden is. Wanneer echter m a n n e n, w i e n w ij o c s v e r t r o uwen schenken er anders over denk e n, en m e e n e n d a t i n h u n ..positie de beleefdheid v o r,, d e r t om a 11 h a, n s f. i c h even te v e r t o o n e n, dan w e n s c h e n w ij omtrent een d e r g e l ij k e z a a k te zeggen: Een ieder zij in z ij n a e m o e d ten v o 11 e v e r z ek e r d." Niut goedkeuren! Ik keur het zelfs ten allerstrengste af, want, nietwaar, daar gaan wij met die vrije verzekering rechtstreeks den met goede voornem 'lis geplaveiden weg tt-r Helle op! W au r moet het met de discipline, de volgzaamheid, het leiders vertrouwen- j door-dik-en-dun heen, wanneer wij toe- j laten, dat iemand in zijn gemoed j verzc-kerd zij?" Als men n vinger geeft, nemen zij de gcheele hand en nog im'er on binnen een kor*e spanne tij ^s ligt het zoo moeizaam disnrgesti-ld gebouw der gen formeerde be ginselen het heehtste bolwerk der coalitie in puin terneer. Veen dan weten onze katholieke bni-.nh-reïi het beter: die laten 20; n vrij" verzekering in het gemoed toe. Dat is tenminste verstandig, en, zoo vrage ik, is het toe val, rtnt de eerste der zeven plagen door de komeet over ons te brengen: de sneeuwstorm v tn heden namelijk, volgens de coui anten. l>i-;ni,ilen </'?// Mwrdijk niet heeft- geirot'd'r Ja, ja, de reef's vroeg hè". Kind f.an Kucsïto «cnnen tourrjooi gegeven. Hij speelde twe« parfijen | m"t Molinard, welke remise werden. Voorta gaf Weies verschillende séanc-'S met i eucces. Vele B'erke daoimers mee* en voor j den kampioen het hoofd buigen. | Probleem Ni. Ifó is goed opgelost d.ior: j R. Abram, M. Coe, K. C. de Jonue. -^. D. i Querido, A'dam; K. Bonwes, N. Bou«-<-s D. j Kikke, dttm; J. Luteijn, Groede; J. Meijer, i W. J. A. Mxtla, Haarlem; T. A. Smker, l!otj teidam: J. J. O;kam, Utrecht; K. S.ng'.e-. A. j Vink, Zaanda-c. ! B'.adproblerm van den auteur R. .-Vbra;--). i Zïart 12 s;-hijvei ) l en sluiniererd te ortwikkeit.'D rationeel maar, boe ik mijn allerjongste moet leeren om na 't tandenpoetsen 't spoelwater niet in te slikken maar uit te spuwen: daarvoor vind ik geen handleiding. SVKN HEDIN Franfhimalcja, til. VII. Am sterdam Uitg. Mij Elsevier". Mr. B. HEB, Kt.n. tttm uit de praktijk. Gronin gen, J. IJ Wo'ters. W. A. VAN DONGEN, Enc,li?h Idiotn: a serie of questions for thu uae of caniidates L. O. Gorinchem, F. Duym. Baroni ss ORCZY, Tht? imrlet pimpernel. Alles te Groningen, bij J. B. Wolterg. 7e Jaargang. 30 Januari 1910. Re1.: C. H- BBOEKKAMP, Damrak 59 Amst. Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek oetreflende. te richten aan bovenstaand adres. UIT DE DAMWERELD. De ,,Haarlemeche Damclub" gaat van speel lokaal veranderen, daar wegens het groote leden-aantal de tegenwoordige gpeelzaal te klein is. De club wordt geves igd in de Sociteit De Nijverheid", Janstraat 85. Bij gele genheid der opening op 7 Febr. a.s. geven wij op uitnofdiging eene verhandeling over de Gewijzigde Centrom opening" op het groote coLStructie-bord. Aanvang 's avonds 7X uur. Zondag 13 Februari heeft er te Utrecht een competi'ie-wedstrijd plaats tnsuchen dedamvereenigingen van Utrecht, R itterdam, den Haag en Waddingsveen. Nu reeds worden groote verwachtingen van deze belangrijke bijeenkomst gekoesterd. Weias beeft dezer dagen ook te Lyon een Wit (3 subijven). Op te lossen van het blad, zonder boni of scbyven. Na 8 dagen geven wij de oplossing. DE MiTCH FABRE?B1ZOT. Er ?ijn 17 partijen gespeeld, waarvan Fr.hre 4 en Bizot l partij heeft gewonnen. VI par tijen werd«n remise. De laatste partyen heb ben niet langer dan een uur per partij ge duurd, waardoor het serieuse niet uitblonk. Fabre heeft de match ' cbitterend gewonnen, en wordt in Marseille bijna algemeen als N o. 3 erkend: Weiss, Raphaël, Fabre. Wij meeren eienwel, dat Molinard van I.yn meerrecht heeft op den 3en zetel, dan Fabre. LEERZ1ME OEFENINGEN No. 4, uit de partij, door C. H. B. Stand ca 31-27 van wit (de juiste zet). Indien zwart nu 8-13 ongehinderd kon spelen, zou de party in alle varianten voor wit verloren zy'n. Velen zullen dien zet dus laten volgen, vermeenende hiermede een enorme kracht op het tezenspel te kunnen uitoefenen. Echter wit )»at op den zer 7. 8 13 onmiddellyk volger: w 33-29, z 24 42, w30-24, z 20:29 A, w 43-38, z 42:33, w 39:^8, z 23:21, w 268, z 18:2, w 34:1!! A z 19 30 (dus gedw.),w 35:24,', 20:29,w 43-38, z 42:33, w 39:17 met groote winstkans! Peze schoone slagwending, kan zich ont wikkelen inde?GewyzigdeCentrnm-oppninz". Wiesbaden. - HOTEL NASSAU. Ie Bang. Prospeotti»»eo franco door de Directie. Dit blad ligt in bovengenoemd Hotel ter lezing. teekenen spreken, voor wie ooren heeft om te hooren tenminste, en ik althans zal niet transigeeren zoolang dat gloeiend wonder aan d--n hemal is. Dansen is zonde. Niet zoouls avid het deed, die huppelde voor de Arke des Verbonds Her Coalitie zouden wij nu zeggen maar wel zooals de kinderen Israël s het deden in den woestijn rondom het Gronden Kalf. Daaraan mogen onze leiders niet me ie doen, ook al staat dat (Jouden Kalf in een zaal in het Paleis onzer geëerbiedigde Vorstin, niet verre van de plaats waar haar lieftallig doch tertje .sluimert met de onschuld... op de kaken. Voor een juar of zes is nog eens een (,'nristen-minister op het Hofbal geweest, de vrome M.elvill.on toen heeft de heer De Wilde in dr Stinnlnard van zoo'n hal een beschrijving gegeven, die klassieke waarde liuet't, niet slechts om dat '/.ij aan het gevot'l v-ui gratie en elegantie, dat men don schrijver zoo op het gezicht niet toekennen zou, alle eer amidnet, maar bovendien omdat het toch ook de gruwelen niet onvermeld laat. Hoewel ook hij zelfs hij! toen poogde Mdvills fait.r lm* te vergoelijken. k wil het je iiog eens voor oogen houden, "in jou al houdt je je ook * tostindiscli doof voor wat ik de spreki-ndc tec-keneu" iioivnd ? ? te overuren hoe diep wij. mannpn-vanrecbts mi i'oor dr. Abram en zijn tochtgenoot moeten blo/fii. "Van den riuns" die zelfs de ivjcingi'! mede danst -cltwf bjj: Men no^mt zulk een dans eon ;pi;!:!r:l'<-, dat bien;: bestaat, dat de koningin :.'U; <l:'u :irm van een hooggeplaatstoti heer en i-'-n ander aanzienlijk paar clkan U-r naderen, daarna eenige jüisspn .M-hioi littred -n om dan met sier lijke bnijjingen en met tentoonspreiding vnn veel elegantie elkander te paHseeren. En onderwijl speelt de muziek. Dat is al." Of het nii-1 genoeg ware! Verder is zoa'n b'il eigenlijk eeu gowoon avondje: _Dd genoodigden heeren en dames in prachtige costumea komen om negea unr ten paleize. Zij voegen zich in kringetjes elk naar hun stand, want het standenverschil laat zich op zulk een avond geducht gevoelen. Da heeren en dames praten met elkander, maken nieuwe kennissen, spreken over de modes, over het weer precies als in alle andere kringen, ook in onze (envoudige dorpen." Maar, maar! en daar zien wij de dwa lingen onzer beide Ministers van Staat eerst in het ware licht: Maar er is met onze eenvoudige dorpen" toch nog wel eenig verschil: ,,het Hof heeft tot heden niet kunnen breken met gewoonten en gebruiken, die voor den Christen onge oorloofd zijn. Ik heb daarbij het oog (ik, oom Jodocus, zou liever willen lezen : het angstvallig terneergeslagen oog) op het décolleteeren bij de dames, het gedeelte lijk ontbloot zijn van schouders en armen door een min of meer laag ingesneden kleed.... Aan het Hof hier en elders, schijnen invloeden te werken, waardoor dergelijke gewoonten, uit den tijd der lichtzinnige Fransche koningen niet met wortel en tak uitgeroeid kunnen worden." Wat zegt gij ervan, mijn jongen ? Kunt gij u begrijpen dat er aan de /ichff-rlie Courant nog n Christen gevonden wordt, die hier spreken durft van ver zekerd zijn in eigen gemoed." Neen, veeleer is het Christenplicht, hier ook tegenover het Hof de Ordonnantiën hoog te houden en, inplaats van een laffe ver goelijking, dien lichtzinnigen vrouwen toe te roepen: tot hier toe (d. i. l cM. onder de kin) en niet verder: een ieder houde haar gemoed ten volle rrrzekenL" Het is een Christenvolk dat het eischt, en als Abraham en Lohman geen boete doen het zou hen niet ontsieren! door allereerst dien eisch aan te heffen, dan ga ik vooraan, ik Je Oom JODOCUS,

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl