Historisch Archief 1877-1940
DE A M S T E U D A M M K U ' W K K K -13 L A D VOOR N E D E R L A N D.
No. 1701
m de Seiue ii vroeger jaren.
Overstrooming van de Seine in 1850, Het gezicht op den spoorweg van Cbatou uit.
ittiMMMitmimmiiiimiiiiiiMMifiiiiMimiiHMM
Scliool'ersj s.
Het paganistiech volksdeel is aterk getrof
fen door de krasse veroordeeling in het
frieteh Dagblad, door den heer Oosterbaan
in de Kamer bekrachtigd, van het schuldeloos
versje: Ai ben ik klein, toch ben ik rein," enz.
Menigeen geneen het, alsof de bijzondere
schootmannen weer wat nieuws hèb oen uit
gevonden tegen de openbare school. De strqd
tegen kettersche schoolversjea is echter zoo
oud als de schoolstrijd Van Otterloo, die
een dertig jaar geleden een boek over de
stand koming der wet van '57 schreef, geeft er
verschillende voorbeelden van. Hijzelf leed er
trouwens aan mee. AnsljJD, in die dagen een
kinderpoëet van belang, maakte een versje,
Brave Hendrik":
Een deugdzaam kind*
Ziet zie a bemind
Bjj alle brave menschen;
zou daar niet naar wenschen !
Maar grooter loon
En eeretroon
Kan hij by God verwachten;
Wie zou daarnaar niet trachten!
Dit fraais wekte hevigen toorn bij Van
Otterloo. Dat is de onsterfeljjkheidsleer van
het rationalisme," schryft hij, zoo worden
de kiemen, de grondbeginselen gelegd eener
zedekunde, welke, schieten zy wortel, den
onvrucütbaren boom van een onzalig Deïsme
zullen doen opgroeien."
In die dagen echter werd ook van anderen
kant geijverd tegen versjes die niet zuiver
op de graat waren. Alles wat dogma was,
of op dogma leek, moest uit da kinderpoëzie
verdwenen; het christendom boven
geloofsverdeeldbeid evenwel moest erin behouden
blfjven. Het resultaat van dien strijd blijkt
uit een vergelijking van den -Isten en den
22sten druk van N. Anslijn Nzn.'sLeesboebje,
2de stukje, poëzie. re 2Lsre druk is van
1868. de 22ste van 1869. In den 2 1 sten staat
een versje :
God is Vader, is Behoeder,
God die al wat is gebiedt ;
Jezus is onze eigen Broeder,
Hy, die 't leven voor ons liet.
In den 22sten druk luidt dit poëem :
God is Vader, is Behoeder,
Die zqn menschenkind'ren mint,
Meer nog dan de trouwste moeder
Haar ont-chuldig, teeder kind.
In een Lied op den dood dichtte Anslijn
voor de kinderen (21ste druk):
Wie schept uit dart'le vreugde
een bitt'ren tranenvloed?
Wie kan van Adam' s val
de klaarste blijken geven ?
In den gei ui verden 22-iten druk is voor
den tweeden regel het volgende in de plaats
gekomen :
Wie kan het klaarste blijk
van '* menscken brootheid geven ?
De 2lste druk onderrichtte de kleinen:
Wie in Carütus Jezus sterft,
Voorwaar hjj hooger kroon verwerft
Dan eenig prins kan geven.
De 22ste druk heeft het ster ven in Christus
Jezus vervangen door sterven met vroom
vertrouwen,
Nog een tot slot. In '68 zong Anslijn's
kinderlier :
O, mijn vrienden !
Kort, zér kort, n oogenblik
Slechts een snik,
Zult ge u hier niet meer bevinden,
En dan . . . waar ?
Een wig by uw Mulielaar t
Niet het ontzettend geknoei met taal gaf
in deze jammerhartige rijmelarij aanstoot,
maar het dogmatisch begrip: de Middelaar.
In den 22sten druk zy'n de laatste twee
regels vervangen door:
En dan . . . vrij
Van der zonde slaverny.
En toe a verklaarde de tijdgenoot Hemkes,
in zy'n Handleiding voor kweekelingen: Alle
godsdienst is ijdel, mist het ruatpunt en ont
eert de ziel, wanneer de Middelaar tusschen
God en den mensch ontbreekt." Wat niet
verhinderde, dat hij zelf er ook aan moest.
In den 4den druk »an zijn 3de Leesboekje
kwam een leeje voor, dat luidde:
Jezus is heilig.
Jezus is de Zoon van God.
Jezus deed veel goed.
Jezus deed oneindig veel goed.
Jezus moet ik liefhebben.
Jeius moet ik hartelijk liefhebben.
Waarom?
Dat zal meester wel zeggen.
Dat zal vader wel vertellen.
Dat zal moeder wel uitleggen.
Ik geloof het nu wel.
In den oden druk is de Middelaar ver
d wenen. Het leeje is ver fangen door een
?ander:
God is goed.
Hoe goed i? God wel?
God is oneindig goed.
Ik moet God liefhebben, hartelyk lief
hebben.
Ik moet God liefhebben boven alles.
Heb God lief hoven alles, en uwe
naasten als n zei ven!
Wie zyn uwe naasten?
De moraal van deze historie schijnt te zij D,
dat de poëet van 41 ben ik klein, toch ben
ik rein," zy'n versje maar moet laten zooals
het is. K.
Panisch Speelgoed.
DE ZUIGELING.
Het ia een grooie, linnen worst, want hij
heeft nog geen beenen.
Zijn lichaam ruikt naar warm brood, zy'n
hoofd is erg rood en uit zijn murmelend
mondje borrelen slijm belletjes. Hij is kaler
dan wanneer hy honderd jaar oud was; zijn
oogen zijn zoo blauw als Deiftsch aardewerk,
en hij by't Kraag met zijn tandvleesch op de
een of andere ivoren rammelaar of op een
caoutchouc hondje. Hij gaat uit wandelen in
de armen zijner moeder. Hij slaapt overdag
en huilt 'gnachts; hij wil het licht pakken,
en als hy grimassen maakt, zegt men, dat
hij lacht. Zijn kleine handjes bewegen zich
met van elkaar gesperde vingertjes over zy'n
gezichtje als twee roae krabbeljeg, en als je
hem bekijkt pakt hij je bij je neus en
noemt je papa,
(Jfnar Paul Leclerrq*.
ui i in nu in n i n u
BERN ARD DE VRIES
KUNSTHANDEL ===
N. SPIEGELSTRAAT 70
Tel. interc. 9739, AMSTERDAM
Moderne Schilderijen - Aqua
rellen - Groote collectie Etsen
- Platen - Kunstvoorwerpen
=
EncadrementenWED. B. DORENS,4 ZN.
ROKIN 56. ^ AMSTERDAM.
KLEURETSEN
VAN
FRANSCHE MEESTERS.
iDÉUill D. [OMTER
ROKIN 44 AMSTERDAM.
OUD JAPANSOHB
a a KTTNST a a
SCHILDER IJ BN
ANTIQUITEITEN
H. W. VAX DELDES,
+
Moderne J
Schilderijen en J
Aquarellen.
TELEFOON 858J. t
AM STER» AM.
Meubelfabriek
Nederland".
J. A. HU1ZÏNGA.
BINNEN BETIJIitERiflGSJÏ,
BEHANOERIJ,
MODEL KAMERS.
Groningen.
WESTERSINGEL. TELKÏ. 118.
FRANCO LEVERING.
BINNENHUIS
>*S5X
MEUBELS
KüwFBËRLAGlj^^^r^
TOD}»- i AQV- D- SOSCHtei
RAADHUI55TRAAT48-50
AMSTERDAM
L.J.KRUGER,
87A Noordeinde,
'i-ÖRAYENHAGE.
iirmiiuuiHH
Moderne Schilderijen
en Aquarellen.
jOJCHES
3 \OOK DETUDSCHWrTFERS
V/ w®CATALOG l m
RECLAME &s
OP I\OPER EN ZINfS.
'ÜW.FÊLIX MERITIS"
IZER5
TCL.2OO7
J
i
Onderstaand - merk
qarandeerd
tpetrouwbcuarheid
AMSTERDAM
5EURS5TRAAT29
TELEFOON 7574
De Firma P. C. PAERELS,
Rokin 188, Amsterdam,
exposeert gedurende 14 dagen een enorme partij
in de meest Courante maten,
Foyersautique, Kameeltasschen, enz, van
bijzondere qualiteit en onder garantie
van echtheid, tegen opruimingsprijzen.
Voor Hef hebbers een xeldlxaam
voorhomende gelegenheid.
KALVERSTI^AAT 12
AMSTERDAM
SMAAKVOLLE WONINGINRICHTINGEN.
Tnrfkoord
voorkomt bevriezen van
Waterleidingen.
Isoleert Stoomleidingen.
MOENS & BEGK,
te Bloemer.daal.
-:- KUNSTHANDEL
-:J. C. SCHÜLLER.
MODERNE SCHILDERIJEN en AQUARELLEN -:- -:- ?:? ?>
--:- -:- -;- -:- -:- -:- ETSEN, GRAVURES, ENCADREMENTEN
DEN HAAG ~ PLEIN 22».
ilpIM-en
SIERKUNST
Il«Bwe 8pl*feütr. 82. BtaihMfenkafe «4.
KUNSTVOORWERPEN,
ANTIQUITEITEN,
Meubelen e n s.
BUDOO1 ELION * Oa
KUNSTHANDEL
Molenstraat 65,65' en 67
% V EN El AG ^
6ETESTI6D 188».
DE PHOENIX
MEUBILEER- INRICHTING
: SPUISTRAAT :
DAMRAK ? 76
: AMSTERDAM.:
VRAAGT ? BEGROOTING
VOOR COMPLEETE MEU=
BILEERING ? EN - RESTAU=
REEREN -VAN ENKELE
VERTREKKEN. K«KK«
ORIGINEELE MODELLEN.
EIGEN ATELIERS. GROOTE
VOORRAAD. OUDE EN
NIEUWE - STIJLEN.
VAN
Schilderijen en Aquarellen
van moderne meesters.
UiVOHH, ETSÊyÊSCADBEMEHfEH.
Toor het restanrcerea en Y«rui»KB
ran
B ;l»si rioh met hst honden r«n knEitreiliogea
T»n eollectitn alt n«lat«icchapp«m, vai.
PRINSBNCRJ 78O TEL 5725
ZCblCHBS VOOR
ZWTIRJTEN DRJIEKIblE.URE)NDR.UK,
DflP1DSTB/MPBL.S IN KOPER. EN ZIHK.
fTïl OP1TWBOPBPI VOOR.